KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO DOTYCZĄCY AKTUALNEJ SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ GRYPY SEZONOWEJ I GRYPY PTAKÓW NA ŚWIECIE z dnia 23 kwietnia 2009 r. (Źródło: WHO, ECDC, CDC, OIE) A. WIRUS GRYPY PTAKÓW WYSOCEPATOGENNA GRYPA PTAKÓW U ZWIERZĄT NA ŚWIECIE Naturalnym gospodarzem wirusów grypy ptaków jest drób i dzikie ptactwo. Ich patogenność jest bardzo zróżnicowana – na podstawie zdolności do wywołania choroby dzieli się je zasadniczo na 2 grupy. Wysoce zjadliwe wirusy (highly pathogenic avian influenza – HPAI) powodują grypę ptaków o ciężkim przebiegu, która jest ostrą chorobą ogólnoustrojową ze śmiertelnością dochodzącą do 100% u ptaków grzebiących (najbardziej wrażliwe są indyki, kury i inne gatunki drobiu grzebiącego). Do tej grupy należą niektóre podtypy H5 (np. H5N1) i H7 (nie wszystkie wirusy tych podtypów są jednak wysoce zjadliwe). Wirusy HPAI mogą się namnażać w całym organizmie gospodarza i uszkadzać narządy ważne dla życia, co jest zwykle przyczyną śmierci. Drugą grupę tworzą liczne wirusy charakteryzujące się małą zjadliwością (low pathogenic avian influenza – LPAI) i należą one do wszystkich podtypów, w tym również H5 i H7. Wywołują zwykle łagodną postać grypy ptaków z objawami ze strony układu oddechowego i pokarmowego. Ryzyko zakażenia ludzi wirusem grypy ptaków określa się jako minimalne. Główną drogą zakażenia jest transmisja wirusa z drobiu na człowieka, w niemal wszystkich przypadkach podczas bliskiego, bezpośredniego kontaktu z żywymi, zakażonymi zwierzętami, bądź z powierzchniami skażonymi ich odchodami. Ryzyko niesie kontakt z odchodami i wydzielinami drobiu (inhalacja) oraz surowym mięsem, pozyskanym poza nadzorem weterynaryjnym (ubój, patroszenie i porcjowanie mięsa, zwłaszcza w domowych warunkach); nie wykluczona jest rola pośrednich gatunków (np. świń). Dotychczas nie odnotowano zakażenia wirusem grypy ptaków, drogą pokarmową. (wg „Grypa ptasia – czy pandemia jest realnym zagrożeniem?” A. Gładysz, K. Fleischer, A.Wieliczko, E. Marszałkowska-Krześ) B. GRYPA PTAKÓW (H5N1) U LUDZI EGIPT - 23 kwietnia 2009 r. Ministerstwo Zdrowia Egiptu poinformowało o kolejnym przypadku zakażenia człowieka wirusem H5N1. Do zakażenia doszło u 4-letniego chłopca, który obecnie w stanie stabilnym przebywa w szpitalu. Dochodzenie epidemiologiczne wykazało, że miał on kontakt z chorym i martwym drobiem. - 21 kwietnia 2009 r. Ministerstwo Zdrowia Egiptu poinformowało o dwóch kolejnych potwierdzonych przypadkach zakażenia człowieka wirusem grypy ptaków H5N1. Do zakażenia doszło u 25-letniej kobiety w ciąży. Pierwsze objawy wystąpiły u niej 6 kwietnia br. Kobieta obecnie przebywa w szpitalu, a jej stan jest krytyczny. Dochodzenie wykazało, że miała ona kontakt z chorym i martwym drobiem. Do zakażenia doszło również u 18-miesięcznej dziewczynki, która obecnie przebywa w szpitalu, a jej stan jest stabilny. Dochodzenie epidemiologiczne wykazało, że miała ona bliski kontakt z chorym i martwym drobiem. - 17 kwietnia 2009 r. Ministerstwo Zdrowia Egiptu poinformowało o nowym potwierdzonym przypadku zakażenia człowieka wirusem H5N1. Do zakażenia doszło u 33-letniej kobiety, u której pierwsze objawy zakażenia wystąpiły 7 kwietnia br. 15 kwietnia kobieta została poddana hospitalizacji i obecnie przebywa w szpitalu, a jej stan lekarze określają jako krytyczny. Kobieta miała bliski kontakt z chorym i martwym drobiem. - 8 kwietnia 2009 r. Ministerstwo Zdrowia Egiptu poinformowało o 3 nowych przypadkach zakażenia wirusem H5N1. Pierwszy przypadek to 2-letni chłopiec, który obecnie przebywa w szpitalu, a jego stan jest stabilny. Do zakażenia doszło również u innego 2-letniego chłopca z tej samej prowincji. W obu przypadkach dochodzenie epidemiologiczne wykazało, że osoby zakażone miały kontakt z chorym i martwym drobiem. Trzeci przypadek to 6-letni chłopiec, który obecnie w stanie krytycznym przebywa w szpitalu. Również był on narażony na kontakt z chorym i martwym drobiem. - 30 marca 2009 r. Ministerstwo Zdrowia Egiptu zgłosiło do WHO kolejny potwierdzony przypadek zakażenia człowieka wirusem H5N1. Do zakażenia doszło u 2,5-letniej dziewczynki, która obecnie przebywa w szpitalu, a jej stan jest stabilny. Dochodzenie epidemiologiczne wykazało, że miała ona kontakt z chorym i martwym drobiem. WIETNAM - 8 kwietnia 2009 r. Ministerstwo Zdrowia Wietnamu zgłosiło potwierdzony przypadek zakażenia człowieka wirusem H5N1. Do zakażenia doszło u 3-letniego chłopca, który na skutek zakażenia zmarł. Dochodzenie epidemiologiczne wykazało, że chłopiec miał kontakt z chorym i martwym drobiem. Skumulowana liczba potwierdzonych przypadków grypy ptaków (H5N1) u ludzi, które zgłoszone zostały do WHO (stan na 23 kwietnia 2009 r.) Kraj 2003 LP LZ Azerbejdżan 0 0 Bangladesz 0 0 Chiny 1 1 Dżibuti 0 0 Egipt 0 0 Indonezja 0 0 Irak 0 0 Kambodża 0 0 Laos 0 0 Myanmar 0 0 Nigeria 0 0 Pakistan 0 0 Tajlandia 0 0 Turcja 0 0 Wietnam 3 3 Razem 4 4 wg WHO ( www.who.int ) 2004 LP LZ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 17 12 0 0 29 20 46 32 2005 LP LZ 0 0 0 0 8 5 0 0 0 0 20 13 0 0 4 4 0 0 0 0 0 0 0 0 5 2 0 0 61 19 98 43 2006 LP LZ 8 5 0 0 13 8 1 0 18 10 55 45 3 2 2 2 0 0 0 0 0 0 0 0 3 3 12 4 0 0 115 79 2007 LP LZ 0 0 0 0 5 3 0 0 25 9 42 37 0 0 1 1 2 2 1 0 1 1 3 1 0 0 0 0 8 5 88 59 Wyjaśnienie: 1. LP – liczba przypadków 2. LZ – liczba zgonów 3. Liczba przypadków zawiera liczbę zgonów 4. WHO podaje przypadki wyłącznie potwierdzone laboratoryjnie 2008 LP LZ 0 0 1 0 4 4 0 0 8 4 24 20 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 5 44 33 2009 LP LZ 0 0 0 0 7 4 0 0 16 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 3 26 7 Razem LP LZ 8 5 1 0 38 25 1 0 67 23 141 115 3 2 8 7 2 2 1 0 1 1 3 1 25 17 12 4 110 55 421 257