Zarządzanie wiedzą w organizacji Wiedza jako zasób Systemy kodyfikacji wiedzy Uczenie się organizacji Kluczowe kompetencje dr Aleksandra Spik WZ UW Pojęcia i koncepcje • Model uczenia się organizacyjnego (K. Lewin) • Pojedyncza i podwójna pętla uczenia się (Argyris). • Strategia kodyfikacji wiedzy (Hansen, Hohira). • Kluczowe kompetencje (Hamel, Prahalad). dr Aleksandra Spik WZ UW Uczenie się organizacji - Model uczenia się organizacyjnego (K. Lewin) Obserwacja i refleksja Formułowanie abstrakcyjnych koncepcji i uogólnień Konkretne doświadczenia Sprawdzanie pomysłów w nowych sytuacjach dr Aleksandra Spik WZ UW Uczenie się organizacji – rozwój dyscypliny • Lata 90-te – „złoty wiek” – 1991 – „Organization science” poświęcone uczeniu się organizacji. – 1993 – „The Learning Organization” – 1993 – Powstaje The Center for Organizational Learning w MIT Sloan School of Management (obecnie Society for Learning). – http://www.solonline.org/ dr Aleksandra Spik WZ UW Pojedyncza i podwójna pętla uczenia się (Argyris, Schon) • Pojedyncza pętla uczenia się (single learning loop) – nieskuteczny schemat uczenia się. • Podwójna pętla uczenia się (double learning loop) – zalecany model organizacyjnego uczenia się. dr Aleksandra Spik WZ UW dr Aleksandra Spik WZ UW Wiedza a informacja DANE INFORMACJA WIEDZA Informatyczne systemy gromadzenia informacji nie są systemami zarządzania wiedzą! Zarządzanie wiedzą = informacje + analizy + interpretacje + doświadczenie +kontekst organizacyjny + + wartości. Przykłady (HBR, IV 2013): 1. Kabbage – finansowanie firm internetowych 2. LinkdIn - Johnatan Goldman: „zamykanie trójkąta” dr Aleksandra Spik WZ UW Strategie zarządzania wiedzą – Kodyfikacja a personalizacja(Hansen, Nohira) • Kodyfikacja budowa pamięci organizacyjnej- kiedy kodyfikacja jest skuteczna? • MODEL SECI (Nonaka, Takeuci). – 4 procesy transformacji wiedzy • • • • • Jawna Ukryta Socjalizacja Eksternalizacja Kombinacja Internalizacja dr Aleksandra Spik WZ UW Model zarządzania wiedza ukrytą Kodyfikacja wiedzy – wyzwania i ograniczenia 1. Jak kodyfikować wiedzę ukrytą (tacit knowledge)? 2. Nadmierna formalizacja i biurokratyzacja pracy. 3. Wątpliwy efekt, jeśli pracownik nie chce podzielić się wiedzą. 4. Czasochłonne (kosztowne). 5. Jak opracować sposób wykorzystywania zgromadzonej wiedzy? dr Aleksandra Spik WZ UW Kluczowe kompetencje • Umiejętności bazowe (core competences) wg. C.K. Prahalada, G. Hamela (1990, 1991, HBR). – „Zdolność organizacji do KOLEKWTYWNEGO UCZENIA SIĘ I KUMULOWANIA RÓŻNEGO RODZAJU DZIAŁAŃ I UMIEJĘTNOŚCI PRODUKCYJNYCH ORAZ INTEGROWANIA RÓZNYCH STRUMIENI TECHNOLOGII”. Kompetencje, w przeciwieństwie do zasobów, zwiększają się w miarę jak są wykorzystywane i dzielone. dr Aleksandra Spik WZ UW „Różnorodność jest przereklamowana” dr Aleksandra Spik WZ UW Kluczowe kompetencje – nowa odsłona • „Profit from the core” (2010) „Repeatability” (2012) Chris Zook, dyrektor Bain & Company • Badania ponad 200 firm, które charakteryzują się trwałym, rentownym wzrostem. • Ponad 30 różnych czynników strategicznych • Źródło sukcesu: Replikowanie zdolności, które do tej pory pozwalały osiągnąć sukces. dr Aleksandra Spik WZ UW Kluczowe kompetencje – Powtarzalny model biznesowy • Warunki sukcesu: 1. Centrum modelu biznesowego POMYSŁ: prosty, odmienny od konkurencji, możliwy do stosowania w różnych segmentach i rynkach geograficznych. dr Aleksandra Spik WZ UW Oczywiście, że nasz pomysł jest wyjątkowy… • 80% menadżerów wyższego szczebla uznało, że oferta ich firm w dużym stopniu odróżnia się od oferty konkurencji. • Tę opinię podzielało zaledwie 8 % nabywców…(HBR, 2013). dr Aleksandra Spik WZ UW • Założyciel- Ruben Rausing (1943) • „Opakowanie musi przynosić większe oszczędności niż kosztuje”. • SCA (sustainable competetive advantage): 1. Wydłużona przydatność do spożycia. 2. Wydajność kształt opakowań. 3. Technologia do zastosowania na rynkach masowych. dr Aleksandra Spik WZ UW LEGO Firma rodzinna – założyciel Ole Kirk Kristainsen (1932). Obecny właściciel jest wnukiem założyciela firmy. •Klocek LEGO dwukrotnie został uznany „ Toy of the century”. •Klocek w obecnym kształcie ostał wypuszczony na rynek w 1958 r. – Przewaga nad konkurencją – daje nieograniczone możliwości konstruowania i łączenia z innymi klockami. dr Aleksandra Spik WZ UW Powtarzalny model biznesowy LEGO • Zarządzanie marką czy dostarczanie zabawek? dr Aleksandra Spik WZ UW Podsumowanie • • • • Pojedyncza i podwójna pętla uczenia się. Model SECI Kluczowe kompetencje Powtarzalny model biznesowy dr Aleksandra Spik WZ UW