Landesamt für Soziales und Versorgung des Landes Brandenburg Landesgesundheitsamt Krajowy Urząd Opieki i Spraw Socjalnych Landu Brandenburgii Referat ds. zapobiegania chorobom zakaźnym i ochrony zdrowia przed narażeniami środowiska naturalnego Dezernat für Infektionsschutz und Umweltbezogener Gesundheitsschutz Ulotka informacyjna Grypa 1. Zarazki Grypa to ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusa grypy (influenza). Wydalanie wirusa rozpoczyna się krótko przed wystąpienieniem objawów chorobowych. W tym okresie osoba chora jest najabardziej zakaźna dla otoczenia. Wirusy rozmnażają się w komórkach całego układu oddechowego. Rozpoznanie opiera się na kryteriach laboratoryjnych, polegających na izolacji wirusa grypy z materiału pobranego od chorego, przez badanie genetyczne metodą PCR oraz przez potwierdzenie antygenu wirusa (np. ELIZA łącznie z szybkim testem i testem immunofluorescencji IFT). 2. Zakażenie Grypa przenosi się drogą kropelkową podczas kasłania lub kichania, przez bezpośredni kontakt z osobą chorą (np. przez podanie ręki), a także przez styczność z przedmiotami, które są tymi kropelkami „zabrudzone”. Na powierzchniach martwych wirusy mogą przeżyć w zależności od temperatury kilka dni. Czym większe jest zagęszczenie ludzi (np. małe pomieszczenia), tym lepsze są warunki do rozprzestrzeniania się grypy. Chorzy mogą zarażać otoczenie 3 dni do ok. jednego tygodnia, a dzieci jeszcze dłużej. 3. Choroba W ciągu 24 do 48 godzin po zarażeniu się występują pierwszy objawy choroby. Grypa ma zwykle gwałtowny początek i obejmuje kilka kluczowych objawów: - wysoka gorączka (> 38°C) - uczucie osłabienia i "ogólnego rozbicia". - suchy, męczący kaszel, ból gardła - bóle mięśniowe, bóle kończyn, krzyża i głowy. W przypadku braku powikłań choroba trwa średnio 5-7 dni. U osóby schorowanych, na skutek mniejszej odporności organizmu i uszkodzonej przez wirus grypy śluzówki dróg oddechowych, ryzyko nadkażenia bakteryjnego jest szczególnie wysokie. Ma to istotne znaczenie w dalszym przebiegu choroby. Poza zapaleniema płuc (Pneumonie), stnieje obawa powikłań, jak choroby serca (Myokarditis, Perikarditis) lub centralnego systemu nerwowego (Enzephalomyelitis). Na półkuli północnej zachorowania na grypę występują sezonowo – od października do kwietnia. W regionach tropikalnych infekcje grypy możliwe są cały rok. Dlatego podróżując, szczególnie osoby z chorobami dróg oddechowych, powinny także myślec o grypie. 4. Leczenie grypy Antybiotyk nie działa na wirusa, dlatego jego stosowanie jest mało skuteczne. Lekarze mimo to, przy infekcjach wirusowych, przepisują czasem antybiotyki, aby z powodu uszkodzonej śluzówki zapobiec dodatkowemu zakażeniu bakteryjnemu. Merkblätter zu ausgewählten Infektionskrankheiten: Influenza Sprache: Polnisch Stand: Juli 2007 Landesamt für Soziales und Versorgung des Landes Brandenburg Landesgesundheitsamt W leczeniu grypy stosuje się w Niemczech Neuraminidase-Hemmer Zanamivir (Relenza®) i Oseltamivir (Tamiflu®). Leczenie powinno zacząć się w ciągu 48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów chorobowych. O konieczności wcześniejszego rozpoczęcia leczenia decyduje lekarz - po zbadaniu pacjenta i ocenie jego stanu zdrowia. Dokładne rozpoznanie opierać się może na wykazaniu wirusa w wymazie z nosa lub gardła przez szybki test na wirus grypy A i B. Ogólnie przy wystąpienieu objawów grypy stosuje się: - odpoczynek (położenie się do łóżka) - ograniczeniem aktywności fizycznej - ograniczenie do minimum kontaktu ze zdrowymi osobami - picie dużej ilości płynów. - leki przepisane pacjentowi z innego powodu, należy przyjmować jak dotychczas Jeśli objawy grypy, pomimo zaleceń lekarza nasilają się lub występują niżej wymienione kryteria, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym, a jeśli nie jest to możliwe, z najbliższym szpitalem: - ciąża - wiek powyżej 60 lat (≥ 60 J.) - przyjmowanie leków, które mają wpływ na system odpornościowy, (np. Cortison) - chemioterapia - cukrzyca (Diabetes mellitus), zawał serca, przewlekła choroby dróg oddechowych (np. astma, rozedma, przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli), transplantacja organów lub inna ciężka choroba. Pilne powody, dla których przy zarażeniu się grypą należy zasięgnąć porady lekarza, względnie udać sie do szpitala są następujące: - wysypka - szczególne poczucie zmęczenia (senność) - pogorszenie się stanu zdrowia - brak tchu - kłująacy ból w piersiach przy głębokim oddychaniu - kwawienia skóry lub śluzówki 5. Zapobieganie W życiu codziennym nleży zachowywać następujące zasady higieny: - Unikać podawania sobie ręki, a także kasłania lub kichania w stronę innych osób - Po kasłaniu, kichaniu lub wycieraniu nosa wskazana jest dezynfekcja rąk, a przynajmniej ich mycie - Używać możliwie chusteczek jednorazowych, a po ich użyciu wyrzucać do foliowego worka wodoodpornego, po czym worek usunąć. - Unikać dotykania oczu, nosa i ust, gdyż w błonie śluzowej tych organów znajduje się szczególnie dużo wirusów Merkblätter zu ausgewählten Infektionskrankheiten: Influenza Sprache: Polnisch Stand: Juli 2007 Landesamt für Soziales und Versorgung des Landes Brandenburg Seite 3 - - - Landesgesundheitsamt Po bezpośrednim kontakcie z inną osobą (podanie sobie ręki), skorzystania z toalety i przed jedzeniem gruntownie myć ręce, a nawet je dezynfekować. Aby uniknąć zakażenia skóry, należy zachowywać należytą jej pielęgnację. Regularnie i intensywnie wietrzyć pomieszczenia Możliwie unikać kontaktu z osobami chorymi. Niemowlęta, dzieci, osoby z chorobami przewlekłymi, (chorych na raka i osoby z osłabioną funkcją odpornościową należy szczególnie chronić izolując ich od chorej osoby, przynajmniej na okres ok. tygodnia. W czasie największej zaraźliwości chorego ograniczyć częstość odwiedziny w szpitalach i domach opieki (skonsultować się z lekarzem oddziałowym lub kierownictwem placówki) W czasie największej zaraźliwości rezygnować z pójścia do teatru, kina, na dyskotekę, na rynek, do domu towarowego lub innych publicznych miejsc 6. Szczepienia Stała Komisja ds. Szczepień (STIKO) zaleca coroczne szczepienie przeciw grypie. Jest to najskuteczniejszy sposób uchronienia się przd zachorowaniem. Ponieważ wirusy grypy potrafią na drodze dryftu antygenowego wciąż zmieniać swą powierzchnię, konieczne jest dopasowanie się do aktualnej sytuacji epdemiologicznej (powstawania nowych wariantów antygenowych wirusa). Szczepionka zawiera określone antygeny powierzchniowe, przeważnie 3 podtypy wirusa, zgodnie z rekomendacją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Są to antygeny unieczynnionych wirusów i dlatego nie mogą one rozmnożyć się w organiźmie szczepionej osoby i nie mogą doprowadzić do „grypy poszczepiennej”. Stała Komisja ds. Szczepień (STIKO) zaleca szczególnie szczepienia osobom w wieku powyżej lat 60, osobom o osłabionym systemie odpornościowym, mieszkańcom domów opieki i domów starów oraz zatrudnionym w służbie zdrowia. Brandenburgia zaleca szczepienia ochronne bez ograniczeń. Przeciw grypie nie mogą się szczepić osoby uczulone na określone komponenty szczepionki, np. na białko jaja kurzego. W przypadku infekcji połączonej z gorączką można się szczepić najwcześniej 2 tygodnie po wyzdrowieniu. Kontakt: dr M. Seewald tel. 033702-71150 Fax: 033702-71199 [email protected] Ulotki informacyjne dotyczące niektórych chorób zakaźnych – grypa: MBLGA012/A Krajowy Wydział Zdrowia LASV Brandenburgii Merkblätter zu ausgewählten Infektionskrankheiten: Influenza stan: lipieci 2007 Sprache: Polnisch Stand: Juli 2007