POWIKŁANIA URAZÓW CZASZKOWO

POWIKŁANIA URAZÓW
CZASZKOWO - MÓZGOWYCH
BEZPOŚREDNIE NASTĘPSTWA URAZU
CZASZKOWO - MÓZGOWEGO
Wstrząśnienie mózgu
 Stłuczenie i rozerwanie mózgu
 Krwiak nad- i podtwardówkowy, śródmózgowy
 Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH)
 Obrzęk mózgu

BEZPOŚREDNIE NASTĘPSTWA URAZU
CZASZKOWO - MÓZGOWEGO
Płynotok uszny i nosowy
 Wytrzeszcz tętniący oka (przetoka tętniczo – jamista)
 Uszkodzenie nerwów czaszkowych
 Zakażenia pourazowe:

 zapalenie ropne opon,
 ropień mózgu,

Psychozy pourazowe
BEZPOŚREDNIE NASTĘPSTWA URAZU
CZASZKOWO - MÓZGOWEGO

Uszkodzenie nerwów czaszkowych
ODLEGŁE NASTĘPSTWA URAZU
CZASZKOWO - MÓZGOWEGO




Encefalopatia pourazowa
Tętniak pourazowy
Padaczka pourazowa
Wodogłowie normotensyjne - zespół Hakima:
• otępienie
• nietrzymanie moczu
• zaburzenia chodu
BADANIE PRZEDMIOTOWE








Ocena świadomości pacjenta GCS
Obmacanie i oglądanie głowy
Czy są krwiaki okularowe
Czy jest obecne zasinienie w obrębie wyrostka sutkowatego
Obecnośċ krwistego wycieku z ucha
Obecnośċ płynotoku z nosa/ucha
Ocena reakcji źrenic na swiatło, szerokości szpar powiekowych,
ustawienia i ruchomości gałek ocznych
Ocena ruchomości i czucia kończyn
WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU
COMMOTIO CEREBRI
Nagłe następstwo urazu głowy polegające na
zaburzeniu czynności mózgu, którego kardynalnym
objawem jest utrata przytomności
WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU
Objawy (triada):
 pourazowa utrata przytomności
 niepamięć wsteczna/ następcza
 zaburzenia wegetatywne:
- nudności, wymioty,
- tachykardia,
- wahania ciśnienia krwi,
- naczynioruchowe bóle głowy
WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU
Zasady postępowania:
 hospitalizacja
 obserwacja stanu chorego
ocena zaburzeń świadomości wg skali Glasgow
badanie tętna, ciśnienia krwi, częstości oddechów,
stanu źrenic
 tomografia komputerowa
 zdjęcie rtg czaszki
WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU –
BŁĘDY DIAGNOSTYCZNE
 utrata przytomności nie była bezpośrednim
następstwem urazu
 brak niepamięci wstecznej
 bóle i zawroty głowy, wymioty bez utraty
przytomności
STŁUCZENIE MÓZGU

Strukturalne uszkodzenie
mózgu w wyniku urazu,
dotyczące zwykle jego
powierzchni.

Patomechanizm:
gwałtowne przyśpieszenie lub
opóźnienie czaszki w chwili
urazu, z przemieszczeniem
mózgowia względem czaszki
STŁUCZENIE MÓZGU
CONTUSIO CEREBRI

Objawy:
- obj. Ogniskowe (ubytkowe)
- dłużej trwające zaburzenia świadomości (GCS 5-3)

Objawy towarzyszące:
- krwawienie podpajęczynówkowe SAH
- obrzęk mózgu prowadzący do wtórnego uszkodzenia pnia mózgu
- przedłużanie się stanu nieprzytomności lub zaburzenia

świadomości
Stłuczenie pnia mózgu
KRWIAK NADTWARDÓWKOWY
Nagromadzenie krwi między zewnętrzną powierzchnią opony
twardej a kością
 Źródło krwawienia tętnica oponowa środkowa –poprzeczne
złamanie łuski kości skroniowej
 W 90% towarzyszy mu złamanie kości czaszki

KRWIAK NADTWARDÓWKOWY
W 20% przypadków jest umiejscowiony nietypowo
 Najczęściej ma przebieg ostry, okres utajenia krwawienia
tętniczego wynosi 12 godz.,
 Przebieg podostry mogą mieć krwiaki pochodzenia żylnego (żyły
śródkostne, żyły oponowe, żyły zatoki opony twardej, zatoka
strzałkowa) okres utajenia krwawienia żylnego wynosi do 3 dni
 Lokalizacja okolica skroniowa, czołowa, ciemieniowa

KRWIAK NADTWARDÓWKOWY
POURAZOWE USZKODZENIA GŁOWY
KRWIAK NADTWARDÓWKOWY
KRWAWIENIA DO MÓZGU
KRWAWIENIE PODPAJĘCZYNÓWKOWE
KRWIAK NADTWARDÓWKOWY
Przebieg typowy:
 utrata przytomności po urazie,
 ponowna utrata przytomności (interwał jasny)
 anizokoria
 niedowład połowiczy
Przebieg nietypowy
 krwiaki nadtwardówkowe w tylnej jamie
 duże ryzyko wklinowania
KRWIAK NADTWARDÓWKOWY
Błędy diagnostyczne w przypadkach związanych z upojeniem
alkoholowym:
 rozpoznawanie upojenia tylko na podstawie zapachu alkoholu z
ust
 wysyłanie chorego nieprzytomnego do izby wytrzeźwień
 zakładanie, że za stwierdzane zaburzenia świadomości
odpowiada wyłącznie alkohol
 wykluczenie możliwości urazu głowy,
gdy nie ma zewnętrznych śladów urazu
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY




Nagromadzenie krwi w potencjalnej przestrzeni między powierzchnią mózgu a
oponą twardą
Lokalizacja: okolica czołowo-ciemieniowa
Charakter tętniczo-żylny po ciężkich urazach
ze stłuczeniem mózgu lub żylny (żyły mostowe)
Ze względu na czas pojawienia się objawów
wyróżniamy:
 krwiak ostry (pierwsze 24 godziny po urazie) – 60%
 krwiak podostry (2-14 dni po urazie)
 krwiak przewlekły (po kilku tygodniach,
miesiącach, a nawet latach po urazie)
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
EWAKUACJA KRWIAKA
PODTWARDÓWKOWEGO
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
PRZEWLEKŁY

Występuje głównie:
 u ludzi starszych, często po błahym urazie,
alkoholików, u chorych na padaczkę, u osób
przyjmujących doustne antykoagulanty
Pochodzi z przerwanych żył mostowych
 Dynamika narastania jest wolna i objawy
pojawiają się późno po urazie lub rozwijają
się bez uchwytnego w wywiadzie urazu

EWAKUACJA I DRENAŻ KRWIAKA PODTWARDÓWKOWEGO PRZEWLEKŁEGO
KRWIAK PODTWARDÓWKOWY
PRZEWLEKŁY
Objawy:
- narastające bóle głowy
- zespół psychoorganiczny otępienny
- zmiany w zachowaniu chorego, nadmierna senność
- ogniskowe objawy neurologiczne
- tarcza zastoinowa
Rokowanie – dobre
PADACZKA POURAZOWA





Odległe następstwo urazu czaszkowo-mózgowego
Rozwija się głównie, jeżeli nie wyłącznie po ciężkich urazach ze
stłuczeniem kory, złamaniem kości czaszki i rozerwaniem opony
twardej
Przyczyną może być także pourazowy zanik mózgu
U 2/3 chorych występują napady częściowe, u 1/3 napady
uogólnione toniczno-kloniczne
Ryzyko wystąpienia po wszystkich urazach głowy wynosi 5%
PADACZKA POURAZOWA
Napady padaczkowe po urazie:
 napady najwcześniejsze – bezpośrednio po urazie
 napady wczesne – w pierwszym tygodniu po urazie
 właściwa padaczka pourazowa późna
PADACZKA POURAZOWA
Ryzyko wystąpienia wczesnego napadu padaczkowego wzrasta:
po złamaniu czaszki z wgłobieniem
 w przypadku pourazowego krwiaka śródmózgowego lub stłuczenia
mózgu
 po urazach u małych dzieci do 10-go r.ż.
 gdy okres utraty przytomności jest dłuższy niż 6 godzin lub niepamięć
następcza trwa ponad 24 godziny

Złamania kości czaszki
Podział Le Forta
 Zaproponowany przez René Le Forta (18691951) w 1901 roku podział złamań struktur
kostnych masywu szczękowo-sitowego jest
wciąż w użyciu. Le Fort wyodrębnił trzy typy
złamań, nazwane później od jego nazwiska:

złamanie typu Le Fort I: oderwanie wyrostka
zębodołowego górnego i podniebienia od szczęki
złamanie typu Le Fort II: oderwanie szczęki od
pozostałej części twarzoczaszki, wgniecenie
środkowego piętra twarzy z uszkodzeniem sitowia,
oczodołu i dróg łzowych;
złamanie typu Le Fort III: oderwanie twarzoczaszki od
podstawy czaszki. Linia złamania w typie III przebiega przez
szew jarzmowo-czołowy, szew szczękowo-czołowy, szew
nosowo-czołowy,