OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd - Rzoska ZWIĄZKI CHEMICZNE ZAWARTE W ROŚLINACH: OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska - substancje czynne biologicznie - nadają barwę rośliną - w swoisty sposób wpływają na organizm 2008/2009 2008/2009 roślin zależy od: - stężenia barwnika, - pH soku komórkowego, - czynników siedliska rośliny - innych pierwiastków ... od zarania dziejów pozwalały ‘uzdrowicielom’ określić skuteczność produktu w leczeniu, ustalić dietę. OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 Rośliny występują w naturze we wszystkich kolorach tęczy. - Skojarzone z nimi fitozwiązki pomagają zwalczać różne choroby oraz wykazują korzystny wpływ na skórę czy tkanki - Można powiązać je z około 25 tysiącami chemicznych związków, pozytywnie wpływających na ZDROWIE i URODĘ OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 Właściwości lecznicze i upiększające roślin wykorzystywały już kultury starożytne: OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska Początki ziołolecznictwa w sięgają 3000 lat p.n.e. Pierwsze zapiski o roślinach leczniczych zachowały się z 2500 r. p.n.e. Tradycja stosowania ziół w leczeniu chorób, czy dolegliwości sięga 3000 lat p.n.e. Papirus EBERSA z 1500 r. p.n.e. zawiera 900 receptur zalecanych przez egipskich kapłanów. Historia zioło-terapii sięga okresu między 2008/2009 4000 a 6000 lat p.n.e. Stosowane w Indiach rośliny lecznicze przez ówczesne SYSTEMY LECZNICTWA INDYJSKIEGO zostały spisane ok. 1500 r. p.n.e w ŚWIĘTEJ KSIĘDZE AYURWEDY wykorzystywał ok. 600 gat. ziół. łącznie wykorzystywały ok. 700 gat. ziół. żywność od wieków stanowiła integralną część sztuki uzdrawiania. OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska Najstarszy, spójny, usystematyzowany system leczenia ludzi. Doskonalony przez ponad 5 000 lat. Podstawą AYURWEDY jest DIETA. 2008/2009 OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska Ajurweda wyróżnia trzy główne grupy pokarmów: warzywa KRZYŻOWE bogate w POLIFENOLE OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 bogate w KAROTENOIDY OPRACOWAŁA AJURWEDA: konstytucję każdego Aleksandra Drozd-Rzoska człowieka wyraża...poprzez BARWĘ, 2008/2009 przypisując każdej z osobowości mn: stany umysłowe i emocjonalne rodzaj skóry kolor i smak pożywienia KAPHA – kolor - niebieskozielony SMAK: cierpki, gorzki PITTA – kolor - czerwony SMAK: słodki,ostro-gorzki VATHA – kolor - żółty SMAK: słony,słodki,kwaśny OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 2008/2009 wyizolowano około 600 ich odmian występujących w naturze OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska - pomimo podobieństw strukturalnych, wykazują różną aktywność na poziomie komórkowym - skupiają się wokół błon otaczających komórki i ich wewnętrznych składników - cząsteczki karotenoidów absorbują światło niebieskie i fioletowe, co umożliwia nam widzenie ich barw OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 ŻÓŁTE POMELO, POMARAŃCZA, MANGO, BRZOSKWINIA MANDARYNKA, CYTRYNY, SUSZONA ŚLIWKA, ŻÓŁTA SŁODKA PAPRYKA, WIOLAKSANTYNA NEOKSANTYNA KABACZKI, PAPAJA, ... barwnik obecny w chloroplastach OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska MORELE, MARCHEW, MANGO, DYNIA, ... 2008/2009 POMARAŃCZOWE χ - KAROTEN SŁODKIE ZIEMNIAKI, zwykle występuje razem z ß-karotenem. SZPARAGI, β - KRYPTOKSANTYNA POMARAŃCZOWE 2008/2009 ŻÓŁTE - przeciwdziałają rozwojowi zmian nowotworowych OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska β - KAROTEN α-KAROTEN - ochraniają przed chorobami sercowo - naczyniowymi - zasilają organizm w prowitaminę A i retinol - ochraniają błonę komórkową przed uszkodzeniem przez wolne rodniki - zapobiegają przedostawaniu się wolnych rodników do komórek, chroniąc strukturę DNA ŻÓŁTOZIELONE AWOKADO, BRUKSELKA, MELON MIODOWY, KIWI, BROKUŁA, KABACZEK, KAPUSTA, LIŚCIE RZEPY ... α - KRYPTOKSANTYNA BRUKSELKA, KAPUSTA WŁOSKA, ŻÓŁTA PAPRYKA ... SZPINAK, AWOKADO, 2008/2009 OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 BARWNIKI KAROTENOIDOWE: żółty barwnik, - szczególnie silnie absorbuje fale o dł. 445 nm - występuje w 8 steroizomerycznych formach - różni się od luteiny położeniem podwójnego wiązania w cyklicznym żółtozielony barwnik B pierścieniu - szczególnie silnie absorbuje fale o dł. 451 nm - występuje w 3 izoformach OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska KSANTOFILE - zapobiega nowotworom okrężnicy (szpinak, kapusta włoska, brokuły, zielone warzywa) -barwniki plamki ocznej, obecne w plamce żółtej, chronią ją przed uszkodzeniami -przeciwdziałają chorobom zwyrodnieniowym -chronią przed zaćmą oraz chorobom siatkówki, - antyoksydanty, wyróżniają się obecnością grupy 2008/2009 hydroksylowej 2008/2009 CZERWONE: OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska CZERWONA OSTRA I SŁODKA PAPRYKA CZERWONE ARBUZY, POMIDORY, I ICH PRZETWORY GREJPFRUTY I POMARAŃCZE FITOEN: - działają przeciwnowotworowo - chronią białe ciałka krwi - wzmacniają układ nerwowy i mózg - unieszkodliwiają wolne rodniki LIPOKEN CZERWONY BARWNIK : 2008/2009 - zapobiega rakowi piersi, trzustki, jamy ustnej, prostaty, szyjki macicy - jest absorbowany i aktywny w tkankach - chroni przed przewlekłymi chorobami układu sercowo-naczyniowego - stanowi 50% wszystkich karotenoidów w surowicy ludzkiej OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska ASTAKSANTYNA - rozpuszczalna w tłuszczach - działa w środowisku wodnym źródło; PIÓRA FLAMINGÓW OCZY PTAKÓW WODNYCH FITOPLANKTON, ZOOPLANKTON, RYBY (ŁOSOŚ, PSTRĄG, KRABY), KREWETKI, ZWIERZĘTA MORSKIE, 2008/2009 ASTAKSANTYNA OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 - Przyczepia się i wyłapuje wolne rodniki z obu stron błony komórkowej. - Wolne rodniki przekazuje witaminie C, - celem usunięcia ich z organizmu. - 10 x silniej działa na wolne rodniki aniżeli karotenoidy - 100x skuteczniej wyłapuje wolne rodniki niż witamina E -Wzmacnia układ immunologiczny. ASTAKSANTYNA - pozytywnie wpływa na centralny układ nerwowy - w mózgu funkcjonuje jako efektywny przeciwutleniacz - pokonuje barierę krew-mózg - absorbowana przez komórki oczu chroni je przed fotoutlenianiem OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 CYTRYNA MONOTERENY OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 olejki eteryczne; limonen i cytral Działające: antyseptycznie, bakteriobójczo, ściągająco, wybielająco, przeciwnowotworowo, ujędrniająco LIMONEN OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 naturalne barwniki o szerokim spektrum barw OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 - w łodygach, szypułkach, korze - w owocach i warzywach - w układzie naczyniowym roślin - w liściach maskowane przez chlorofil, odsłaniają barwy jesienią. składniki fenolowe odpowiadają za cierpki smak - powszechnie występujące w świecie roślinnym naturalne pigmenty kwiatów, owoców Struktura flawonoidów oparta jest na układzie FLAWANU. flawan O B E C N E w Pierścień heterocykliczny, może być utleniany w różny sposób owocach, warzywach, orzechach, nasionach, OPRACOWAŁA winie, Aleksandra Drozd-Rzoska herbacie. 2008/2009 OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 LUTEOLINY (orientyna, ...), GLIKOZYDY: flawon apigenina luteolina diosmetyna DIOSMETYNY (diosmina) APIGENINY (witeksyna, ...), (liście selera naciowego i pietruszki, proso, pszenica ..) GLIKOZYDY: KWERCETYNY (rutyna, ...) KEMFEROLU (ekwizetryna, ...) flawonol kemferol kwercetyna (ziele skrzypu, ziele ruty liście brusznicy, czernicy, kasztanowca, ...) OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 HESPERYDYNA, HESPERETYNA (liście mięty pieprzowej, owocnia pomarańczy, ..) flawonon naryngenina hesperetyna NARYNGENINA (ROSACEA ) PUERARYNA (stosowana w medycynie izoflawon daidzeina genisteina chińskiej na: krążenie, migreny, nadciśnienie...) GEINSTEINA (soja, koniczyna, ...) JABŁKA, GRUSZKI, GRANATY, ŚLIWKI OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska KWASY FENOLOWE: - zapobiega tworzeni kamieni nerkowych - działa antyseptyczne, przeciwnowotworowo - przeciwgrzybicze -antybakteryjne -krwiotwórcze -przeciwnowotworowe – fitoestrogeny (granaty) – własności przeciwutleniające, - uczestniczy w syntezie kolagenu 2008/2009 MORELE, BRZOSKWINIE OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 – przedłuża działanie witaminy C w tkankach, -inaktywizuje enzymy powodujące niszczenie śródbłonka naczyń włosowatych równowaga hormonalna – bakteriostatyczne działanie na niektóre bakterie i wirusy -działanie przeciwhistaminowe, przeciwzapalne JABŁKA, GUJAWA, GRUSZKI, PIGWA, CYTRUSY OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 - zmniejsza stężenie lipidów w surowicy krwi - łagodzi skutki leczenia nowotworów - przeciwutleniająca - antyagregacyjna - przeciwwirusowe - właściwości promieniochronne - czynnik wspomagający naczynia kapilarne BRUSZNICA, TRUSKAWKI POZIOMKA, MALINA OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska CZARNA JAGODA, 2008/2009 I BORÓWKA, JEŻYNY, WIŚNIE - wzmacniają połączenia między włóknami kolagenu, ANTOCYJANY - przeciwdziałają zlepianiu płytek krwi - rozszerzają ściany naczyń krwionośnych - uszczelniają naczynia -przeciwzapalne -rozpuszczalne w soku komórkowym kwiatów i owoców BORÓWKA CZARNA OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska RABARBAR, WINOGRONA 2008/2009 -pigmenty rozpuszczalne w wodzie, -obecne w cytoplazmie komórek i owoców - występują w formie aglikonu - w roślinie odporne na pH, światło, utlenianie - działa wymiotne -przeciwpasożytniczo czerwone wino, jagody, bakłażan, cebula WINOGRONA ZIELONA , CZARNA HERBATA, OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 SOJA, - zapobiegają powstawaniu raka - działanie estrogenne - obniżenie poziomu cholesterolu - antyrakowe, estrogenne - przeciwgrzybicze (winogrona, czerwone wino) HERBATA CZARNA ZIELONA : OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 K a t e c h I n y Flawonoidy Kwasy organiczne Katechiny: - antyhistaminowe - przeciwwrzodowe - przeciwutleniające, - ochraniające wątrobę Flawan –3-ol (+) -katechina ZALETY ZIELONEJ HERBATY: 2008/2009 - wspomaga utratę masy ciała, - zmniejsza reakcje alergiczne - reguluje poziom cholesterolu - utrzymuje właściwy poziom cukru i ciśnienia - hamuje infekcje: bakteryjne, wirusowe, grzybicze ZALETY HERBATY CZARNEJ - zwiększa gęstość kości, chroni ich warstwę korową - zapobiega arteriosklerozie oraz zwężeniu OPRACOWAŁA aorty Aleksandra Drozd-Rzoska OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 BROKUŁY, KAPUSTA, BRUKSELKA KALAFIOR, RZEPA, RUKIEW OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 Smak: - ostro-gorzki -ostro –cierpko - szczypiący, Zapach: przykry, związane to jest z obecnością enzymu tioglikozydazy rozkładającego związki siarki OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 - metabolity roślin krzyżowych - aktywność biologiczną wykazują produkty ich enzymatycznej hydrolizy pod wpływem enzymu mirozynazy do izotiocyjanianów olejki gorczyczne mające: - ‘kłujący’ aromat - ‘gorący’ smak - drażnią błony śluzowe i skórę - działają bakteriostatycznie Glukozynolan AKTYWNE FITOZWIĄZKI : OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 - zapobiegają rakowi płuc, przełyku, żoładka, okrężnicy - prowadzą do autodestrukcji komórek guzów - chroni przed procesami nowotworowymi w różnych tkankach organizmu ENZYM ALLINAZA OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska CZOSNEK I ROŚLINY POKREWNE 2008/2009 podczas miażdżenia, siekania, gotowania przetwarza w aktywne biologicznie fitozwiązki: AJOEN MERKAPTOCYSTEINA -obniżenie ciśnienia krwi -zmniejszenie poziomu cholesterolu -zapobieganie sklejaniu płytek krwi działanie antyrakowe i przeciwko drobnoustrojom OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 czerwonej koniczyny herbata z jeżyny, złocienia, mniszka pospolitego, maliny, szafranu, kwiat róży, truskawki, PITTA: KAPHA: herbata z jałowca, eukaliptusa kozieradki lekarskiej, herbata z goździków, VATHA: kardamonu, imbiru, rumianku, cynamonu, hibiskusa, 2008/2009 OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska bergamotowy, geraniowy, karnacja jasna, lawendowy, paczulowy, brzoskwiniowa, PITTA: szałwia muszkatałowa piegi, ciepła, różany, rumianek rzymski wrażliwa tymiankowy, ylangowy, gruba, wilgotna, blada, miękka, z dobrą podściółką tłuszczową, wolno starzejącą się KAPHA: cienka, małe pory, śniada, chłodna, drzewa herbacianego, wrażliwa na neroli, pomarańczowy, VATHA: temperaturę, różany, manuka, AJURWEDĘ stosuje się zawsze indywidualnie. Po zdiagnozowaniu pacjenta celem przywrócenia równowagi oraz harmonii w organizmie zaleca się: 1. Dobór diety 2. Detoksykację organizmu 3. Zajęcia jogi, tai-chi. Marllena 4. Stosowanie naparów i nalewek. 5. Nacierania w oparciu o olej sezamowy lub kokosowy 6. Aplikacji fitoleków bazujących na ziołach. OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 WSPÓŁCZESNA KOSMETOLOGIA OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd-Rzoska 2008/2009 z jednej strony sięga po idee, koncepcje filozoficzne, metody terapeutyczne wypracowane mn. przez medycynę ayurwedyjską z drugiej, wykorzystuje najnowsze technologie, odkrycia naukowe z różnych dziedzin wiedzy: toksykologii, sensoryki, biochemii, biofizyka, nanotechnologii, farmakologii, ... Skorelowanie mn. nowoczesnych technologii kosmetyku, perfumerii; form wprowadzania kosmetyków; najnowszej receptury kosmetycznej z holistyczną koncepcją AJURWEDY, to tylko jedno z wyzwań stawianych przed KOSMETOLOGIEM. OPRACOWAŁA Aleksandra Drozd - Rzoska 2008/2009