dr Klaudia Polakowska - broker innowacji CITTRU UJ tel. +48 12

kontakt:
dr Klaudia Polakowska ‐ broker innowacji CITTRU UJ tel. +48 12 663 3832, [email protected] Nowy lek w profilaktyce i leczeniu infekcji ludzkim wirusem
grypy typu A (IAV) oraz ludzkim metapneumowirusem
(hMPV)
(PROJEKTY NR P-226 oraz P-235)
Potencjalny lek: zmodyfikowana pochodna polialliloaminy
w Zastosowaniu: profilaktyka i leczenie infekcji ludzkim wirusem grypy typu (IAV) oraz ludzkim metapneumowirusem (hMPV) Grypa jest ostrą chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusy (3 typy: A, B i C) należące do rodziny Orthomyxoviridae. Klasyfikacja ta opiera się na różnicach w strukturze genomu oraz różnicach antygenowych między głównymi białkami wirionu. Typy te różnią się pod względem epidemiologicznym. Wirus grypy typu A (ang. Influenza A Virus, IAV) wywołuje infekcje dróg oddechowych o ostrym i ciężkim przebiegu. Jest to jeden z najbardziej istotnych klinicznie patogenów układu oddechowego. Infekcje wirusem grypy występują najczęściej w okresie zimowym (grypa sezonowa, największa zachorowalność w miesiącach styczeń‐luty). Tylko wirus typu A wywołuje epidemie i pandemie gdyż podlega skokom antygenowym, czyli dużym zmianom antygenowym w segmentach genomu wirusowego wynikającym z reasortacji różnych szczepów wirusa. Według Światowej Organizacji Zdrowia (ang. World Health Organization, WHO) z powodu zakażenia grypą i wirusami grypopodobnymi rocznie choruje od 3 do 5 mln osób, z czego umiera od 250 do 500 tys. Najcięższe zakażenia rozwijają się u dzieci poniżej drugiego roku życia, osób starszych powyżej 65 roku życia oraz u osób o obniżonym poziomie odporności. WHO zaleca szczepienia przeciwko wirusowi grypy jako najbardziej efektywny sposób zapobiegania zakażeniom. Z drugiej strony duża zmienność wirusa, trudności w szybkim uzyskaniu dostatecznej liczby szczepionek przed nadejściem fali epidemicznej oraz nie zawsze zadowalająca skuteczność szczepionki oraz leków przeciwgrypowych sprawiają, że w dalszym ciągu choroba ta stanowi ważny problem medyczny i epidemiologiczny. Stąd też nieustannie poszukiwane są nowe skuteczniejsze leki w terapii antygrypowej. W grono tych poszukiwań wpisuje się nowy lek Uniwersytetu Jagiellońskiego znajdujący potencjalne zastosowanie w profilaktyce i leczeniu infekcji wirusem grypy typu A (IAV). Ludzki metapneumowirus (hMPV) zidentyfikowany został w 2001 roku, jednak udowodniono, że zakażenia tym patogenem występowały w populacji ludzkiej co najmniej od 50 lat. Jest to jedyny znany pneumowirus zakażający ludzi i powoduje on zakażenia zarówno górnych jak i dolnych dróg oddechowych. Zakażenia układu oddechowego wywołane przez hMPV diagnozowane są we wszystkich grupach wiekowych, jednak najczęściej u niemowląt i małych dzieci. Choroba wywołana hMPV objawia się symptomami grypopodobnymi (katar, kaszel, gorączka). Wirus ten jest rozpowszechniony na wszystkich kontynentach, a najwyższą częstość występowania obserwuje się w okresie zimowym i wiosennym. Cięższe objawy, włączając w to ciężkie zakażenia dolnych dróg oddechowych, stwierdza się głównie u dzieci i niemowląt poniżej 5‐tego roku życia, oraz u ludzi starszych powyżej 60 roku życia i u osób z obniżonym poziomem odporności. Do tej pory nie został zatwierdzony do stosowania żaden lek hamujący lub zapobiegający infekcjom wywołanym przez hMPV. Do 2012 roku jedynie leki o szerokim spektrum działania (m.in. rybawiryna oraz immunoglobuliny) były stosowane do leczenia bardzo ostrych, ciężkich infekcji wywołanych wirusem hMPV wśród pacjentów po przeszczepie płuc. W grono poszukiwań leku na hMPV wpisuje się nowy wynalazek Uniwersytetu Jagiellońskiego stanowiący niniejszą ofertę. Zalety proponowanego leku:  potwierdzona zdolność hamowania replikacji ludzkiego wirusa grypy A (IAV) (poprzez blokowanie uwalniania nowo powstałych cząstek wirusa grypy z zakażonych komórek), oraz ludzkiego metapneumowirusa (hMPV)  niska toksyczność preparatu w badaniach in vitro,  lepsze parametry fizykochemiczne niż obecnie dostępne na rynku preparaty zawierające karageny,  możliwość stosowania w postaci roztworu lub aerozolu podawanego do górnych dróg oddechowych. Oferowane rozwiązanie jest przedmiotem zgłoszenia patentowego. Dalsze prace nad jego rozwojem prowadzą naukowcy z Wydziału Chemii oraz Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Obecnie Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu (CITTRU) poszukuje podmiotów zainteresowanych współpracą przy dalszej komercjalizacji tej innowacji, zwłaszcza w zakresie nabycia licencji na opisany nowy środek oraz jego zastosowanie. Szczegółowej informacji w sprawie udzieli: dr Klaudia Polakowska ‐ broker innowacji CITTRU UJ tel. +48 12 663 3832, [email protected]