sanco/11811/2012-en sia

KOMISJA
EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 6.5.2013
SWD(2013) 168 final
DOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI
STRESZCZENIE OCENY SKUTKÓW
Towarzyszący dokumentowi:
Wniosek dotyczący
ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin
{COM(2013) 267 final}
{SWD(2013) 169 final}
PL
PL
DOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI
STRESZCZENIE OCENY SKUTKÓW
Towarzyszący dokumentowi:
Wniosek dotyczący
ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin
1.
OKREŚLENIE PROBLEMU
Kontekst
Zdrowie roślin jest kluczowym czynnikiem zrównoważonego i konkurencyjnego
rolnictwa, ogrodnictwa i leśnictwa. Opłacalne uprawy oraz zapewnienie miejsc
pracy, innowacji w dziedzinie roślin i bezpieczeństwa żywnościowego wymagają
zdrowych nasion i materiału rozmnożeniowego. W przypadku drzew i krzewów
ochrona zdrowia roślin jest niezbędna do zachowania lasów, krajobrazu oraz
publicznych i prywatnych terenów zielonych w Unii. Co do zasady, organizmy
(owady, grzyby, nicienie, bakterie, wirusy) szkodliwe dla roślin (agrofagi roślin)
ewoluowały wraz z gatunkami roślin żywicielskich na swym własnym kontynencie,
gdzie powodują umiarkowane szkody i można nad nimi panować dzięki dobrym
praktykom rolniczym, takim jak dywersyfikacja upraw, płodozmian, stosowanie
odpornych odmian roślin i środków ochrony roślin (pestycydów). Takie podejście
jest jednak często niewystarczające dla przeciwdziałania agrofagom i chorobom z
innych kontynentów, na które europejskie rośliny i drzewa zwykle nie mają
odporności genetycznej (ze względu na brak wspólnej ewolucji) i których naturalni
wrogowie nie występują w Europie. Po ich wprowadzeniu na teren Europy takie
agrofagi i choroby powodują poważne szkody gospodarcze i hamują rozwój
rolnictwa: przechodzą na wcześniej nimi niedotknięte – a nawet zupełnie nowe –
gatunki żywicielskie, rozprzestrzeniają się w szybkim tempie pomiędzy państwami
oraz powodują trwałe straty plonów i stały wzrost kosztów produkcji i kontroli.
Poważne nieraz straty gospodarcze zagrażają opłacalności i konkurencyjności
rolnictwa i leśnictwa oraz stanowią dodatkowy ciężar w wydatkach państw
członkowskich. Co więcej, zadomowienie się nowych agrofagów i chorób często
pociąga za sobą wprowadzenie przez państwa trzecie zakazów handlu, co powoduje
kolejne szkody (gospodarcze i dotyczące miejsc pracy) w zakresie wywozu unijnego.
Pierwszym celem unijnego systemu ochrony zdrowia roślin jest zatem ochrona
rolnictwa i leśnictwa europejskiego poprzez zapobieganie zawleczeniu i
rozprzestrzenianiu się nierodzimych organizmów szkodliwych (agrofagów i
czynników chorobotwórczych). Głównym narzędziem służącym temu celowi jest
dyrektywa Rady 2000/29/WE, która odzwierciedla również międzynarodowe
porozumienia handlowe w tym obszarze. System ochrony zdrowia roślin zapewnia
bezpieczny handel dzięki wprowadzeniu unijnych wymogów przywozowych i
PL
2
PL
wewnątrzunijnych warunków przemieszczania dotyczących roślin i produktów
roślinnych. Ogniska występowania organizmów wymienionych w wykazach należy
zwalczać lub, jeśli nie jest to możliwe, powstrzymywać ich rozszerzanie w celu
ochrony pozostałej części terytorium UE. Drugim celem systemu jest zapewnienie
dostępności i stosowania zdrowego materiału roślinnego na początku łańcucha
produkcji roślinnej poprzez zapobieganie rozprzestrzenianiu się organizmów
szkodliwych z nasionami i materiałem nasadzeniowym. Cel ten jest również celem w
ramach unijnego systemu dotyczącego roślinnego materiału rozmnożeniowego
(nasadzeniowego). Zdrowy materiał nasadzeniowy ma decydujące znaczenie, jeśli
chodzi o organizmy (np. wirusy), przeciwko którym nie są dostępne pestycydy. W
miarę ich dostępności stosowanie pestycydów ogranicza się głównie do rolnictwa,
ogrodnictwa (zastosowania w leśnictwie są bardzo ograniczone) oraz ogrodów i
może powodować zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi.
W przypadku braku systemu ochrony zdrowia roślin unijne rolnictwo, ogrodnictwo i
leśnictwo ponosiłyby poważne szkody gospodarcze (przedstawione w załączniku
VII). Szereg agrofagów podlegających międzynarodowym przepisom zagraża
uprawom np. pszenicy (wartość unijnego wywozu do państw trzecich – 9 mld EUR),
ziemniaków (wartość produkcji unijnej – 9 mld EUR) i pomidorów (wartość
produkcji – 9-12 mld EUR). Przykładowo, podlegające przepisom agrofagi
pomidorów mogą spowodować straty w produkcji sięgające 70 % i pociągnąć za
sobą wprowadzenie zakazów handlu. Produkcja owoców cytrusowych w UE (4 mld
EUR) poniosłaby poważne szkody, gdyby do Unii dotarł rak cytrusowych, agrofag
niedawno wprowadzony do USA, które to państwo w konsekwencji wydało 800 mln
EUR na koszty odszkodowań i kontroli. Ogniska występowania węgorka sosnowca
w Portugalii są od 1999 r. pod ścisłą – choć kosztowną – kontrolą, ponieważ
rozprzestrzenienie się tego agrofaga w Europie Południowej doprowadziłoby do
obumarcia 50-90 % lasów iglastych (o wartości od 39 do 49 mld EUR). Wystąpienie
ognisk chrząszcza Dendroctonus ponderosae, który obecnie niszczy 80 % spośród 16
mln hektarów lasów sosnowych w zachodniej Kanadzie, stworzyłoby zagrożenie dla
sosen w UE, które stanowią 20 % unijnej leśnej powierzchni produkcyjnej. Ogólnie
biorąc, szacuje się, że stosunek kosztów i korzyści związany z systemem ochrony
zdrowia roślin wynosi co najmniej 1:500.
Unikatowość unijnego systemu ochrony zdrowia roślin polega na tym, że jest to
system otwarty: przemieszczanie roślin i produktów roślinnych do UE i w jej obrębie
jest dozwolone, pod warunkiem że przestrzegane są szczegółowe ograniczenia i
wymogi (np. pochodzenie z obszaru wolnego od agrofagów lub odpowiednie
zabiegi). Duża wielkość przywozu z innych kontynentów (załącznik VI) oznacza
jednak znaczne prawdopodobieństwo wystąpienia w przyszłości ognisk obcych
organizmów szkodliwych. System ochrony zdrowia roślin jest zatem niezbędny
zarówno dla ochrony zdrowia, gospodarki i konkurencyjności unijnego sektora
produkcji roślinnej, jak i dla utrzymania otwartej polityki handlowej Unii.
Komisja ogłosiła ponadto w dniu 3 maja 2011 r. w swej „unijnej strategii na rzecz
różnorodności biologicznej do 2020 r.” włączenie dodatkowych budzących obawy
kwestii dotyczących różnorodności biologicznej do systemów ochrony zdrowia
roślin i zwierząt oraz opracowanie specjalnego aktu prawnego w celu wypełnienia
luk w polityce zwalczania inwazyjnych gatunków obcych (wprowadzanych
przypadkowo lub celowo do UE organizmów, które nie są organizmami rodzimymi).
Celem obecnego przeglądu systemu ochrony zdrowia roślin jest wzmocnienie
PL
3
PL
ochrony Unii przed inwazyjnymi agrofagami i patogenami, przy jednoczesnym
działaniu, w miarę możliwości, na rzecz szerszych celów w zakresie różnorodności
biologicznej.
Przegląd systemu ochrony zdrowia roślin stanowi część pakietu czterech przeglądów
dotyczących zdrowia roślin, zdrowia zwierząt, jakości materiału nasadzeniowego
oraz kontroli urzędowych żywności i paszy. Niektóre aspekty rozporządzenia w
sprawie kontroli urzędowych (rozporządzenie (WE) nr 882/2004) mają już
zastosowanie w sektorze zdrowia roślin. Rozporządzenie to obejmie w przyszłości w
pełni system ochrony zdrowia roślin. Obecna ocena skutków dotyczy zmian w
tradycyjnych „filarach” systemu ochrony zdrowia roślin, również jeśli przepisy
szczegółowe (np. dotyczące opłat czy przywozu) zostaną włączone do tego
rozporządzenia. Ma to zasadnicze znaczenie, ponieważ przegląd systemu ochrony
zdrowia roślin dotyczy funkcjonowania systemu jako całości. Istnieją powiązania z
systemem dotyczącym materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin, jeśli chodzi
o certyfikację materiału siewnego i rozmnożeniowego pod kątem braku organizmów
szkodliwych. Zmiany mające na celu poprawę spójności obu systemów są
przedmiotem niniejszej oceny skutków.
Ustalenie problemu
Od chwili powstania w 1977 r. system ochrony zdrowia roślin skutecznie chroni UE
przed wprowadzaniem i rozprzestrzenianiem się wielu agrofagów (np. agrofagów
ziemniaków i cytrusów). Sytuacja uległa jednak zmianie ze względu na postępującą
globalizację handlu, powodującą wciąż rosnący przywóz z nowych części świata.
Doprowadziło to do gwałtownego zwiększenia napływu nowych organizmów
szkodliwych, zwłaszcza w ostatnim dziesięcioleciu. Problemy zaostrzają się z
powodu zmiany klimatu, umożliwiającej zadomowienie się i rozwój nowym
agrofagom, które wcześniej nie przeżyłyby w UE, jak również ze względu na
większą podatność unijnych upraw i lasów na obce agrofagi. W rezultacie UE stoi w
obliczu podwyższonego ryzyka zawlekania agrofagów, szerszych możliwości ich
zadomowienia się i rozprzestrzeniania oraz zwiększonej wrażliwości ekosystemów
rolniczych i naturalnych (w tym lasów). Ponadto skutkiem rozszerzenia UE jest
większa różnorodność klimatu, systemów upraw rolnych, typów lasów, krajobrazu
oraz siedlisk przyrodniczych, często różniących się wrażliwością lub odpornością na
organizmy szkodliwe, co prowadzi do jeszcze istotniejszych i rozleglejszych
skutków na poziomie UE.
Ocena systemu ochrony zdrowia roślin (w 2010 r.) wykazała, że trzeba go
dostosować, aby był on w stanie w pełni uwzględnić to zwiększone ryzyko. W ciągu
ostatniego dziesięciolecia poważne ogniska występowania związanych z przywozem
niebezpiecznych organizmów szkodliwych oddziałujących na leśnictwo (np.
węgorka sosnowca, chrząszcza Anoplophora chinensis, chrząszcza Rhynchophorus
ferrugineus) podwyższyły świadomość społeczeństw i polityków dotyczącą kosztów
i skutków niedostatecznej ochrony. Główne stwierdzone problemy dotyczą zbyt
małego nacisku kładzionego na zapobieganie w odniesieniu do zwiększonego
przywozu towarów wysokiego ryzyka, potrzeby ustalenia priorytetów w odniesieniu
do organizmów szkodliwych na poziomie UE we wszystkich 27 państwach
członkowskich, potrzeby dysponowania lepszymi instrumentami do kontrolowania
obecności i naturalnego rozprzestrzeniania się agrofagów w przypadku, gdy
ostatecznie trafią one na terytorium Unii, potrzeby unowocześnienia i ulepszenia
PL
4
PL
instrumentów dotyczących przemieszczania wewnątrz UE (paszporty roślin i strefy
chronione), jak również potrzeby przewidzenia dodatkowych zasobów. Należy
również wzmocnić bazę naukową systemu (badania, laboratoria). Problemy te należy
uwzględnić, aby wzmocnić w długiej perspektywie korzystny bilans kosztów i
korzyści obecnego systemu. Niepowodzenie działań regulacyjnych podejmowanych
w odpowiedzi na występujące ogniska podważyłoby wiarygodność tych działań,
zniechęciło do inwestycji w system i skłoniło państwa członkowskie do stawiania
krótkoterminowych interesów krajowych ponad priorytety unijne (błędne koło).
Przyniosłoby to szkody całej gospodarce unijnej.
Zmieniły się ponadto oczekiwania społeczeństwa co do sposobu zarządzania. W
obecnym systemie określono obowiązki zainteresowanych stron i zobowiązano je do
wnoszenia opłat za obowiązkowe kontrole, lecz strony te są jedynie w ograniczonym
stopniu zaangażowane w kształtowanie i realizację polityki. Ten stan nie jest już
postrzegany jako właściwy; potrzebne jest osiągnięcie nowej równowagi w zakresie
podziału kosztów i odpowiedzialności (rozwój partnerstwa). Wraz z programem
lepszego stanowienia prawa (SMART), a tym bardziej ze względu na obecny kryzys
finansowy, konieczne staje się zwiększenie skuteczności i ograniczenie zbędnych
kosztów i obciążeń administracyjnych. Istnieje również potrzeba modernizacji
systemu pod względem zachęt do przestrzegania przepisów.
Gdy tworzono system, wydajność rolnictwa i bezpieczeństwo żywnościowe były
całościowymi celami wspólnej polityki rolnej (WPR). Od tego czasu zaistniała
potrzeba „ekologizacji” WPR, a znaczenia nabrały cele dotyczące środowiska
naturalnego. Ma to wpływ, również pod względem finansowania, na logikę
interwencji systemu ochrony zdrowia roślin, który zmienia się z systemu
dotyczącego dóbr prywatnych w rolnictwie w mieszany system dotyczący dóbr
publiczno-prywatnych w rolnictwie, leśnictwie, środowisku naturalnym i
krajobrazie.
Istnieje również potrzeba stworzenia ram regulacyjnych dotyczących gatunków
inwazyjnych. Jak ogłoszono w strategii Komisji na rzecz różnorodności biologicznej,
należy zbadać, w jakim stopniu można by objąć gatunki inwazyjne zakresem
systemów ochrony zdrowia roślin i zwierząt, aby zoptymalizować wykorzystanie
zasobów i infrastruktury, a jednocześnie uniknąć powielania wymogów w ramach
przyszłych ogólnych przepisów dotyczących obcych gatunków inwazyjnych.
Ponadto obecny tekst dyrektywy w sprawie zdrowia
wprowadzanych przez 34 lata zmian w tekście z 1977
wymaga uproszczenia. Nieporozumienia i różnice w
istotnym powodem nieprzestrzegania przepisów, a co za
osiągnięcia celów systemu.
roślin, będący efektem
r., jest bardzo złożony i
wykładni dyrektywy są
tym idzie – niemożności
Jak ewoluowałby problem, gdyby nie podjęto żadnych działań?
Rosnący napływ nowych dla UE organizmów szkodliwych spowodowałby nowe
epidemie w unijnym rolnictwie i leśnictwie. Straty spowodowane przez nowe
agrofagi roślin wpłynęłyby na rentowność rolnictwa i leśnictwa, zagrażając
bezpieczeństwu żywnościowemu i przynosząc szkody krajobrazowi i środowisku
naturalnemu. Zwalczanie i ograniczanie rozprzestrzeniania zawodziłoby z powodu
braku zasobów i erozji zaufania do systemu. Sektor prywatny coraz bardziej
PL
5
PL
sprzeciwiałby się ponoszeniu kosztów działania systemu z uwagi na brak jego
skuteczności i ograniczony zakres podziału kosztów i obowiązków pomiędzy organy
a podmioty. W wyniku utrzymujących się ognisk występowania niebezpiecznych
agrofagów i ich rozprzestrzeniania się zmalałby wywóz materiałów roślinnych do
państw trzecich z powodu powtarzających się zakazów handlu. Jak przedstawiono w
załączniku VII i VIII, negatywne skutki mogłyby sięgnąć miliardów euro rocznie.
Skutki dla lasów mogłyby być katastrofalne – mogłyby wyginąć niektóre pospolite
gatunki drzew iglastych i liściastych, jak to już miało wcześniej miejsce w Europie i
gdzie indziej w przypadku innych niegdyś pospolitych gatunków drzew.
2.
ANALIZA POMOCNICZOŚCI
Podstawą systemu ochrony zdrowia roślin jest art. 43 TFUE dotyczący wspólnej
polityki rolnej. W ramach obecnego przeglądu rozważane jest rozszerzenie podstawy
prawnej, tak by objęła ona również art. 114 (rynek wewnętrzny) i 191 (środowisko)
TFUE.
Regulowanie kwestii zdrowia roślin na poziomie UE umożliwia skoordynowane i w
długiej perspektywie tańsze działania na rzecz priorytetów UE, sprawiając, że takie
regulacje są skuteczniejsze i mniej kosztowne niż działania poszczególnych państw
członkowskich. Przykładowo kontrole graniczne pod kątem różniących się
krajowych wykazów organizmów szkodliwych byłyby wielce nieskuteczne i
nieefektywne ze względu na swobodny przepływ towarów na jednolitym unijnym
rynku wewnętrznym po przywozie. Co więcej, agrofagi roślin są ze swej natury
mobilne, a skutki transgraniczne pojawią się nie tylko z tytułu wewnątrzunijnego
przepływu towarów, lecz również poprzez naturalne rozprzestrzenianie. Nieuchronna
jest zatem konieczność wspólnego przeciwdziałania agrofagom i chorobom o
znaczeniu ogólnounijnym. Brak działań ze strony jednego państwa członkowskiego
może jednak spowodować rozprzestrzenienie się na inne państwa. Partnerzy
handlowi z państw trzecich mogą również nakładać ograniczenia na przywóz z całej
UE, jeśli ognisko występujące w jednym z państw członkowskich nie zostanie
odpowiednio zwalczone. Członkostwo UE (a nie tylko poszczególnych państw
członkowskich) w Międzynarodowej konwencji ochrony roślin oraz Porozumieniu
WTO w sprawie stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych dodatkowo
pociąga za sobą obowiązek utrzymania przez UE odpowiednich ram prawnych
zapewniających spełnienie międzynarodowych norm zdrowia roślin.
Konkretna wartość dodana unijnego współfinansowania systemu ochrony zdrowia
roślin polega na tym, że zapewnia ono zachęty dla państw członkowskich, które
wprowadzają działania w zakresie zwalczania i nadzoru, będące w długoterminowym
interesie Unii jako całości. Działania na wielką skalę w zakresie zwalczania przez
państwa członkowskie występujących ognisk mogłyby być trudne bez wsparcia UE z
uwagi na wielkie koszty ponoszone przez poszczególne państwa członkowskie na
rzecz korzyści czerpanych przez UE, nawet jeśli ogólny stosunek kosztów do
korzyści dla Unii jako całości byłby ewidentnie pozytywny. Wymaga to solidarności
między państwami członkowskimi w dzieleniu kosztów i obciążeń. Obecny przykład
ognisk występowania węgorka sosnowca w Portugalii wykazuje, że unijny budżet w
zakresie współfinansowania zdrowia roślin ma kluczowe znaczenie dla wdrażania
środków zwalczania i ograniczania rozprzestrzeniania, które powodują szkody w
PL
6
PL
leśnictwie portugalskim, jednak są niezbędne dla ochrony leśnictwa w pozostałych
26 państwach członkowskich.
3.
CELE STRATEGICZNE
Ogólne cele wprowadzanych zmian to zapewnienie przyszłego systemu ochrony
zdrowia roślin, który:
–
wspiera unijną politykę rolną (art. 43 TFUE) i politykę w dziedzinie
środowiska (art. 191 TFUE) poprzez środki ochronne przeciwko organizmom
szkodliwym dla roślin, z zapobieganiem u źródła jako ważną zasadą;
–
umożliwia sprawne działanie unijnego rynku wewnętrznego, na którym panuje
uczciwa konkurencja (art. 114 TFUE, przy jednoczesnym uwzględnieniu
potrzeby wysokiego poziomu ochrony zdrowia i środowiska w oparciu o dane
naukowe);
–
przyczynia się do harmonijnego rozwoju światowego handlu (art. 206 TFUE,
poprzez przyjmowanie przepisów zgodnych z porozumieniem WTO-SPS).
Cele pośrednie wprowadzanych zmian to:
–
sprawienie, by terytorium UE pozostało wolne od organizmów szkodliwych,
które nie występują w Unii;
–
sprawienie, by nie powiększały się obszary Unii zaatakowane przez organizmy
priorytetowe;
–
modernizacja systemu w zakresie zarządzania i zachęt;
–
zapewnienie odpowiedniego wsparcia systemu.
Cele szczegółowe wprowadzanych zmian to:
PL
1)
określenie priorytetów unijnych (uznanie organizmów szkodliwych o
priorytetowym znaczeniu dla całości terytorium Unii, łatwiejsze przenoszenie
organizmów o mniejszym znaczeniu do systemu dotyczącego materiału
przeznaczonego do reprodukcji roślin);
2)
ulepszenie zapobiegania w przywozie (zwiększona ochrona przed przywozem
do UE obciążonym wysokim ryzykiem i zagrożeniami związanymi z bagażem
pasażerskim, podwyższona gotowość i nadzór w odniesieniu do ognisk
występowania nowych i priorytetowych organizmów);
3)
podniesienie zdolności zwalczania i ograniczania rozprzestrzeniania
(ulepszenie instrumentów i działania stymulowane zachętami);
4)
przywrócenie i modernizacja systemu dotyczącego przemieszczania wewnątrz
UE (przywrócona niezawodność i wiarygodność, zmiana rozkładu
obowiązków pomiędzy właściwe organy a sektor prywatny, zmniejszenie
obciążeń administracyjnych, równe warunki działania);
7
PL
5)
4.
lepsze wsparcie systemu (współfinansowanie unijne kosztów ponoszonych w
interesie dobra publicznego, pełne odzyskiwanie od podmiotów kosztów
kontroli dokonywanych przez właściwe organy (dotyczących interesów
związanych z dobrem prywatnym), rzetelne wsparcie diagnostyczne i
naukowe, społeczna świadomość znaczenia systemu i wsparcia publicznego).
WARIANTY STRATEGICZNE
Opracowano cztery warianty ulepszenia systemu. We wszystkich wariantach aspekty
horyzontalne wspólne z pozostałymi przepisami unijnymi dotyczącymi łańcucha
żywnościowego przeniesiono do rozporządzenia ((WE) nr 882/2004) w sprawie
kontroli urzędowych. Obecna ocena dotyczy zmian w istniejących filarach systemu
ochrony zdrowia roślin, niezależnie od tego, czy przepisy szczegółowe (np.
dotyczące wymogów w zakresie certyfikacji, opłat za paszporty roślin czy wymogów
przywozowych) zostaną włączone do tego rozporządzenia. Warianty są następujące:
Wariant 1: Poprawa jedynie formy prawnej i przejrzystości systemu. Akt prawny
zostałby przekształcony z dyrektywy w rozporządzenie, a także uproszczony i
uściślony. Status quo zostaje utrzymany pod względem merytorycznym.
Wariant 2: Ustalenie priorytetów, modernizacja i zwiększenie zapobiegania. Oprócz
elementów przewidzianych w wariancie 1 ustalenie priorytetów zostałoby ulepszone
poprzez przekształcenie obecnych załączników I i II do dyrektywy, w których
wymieniono agrofagi objęte przepisami według właściwości technicznych
niezależnie od ich priorytetu dla Unii, w załączniki do przyszłych aktów
wykonawczych przyjętych na podstawie rozporządzenia, oparte o logikę interwencji
i priorytet. Paszport roślin i systemy stref chronionych zostałyby zmodernizowane
(podział odpowiedzialności z podmiotami) i usprawnione (zakres i format paszportu
roślin, obowiązkowe opłaty za paszporty roślin oparte na zwrocie kosztów, które
istnieją już w przypadku przywozu, reguły dotyczące ognisk występujących w
strefach chronionych). Spójność między systemem ochrony zdrowia roślin i
systemem dotyczącym materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin zwiększyłaby
się, co polepszyłoby skuteczność i obniżyło koszty dla podmiotów. Zapobieganie
zostałoby wzmocnione poprzez wprowadzenie nowej kategorii materiałów
roślinnych wysokiego ryzyka, na którego przywóz nie zezwolono by do momentu
zakończenia analizy ryzyka, oraz poprzez zniesienie zwolnień w zakresie bagażu
pasażerskiego (który miałby podlegać kontrolom o niskiej częstotliwości, aby
zminimalizować skutki w postaci kosztów; zob. załącznik IX).
Wariant 3: Ustalenie priorytetów, modernizacja, zwiększenie zapobiegania i
wzmocnienie działań służących zwalczaniu ognisk występowania. Oprócz
elementów przewidzianych w wariancie 2 zostałyby wprowadzone obowiązki w
zakresie nadzoru i planowania awaryjnego. Analogicznie do rozwiązań istniejących
w systemie dotyczącym zdrowia zwierząt dostępne byłoby współfinansowanie przez
UE na rzecz nadzoru nad nowymi organizmami szkodliwymi i organizmami
priorytetowymi oraz na rzecz odszkodowań za straty bezpośrednie poniesione przez
podmioty w związku z tymi organizmami priorytetowymi. Dalej opracowywane
byłyby instrumenty prawne umożliwiające zwalczanie i ograniczanie
rozprzestrzeniania.
Wyłączenie
środków
związanych
z
naturalnym
rozprzestrzenianiem się zostałoby zniesione.
PL
8
PL
Wariant 4: Ustalenie priorytetów, modernizacja, zwiększenie zapobiegania,
wzmocnienie działań służących zwalczaniu ognisk występowania i rozszerzenie
zakresu na rośliny inwazyjne. Oprócz elementów przewidzianych w wariancie 3
system obejmowałby również rośliny inwazyjne, jeżeli chodzi o przepisy prawne
dotyczące środków i współfinansowanie przez UE. W przypadku wariantów 1, 2 i 3
rośliny inwazyjne (inne niż rośliny pasożytnicze) nie są objęte systemem.
5.
OCENA SKUTKÓW
Każdy wariant oceniono pod kątem jego kosztów całkowitych w porównaniu ze
scenariuszem odniesienia oraz jego skutków gospodarczych, społecznych i
środowiskowych. Według sprawozdania z oceny generowane przez system koszty
odniesienia poniesione w przyjętym jako rok odniesienia roku 2008 wyniosły 59 mln
EUR dla właściwych organów, 88 mln EUR dla podmiotów i 2 mln EUR dla budżetu
UE, co daje koszty całkowite systemu w wysokości 149 mln EUR. Liczby te
obejmują koszty kontroli urzędowych (poniesione przez właściwe organy, lecz
częściowo odzyskane od podmiotów w postaci opłat1) oraz koszty środków nadzoru,
zwalczania i ograniczania rozprzestrzeniania). Należy zauważyć, że podstawę
wynoszącej 2 mln EUR kwoty odniesienia dotyczącej środków z budżetu UE
stanowi oficjalna kwota za rok 2008. Ze względu na wyższy o 10-20 mln EUR
poziom należności w 2010 i 2011 r. roczne wydatki państw członkowskich i UE
będą obecnie o 10-20 mln EUR wyższe.
Koszty poszczególnych wariantów strategicznych znacznie się różnią. Wariant 1 nie
rodzi skutków w postaci kosztów. Skutkiem wariantu 2 jest znaczne ograniczenie
kosztów dla państw członkowskich i znaczny wzrost kosztów dla podmiotów
(spowodowany odzyskiwaniem w całości kosztów kontroli), przy czym koszty dla
UE i koszty całkowite systemu pozostają zasadniczo niezmienione. Skutkiem
wariantu 3 jest znaczny spadek kosztów dla państw członkowskich (spowodowany
odzyskiwaniem w całości kosztów kontroli), niezmienione koszty dla podmiotów (z
uwagi na współfinansowanie przez UE strat wynikających z działań w zakresie
zwalczania, równoważące wzrost kosztów spowodowany odzyskiwaniem w całości
kosztów kontroli) i wyższe koszty współfinansowania przez UE, lecz jedynie
nieznaczny wzrost ogólnych kosztów systemu. Skutkiem wariantu 4 są prawie
niezmienione ogólne koszty dla państw członkowskich i podmiotów, lecz bardzo
duży wzrost kosztów dla UE i dla systemu jako całości (spowodowany kosztami
nadzoru i zwalczania roślin inwazyjnych).
Ogólne koszty przestrzegania przepisów
(w tym obciążenia administracyjne i
opłaty)
Scenariusz
odniesienia:
-Przed
nałożeniem
opłat
-- Po nałożeniu opłat
1
PL
Właściwe
organy
96 mln EUR
59 mln EUR
Podmioty
Budżet
UE
Ogółem
51 mln
EUR
88 mln
EUR
2 mln
EUR
2 mln
EUR
149 mln
EUR
149 mln
EUR
W ramach systemu ochrony zdrowia roślin państwa członkowskie zobowiązane są do nakładania opłat
za kontrole przywozowe. System nie zawiera wymogu opłat za kontrole paszportów roślin i rejestrację
podmiotów gospodarczych, które to opłaty są nakładane w niektórych, lecz nie wszystkich państwach
członkowskich.
9
PL
Wariant 1
59 mln EUR
88 mln
EUR
2 mln
EUR
149 mln
EUR
Wariant 2
45 mln EUR
106,8 mln
EUR
3 mln
EUR
154,8 mln
EUR
Wariant 3
44,3 mln EUR
89,8 mln
EUR
26,7 mln
EUR
160,8 mln
EUR
Wariant 4
64,7 mln EUR
89,8 mln
EUR
47,1 mln
EUR
201,6 mln
EUR
Łączne koszty roczne czterech wariantów
strategicznych (mln EUR)
250
200
Państwa członkowskie
150
Podmioty
100
UE
Ogółem
50
0
Wariant 1
Wariant 2
Wariant 3
Wariant 4
Dodatkowe koszty roczne czterech wariantów
strategicznych (mln EUR)
60
40
Państwa członkowskie
Podmioty
20
UE
Ogółem
0
-20
Wariant 1
Wariant 2
Wariant 3
Wariant 4
Z oceny skutków gospodarczych, społecznych i środowiskowych systemu wynika, że
wariant 1 ma skutki obojętne do bardzo nieznacznie pozytywnych, wariant 2 ma
nieznacznie pozytywne skutki środowiskowe, lecz negatywne skutki gospodarcze,
natomiast warianty 3 i 4 mają istotnie pozytywne skutki gospodarcze, społeczne i
środowiskowe (mimo że ogólne koszty systemu wzrosłyby, korzyści wzrosłyby
jeszcze bardziej):
Obszary
PL
Skutki
10
PL
Wariant Wariant Wariant Wariant
1
2
3
4
Skutki gospodarcze
Ograniczenie kosztów/obciążeń dla podmiotów
Wydajność, rentowność, konkurencyjność
0
0
−−
−
0

0

bezpieczeństwo
0
0
−





Zrównoważony
rozwój
Różnorodność biologiczna i ochrona ekosystemów
Zdrowie lasów, krajobrazu i publicznych oraz
prywatnych terenów zielonych

0










Skutki społeczne
Zatrudnienie
Bezpieczeństwo
żywności
żywnościowe
i
Skutki środowiskowe
Cele
ogólne
W celu dokonania pomiaru ich użyteczności każdy z wariantów oceniono również w
odniesieniu do pierwotnych celów przeglądu, aby zbadać, który wariant najlepiej
spełnia cele przeglądu:
Zapewnienie skutecznej ochrony Unii
przez
system
przed
organizmami
szkodliwymi o priorytetowym znaczeniu
dla UE
Cele szczegółowe
Wariant
2
Wariant
3
0
+
+++
Wariant
4
+++
(również
rośliny
inwazyjne)
Modernizacja systemu pod względem
zachęt, kosztów i obowiązków, w tym
zlikwidowanie zakłóceń konkurencji i
zmniejszenie obciążeń
0
+
+++
Określenie
priorytetów
UE
-- Uznanie agrofagów priorytetowych
-- Ułatwienie zmiany klasyfikacji organizmów
szkodliwych
0
0
+++
+++
+++
+++
+++
+++
0
++
++
+++
0
++
+++
++
0
0
+
0
+++
+++
++
++
0
+++
+++
+++
0
+
+++
+++
Usprawnione zapobieganie w przywozie
-- Zwiększona ochrona przed wymianą
handlową obciążoną wysokim ryzykiem
-- Zwiększona gotowość i nadzór
Wzmocnienie zdolności w zakresie
zwalczania
i
ograniczania
rozprzestrzeniania
-Usprawnione
instrumenty
-- Zgłaszanie, zwalczanie i ograniczanie
rozprzestrzeniania ognisk występowania
agrofagów priorytetowych, objęte systemem
zachęt
Przywrócenie i modernizacja systemu
dotyczącego przemieszczania wewnątrz
UE
-- Przywrócenie wiarygodności paszportów
roślin
i
stref
chronionych
-- Zmiana rozkładu obowiązków państw
członkowskich i podmiotów, zmniejszenie
obciążeń/kosztów, równe warunki działania
Lepsze
PL
Wariant
1
wsparcie
+++
systemu
11
PL
-- Pełne odzyskiwanie od podmiotów
kosztów kontroli i współfinansowanie unijne
na
rzecz
interesu
publicznego
-- Dobre wsparcie diagnostyczne i naukowe
-- Społeczna świadomość i wsparcie
0
++
+++
+++
N.D.
0
N.D.
+
N.D.
++
N.D.
++
Skala oddziaływania skutków: ++ zdecydowanie pozytywny; ++ pozytywny; −− zdecydowanie negatywny; −−
negatywny; 0 brak skutku. N.D.: nie dotyczy (cel ma zostać osiągnięty dzięki zmienionemu rozporządzeniu
(WE) nr 882/2004 i w ramach programu „Horyzont 2020”).
6.
PORÓWNANIE WARIANTÓW
Wariant 1 nie spełnia celów przeglądu.
Wariant 2 prowadzi do usprawnienia systemu w możliwie największym zakresie bez
dodatkowego zaangażowania po stronie UE, dzięki nałożeniu obowiązków na
podmioty (w tym dzięki pełnemu odzyskiwaniu kosztów) i wzmocnieniu
zapobiegania. Ze względu na obecny kryzys finansowy wariant 2 może wydawać się
automatyczną opcją dla przyszłego systemu ochrony zdrowia roślin. Ocena ujawniła
jednak, że jego opłacalność jest niezadowalająca.
Surowsze przepisy w zakresie przywozu powinny przyczynić się do ograniczenia
napływu do Unii organizmów szkodliwych podlegających przepisom. Duża wielkość
przywozu z innych kontynentów, gdzie agrofagi te są rozpowszechnione, oznacza
jednak, że prędzej czy później niektóre organizmy podlegające przepisom
prześlizgną się i spowodują wystąpienie ognisk, chyba że zostanie zarzucone otwarte
podejście UE dotyczące przywozu materiału roślinnego (który to wariant od razu na
początku odrzucono, również z powodów politycznych, z uwagi na straty, jakie
wyrządziłby gospodarce unijnej). Ogniska te należy w porę wykrywać i skutecznie
likwidować, jeśli otwarte podejście UE ma być utrzymane. Kwintesencja wariantu 2,
jaką jest unikanie dodatkowego zaangażowania UE, oznacza, że niezbędne
dodatkowe wydatki na nadzór i wczesne działania skierowane przeciwko takim
ogniskom można uzyskać jedynie częściowo, poprzez zwiększone odzyskiwanie
kosztów związane z przemieszczaniem materiału roślinnego wewnątrz UE. Byłoby
to pomocne jedynie w niektórych państwach członkowskich (tych, w których
obecnie koszty nie są odzyskiwane w pełni). Zwiększyłoby to obciążenia podmiotów
(surowsze przepisy w zakresie przywozu, czasowe zawieszanie wymiany handlowej
obciążonej wysokim ryzykiem), nie dając wzmocnionej długoterminowej ochrony
przed organizmami szkodliwymi z państw trzecich, ponieważ brak byłoby zachęt do
wczesnego zgłaszania przez podmioty, a w wielu państwach członkowskich budżet
na nadzór i wczesne działania pozostałby niewystarczający. Stanowi to ryzyko,
ponieważ organizmy szkodliwe nie respektują granic państw członkowskich.
Główną zaletą wariantu 2 jest modernizacja oraz zmiana rozkładu ról i obowiązków
podmiotów względem właściwych organów państw członkowskich (jak również
lepsze wzajemne uregulowania systemu ochrony zdrowia roślin i systemów
dotyczących materiału nasadzeniowego oraz równiejsze warunki działania). Był to
jeden z ogólnych celów przeglądu, jednak drugi cel ogólny (lepsze zapobieganie i
wczesne działanie) zostałby osiągnięty jedynie częściowo. Napływ organizmów
szkodliwych do UE zostałby w najlepszym razie zwolniony, a szkody nadal by
narastały. Założeniem wariantu 2 jest, że najlepsze kompetencje do zajmowania się
problemami zdrowia roślin mają państwa członkowskie i podmioty, co kłóci się z
PL
12
PL
wynikiem oceny systemu i z życzeniem większości zainteresowanych stron i państw
członkowskich, aby zwiększyć zaangażowanie ze strony UE. Założenie to pomija
niedoskonałość rynku oraz istnienie doniosłych kwestii dobra publicznego – i
odzwierciedla raczej pierwotną logikę systemu ochrony zdrowia roślin, zgodnie z
którą system ten dotyczy rolnictwa i wymiany handlowej.
Wariant 3 różni się od wariantu 2 zwiększonym współfinansowaniem przez UE
nadzoru i zwalczania występujących ognisk. Okazało się, że powoduje to szereg
synergii, które mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia lepszego działania
systemu ochrony zdrowia roślin w zakresie zapobiegania występowaniu ognisk, ich
wczesnego wykrywania i skierowanych przeciwko nim działań, niezbędnych dla
osiągnięcia pożądanych korzyści społeczno-gospodarczych i środowiskowych.
Unijne wsparcie finansowe w zakresie nadzoru nad nowymi i priorytetowymi
agrofagami przyczyniłoby się do wykrywania ognisk i zwalczania ich we właściwym
czasie, bardziej niż w wariancie 2, w którym wątpliwe jest, czy państwa
członkowskie będą miały zasoby na wywiązanie się z nowych obowiązków
polegających na przeprowadzaniu zintensyfikowanych kontroli występowania.
Również działania w zakresie zwalczania prawdopodobnie byłyby rzetelniej
realizowane. Współfinansowanie przez UE odszkodowań wypłacanych przez
państwa członkowskie hodowcom za bezpośrednie straty wynikające ze zwalczania
organizmów priorytetowych zmobilizowałoby do nieukrywania ognisk. Zachęta do
zapobiegania, której brak w wariancie 2, zostałaby wprowadzona dzięki uzależnieniu
wszelkich odszkodowań od wykazania przestrzegania dobrych praktyk w zakresie
bioasekuracji i zgłaszania w porę wystąpienia ognisk. Wsparcie podmiotów, jeśli
chodzi o bezpośrednie straty spowodowane wystąpieniem ognisk, zachęciłoby je do
przyjęcia roli partnera w unijnym systemie ochrony zdrowia roślin, o co zabiegały.
Dopóki podmioty nie będą otrzymywać 100-procentowych odszkodowań na
szczeblu krajowym (co zwykle nie ma miejsca), jest mało prawdopodobne, aby
unijne współfinansowanie strat podmiotów stało się przewrotną zachętą do
lekkomyślności. Co więcej, do współfinansowania przez UE kwalifikowałyby się
jedynie bezpośrednie straty na wartości, natomiast straty pośrednie obciążałyby
hodowcę; od tych ostatnich można się ubezpieczyć lub objąć je funduszami
wspólnego inwestowania w ramach wspólnej polityki rolnej. Współfinansowanie
przez UE strat bezpośrednich może pobudzić niezbędny rozwój krajowych funduszy
wspólnego inwestowania. We wniosku legislacyjnym Komisji w sprawie wsparcia
rozwoju obszarów wiejskich (ogłoszonym w dniu 12 października 2011 r.)
przewidziano wsparcie dotyczące wkładów finansowych na rzecz rolników,
dotyczących ubezpieczeń i funduszy wspólnego inwestowania zapewniających
odszkodowania, w tym za szkody spowodowane wystąpieniem ognisk podlegających
przepisom organizmów szkodliwych dla roślin.
Wariant 3 zapewnia równowagę kosztów i korzyści dla wszystkich zaangażowanych
stron. Inaczej niż w wariancie 2, koszty dla podmiotów pozostają stałe, a koszty
ponoszone przez państwa członkowskie zostają obniżone, natomiast korzyści
gospodarcze i środowiskowe są znacznie większe. Wymaga to jednak zwiększonych
wydatków ze strony UE. Ich uzasadnieniem jest potrzeba zaradzenia
niedoskonałościom rynku związanym ze zdrowiem roślin, zwłaszcza brakowi
wsparcia celów dotyczących dobra publicznego. Dzięki przyjęciu przez UE również
finansowej odpowiedzialności za ochronę środowiska cały system może lepiej
działać. Istnieją ponadto korzyści skali na poziomie UE. Należy zauważyć, że ogólne
PL
13
PL
koszty wariantu 3 są zaledwie trochę wyższe niż w wariancie 2, natomiast korzyści
są znacznie większe. Przy ograniczonych inwestycjach we wczesne wykrywanie i
zwalczanie można poczynić wielkie oszczędności, jeśli chodzi o ostateczne straty
spowodowane wystąpieniem ognisk i środki zaradcze przeciwko ogniskom
występującym w rolnictwie i środowisku naturalnym. Lepszy stosunek kosztów do
korzyści wynika z redystrybucji kosztów ponoszonych przez podmioty, państwa
członkowskie i Unię. Umożliwia to wprowadzenie zachęt i powstanie synergii. W
wariancie 3 „subsydiowanie” opłat przez państwa członkowskie zostaje
przekształcone w zachęty do przestrzegania przepisów (odszkodowania za straty
spowodowane przez środki zwalczania). W ten sposób podmioty przyjmują
odpowiedzialność za bioasekurację, a ryzyko, które ponoszą, zostaje częściowo
pokryte, jednak dotyczy to jedynie organizmów o znaczeniu priorytetowym dla UE i
jest uzależnione od przestrzegania przepisów UE.
W wariancie 4 w porównaniu z wariantem 3 objęte zostają także rośliny inwazyjne
(inne niż rośliny pasożytnicze). Daje to dodatkowe korzyści dla środowiska, jednak
przy potencjalnie wysokich kosztach dla państw członkowskich i UE. Dopóki rośliny
inwazyjne nie są jeszcze obecne w UE, koszty objęcia ich systemem byłyby
minimalne. Gdy jednak wystąpią ogniska, koszty kontroli występowania i środków
zwalczania znacznie wzrosną, osiągając rząd wielkości, jaki ma miejsce w przypadku
ognisk występowania szkodników leśnych. Wystąpienie ognisk o wielkiej skali
mogłoby doprowadzić do kosztów wyższych niż koszty ponoszone na system
ochrony zdrowia roślin w jego obecnym zakresie. Zgodnie z porozumieniem SPS
zakaz przywozu roślin inwazyjnych z państw trzecich jest niedozwolony, jeśli brak
jest środków krajowych o równoważnym skutku. Poddanie roślin inwazyjnych
regulacji niesie zatem ze sobą ryzyko niespodziewanie wysokich kosztów dla
budżetu UE. Z uwagi na to, że budżet jest ograniczony, objęcie systemem roślin
inwazyjnych byłoby szkodliwe dla potrzeb systemu w jego obecnym kształcie, chyba
że zastosowano by inną logikę w odniesieniu do tychże roślin (lecz w takim
przypadku wątpliwe staje się włączenie ich do systemu ochrony zdrowia roślin).
Poprzez wyłączenie roślin inwazyjnych z nowej polityki dotyczącej inwazyjnych
gatunków obcych wariant 4 mógłby z upływem czasu doprowadzić do niespójności
w polityce w odniesieniu do ogólnych celów polityki dotyczącej inwazyjnych
gatunków obcych, ze względu na nieodpowiedniość podejścia polegającego na
likwidacji w siedliskach przyrodniczych o znaczeniu środowiskowym. Zarządzanie
roślinami należącymi do inwazyjnych gatunków obcych może wymagać zgody na
ich wprowadzanie w ogrodach na ograniczoną lokalnie skalę, natomiast uwalnianie
organizmów szkodliwych musi być kategorycznie zabronione. Świadectwo
fitosanitarne i paszport roślin, czyli główne narzędzia służące zapewnieniu
bezpiecznego międzynarodowego przemieszczania roślin, są bezużyteczne, jeśli
chodzi o regulację przemieszczania roślin należących do inwazyjnych gatunków
obcych. Zarządzanie tymi roślinami może zatem wymagać odrębnego instrumentu
prawnego.
PL
14
PL
Wariant preferowany
Na podstawie powyższej oceny uznano, że wariant 3 stanowi najlepszy sposób na
osiągnięcie celów przy najlepszym stosunku kosztów i korzyści oraz zapewnia
optymalną równowagę wkładu państw członkowskich, podmiotów i Unii. Wariant 3
miałby znaczny pozytywny wpływ na rentowność i wzrost gospodarczy
przedmiotowych sektorów; najwierniej odzwierciedla również wyniki konsultacji z
zainteresowanymi stronami i państwami członkowskimi. Budżet UE niezbędny do
wdrożenia wariantu 3 zabezpieczono we wniosku Komisji dotyczącym wieloletnich
ram finansowych na lata 2014–2020.
Obawy związane z inwazyjnymi gatunkami obcymi można rozwiać, wprowadzając
w rozporządzeniu (WE) nr 882/2004 możliwość wykorzystania przez państwa
członkowskie punktów kontroli granicznej do celów kontroli urzędowych przywozu
roślin i zwierząt należących do inwazyjnych gatunków obcych (podobnie do
obecnych rozwiązań dotyczących wdrażania CITES). Pozwoli to państwom
członkowskim korzystać z synergii granicznych kontroli zdrowia roślin (i zwierząt)
oraz kontroli roślin należących do inwazyjnych gatunków obcych. W ramach
specjalnych przepisów dotyczących gatunków inwazyjnych przyjęte zostaną
postanowienia dotyczące nadzoru i zwalczania na danym terytorium; powstaną także
przepisy sektorowe dotyczące zdrowia roślin i zwierząt.
7.
MONITOROWANIE I OCENA
Celem przeglądu unijnego systemu ochrony zdrowia roślin jest przede wszystkim
poprawa jego skuteczności. Większość celów dotyczy ulepszonych środków
przeciwko zawleczeniu do UE organizmów szkodliwych, ich zadomowieniu i
rozprzestrzenianiu w UE. Inne cele ukierunkowane są na modernizację działania
systemu i zarządzania nim poprzez skuteczniejsze wykorzystanie ograniczonych
zasobów, zmianę rozkładu obowiązków i kosztów pomiędzy właściwe organy a
podmioty prywatne, ograniczenie obciążeń administracyjnych i zapewnienie
równych warunków działania.
W odniesieniu do celów przeglądu można by zastosować następujące wskaźniki
postępu (niezależnie od tego, czy dane przepisy prawne znajdują się w nowym
rozporządzeniu dotyczącym zdrowia roślin, czy w przyszłym rozporządzeniu w
sprawie kontroli urzędowych):
PL
–
Liczba
organizmów
szkodliwych
występujących/niewystępujących w Unii.
–
Łączna powierzchnia obszarów w Unii zaatakowanych przez organizmy
priorytetowe.
–
Liczba inspekcji i testów przywozowych przeprowadzonych przez państwa
członkowskie.
–
Liczba inspekcji i testów nadzorczych przeprowadzonych przez państwa
członkowskie pod kątem organizmów, których występowania w UE nie
stwierdzono, oraz organizmów szkodliwych wymienionych w wykazach jako
organizmy o znaczeniu priorytetowym dla UE.
15
podlegających
przepisom,
PL
–
Liczba zwalczonych/niezwalczonych ognisk występowania na terytorium UE
organizmów szkodliwych wymienionych w wykazach jako organizmy o
znaczeniu priorytetowym dla UE.
–
Czas, który upłynął od wykrycia organizmów szkodliwych podlegających
przepisom do ich zgłoszenia.
–
Czas, który upłynął od wykrycia obecności organizmów priorytetowych do ich
zwalczenia.
–
Przejęcia przez państwa członkowskie w przesyłkach z innych państw
członkowskich wymienionych w wykazach organizmów szkodliwych
podlegających przepisom (w liczbach bezwzględnych i jako odsetek wielkości
obrotów handlowych).
–
Liczba zwalczonych/niezwalczonych ognisk występujących w strefach
chronionych.
–
Stopień zadowolenia podmiotów z działania systemu i poziomu kosztów.
–
Odsetek kosztów odzyskanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do
kontroli w przywozie i kontroli paszportów roślin.
–
Liczba krajowych i unijnych laboratoriów referencyjnych.
–
Stopień, w jakim obywatele są świadomi istnienia systemu i w jakim go
wspierają.
Pomimo oczekiwanych trudności metodologicznych przewiduje się także prace nad
opracowaniem parametrów odnoszących się do strat, których uniknięto, które
mogłyby następnie służyć jako bardziej bezpośredni miernik skuteczności systemu.
Wymienione powyżej wskaźniki stanowią część obowiązujących ogólnych
obowiązków sprawozdawczych ustanowionych w rozporządzeniu (WE) nr 882/2004
i dyrektywie 2000/29/WE, mimo że powyższe szczegółowe wskaźniki nie są w tych
aktach wymienione. Akt prawny zawierać będzie przepisy zobowiązujące państwa
członkowskie do corocznego gromadzenia danych istotnych dla wyżej
wymienionych wskaźników, w takim zakresie, w jakim odnoszą się one do
konkretnych parametrów związanych z czynnościami urzędowymi. Nowym
elementem jest pomiar stopnia zadowolenia podmiotów z działania systemu i
poziomu związanych z nim kosztów oraz stopnia, w jakim obywatele są świadomi
istnienia systemu i w jakim go wspierają. Tych pomiarów nie trzeba będzie
przeprowadzać co roku, lecz będą one stanowić część powtarzającej się przyszłej
oceny systemu, wraz z ewolucją wyżej wymienionych wskaźników i wydatków
finansowych.
PL
16
PL