Kształcenie Ustawiczne odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku pracy

Obszar nauki i biznesu w Regionalnej
Strategii Innowacji w aspekcie rynku
pracy i zapotrzebowania na
kwalifikacje na Dolnym Śląsku
dr inż. Teresa Kupczyk
Dyrektor Centrum Kształcenia Ustawicznego
Politechniki Wrocławskiej
[email protected]
Cechy współczesnego środowiska gospodarczego a
innowacyjność i kształcenie ustawiczne
Globalizacja, olbrzymi postęp
technologiczny i efektywnościowy,
rewolucja informacyjna, rosnąca
konkurencja, duże tempo zmian
stale rosnące oczekiwania klientów,
recesja, bezrobocie spowodowały wzrost
wymagań kompetencyjnych względem
pracowników, a w konsekwencji
wzrost zapotrzebowania na
innowacyjność i kształcenie ustawiczne
Dystans Polski do innych krajów
• niski poziom wykształcenia społeczeństwa
(liczba osób z wyższym wykształceniem w
Polsce 12,1%, w USA 37%)
• najniższy poziom wydajności na
zatrudnionego we wszystkich sektorach,
• niski poziom innowacyjności polskiej
gospodarki (poziom rozwoju gospodarki
opartej na wiedzy, oceniony przez OECD dla
Polski wyniósł 6 punktów (23 miejsce), a np.
dla Węgier 31 punktów ( 6 miejsce);
• wysokie bezrobocie: w Polsce - 17.3 %,
Dolny Śląsk – 20.02%, w UE ok.7,7%
Dystans Polski do innych krajów
Stopa bezrobocia
• W 2004 roku połowa krajów OECD zanotowała spadek
poziomu zatrudnienia lub nie zanotowała większych
zmian. Tylko w niektórych krajach (Irlandia, Grecja,
Meksyk, Nowa Zelandia i Hiszpania) wzrost gospodarczy
przekładał się na wzrost zatrudnienia.
• Stopa bezrobocia w krajach OECD wyniosła średnio
6,7%, co przekłada się na około 37 mln osób.
• Najwyższy poziom bezrobocia notowany jest w Polsce
oraz na Słowacji,
• Najniższy poziom bezrobocia notowany jest w Meksyku
oraz Islandii.
0
Źródło: OECD Economic Outlook, No. 78, Listopad 2005.
Węgry
USA
Turcja
Szwecja
Szajcaria
Włochy
Wielka Brytania
Średnia w OECD
Słowacja
Portugalia
20
Polska
Stopa bezrobocia w 2004 r.,
Nowa Zelandia
Norwegia
Niemcy
Meksyk
Luksemburg
Korea
Kanada
Japonia
Islandia
Irlandia
Holandia
Hiszpania
Grecja
Francja
Finalandia
Dania
Czechy
Belgia
Austria
Australia
Charakterystyka rynku pracy
w proc.
19,0
18
16
14
12
10
8
6
6.7
4
2
0
Korea
Kanada
Japonia
Islandia
Węgry
USA
Turcja
Szwecja
Szajcaria
Słowacja
Włochy
Wielka Brytania
Źródło: OECD Economic Outlook, No. 78, Listopad 2005.
Portugalia
18
Polska
Nowa Zelandia
Norwegia
Niemcy
Meksyk
Luksemburg
Średnia w OECD
Irlandia
Holandia
Hiszpania
Grecja
Francja
Finalandia
Dania
Czechy
Belgia
Austria
Australia
Charakterystyka rynku pracy
Prognoza stopy bezrobocia na 2006 r., w proc.
16,9
16
14
12
10
8
6
6,3
4
2
Charakterystyka rynku pracy
Stopa bezrobocia – godziny pracy
•
Polska zajmuje pierwsze miejsce w grupie krajów OECD pod
względem łącznie przepracowanych godzin w roku, przypadających
na jednego pracownika.
• Wpływ na wysoką pozycję Polski ma fakt wysokiego średniego
czasu pracy w tygodniu, jak również podejmowanie przez Polaków
dodatkowej pracy, poza głównym zajęciem.
• Słabe wyniki krajów skandynawskich są rezultatem wysokiej
absencji, spowodowanej chorobą lub innymi czynnikami.
0
Islandia
Irlandia
Holandia
Hiszpania
Grecja
Źródło: OECD Economic Outlook, No. 78, Listopad 2005.
Włochy
Wlk.Brytania
Węgr
Szwecja
Szwajcaria
Słowacja
Portugalia
Polska
Nowegia
Niemcy
Luksemburg
Średnia
Francja
Finlandia
Dania
Czechy
Belgia
Austria
Charakterystyka rynku pracy
Godziny pracy w roku
2 000
1 817
1 800
1 600
1 400
1 567
1 200
1 000
800
600
400
200
Dystans Polski do krajów UE
Procentowy udział dorosłych (25-64 lat),
uczestniczących w kształceniu ustawicznym:
Polska - 13%, w UE 31% (Wielka Brytania
45%, Szwecja 54%, Irlandia 22%)
Każdy zatrudniony w Polsce poświęca na
szkolenia w formach zorganizowanych dwie
godziny rocznie, podczas gdy w krajach
rozwiniętych 50-70 godzin, czyli co najmniej
25 razy więcej
UDZIAŁ W EDUKACJI USTAWICZNEJ OSÓB AKTYWNYCH ZAWODOWO W
WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ
Źródło: MGPIPS, 2003
Kto uczestniczy w edukacji ustawicznej?
100
Udział w edukacji ustawicznej osób aktywnych zawodowo
w wieku 15 lat i więcej
80
60
wg płci
34,8
38,1
40
20
0
Mężczyźni
Źródło: Badanie Aktywności Edukacyjnej Ludności 2003, MGiP
Kobiety
Kto uczestniczy w edukacji ustawicznej?
100
Udział w edukacji ustawicznej osób aktywnych zawodowo
w wieku 15 lat i więcej
80
wg wieku
57,5
60
44,3
38,6
34,9
40
33,3
30,8
30,1
30,5
26,4
20,5
20
0
<25
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
Źródło: Badanie Aktywności Edukacyjnej Ludności 2003, MGiP
50-54
55-59
60-64
65+
Kto uczestniczy w edukacji ustawicznej?
100
Udział w edukacji ustawicznej osób aktywnych zawodowo
w wieku 15 lat i więcej
80
wg miejsca zamieszkania
60
40
20
0
45,9
30,6
miasto pow . 200 tyś.
miasto 51 - 200 tyś.
28,5
miasto do 50 tyś.
Źródło: Badanie Aktywności Edukacyjnej Ludności 2003, MGiP
20,4
w ieś
Kto uczestniczy w edukacji ustawicznej?
100
Udział w edukacji ustawicznej osób aktywnych zawodowo
w wieku 15 lat i więcej
80
wg wyksztacenia
60
40
78
55,8
41,5
20
0
wy ższe
policealne
średnie zawodowe
46,8
średnie
ogólnokształcące
Źródło: Badanie Aktywności Edukacyjnej Ludności 2003, MGiP
18,1
14,8
zasadnicze
zawodowe
podstawowe
Kto uczestniczy w edukacji ustawicznej?
100
Udział w edukacji ustawicznej osób aktywnych zawodowo
w wieku 15 lat i więcej
80
wg statusu na rynku pracy
60
bezrobotni
40
20
0
39,3
pracujący
30,3
do 3 m-cy
25,1
4 do 12 m-cy
Źródło: Badanie Aktywności Edukacyjnej Ludności 2003, MGiP
20,3
13 do 24 m-cy
14,6
ponad 25 m-cy
Wielkość nakładów na kształcenie
ustawiczne w Polsce – 2004- 2010
Wielkość całkowitych nakładów budżetu na
kształcenie ustawiczne w Polsce wynosi 0,6
% wydatków na edukację ogółem.
W NPR na lata 2004-2006 poziom nakładów
na naukę ustalono na poziomie 1,5%.
Strategia Lizbońska wyznacza jako
osiągnięcie
wysokości
nakładów
poziomie 3% PKB do 2010 roku.
cel
na
Finansowanie kształcenia ustawicznego
100
80
pracujący
60
bezrobotny
40
20
0
środki w łasne
rodzina
pracodaw ca
środki prywatne
Źródło: Badanie Aktywności Edukacyjnej Ludności 2003, MGiP
fundacje i
organizacje
pozarządow e
urząd pracy
inne środki
publiczne
środki publiczne
Finansowanie kształcenia ustawicznego
% przediębiorstw inwestujących w pracowników, 2003
Dania
Szwecja
Holandia
Wielka Brytania
Norwegia
Finlandia
Irlandia
Francja
Niemcy
Austria
Luksemburg
Belgia
Włochy
Portugalia
Grecja
Hiszpania
Łotwa
Słowenia
Czechy
Estonia
Litwa
Polska
0%
Źródło: BAEL, 2002
20%
40%
60%
80%
100%
Powody nie uczestniczenia w edukacji
ustawicznej?
Dlaczego przedsiębiorstwa nie inwestowały w pracowników w 2003r?
kwalifikacje pracowników odpowiadają potrzebom
73,5%
zbyt wysokie koszty szkoleń
43,2%
zatrudniono nowe osoby o potrzebnych kwalifikacjach
24,3%
wystarcza szkolenie początkowe pracowników
21,7%
brak czasu
10,6%
zainwestowano w szkolenia przed 2002r
3,6%
0%
Źródło: Badanie Aktywności Edukacyjnej Ludności 2003, MGiP
20%
40%
60%
80%
100%
Powody nie uczestniczenia w edukacji
ustawicznej?
Dlaczego nie planuje Pan/i kształcenia w przyszłym roku?
nie widzę takiej potrzeby
brak czasu
brak środków finansowych
podejmowane szkolenia nie przyniosły korzyści
pracujący
niechętny stosunek pracodawcy
ograniczona oferta kursów
bezrobotny
duża odległość od środków kształcenia
0%
10%
Źródło: Badanie Aktywności Edukacyjnej Ludności 2003, MGiP
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Podział województw na skupienia z punktu
widzenia sytuacji w potencjale innowacyjnym
Podział województw na skupienia z punktu
widzenia sytuacji w potencjale innowacyjnym
Sytuacja w aspekcie potencjału innowacyjnego
Dolnego Śląska przedstawia się obiecująco
bowiem wraz z Łódzkim, Pomorskim i
Małopolskim tworzą grupę województw
charakteryzującą się wysokim udziałem
nakładów na B+R w przychodach ze sprzedaży,
przeciętnymi nakładami na B+R w przeliczeniu
na pracującego oraz dużą liczba podmiotów
sektora high-tech na 1000 podmiotów
(Mapa 2) [T.Hildebrandt, 2003].
Prognozy udziałów pracujących według
województw w ogólnej liczbie pracujących w
Polsce (w procentach)
Województwo 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Dolnośląskie
6.59 6.73 6.86 7.00 7.16 7.30 7.41 7.52 7.61 7.71
kujawsko5.83 5.84 5.86 5.87 5.88 5.89 5.90 5.91 5.92 5.93
pomorskie
łódzkie
7.87 7.88 7.90 7.91 7.91 7.92 7.93 7.93 7.94 7.95
lubelskie
6.76 6.71 6.66 6.61 6.55 6.51 6.46 6.42 6.39 6.35
lubuskie
2.63 2.65 2.67 2.68 2.69 2.70 2.71 2.72 2.74 2.75
małopolskie
8.78 8.73 8.69 8.64 8.61 8.57 8.55 8.51 8.48 8.45
mazowieckie
14.00 14.10 14.22 14.33 14.44 14.54 14.63 14.71 14.79 14.86
opolskie
2.34 2.31 2.29 2.27 2.26 2.26 2.25 2.23 2.22 2.20
podkarpackie
5.29 5.26 5.23 5.20 5.17 5.15 5.12 5.10 5.08 5.06
podlaskie
3.21 3.17 3.13 3.09 3.05 3.02 3.00 2.97 2.94 2.91
pomorskie
5.46 5.50 5.55 5.59 5.61 5.64 5.66 5.69 5.72 5.75
śląskie
11.01 10.86 10.69 10.53 10.32 10.16 10.01 9.88 9.77 9.66
świętokrzyskie
3.46 3.42 3.38 3.34 3.31 3.28 3.26 3.23 3.20 3.17
warmińsko3.25 3.25 3.25 3.25 3.25 3.26 3.26 3.26 3.26 3.26
mazurskie
wielkopolskie
9.49 9.56 9.63 9.70 9.75 9.80 9.84 9.89 9.94 9.99
zachodnio4.01 4.01 4.01 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 3.99 3.99
pomorskie
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Źródło: Bogdan Suchecki- System Prognozowania Popytu na Pracę http://www.sppp.gov.pl/?strona=prognozy
Prognozy liczby pracujących według województw
(w tysiącach osób)
Prognoza
liczby
12644
12787
12938
13094
13303
13468
13616
13748
13862
13974
pracujących
w Polsce
Województwo 2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
dolnośląskie
833.757 859.940 887.878 916.609 953.132 982.641 1009.257 1033.789 1055.526 1077.118
kujawsko737.181 747.151 757.739 768.605 782.478 793.598 803.580 812.714 820.762 828.729
pomorskie
łódzkie
995.499 1008.144 1021.572 1035.333 1052.790 1066.795 1079.361 1090.888 1101.063 1111.143
lubelskie
854.845 858.360 861.955 865.741 871.718 876.153 880.076 883.230 885.711 888.047
lubuskie
333.040 338.788 344.959 351.189 358.266 364.145 369.426 374.551 379.265 384.007
małopolskie
1109.991 1116.843 1123.802 1131.383 1144.941 1154.861 1163.727 1170.521 1175.610 1180.316
mazowieckie 1770.058 1803.541 1839.238 1875.787 1921.463 1958.413 1991.659 2022.488 2049.916 2077.190
opolskie
295.304 295.826 296.136 296.853 301.122 303.775 306.151 307.217 307.400 307.311
podkarpackie 668.920 672.942 677.107 681.479 688.069 693.065 697.516 701.221 704.236 707.123
podlaskie
406.346 405.637 404.627 403.957 406.299 407.404 408.365 408.164 407.251 406.075
pomorskie
690.923 703.738 717.525 731.400 746.808 759.704 771.292 782.668 793.218 803.854
śląskie
1392.592 1388.247 1383.390 1378.395 1372.993 1368.119 1363.584 1358.908 1354.448 1349.865
świętokrzyskie 436.990 437.077 436.929 437.117 440.327 442.181 443.818 444.310 444.060 443.559
warmińsko410.900 415.549 420.426 425.526 432.853 438.538 443.640 448.038 451.729 455.318
mazurskie
wielkopolskie 1200.140 1222.445 1246.443 1270.595 1297.395 1319.829 1339.997 1359.785 1378.152 1396.665
zachodnio507.516 512.769 518.273 524.031 532.345 538.780 544.551 549.507 553.653 557.679
pomorskie
Źródło: Bogdan Suchecki- System Prognozowania Popytu na Pracę http://www.sppp.gov.pl/?strona=prognozy