RODZAJE BANKÓW I USŁUGI BANKOWE DEFINICJA POJĘCIA BANK osoba prawna wykonująca działalność gospodarczą, polegającą na przyjmowaniu depozytów, udzielaniu kredytów, wydawaniu instrumentów pieniądza elektronicznego oraz innych czynności, określonych przepisami ustawy Prawo bankowe i wymienionych w statucie banku. Nazwa "bank" pochodzi od włoskiego słowa banco, oznaczającego ławkę, przy której pracowali włoscy handlarze zajmujący się przekazywaniem monet kruszcowych od jednych klientów do drugich. POWSTANIE I ROZWÓJ Pierwsze instytucje pełniące rolę banków powstały już w starożytności w Babilonie, znali je też starożytni Grecy i Rzymianie. Instytucje te zajmowały się głównie udzielaniem kredytów i wystawianiem weksli. Upadek kultury starożytnej spowodował zanik usług bankowych, które odrodziły się wraz z rozwojem handlu w miastach włoskich w XI w. HISTORIA ROZWOJU BANKOWOŚCI W POLSCE Pierwszą instytucją świadczącą usługi bankowe na ziemiach polskich było założone w 1825 r. Towarzystwo Kredytowe Ziemskie, które udzielało kredytów dużym gospodarstwom rolnym. W 1870 r. powstał, działający do dnia dzisiejszego Bank Handlowy S.A. w Warszawie. W okresie międzywojennym rozpoczęło działalność wiele banków, m. in.: Polska Kasa Opieki S.A., Państwowy Bank Rolny, Krajowa Kasa Pożyczkowa oraz duża liczba tzw. wiejskich spółdzielni kredytowych i kantorów wymiany. PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ Zlikwidowano wszystkie banki (gospodarka centralnie sterowana) , pozostawiając jedynie bank Polska Kasa Opieki S.A. oraz Utworzono na wzór ZSRR Narodowy Bank Polski jako jeden główny bank pełniący wszystkie funkcje. Na obszarach wsi zaczęły działać banki spółdzielcze. OKRES ROZWOJU GOSPODARKI RYNKOWEJ Z początkiem lat dziewięćdziesiątych XX wieku reformy gospodarcze spowodowały zasadniczą przebudowę systemu bankowego, gdyż nastąpiło poszerzenie się zadań firm ubezpieczeniowych oraz powstała Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie Nowy ład społeczno-gospodarczy pozwolił na prywatyzację polskiej gospodarki WSPÓŁCZESNY SYSTEM BANKOWY W POLSCE Działa na podstawie ustawy Prawo Bankowe Ustala: rodzaje banków, zakres ich czynności, zadania nadzoru bankowego. o o o Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r Prawo Bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72 poz. 665 z późniejszymi zmianami) WSPÓŁCZESNY SYSTEM BANKOWY W POLSCE Współczesny system bankowy w Polsce jest dwustopniowy: Bank centralny (Narodowy Bank Polski) Banki komercyjne PODSTAWOWE ZASADY DZIAŁANIA BANKÓW Zasada uniwersalizmu – poszerzanie zakresu czynności banków Samodzielność banku – możliwość autonomicznego podejmowania decyzji Zasada konkurencyjności – przyciąganie jak największej liczby klientów atrakcyjnością udzielanych kredytów, solidnością i różnorodnością usług Zasada samofinansowania Zasada komercjalizmu – maksymalizacja zysków przy minimalizacji kosztów Narodowy Bank Polski jako bank centralny Bank centralny jest najważniejszą instytucją finansową państwa, której powierzono zadanie emisji pieniądza i prowadzenia polityki pieniężnej kraju. Najważniejszym zadaniem banku centralnego jest dbałość o wartość pieniądza (kurs waluty narodowej w stosunku do innych walut) i stabilność cen, czyli przeciwdziałanie narastaniu inflacji. Funkcje banku centralnego Bank emisyjny - NBP ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Bank banków - NBP pełni w stosunku do banków funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach oraz stabilności sektora bankowego. Centralny bank państwa - NBP prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze. Bank komercyjny to specyficzna instytucja finansowa, która gromadzi, przechowuje i gospodaruje środkami pieniężnymi, która działa na rzecz racjonalizacji zysków i funkcjonuje jako instytucja zaufania społecznego. Stanowią one podstawę sektora bankowego. Celem banku komercyjnego jest dążenie do zaspokojenia potrzeb podmiotów gospodarujących w zakresie usług bankowych przy równoczesnym dążeniu do uzyskania zysku. Usługi banków komercyjnych Konto osobiste DEPOZYTY: Lokaty terminowe Konto oszczędnościowe Lokaty rentierskie – umowy długoterminowe, polegające na tym, że bank wypłaca odsetki od wkładu w regularnych odstępach czasu, np. co miesiąc lub kwartał. O dochodzie z lokaty decyduje jej wielkość i czas na jaki została założona, a także okres kapitalizacji odsetek. Usługi banków komercyjnych Zlecenia stałe i polecenia zapłaty Usługi maklerskie Doradztwo finansowe Karty płatnicze (tzw. „plastikowy pieniądz”) Karty kredytowe Uzyskiwanie środków z rynku kapitałowego (fundusze inwestycyjne) Usługi banków komercyjnych BANKOWOŚC ELEKTRONICZNA Głównym celem bankowości elektronicznej jest zapewnienie klientom wygodnego, prostego oraz bezpiecznego dostępu do pieniędzy zgromadzonych na rachunkach bankowych oraz dokonywania prostych operacji na koncie. Bardzo często e-banki oferują też usługi dodatkowe, np. ubezpieczenia dostępne on-line czy możliwość inwestowania w obligacje lub fundusze inwestycyjne. Usługi banków komercyjnych KREDYTY Udzielanie kredytów jest drugą stroną – obok przyjmowania depozytów – działalności banków komercyjnych polegającej na pośredniczeniu w przepływie środków od tych, którzy mają nadmiar środków pieniężnych do tych, którzy mają pomysł na ich spożytkowanie. Usługi banków komercyjnych Istnieje wiele różnych rodzajów kredytów. Oto najczęściej oferowane: Kredyt w rachunku osobistym (koncie osobistym) Kredyt konsumpcyjny – udzielany jest na określone potrzeby osób, a jego spłata indywidualnie ustalana z bankiem. Zabezpieczenie kredytu najczęściej stanowią dochody kredytobiorcy lub poręczenia innych osób. Kredyt hipoteczny – długoterminowy kredyt zaciągany z przeznaczeniem na finansowanie budownictwa mieszkaniowego lub nabycie domu czy mieszkania. Usługi banków komercyjnych Finansowanie działalności przedsiębiorstw. Wyróżnia się dwa główne rodzaje kredytów dla przedsiębiorstw, zwanych w bankach klientami korporacyjnymi: Kredyty obrotowe – przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa, np. zakup towarów przez firmy handlowe. Kredyty inwestycyjne – służą finansowaniu nakładów, których celem jest stworzenie lub powiększenie majątku trwałego przedsiębiorstwa. Kredyty te są długoterminowe i podlegają kontroli przez bank. CIEKAWOSTKA Bankami nie są spółdzielcze kasy oszczędnościowokredytowe (SKOK), choć często bywają z nimi (a zwłaszcza z bankami spółdzielczymi) mylone. SKOK są tzw. instytucjami parabankowymi, zaliczanymi do szerokiej kategorii instytucji Finansowych. Są to spółdzielnie, a więc stosuje się do nich przepisy ustawy Prawo spółdzielcze. Działają w Polsce od 1992 roku. Zgodnie z tym Prawem "spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą". Dziękuję za uwagę