PTASIA GRYPA PANIKA – NIE PROFILAKTYKA - TAK Teresa Wałga Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie MARZEC 2006r.. DEFINICJA CHOROBY Ptasia grypa jest chorobą zakaźną występującą wśród ptactwa wywołaną przez wirusa typ A, zidentyfikowana ponad 100 lat temu we Włoszech. Występuje praktycznie na całym świecie, jest chorobą wysoce zakaźną i śmiertelną dla ptaków. PODTYPY WIRUSÓW INFLUENZY U CZŁOWIEKA I ZWIERZĄT Człowiek: H1, H2, H3 Drób: H1, H5, H7, H9 Świnia: H1, H3/N1, N2 Koń: H3, H7/N7, N8 Ze względu na zróżnicowaną patogenność wirusów AI występują: 1) postać wysoce patogenna: „influenza ptaków o wysokiej zjadliwości” (HPAI) – wywołująca cykliczne epidemie i powodująca znaczne straty ekonomiczne, głównie u kur i indyków (podtypy H5 i H7), podlega obowiązkowi zgłaszania i zwalczania, 2) postać słabo patogenna: „influenza ptaków o niskiej zjadliwości” (LPAI) – wszystkie podtypy wirusa AI, w tym wirusy podtypów H5 i H7. Wirus grypy typu A/H5N1 1. Należy do grupy wirusów ptasich wysocepatogennych i wysoce zakaźnych dla wielu gatunków ptaków, w tym większości gatunków drobiu hodowanego przez ludzi; 2. Jest słabo zaadaptowany do człowieka i rzadko zakaża ludzi; 3. Śmiertelność wtedy jest znaczna i wynosi około 50 %; 4. Nie potwierdzono ostatecznie mozliwości transmisji patogenu z człowieka na człowieka; 5. Stale mutuje i ewoluuje WIRUS H5N1 Wrażliwość: podwyższona temp. (56oC w 30 min) w temp. 22oC – do 4 dni, w temp. 0oC do 30 dni, w temp. 4oC – w kale ptaków do 5 tyg., rozpuszczalniki: tłuszczowe, środki dezynfekcyjne. Ocena ryzyka dla życia ludzi 1. Wirus ptasiej grypy H5N1 w obecnej formie powoduje niskie ryzyko dla życia ludzkiego. 2. Zgłoszone przypadki transmisji wirusa z ptaków na człowieka są do tej pory bardzo rzadkie: w wyniku ptasiej grypy H5N1 w Azji Południowo-Wschodniej około 150min ptaków padło lub zostało utylizowanych, wiele setek tysięcy, a być może miliony ludzi w Azji było narażonych na zakażenie ptasią grypą H5N1, jednakże zanotowano wśród ludzi jedynie 175 przypadków zachorowań /wg. komunikatu GIS z dnia 7.03.2006r./. 3. Ryzyko infekcji dla większości ludności w Europie jest bliskie zeru. 4. Przypadki zakażenia wirusem ptasiej grypy H5N1 w Azji wystąpiły prawie wyłącznie wśród ludzi, którzy mieli bliski kontakt z zakażonym drobiem. Narażenie na zakażenie wirusem H5N1 w Europie wg. grup ryzyka. Grupa 1. Niskie, ale rzeczywiste ryzyko. Ryzyko jest prawie zawsze przypisywane do grup osób, które mają bliski kontakt z chorym zakażonym drobiem lub ich odchodami, tam gdzie H5N1 występuje - zwykle przez przebywanie w tym samym pomieszczeniu. Ryzyko zakażenia dzieci może być większe niż dorosłych, ale jest to bardziej związane z zachowaniem niż wrażliwością organizmu. Osoby podróżujące do krajów, w których H5N1 występuje, jeśli zatrzymują się w miejscach, w których hoduje się drób. Lekarze weterynarii, osoby opiekujące się chorymi zwierzętami wtedy, gdy sami nie stosują środków ochronnych. Grupa 2. Bardzo niskie ryzyko. Grupa ta obejmuje m.in. wszystkie osoby pracujące w przemyśle drobiarskim, osoby zaangażowane w zwalczanie ognisk u ptaków (ubijanie), osoby, które mogły mieć kontakt z dzikim ptactwem, np.: ornitolodzy lub myśliwi, osoby mające kontakt z odpadami podejrzanymi o skażenie wirusem H5N1. U tych osób istnieje prawdopodobnie większe ryzyko zakażenia innymi groźnymi chorobami od ptaków - np. kampylobakteriozą lub salmonellozą, a standardowe metody chroniące przed tymi chorobami mogą ochronić przed H5N1. Grupa 3. Ryzyko hipotetyczne. Dla osób, które nie miały kontaktu z domowymi lub dzikimi ptakami lub ich odchodami, ryzyko zakażenia wirusem H5N1 praktycznie prawie nie istnieje. Środki zapobiegawcze rekomendowane dla społeczeństwa z 1 i 3 grupy ryzyka Ryzyko prawie nie występuje w przypadku stosowania się do następujących środków zaradczych: jeśli napotkasz martwe lub chore ptaki - nie dotykaj ich! pamiętaj, aby drób i jaja, które spożywasz były zawsze dobrze ugotowane. Poddawanie drobiu i produktów drobiarskich prawidłowej obróbce cieplnej, praktycznie eliminuje ryzyko zakażenia wirusem H5N1. Chroni także przed bakteriami salmonelli i innymi drobnoustrojami, które powodują zatrucia pokarmowe. Zagrożenie ptasią grypą dla zdrowia ludzi oraz kwestia przygotowania do możliwej pandemii grypy ludzkiej powinny być rozdzielone: bezpośrednie ryzyko zakażenia piastą grypą ww jest niskie i graniczone do konkretnych grup ludności np. osób mających bliski kontakt z drobiem, pandemia grypy ludzkiej, najprawdopodobniej nieunikniona, może pojawić się dopiero za kilka lat i może nie być spowodowana wirusem ptasiej grypy H5N1. Istnieje wiele innych typów wirusów, które mogą ją spowodować. Objawy kliniczne Obraz kliniczny grypy winien spełniać trzy kryteria: gorączka (u dzieci, osób starszych, i z chorobami przewlekłymi możliwy jest przebieg nietypowy bez gorączki lub ze stanem podgorączkowym); nagły początek choroby (zwykle z objawami ogólnego rozbicia, bólami głowy, bólami mięśniowo-stawowymi, etc.); objawy pod postacią kaszlu, duszności lub inne dotyczące układu oddechowego. Obraz kliniczny grypy klasycznej, jak i wywołanej przez wirusa H5N1 może być identyczny. Podstawowe znaczenie ma prawidłowo zebrany wywiad środowiskowy. Stan zdrowia osób z grup ryzyka musi być nieustannie monitorowany, tak aby każy przypadek wystąpienia ptasiej grypy H5N1 u człowieka został natychmiastowo wykryty i leczony. Adresy internetowe Główny Inspektorat Sanitarny www.gis.gov.pl Ministerstwo Zdrowia www.mz.gov.pl NATURA HORRET VACUUM (Heraklit) Dziękuję za uwagę