KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO DOTYCZĄCY AKTUALNEJ SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ GRYPY PTAKÓW NA ŚWIECIE z dnia 1 kwietnia 2011 r. (Źródło: WHO, ECDC, CDC, OIE) A. WIRUS GRYPY PTAKÓW WYSOCEPATOGENNA GRYPA PTAKÓW U ZWIERZĄT NA ŚWIECIE Naturalnym gospodarzem wirusów grypy ptaków jest drób i dzikie ptactwo. Ich patogenność jest bardzo zróżnicowana – na podstawie zdolności do wywołania choroby dzieli się je zasadniczo na 2 grupy. Wysoce zjadliwe wirusy (highly pathogenic avian influenza – HPAI) powodują grypę ptaków o ciężkim przebiegu, która jest ostrą chorobą ogólnoustrojową ze śmiertelnością dochodzącą do 100% u ptaków grzebiących (najbardziej wrażliwe są indyki, kury i inne gatunki drobiu grzebiącego). Do tej grupy należą niektóre podtypy H5 (np. H5N1) i H7 (nie wszystkie wirusy tych podtypów są jednak wysoce zjadliwe). Wirusy HPAI mogą się namnażać w całym organizmie gospodarza i uszkadzać narządy ważne dla życia, co jest zwykle przyczyną śmierci. Drugą grupę tworzą liczne wirusy charakteryzujące się małą zjadliwością (low pathogenic avian influenza – LPAI) i należą one do wszystkich podtypów, w tym również H5 i H7. Wywołują zwykle łagodną postać grypy ptaków z objawami ze strony układu oddechowego i pokarmowego. Ryzyko zakażenia ludzi wirusem grypy ptaków określa się jako minimalne. Główną drogą zakażenia jest transmisja wirusa z drobiu na człowieka, w niemal wszystkich przypadkach podczas bliskiego, bezpośredniego kontaktu z żywymi, zakażonymi zwierzętami, bądź z powierzchniami skażonymi ich odchodami. Ryzyko niesie kontakt z odchodami i wydzielinami drobiu (inhalacja) oraz surowym mięsem, pozyskanym poza nadzorem weterynaryjnym (ubój, patroszenie i porcjowanie mięsa, zwłaszcza w domowych warunkach). Nie wykluczona jest rola pośrednich gatunków (np. świń). Dotychczas nie odnotowano zakażenia wirusem grypy ptaków drogą pokarmową. (wg „Grypa ptasia – czy pandemia jest realnym zagrożeniem?” A. Gładysz, K. Fleischer, A.Wieliczko, E. Marszałkowska-Krześ) B. GRYPA PTAKÓW (H5N1) U LUDZI • INDONEZJA - 1 kwietnia 2011 r. – Ministerstwo Zdrowia w Indonezji odnotowało przypadek zakażenia 28-letniej kobiety wirusem grypy ptaków H5N1. Pierwsze objawy choroby wystąpiły u niej w dniu 1 marca 2011. W wyniku zakażenia kobieta zmarła w dniu 11 marca 2011 r. Dochodzenie epidemiologiczne wykazało, iż miała ona kontakt z drobiem. - 25 marca 2011 r. – Ministerstwo Zdrowia w Indonezji poinformowało o kolejnym przypadku zakażenia człowieka wirusem grypy ptaków H5N1. Do zakażenia doszło u 2-letniej dziewczynki - córki kobiety, która zmarła w wyniku zakażenia wirusem grypy ptaków H5N1 (przypadek z dnia 14 marca 2011 r.). Dziewczynka wyzdrowiała. Dochodzenie epidemiologiczne, wykazało, iż dziecko przebywało wraz z matką na targu, gdzie sprzedawany był drób. - 14 marca 2011 r. – Ministerstwo Zdrowia w Indonezji poinformowało o dwóch kolejnych przypadkach zakażenia ludzi wirusem grypy ptaków H5N1. Do zakażenia doszło u 2-letniego chłopca i 31-letniej kobiety. Pomimo hospitalizacji i leczenia obie osoby zmarły w wyniku zakażenia. Dochodzenia epidemiologiczne wykazały, iż obie osoby miały kontakt z drobiem w okresie poprzedzającym wystąpienie objawów chorobowych. • EGIPT - 29 marca 2011 r. – Ministerstwo Zdrowia w Egipcie poinformowało o 3 nowych przypadkach zakażeń ludzi wirusem grypy ptaków H5N1. Do zakażenia doszło u 32-letniego mężczyzny, który zmarł pomimo hospitalizacji. Drugi przypadek to 28-letnia kobieta, która jest hospitalizowana i pozostaje w stanie stabilnym. Ponadto do zakażenia doszło u 4-letniego chłopca, który również poddany został hospitalizacji. Chłopiec w wyniku leczenia wyzdrowiał. Dochodzenia epidemiologiczne wykazały, iż wszystkie trzy osoby miały kontakt z chorym lub martwym drobiem. - 15 marca 2011 r. – Ministerstwo Zdrowia w Egipcie odnotowało przypadek zakażenia wirusem grypy ptaków H5N1 38-letniego mężczyzny. Pomimo hospitalizacji i wdrożenia leczenia mężczyzna zmarł. Dochodzenie epidemiologiczne wykazało, iż miał on kontakt z martwym drobiem. - 10 marca 2011 r. – Ministerstwo Zdrowia w Egipcie poinformowało o 2 przypadkach zakażenia ludzi wirusem grypy ptaków H5N1. Do zakażenia doszło u 17-letniej kobiety, która poddana została hospitalizacji. Pozostaje ona w stanie dobrym. Drugi przypadek zachorowania wystąpił również u 17-letniej kobiety, która w wyniku zakażenia zmarła. Dochodzenia epidemiologiczne wykazały, iż obie kobiety miały kontakt z chorym i martwym drobiem. Ponadto Światowa Organizacja Zdrowia przekazała informację o zgonie w Egipcie 32-letniej kobiety (informacja o zachorowaniu z dnia 7 marca 2011 r.). • BANGLADESZ - 16 marca 2011 r. – Rząd Ludowej Republiki Bangladeszu przekazał informację o przypadku zakażenia wirusem grypy ptaków H5N1 16-miesięcznej dziewczynki. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Światową Organizację Zdrowia dziewczynka wyzdrowiała. Dochodzenie mające na celu wykrycie źródła zakażenia jest w toku. Skumulowana liczba potwierdzonych przypadków grypy ptaków (H5N1) u ludzi, które zgłoszone zostały do WHO (stan na 1 kwietnia 2011 r.) Kraj Azerbejdżan Bangladesz Chiny Dżibuti Egipt Indonezja Irak Kambodża Laos Myanmar Nigeria Pakistan Tajlandia Turcja Wietnam Razem 2003 LP LZ 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 3 4 4 2004 LP LZ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 17 12 0 0 29 20 46 32 2005 LP LZ 0 0 0 0 8 5 0 0 0 0 20 13 0 0 4 4 0 0 0 0 0 0 0 0 5 2 0 0 61 19 98 43 2006 LP LZ 8 5 0 0 13 8 1 0 18 10 55 45 3 2 2 2 0 0 0 0 0 0 0 0 3 3 12 4 0 0 115 79 wg WHO ( www.who.int ) Wyjaśnienie: 1. LP – liczba przypadków 2. LZ – liczba zgonów 3. Liczba przypadków zawiera liczbę zgonów 4. WHO podaje przypadki wyłącznie potwierdzone laboratoryjnie 2007 LP LZ 0 0 0 0 5 3 0 0 25 9 42 37 0 0 1 1 2 2 1 0 1 1 3 1 0 0 0 0 8 5 88 59 2008 LP LZ 0 0 1 0 4 4 0 0 8 4 24 20 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 6 5 44 33 2009 LP LZ 0 0 0 0 7 4 0 0 39 4 21 19 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 73 32 2010 LP LZ 0 0 0 0 2 1 0 0 29 13 9 7 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 2 48 24 2011 LP LZ 0 0 1 0 0 0 0 0 14 5 5 4 0 0 3 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 23 12 Razem LP LZ 8 5 2 0 40 26 1 0 133 45 176 145 3 2 13 11 2 2 1 0 1 1 3 1 25 17 12 4 119 59 539 318