Zaburzenia osobowości - referat

Zaburzenia osobowości - referat.doc
(80 KB) Pobierz
Zaburzenia Osobowości.
1. Czym są zaburzenia osobowości.
Niemal każdy z nas jest czasem świadkiem zachowań, które sprawiają wrażenie zaburzonych. Badania
zachorowalności wskazują, że około połowa Amerykanów w którymś momencie życia zapada na zaburzenie psychiczne.
Zachowanie zaburzone to zachowanie nieprzystosowane. Człowiek rozwija się i zmienia przez całe życie. Dobre
przystosowanie w ciągu całego życia to elastyczna adaptacja do zmieniających się wymagań. Podstawowe cechy, sposób
radzenia sobie i działania kształtują się w dzieciństwie i na ogół krystalizują się w ustalone wzorce z końcem okresu
dojrzewania lub we wczesnych latach dorosłości. Wzorce te składają się na indywidualną osobowość – cechy i
zachowania charakteryzujące jednostkę. W większości wypadków nasza dojrzała osobowość zharmonizowana jest z
wymaganiami społecznymi. Są jednak ludzie, którzy są na tyle źle wyposażenia w cechy prospołeczne, że nie mogą być
w pełni sprawnymi członkami społeczeństwa. Na skutek źle uformowanych cech nie mogą właściwie pełnić ról
społecznych. Ludziom tym możemy postawić diagnozę zaburzenia osobowości.
2. Przyczyny zaburzeń.
Przyczyną zaburzeń jest rozwój nieelastycznych czy wypaczonych wzorców osobowości i zachowania,
prowadzących do uporczywych, źle przystosowanych sposobów myślenia, postrzegania i kontaktu ze światem. Poważnie
upośledzają one niektóre aspekty funkcjonowania i wywołują ogromne cierpienie. Obejmują one problemy behawioralne
różniące się formą i nasileniem. Ludzie ci w specyficzny sposób podchodzą do różnych sytuacji i osób, co sprawia, że
trudno im nawiązać bliskie kontakty z innymi osobami. Przy tym często bywają zdolni. Poważniejsze przypadki stanowią
ci, których ekstremalne, antyspołeczne i nieetyczne zachowania wybuchowe sprawiają, że są mniej zdolni. Wielu z nich
przebywa w więzieniach lub w zamkniętych zakładach psychiatrycznych, choć niektórym udaje się zwodzić otoczenie i
uniknąć zdiagnozowania i odizolowania. Wielu ludzi dotkniętych zaburzeniami osobowości nigdy nie trafia do ośrodków
zdrowia psychicznego. Nieelastyczne wzorce reagowania są tak głęboko zakorzeniane, że niezwykle trudno jest je
zmienić.
3.
Kliniczne cechy zaburzeń osobowości.
Ludzie z zaburzeniami osobowości sprawiają sobie samym nie mniej problemów niż innym. Ich zachowanie jest
często niezrozumiałe, nieprzewidywalne i irytujące dla otoczenia. Niektórzy doświadczają znacznych cierpień
emocjonalnych, z kolei inni albo ich nie odczuwają, albo potrafią je skrzętni ukryć. Odchylenia w zachowaniu są
uporczywe i wydają się nieodłączną cechą osobowości. Trudno takim osobom uczestniczyć w wzajemnych, opartych na
szacunku i przynoszących satysfakcję związkach społecznych. Cechą charakterystyczną zaburzeń osobowości jest ich
niezmienność w czasie, człowiek nie uczy się na własnych błędach. Niektóre zaburzenia mogą być przekazywane w
sposób genetyczny – szczególnie antyspołeczne i schizotypowe. Przyczyną zaburzeń mogą być czynniki środowiskowe,
społeczne, a szczególnie wyuczone wzorce obyczajowe i złe nawyki.
4. Kryteria zaburzeń.

Ważną cechą zaburzeń osobowości jest trwały wzorzec doświadczeń wewnętrznych i zachowanie znacznie
odbiegające od norm kulturowych. Definicja zaburzenia osobowości opiera się na pięciu kryteriach:
Kryterium A – wzorzec ten musi ujawniać się przynajmniej w dwóch z następujących dziedzin: poznanie,
emocjonalność, relacje międzyludzkie, kontrola odruchów.


Kryterium B – ten trwały wzorzec musi być niezmienny i obejmować szeroki zakres sytuacji osobistych i
społecznych.
 Kryterium C – wzorzec ten prowadzi do stanu rozpaczy wymagającego interwencji klinicznej.
Kryterium D – wzorzec ten jest stabilny i długotrwały; jego początki przypadają na wiek dojrzewania lub wczesnej
dorosłości, ale nie później.
 Kryterium E – tego wzorca nie można wyjaśnić objawami innego zaburzenia psychicznego.
5. Trudności z rozpoznaniem.
Kategorie diagnostyczne nie wykluczają się nawzajem: chorzy mają często objawy więcej niż jednego zaburzenia
osobowości. Trudność wiąże się także z tym że cechy osobowości, na których podstawie rozpoznaje się zaburzenia
osobowości mają charakter wielowymiarowy, to znaczy mogą występować od łagodnej do patologicznie nasilonej.
Znajdziemy je, choć nie tak silnie zaakcentowane, również u ludzi zdrowych.
6. Kategorie zaburzeń osobowości.
Na podstawie zachodzących między nimi podobieństw podzielono kategorie na trzy grupy. Wielu ludzi
ujawnia cechy lub zachowania, które odpowiadają kryteriom więcej niż jednego zaburzenia osobowości - niekiedy są
to zaburzenia z różnych grup:
 grupa A – zaburzenia paranoiczne, schizoidalne i schizotypowe. Osoby wykazujące je wydają się ekscentryczne i
dziwne, nieufne, podejrzliwe a nawet wyobcowane.
 grupa B – zaburzenia histrioniczne, narcystyczne, antyspołeczne i z pogranicza. Osoby dramatyzują, są emocjonalne
i niekonsekwentne. Ich impulsywne zachowanie, często połączone z działaniami antyspołecznymi, jest wyraźniejsze
i silniejsze niż w grupie A i częściej prowadzi do kontaktu z placówkami ochrony zdrowia psychicznego lub
konfliktu z prawem.
 grupa C – zaburzenia unikające, zależne i obsesyjno-kompulsyjne. Często towarzyszy im lęk i obawa dlatego ludzie
ci częściej zgłaszają się o pomoc.
6.1. Osobowość paranoiczna.
Jednostki przejawiają perwersyjną podejrzliwość i nieufność względem otoczenia. Uważają się za doskonałych,
a winą za własne błędy i niepowodzenia obarczają innych. Nieustannie spodziewają się, że zostaną oszukani, szukają
dowodów na potwierdzenie swych podejrzeń i nie przyjmują faktów im zaprzeczających. Często dręczą ich wątpliwości
dotyczące lojalności przyjaciół, co wywołuje niechęć i ogranicza zaufanie do innych. Często chowają urazę, nie umieją
przebaczać, niewiele im trzeba by zareagowali gniewem. Rzadko bywają psychotyczni, tzn. że przez większość czasu
zachowują normalny kontakt z rzeczywistością.
6.2.
Schizoidalne zaburzenie osobowości.
Ludzie ci z reguły są niezdolni do nawiązywania kontaktów społecznych i nie zdradzają zainteresowania nimi.
W rezultacie na ogół nie mają przyjaciół. Nie umieją wyrażać uczuć i uchodzą za chłodnych i nieprzystępnych. Są
samotnikami lub introwertykami. Wiele czynności, w tym seks, nie sprawia im przyjemności. Są obojętni na pochwałę i
krytykę. Sprawiają wrażenie chłodnych i pełnych rezerwy. Nie znajdują radości w bliskich kontaktach z innymi ani ich
nie pragną. Można przypuszczać, że nie rozwinęły się u nich takie potrzeby, jak potrzeba miłości, przynależności,
akceptacji.
6.3. Schizotypowe zaburzenie osobowości.
Ludzie ci są nie tylko nadmiernie zamknięci w sobie i nie nawiązują kontaktów społecznych i interpersonalnych,
lecz charakteryzują się także zaburzeniami poznawczymi, percepcyjnymi oraz ekscentrycznością w porozumiewaniu się
i zachowaniu. Chociaż dla osób z zaburzeniami schizoidalnymi i schizotypowymi charakterystyczna jest izolacja i
wycofanie to osoby z zaburzeniem schizotypowym wyróżniają się dziwacznym myśleniem, postrzeganiem i mową.
Wykazują myślenie zabobonne, a pod wpływem silnego stresu mogą pojawić się u nich przejściowe objawy
psychotyczne. Niekiedy wierzą, że dysponują nadprzyrodzoną mocą. Ich dziwaczny sposób zachowania przypomina
objawy obserwowane w cięższych przypadkach schizofrenii. Zaburzenie schizotypowe jest genetycznie bliżej związane z
pozytywnymi objawami schizofrenii – zaburzenia psychicznego charakteryzującego się całkowitą utratą kontaktu z
rzeczywistością, halucynacjami i urojeniami. Termin schizotypal jest skrótem od genotypu schizofrenicznego.
6.4. Histrioniczne zaburzenie osobowości.
Główną cechą jest nadmierna potrzeba zwracania na siebie uwagi oraz emocjonalność. Osoby czują się
niedoceniane, jeżeli nie znajdują się w centrum uwagi, a dzięki żywemu, dramatycznemu i nadmiernie ekstrawertycznemu
stylowi życia często udaje im się oczarować ludzi i skupić na sobie ich zainteresowanie. Te zalety nie prowadzą jednak
do nawiązania trwałych i satysfakcjonujących kontaktów, ponieważ otoczenie szybko się męczy i nie spełnia oczekiwań
tych osób. Posiadają oni cechy teatralne i stają się przesadnie emocjonalni. Prowokują seksualnie i uwodzicielsko. Sposób
mówienia jest dramatyczny, a jednocześnie pozbawiony precyzji. Łatwo ulegają sugestii i uznają kontakty z innymi na
bliższe niż są one w rzeczywistości. Ich przystosowanie w relacjach seksualnych jest zazwyczaj słabe, a kontakty z
partnerem bywają burzliwe, ponieważ usiłują kontrolować go przez uwodzicielskie zachowania i manipulacje
emocjonalne, przy równoczesnym wykazywaniu dużej zależności. Mają opinię próżnych egocentryków, nadmiernie
czułych na opinię otoczenia, które uważa ich za przewrażliwionych, powierzchownych i nieszczerych. Zaburzenie to
dotyczy częściej kobiet.
6.5. Osobowość narcystyczna.
Osoby te przejawiają przesadne poczucie własnej wartości, brak zrozumienia dla uczuć innych, oraz czynią
wszystko by ich podziwiano. Przeceniają własne umiejętności i osiągnięcia przy równoczesnym niedocenianiu zdolności
i dokonań innych. Ludzie tacy są przekonani, że wszystko im się należy. Zachowują się stereotypowo, mówiąc tylko o
sobie i nieustannie się chwaląc. ponieważ wierzą w swoją wyjątkowość, uważają, że zrozumieć ich mogą tylko ludzie o
wysokim statusie społecznym, lub że tylko z takimi ludźmi powinni utrzymywać kontakty. Brak im umiejętności
przyjmowania cudzego punktu widzenia i patrzenia na świat z innej niż własna perspektywa. Ogólnie mówiąc – brak im
empatii, która jest ważnym elementem dojrzałych stosunków międzyludzkich. Często wykorzystują innych dla osiągnięcia
własnych celów, często przyjmują postawy pełne arogancji, snobizmu i wyniosłości. Zazdroszczą innym albo są
przekonane, że inni im zazdroszczą. Większość badaczy uważa, że ludzie z osobowością narcystyczną mają w gruncie
rzeczy zachwiane poczucie własnej wartości. Może dlatego tak bardzo potrzebują podziwu. Są niezwykle wrażliwi na
krytykę , która wywołuje w nich poczucie upokorzenia, pustki lub wściekłości. Narcystyczne zaburzenie osobowości
częściej spotykane jest u mężczyzn niż u kobiet.
Zachowanie osoby histrionicznej jest na ogół bardziej emocjonalne i teatralne niż zachowanie osoby narcystycznej i choć w obu
przypadkach mamy do czynienia z brakiem hamulców, osoba narcystyczna bez skrupułów wykorzystuje innych, podczas gdy osoba
histrioniczna robi to bardziej otwarcie. Obie osobowości mają cechy ekshibicjonistyczne, ale histrionik poszukuje zainteresowania, a
narcyz poszukuje podziwu.
6.6
. Antyspołeczne zaburzenie osobowości.
Osoby z antyspołecznym zaburzeniem osobowości charakteryzuje brak wyrzutów sumienia i lojalności
względem kogokolwiek. Swym fałszywym, agresywnym lub antyspołecznym zachowaniem ustawicznie naruszają i
lekceważą prawa innych ludzi. Osoby te są impulsywne, wybuchowe, agresywne i zachowują się w sposób
nieodpowiedzialny. Ten wzorzec zachowania musi pojawić się po 15 roku życia, a przed 15 rokiem życia muszą
występować objawy zaburzenia zachowania, podobne do zaburzeń obserwowanych u dzieci i młodzieży, takie jak stabilny
wzorzec agresji w stosunku do ludzi i zwierząt, niszczenie cudzej własności, nieuczciwość lub kradzież i poważne
naruszanie zasad obowiązujących w domu i w szkole. Zaburzenie to znacznie częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet.
6.7
. Osobowość typu Borderline.
Jednostki z zaburzeniem z pogranicza, zwanym też pod nazwą osobowości typu borderline, charakteryzują się
impulsywnością i niestabilnością w kontaktach międzyludzkich, troską o wizerunek własnej osoby i zmiennym nastrojem.
Osobowość ta odnosi się do osób wykazujących stałe cechy niestabilności i podatności na wpływy. Ludzie ci mają
poważnie zaburzone poczucie tożsamości. Dlatego ich kontakty z otoczeniem także są niestabilne i wywołują w nich
poczucie zagrożenia. Obawiają się realnej lub wyimaginowanej sytuacji porzucenia przez bliską osobę, podejmują
desperacki wysiłki by zatrzymać ją przy sobie. Ponieważ są niepewni siebie stale czują się lekceważeni i potrafią z byle
powodu grozić samobójstwem lub słownie atakować partnera. Takie osoby z reguły mają za sobą kilka intensywnych, ale
burzliwych związków, które z reguły rozpoczynały się od wyidealizowania przyjaciół lub kochanków, a kończy groźnym
rozczarowaniem i żalem. Osoby takie odznaczają się niestabilnym nastrojem – na drobne zagrożenia reagują gwałtownymi
wybuchami gniewu, mając przy tym niską tolerancję frustracji. Towarzyszy im poczucie pustki, dlatego bardzo źle znoszą
samotność. Ich skrajna niestabilność emocjonalna prowadzi do samodestrukcyjnych, impulsywnych i niekonsekwentnych
zachowań, takimi jak ekstremalny hazard, ryzykowny sex, używki, obrzarstwo itp. Częścią obrazu klinicznego zaburzeń
osobowości tego typu są również próby samobójcze, niekiedy o charakterze manipulacyjnym. Samookaleczenia są tak
częste, że stanowią cechę pozwalającą odróżnić ten typ zaburzenia. Główną przyczyną jego występowania są trudności z
wykształceniem spójnego pojęcia Ja. Mogą mieć także krótkie lub przelotne epizody utraty kontaktu z rzeczywistością.
Wówczas mają urojenia lub inne objawy zbliżone do psychotycznych. Około 75% osób, u których rozpoznaje się to
zaburzenie, stanowią kobiety.
6.8
. Osobowość unikająca.
Ludzie z osobowością unikającą charakteryzują się niechęcią do nawiązywania kontaktów, introwersją oraz
wzorcem skrajnie zahamowanych zachowań, co prowadzi do towarzyszącego im całe życie ograniczenia kontaktów
społecznych. z powodu nadwrażliwości i obawy przed krytyką lub odrzuceniem nie szukają kontaktów z ludźmi, pragną
jednak uczucia i bywają często samotni i znudzeni. W przeciwieństwie do schizoidalnych zaburzeń osobowości oni nie
cieszą się swoja samotnością. Niezdolność do swobodnych kontaktów z ludźmi wynika z silnego leku, któremu
towarzyszy niskie poczucie własnej wartości i nadmierna koncentracja na własnej osobie. Z powodu owego leku osoby te
są nadwrażliwe na wszelkie przejawy odrzucenia lub poniżenia społecznego i często dopatrują się kpin lub lekceważenia
w zupełnie niewinnych wypowiedziach. Podstawową różnicą między samotnikiem ze schizoidalną osobowością, a osobą
samotną posiadającą osobowość unikającą jest to, że jednostka z tym drugim zaburzeniem jest niezmiernie wrażliwa na
krytykę, nieśmiała i niepewna siebie, podczas gdy osobę z zaburzeniem schizoidalnym cechuje powściągliwość, chłód i
obojętność na krytykę.
6.9
. Osobowość zależna.
Ludzie ci bardzo mocno uzależniają się od innych i odczuwają silną potrzebę oddania się pod czyjąś opiekę, co
prowadzi do zachowań natrętnych i uległych. Perspektywa rozstania czy nawet chwilowej samotności wywołuje w nich
poczucie silnego niepokoju, a niekiedy paniki co sprawia, że czasami bez powodu wzywają lekarza. Ludzie ci budują
swoje życie wokół innych i aby utrzymać ich przy sobie podporządkowują im swoje potrzeby lub poglądy. Często
prowadzi to do nieprzemyślanego wyboru partnera. Zdarza się również, że w obawie przed utratą wsparcia ze strony
partnera tłumią gniew i trwają w związku, znosząc psychiczne lub fizyczne znęcanie się. Podjęcie nawet prostych
codziennych decyzji bez zasięgnięcia rady i uzyskania poparcia jest dla nich bardzo trudne, być może dlatego,że brak im
wiary w siebie i czują się bezradni, także wtedy gdy mają dość wiedzy i umiejętności by wykonać zadanie. Funkcjonują
dobrze dopóty, dopóki nie zostaną sami. Brak pewności siebie sprawia, że osoby te bez oporu pozwalają innym
podejmować decyzje w sprawach tak ważnych jak: gdzie będą mieszkać, pracować, z kim przyjaźnić. Ludzie z
osobowością zależną wydają się pozbawieni charakteru i nijacy. Uważają, że nie mają prawa nawet do odrobiny
indywidualności. Przepełnia ich obawa, że mogą zostać sami, a gdy jeden związek się rozpada, pośpiesznie szukają
nowego partnera. Często cierpią z powodu unikania kontaktu z innymi ludźmi.
Ludzie z osobowością typu borderline podobnie jak z osobowością zależną obawiają się porzucenia, ale gdy do niego dojdzie, człowiek
z osobowością pierwszego typu ma poczucie pustki lub reaguje wściekłością, a człowiek z osobowością zależną pośpiesznie szuka
nowego partnera reagując z pokorą i uległością. Zarówno jednostki z histrionicznym zaburzeniem osobowości, jak i jednostki z
osobowością zależną, mają silną potrzebę uzyskania poparcia i aprobaty, jednak osoby histrioniczne starają się zwrócić na siebie uwagę,
są towarzyskie i aktywne, podczas gdy osoby zależne są bierne, potulne i usuwają się w cień. Zarówno osoby unikające jak i zależne
są nadwrażliwe i mają poczucie nieprzystosowania, ale jednostka z osobowością unikającą jest nieśmiała i woli unikać kontaktów niż
ryzykować odrzucenie, podczas gdy jednostka z osobowością zależną mimo podobnych obaw poszukuje kontaktu z ludźmi.
6.10. Obsesyjno-kompulsyjne zaburzenie osobowości.
Ludzie z tym zaburzeniem charakteryzują się dążeniem do doskonałości, perfekcjonizmem i przesadnym
przywiązywaniem znaczenia do utrzymywania porządku. Starają się utrzymać pełną kontrolę nad psychiką i kontaktami
międzyludzkimi. Skrupulatnie przestrzegają wszystkich zasad i harmonogramów. Na każdym kroku są bardzo ostrożni,
chcąc uniknąć błędów, wszystko sprawdzają po kilka razy. Dążenie do perfekcjonizmu w każdym detalu sprawia, że
często nie są w stanie doprowadzić do końca rozpoczętych działań. Osoby te cechuje tak dalece posunięte oddanie pracy,
że rezygnują z wypoczynku i nie umieją zrobić nic po prostu dla przyjemności. Są przesadnie sumienni, objawiają
skłonność do wyrachowania, zdyscyplinowania, fachowości, dążenia do osiągnięcia sukcesu. Są zupełnie pozbawieni
elastyczności, często bywają skąpi lub przesadnie oszczędni. Są surowi i uparci, uważani przez innych za sztywnych,
oziębłych i zawziętych.
7.
7.1.
Tymczasowe kategorie zaburzeń osobowości.
Osobowość bierno-agresywna.
Osoby te charakteryzują się negatywną postawą i biernym oporem wobec właściwego działania, niewyrażonym
wprost lecz poprzez narzekanie, ponuractwo i kłótliwość, zazdrość i niechęć wobec tych, którym lepiej się wiedzie.
7.2. Osobowość depresyjna.
Jednostki z tym zaburzeniem, charakteryzują się depresyjnymi schematami poznawczymi, uporczywym
poczuciem niezadowolenia lub przygnębienia, poczuciem winy i samokrytycyzmem.
Zestawienie zaburzeń osobowości.
Zaburzenie
Charakterystyka
Grupa A
Osobowość paranoiczna Podejrzliwość, brak zaufania, tendencja do postrzegania siebie jako człowieka bez skazy, wyczulenie na
przewidywane ataki ze strony innych
Schizoidalne zaburzenie Osłabione kontakty społeczne, niezdolność i brak potrzeby więzi z ludźmi
osobowości
Schizotypowe zab.
osobow.
Dziwaczne wzorce myślenia, dziwaczne sposoby percepcji i mówienia zakłócające porozumiewanie się i
kontakty społeczne.
Grupa B
Histroniczne zab.
osobow.
Dramatyzowanie własnej osoby, nadmierna troska o wygląd, skłonność do irytacji i wybuchów jeśli
próby zwrócenia na siebie uwagi nie przynoszą rezultatu.
Osobowość
narcystyczna
Poczucie własnej wspaniałości, staranie na zwrócenie uwagi otoczenia, chwalenie samego siebie, brak
empatii
Antyspołeczne zab.
osobow.
Niedorozwój w zakresie moralności i etyki, nieumiejętność postępowania zgodnie z przyjętymi normami,
fałsz, bezwstydna manipulacja, problemy z zachowaniem
Osobowość z
pogranicza-borderline
Impulsywność, złość bez powodu, drastyczne wahania nastroju, przewlekłe uczucie nudy, usiłowanie
samookaleczenia lub samobójstwa.
Grupa C
Zestawienie zaburzeń osobowości.
Osobowość unikająca
Przewrażliwienie na odrzucenie lub poniżenie, wstydliwość, brak pewnośći w stosunkach społecznych i
nawiązywaniu kontaktów
Osobowość zależna
Dramatyczne przeżywanie rozłąki z partnerem, złe samopoczucie spowodowane samotnością,
podporządkowanie własnych potrzeb celowi utrzymania związku, niezdecydowanie.
Obsesyjno-kompulsyjne Nadmierne przejmowanie się porządkiem , zasadami i nieistotnymi szczegółami, perfekcjonizm,
zab. osobow.
nieumiejętność wyrażania i okazywania uczuć, ograniczona zdolność do wypoczynku i rozrywek.
Kategorie tymczasowe
Bierno-agresywna
osobowość
...
Plik z chomika:
aleksandrawaw
Inne pliki z tego folderu:

Depresja.doc (44 KB)
Mała ściąga.doc (320 KB)
 Nerwice - praca.doc (111 KB)
 Nerwice.doc (42 KB)
 Odmienności seksualne.doc (44 KB)

Inne foldery tego chomika:

Pedagogika specjalna
 Profilaktyka
 Psychologia rozwojowa i wychowawcza
 Psychologia społecznego niedostosowania
 Resocjalizacja
Zgłoś jeśli naruszono regulamin





Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl