LITERATURA_tematy

LITERATURA
1.
Komedia w literaturze polskiej. Omów rolę sceniczną,
historycznoliteracką oraz inne funkcje komedii. Odwołaj się co najmniej
do dwu różnych epok.
2.
Renesans i barok – dwie wizje świata i dwie poetyki. Omów
problem, odwołując się do przykładów wybranych z twórczości znanych
Ci pisarzy.
3.
Powieść historyczna i powieść fantastyczno-naukowa – dwie drogi
ucieczki od współczesności czy dwa sposoby wypowiedzenia się o niej?
Zbadaj stanowiska literaturoznawców i zaprezentuj swój sąd.
4.
Przedstaw i porównaj obrazy wybranej epoki historycznej ukazane
w dzienniku, pamiętniku lub diariuszu.
5.
Dokumentaryzm i paraboliczność – dwa sposoby przedstawienia
świata w literaturze współczesnej. Odwołaj się do kilku różnych
przykładów.
6.
Laureaci Nagrody Nobla w literaturze. Scharakteryzuj twórczość
najbliższego Ci spośród nich. Powołaj się na profesjonalne oceny
twórczości wybranego twórcy.
7.
Tradycje czarnoleskie w poezji polskiej. Przedstaw żywotność
motywów Jana Kochanowskiego oraz różnorodność nawiązań do jego
twórczości w co najmniej dwu różnych epokach literackich.
9.
Wynalazki i ich wynalazcy. Omów temat, odwołując się do literatury
i analizując wagę wynalazków dla dobra badacza oraz ludzkości.
10. Motyw tyrtejski w literaturze. Zanalizuj kontynuację wątków
tyrtejskich we współczesnej literaturze. Prześledź, jak funkcjonował ten
motyw w dawniejszych epokach literackich.
11. Inspiracje antyczne w twórczości Zbigniewa Herberta. Zanalizuj
zagadnienie na podstawie celowo dobranych przykładów.
12. Zanalizuj literackie postawy pokory o rodowodzie biblijnym i
świeckim. Zinterpretuj przykłady, sięgając do wszystkich rodzajów
literackich.
13. Zaprezentuj poetykę i świat przedstawiony wybranego poety lub
poetki. Zanalizuj temat na wybranych przykładach.
14.
Kryminał – rozwój cechy gatunku. Omów zagadnienie na
klasycznych przykładach.
15. Profetyzm w literaturze. Zanalizuj rolę proroctwa i wizji na
przykładach tekstów z różnych epok.
16. Panopticum. Na podstawie utworów z kilku epok przedstaw różne
sposoby pokazywania człowieka jako marionetki w teatrze świata.
17.
Przedmioty jako obiekty fascynacji twórców współczesnych.
Zanalizuj temat, odwołując się do utworów z wszystkich trzech rodzajów
literackich.
18. Średniowiecze źródłem motywów i wątków dla literatury fantasy.
Rozwiń temat, ilustrując go odpowiednimi przykładami.
19. Pojmowanie patriotyzmu i pojęcie „małej ojczyzny”. Omów zjawisko
powołując się na utwory literackie różnych epok.
20. Bajki nie tylko dla dzieci… Wykorzystując wybrane utwory, omów
zabiegi artystyczne służące przeniesieniu dorosłych do krainy fantazji.
21. Horacjański motyw „exegi monumentum” w twórczości polskich
poetów różnych epok, jego kontynuacje i reinterpretacje. Zanalizuj
zagadnienie na wybranych przykładach.
22. Labirynty i ich funkcje w wybranych utworach literackich. Zanalizuj
sposoby i cele podejmowania tego motywu przez pisarzy.
23. Powstanie styczniowe jako źródło dramatów życiowych bohaterów.
Przedstaw je i porównaj, odwołując się do przykładów literackich z
wybranych epok.
24. Powstanie listopadowe w literaturze. Przedstaw stosunek pisarzy do
zrywu niepodległościowego Polaków, odwołując się do wybranych
przykładów.
25. Literatura jako punkt wyjścia sporów personalnych i ideowych. Na
wybranych przykładach przedstaw przyczyny, przebieg i skutki takich
sporów (np. Słowacki i Mickiewicz, Skamander i Awangarda Krakowska,
Miłosz i Herbert).
26. Literaccy demaskatorzy mitów o Polsce i Polakach. Zanalizuj
zjawisko na podstawie twórczości celowo dobranych autorów (np.
Słowackiego, Gombrowicza).
27. Wojownik, rycerz, żołnierz - analizując wzory heroicznych postaci,
zinterpretuj sposób pokazywania wojów w literaturze.
28.
Różne odmiany polskiego dramatu współczesnego (np. W.
Gombrowicz, J. Szaniawski, T. Różewicz, L. Kruczkowski, S. Mrożek). Na
podstawie wybranych przykładów przedstaw zakres zagadnień
interesujących dramaturgów współczesnych oraz omów kategorie
estetyczne, np. tragizm, komizm, groteska.
29. Polski dom i polskie tradycje. Analizując przykłady z literatury,
przedstaw sposób wykorzystania i funkcje tego motywu.
30. Edward Stachura jako literacki outsider. Zaprezentuj sylwetkę
artysty, analizując jego dorobek i sposób życia.
31.
Alienacja cechą wybitnych jednostek. Zbadaj problem na
przykładzie bohaterów literackich i twórców literatury.
32.
Romantyczne fascynacje ludowością. Zanalizuj zjawisko na
przykładach wybranych utworów.
33. Uniwersalne wartości literatury dla dzieci. Zanalizuj temat na
podstawie wybranych utworów.
34. Orient i orientalizm w historii literatury polskiej. Zaprezentuj temat,
analizując i interpretując wybrane utwory.
35. Symbolika grobów i mogił. Zaprezentuj motyw na podstawie
wybranych utworów.
36.
Portret polskiego inteligenta. Omów najciekawsze ujęcia w
literaturze.
37. Miasto w literaturze XIX i XX wieku. Omów temat na wybranych
przykładach z literatury.
38. Portrety nauczycieli w literaturze polskiej. Na podstawie wybranej
literatury zanalizuj i zinterpretuj temat.
39. „Chodź, pomaluj mój świat…”. Zanalizuj i zinterpretuj funkcję
kolorów w utworach wybranych twórców literatury.
40. Nieznośny dar wolności? Zanalizuj zjawisko, prezentując teksty
literackie
podejmujące
tematy
wolnościowe,
ojczyźniane,
martyrologiczne.
41. Wyznanie, dziennik, autobiografia jako specyficzna forma rozmowy
z czytelnikiem. Zaprezentuj zagadnienie na wybranych przykładach.
42. Maska w literaturze, czyli o sposobach komunikacji pisarza z
czytelnikiem od bajek Ignacego Krasickiego do utworów pisarzy polskich
i obcych XX wieku. Zilustruj mechanizm na wybranych przykładach.
43. Inspiracje homeryckie w „Panu Tadeuszu”. Zbadaj zjawisko w
odniesieniu do treści i formy dzieła.
44. Biografia poety (pisarza) jako tworzywo literackie i klucz do
odczytania twórczości. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych
przykładów.
45. Widma, duchy i zjawy - omów wpływ zjawisk nadprzyrodzonych na
działania bohatera literackiego. Odwołaj się do przykładów z wybranych
epok.
46. Świat z każdego miejsca wygląda inaczej. Refleksje Ryszarda
Kapuścińskiego z podróży. Zaprezentuj reporterską twórczość autora,
zwracając uwagę na cechy gatunku.
47. Apokryf w literaturze dawnej i współczesnej. Omów temat,
przywołując odpowiednie przykłady.
48.
Portrety
psychologiczne
bohaterów
powieści
Fiodora
Dostojewskiego. Zanalizuj na podstawie wybranych przykładów.
49. Wartości duchowe Żydów, ich tradycje religijne i świąteczne. Omów
temat, powołując się na wybrane utwory.
50. „Czarny charakter” w dziełach literackich różnych epok. Na
wybranych przykładach omów funkcję bohatera negatywnego.
51. Odwołując się do dowolnego materiału badawczego, omów sposób
kształtowania świata w literaturze fantasy.
52. Kobieca intryga pojawiająca się w literaturze różnych epok. Omów,
wykorzystując adekwatne utwory literackie.
53. Jan Kochanowski jako człowiek, filozof, obywatel i artysta.
Zaprezentuj sylwetkę poety, wykorzystując jego twórczość oraz elementy
biografii.
54. „To się czyta dzisiaj” – modni pisarze i modne książki. Odwołując
się do opinii krytyków literackich, omów na wybranych przykładach
przyczyny popularności utworów spoza kanonu lektur szkolnych.
55. Budowa świata fantastycznego w dziełach J.R.R. Tolkiena oraz
pięcioksięgu Andrzeja Sapkowskiego. Zanalizuj wybrane elementy, np.
kompozycja, fabuła, wątki itp.
56. Leśmianowska lekcja ekologii. Zaprezentuj sposób pokazywania
przyrody oraz filozofię natury i człowieka w twórczości Bolesława
Leśmiana.
57. Poetycki i filozoficzny Pan Cogito wyrazem tęsknoty za ładem i
pięknem. Zaprezentuj poglądy i sposób widzenia świata w poezji
Zbigniewa Herberta.
58. Okrucieństwo, groza i śmierć w baśniach i gatunkach pokrewnych
na przestrzeni wieków. Zaprezentuj na celowo dobranych przykładach.
59.
Postać ojca jako motyw autobiograficzny i fikcja literacka.
Analizując przykłady literackie, omów różne realizacje tego tematu.
60. Motyw nienawiści, zazdrości i zdrady. Przedstaw na podstawie
wybranej literatury polskiej i obcej z różnych epok.
61. Choroba jako jedno z ludzkich doświadczeń. Zanalizuj temat na
podstawie wybranej literatury.
62. Historie rodzinne w literaturze polskiej XIX, XX i/lub XXI wieku.
Omów temat na wybranych przykładach.
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
1.
Przez pryzmat didaskaliów. Przeprowadź analizę tekstów
pobocznych dramatu jako materiału wspierającego interpretację dzieła i
epoki, w której powstało.
2.
Wartości, które cenią subkultury młodzieżowe. Omów temat,
odwołując się do tekstów piosenek, wierszy, manifestów współczesnych
wspólnot pokoleniowych.
3.
Satyra i komizm w polskiej sztuce lat PRL-u. Zaprezentuj
zagadnienie, odwołując się do różnego rodzaju przekazów np. film,
literatura, grafika.
4.
Motywy ikaryjskie w kulturze. Zaprezentuj temat, odwołując się do
kilku rodzajów sztuk, np. film, literatura, malarstwo, plakat).
5.
Omów podobieństwa i różnice pomiędzy herosami filmowymi
naszych czasów a ich mitologicznymi pierwowzorami.
6.
Motywy faustyczne w literaturze i sztuce. Wyjaśnij pojęcie i odwołaj
się do właściwych przykładów.
7.
Bunt jako forma wyrażania siebie. Omów temat, odwołując się do
utworów literackich, muzycznych oraz dzieł malarskich.
8.
Przedstaw motyw tańca w literaturze i malarstwie, odwołując się do
wybranych dzieł.
9.
Przyroda tatrzańska jako inspiracja dla poetów i malarzy w okresie
Młodej Polski. Omów temat, analizując wybrane teksty kultury.
10. Tanatologia w literaturze i sztuce. Omów zjawisko na podstawie
wybranych przez siebie utworów różnych epok.
11. Pejzaż z drzewem. Pokaż wpływ przestrzeni znaczonej drzewami na
życie człowieka. Zanalizuj symbolikę drzew. Odwołaj się do różnych
okresów w literaturze i sztuce.
12. Woda jako symbol. Zanalizuj symbolikę akwatyczną, odwołując się
do różnego typu tekstów literackich i artystycznych.
13. Kamień – jego ambiwalentne znaczenia w literaturze i sztuce.
Zilustruj temat na przykładach tekstów artystycznych różnych epok.
14. Madonny dawne i współczesne. Porównaj artystyczne wizerunki
Matki Boskiej w literaturze i sztuce różnych epok.
15. Portrety błaznów. Wykorzystując dosłowne i przenośne znaczenie
słowa „błazen”, zanalizuj, w jakiej roli pojawia się ta postać w literaturze
i sztuce różnych epok.
16. Język filmu i literatury. Porównaj wybrane dzieło literackie z jego
filmową adaptacją.
17. Symbol i alegoria jako środki wyrazu w literaturze i sztuce.
Zinterpretuj ich znaczenie na podstawie wybranych dzieł.
18. Najsłynniejsze adaptacje teatralne i filmowe dzieł Szekspira.
Porównaj i oceń pod wybranymi przez siebie względami, np. zgodności z
tradycją, kreacji bohaterów, kostiumów, nowatorstwa itp.
19. Uzasadnij na wybranych przykładach, że adaptacja filmowa dzieła
literackiego może wzbogacić lub zubożyć jego odbiór.
20. Impresjonizm w malarstwie i wybranych utworach literackich epoki
Młodej Polski. Pokaż specyfikę obu środków wyrazu.
21. Gotycka katedra jako temat tekstów kultury (ujęcia malarskie,
poetyckie). Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
22. Piosenka kabaretowa jako swoisty i oryginalny komentarz do
problemów dnia codziennego. Przedstaw to zjawisko artystyczne,
odwołując się do wybranych przykładów.
23. Teatr w teatrze. Przedstaw analizę tego problemu na wybranych
przykładach z literatury i/lub teatru.
24. Teatr i dramat S. Wyspiańskiego wobec tradycji teatralnej XX wieku
oraz tradycji romantycznej. Omów zjawisko, na przykładach wybranych
dramatów.
25. Tematyka tatrzańska w literaturze, muzyce i sztukach plastycznych
polskich twórców. Zanalizuj przykłady wybranych tekstów literatury i
kultury.
26. Człowiek wobec starości. Literackie i malarskie ujęcia tego
problemu na podstawie wybranych dzieł kultury.
27. Jak literatura i sztuka ilustrują hasła rewolucyjne: wolność, równość
i braterstwo. Zanalizuj pod tym kątem wybrane dzieła.
28. Ksiądz jako bohater tekstów kultury. Analiza i interpretacja
wybranych dzieł literackich i pozaliterackich.
29. Tradycja funeralna w literaturze i sztuce. Analiza i interpretacja
dzieł z wybranych epok kulturowych.
30. Oblicze socrealizmu. Zanalizuj teksty literackie i ikoniczne badając,
czy są to dzieła sztuki wysokiej czy narzędzia propagandy.
31. Barokowe inspiracje malarskie w tekstach literackich. Zanalizuj
zagadnienie na przykładzie np. poezji Stanisława Grochowiaka.
32. Artystyczne interpretacje motywu „vanitas” w literaturze oraz
innych dziedzinach twórczości. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się
do wybranych dzieł z różnych epok.
33. Obraz jesieni w wybranych tekstach kultury. Zanalizuj dosłowny i
metaforyczny sens motywu.
34. „Polska papugą narodów”. Wpływ cudzoziemszczyzny na codzienną
kulturę naszego kraju w różnych wiekach. Zaprezentuj temat na
wybranych przykładach literackich oraz innych tekstach kultury.
35. Funkcjonowanie motywu zbrodni i kary w wybranych tekstach
kultury. Omów zagadnienie, odwołując się do różnych środków przekazu.
36. Obraz Warszawy w polskiej literaturze i sztuce drugiej połowy XX
wieku. Zaprezentuj wybrane przez siebie przykłady dzieł ukazujących
miasto.
37. Motyw samotności w literaturze i filmie XX wieku. Zanalizuj i
zinterpretuj na wybranych przykładach.
38.
Obraz getta w tekstach kultury jako pisarskie świadectwo
Holocaustu. Omów zagadnienie, wykorzystując wybrane przykłady dzieł
sztuki.
39. Wędrówką życie jest człowieka – omów motyw, analizując wybrane
teksty literatury i kultury.
40. Dokonaj analizy twórczości wybranych poetów, malarzy i muzyków
niespełnionych i niedocenianych przez współczesnych.
41.
Destrukcyjna rola pieniądza. Omów zagadnienie, analizując
wybrane teksty literatury i kultury.
42. Wzory mężczyzny i męskości w literaturze i sztuce – odwołaj się do
tekstów literatury i kultury różnych epok.
43. Opiekun, posłaniec, zwiastun dobrej nowiny… Zaprezentuj różne
ujęcia anioła w tekstach literatury i kultury.
44. Groteska i brzydota jako kategorie estetyczne i środki ekspresji.
Zaprezentuj zjawisko, odwołując się do wybranych pozycji artystycznych.
45.
Przyroda „słowem malowana” w literaturze polskiej oraz
różnorodność ikonograficznych przedstawień natury. Zaprezentuj temat,
zwracając uwagę na bogactwo środków wyrazu charakterystyczne dla
obu sztuk.
46. Tradycja literacka we współczesnych tekstach muzycznych. Omów
na wybranych przykładach.
47. Teksty muzyczne jako manifesty wartości młodego pokolenia.
Zanalizuj treść na wybranych przykładach i zinterpretuj prezentowaną
wizję świata.
48. Korelacja literatury i muzyki. Zanalizuj na wybranych przykładach,
odwołując się do świeckich i sakralnych form sztuki średniowiecznej.
49. Rozwijanie i kształtowanie postawy patriotycznej poprzez dzieła
literacko-muzyczne w wybranych epokach literackich.
50.
Sceny batalistyczne w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy
porównawczej wybranych tekstów kultury, zwracając uwagę na
odmienne środki wyrazu artystycznego.
51. Pokolenie Kolumbów w komentarzu literackim i filmowym. Omów
podobieństwa i różnice w sposobie przedstawienia zagadnienia,
uwzględniając uwarunkowania literackie, historyczne, biograficzne.
52. Jacek Kaczmarski – poeta i bard. Zaprezentuj sylwetkę twórcy,
analizując jego dorobek artystyczny.
53. Świat dziecka w konfrontacji z piekłem obozu koncentracyjnego.
Rozwiń temat w oparciu o wybrane przykłady tekstów kultury.
54. Pojmowanie patriotyzmu i pojęcie „małej ojczyzny”. Omów zjawisko
powołując się na wybrane teksty piosenek.
55. Piosenki Agnieszki Osieckiej – literatura wysokiego obiegu czy popkultura? Omów zjawisko, odwołując się do kryteriów literatury wysokiej
oraz masowej.
56. Wielkie przyjaźnie w literaturze i filmie. Omów zagadnienie,
odwołując się do wybranych przykładów.
57. Problem żydowski, czyli tragedia wyobcowania w literaturze,
publicystyce i filmie. Omów, odnosząc się do właściwych przykładów.
58.
Obraz kultury japońskiej w dziełach literackich, malarskich,
muzycznych czy teatralnych. Na wybranych przykładach zaprezentuj
odmienność kulturową „kraju kwitnącej wiśni”.
59.
Topografia miasta. Analizując drogi bohaterów literackich,
zrekonstruuj mapy miast i miejscowości w wybranych tekstach literackich
i kulturowych.
60. Turpizm jako kategoria estetyczna służąca ukazywaniu otaczającej
nas rzeczywistości. Zaprezentuj zjawisko na wybranych przykładach z
literatury i sztuki.
61.
Commedia dell’arte źródłem różnorodnych typów postaci.
Przedstaw na podstawie wybranych przykładów.
62. Motyw wiosny i sposoby jego przedstawiania w literaturze,
malarstwie i muzyce. Omów zagadnienie, odnosząc się do wybranych
dzieł.
63. Biblia inspiracją dla twórców literatury i sztuki w różnych epokach.
Omów na celowo wybranych przykładach.
64. Kapłan i błazen: głos patetyczny i głos prześmiewczy w poezji i
sztuce polskiej.
65. Sarmatyzm, czyli tradycja szlachecka w literaturze i sztuce. Na
wybranych przykładach omów złożoność zjawiska.
JĘZYK
1.
Język komentatorów sportowych. Analizując specyfikę mówienia
dwóch lub trzech sprawozdawców sportowych, omów typowe tendencje
w zakresie leksyki, frazeologii, składni.
2.
Zanalizuj język (leksykę i frazeologię ) wybranych czasopism
młodzieżowych.
3.
Przekład literacki to sztuka czy rzemiosło? Omów zagadnienie,
porównując różne przekłady tych samych tekstów.
4.
Różne oblicza metafory. Omów funkcjonowanie środka
artystycznego, odwołując się do wybranych przykładów.
5.
Dokonaj analizy językowej powieści „Potop” H. Sienkiewicza z
punktu widzenia współczesnego czytelnika. Omów funkcję i znaczenie
stylizacji archaizującej w dziele literackim.
6.
Gwara jako tworzywo utworów literackich. Uzasadnij celowość
zastosowania stylizacji dialektycznej w utworach literackich.
7.
Indywidualizacja języka postaci jako istotne narzędzie
charakterystyki bohaterów literackich. Omów zjawisko na wybranych
przykładach.
8.
Na wybranych przykładach z literatury polskiej omów rolę
neologizmów językowych, uwzględniając ich budowę i funkcje
stylistyczne.
9.
Epistolografia jako szczególna forma komunikacji międzyludzkiej.
Przedstaw literacką dokumentację tego zagadnienia, analizując przykłady
z różnych epok.
10. Dobry zwyczaj – nie pożyczaj. Analizując rodzaj i ilość zapożyczeń z
języków obcych w dawnych stuleciach i obecnie, oceń zasadność
powyższego przysłowia.
11. Frazeologizmy inspiracją dla poetów współczesnych. Zbadaj grę
językową, której źródłem jest frazeologia naszego języka. Omów
zjawisko, prezentując teksty poetów dwudziestowiecznych.
12. Specyfika językowa poczty elektronicznej i rozmów na żywo przez
Internet. Omów na wybranych przykładach.
13. Język poetycki M. Reja i J. Kochanowskiego jako dwie różne
odmiany polszczyzny tej samej epoki. Uzasadnij na podstawie analizy
dzieł poetów.
14. Język bohaterów wybranych powieści. Zanalizuj cechy stylu
środowiskowego na podstawie wybranych dzieł.
15. Różne rodzaje stylizacji językowej (archaizacja, stylizacja gwarowa,
stylizacja biblijna). Omów zjawisko na wybranych przykładach z
literatury.
16. Piosenka literacka lub kabaretowa – tekst kultury wysokiej czy
niskiej. Zanalizuj pod tym kątem teksty wybranych autorów.
17.
Teksty polskich utworów hip-hopowych – zanalizuj język
(frazeologia, składnia, leksyka) wybranych twórców tego gatunku.
18. Babcia (dziadek) i ja – językowo podobni czy różni? Zanalizuj
różnice i podobieństwa w języku dwóch pokoleń.
19. Język utworów Gombrowicza i Witkacego jako wyzwanie wobec
tradycji. Omów problem na wybranych przykładach.
20. Imiona – etymologia, znaczenie symboliczne, związek z losami
bohaterów literackich. Zanalizuj wybrane zagadnienia onomastyczne
dawnych i naszych czasów.
21. Zaprezentuj charakterystyczne cechy języka swojego regionu.
Dokonaj analizy porównawczej zebranego materiału z wybranym
dialektem.
22. Różne rodzaje komizmu językowego w literaturze. Analizując
odpowiednie teksty, zwróć uwagę na mechanizm funkcjonowania
zjawiska.
23. Stylizacja biblijna w utworach literackich. Scharakteryzuj jej
różnorodną funkcję w wybranych epokach.
24.
Słowniki kopalnią wiedzy o dawnej polszczyźnie. Przedstaw
ewolucję wybranych wyrazów związanych z obyczajowością epok.
Możesz odwołać się do przykładów z literatury.
25. Zmiany w stylistyce kazań od Piotra Skargi do Jana Pawła II.
Dokonaj analizy zebranego materiału pod kątem językowym.
26. Omów język współczesnych mówców sejmowych, osób publicznych.
Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. , analizując dobór
środków językowych.
27. Analizując język satyryków, omów mechanizmy powstawania
dowcipu językowego. Zaprezentuj temat na wybranych przykładach.
28. Jak się komunikujemy. Przeanalizuj sposoby komunikowania się i
ich wpływ na relacje między ludźmi.