ćwiczenie 1

ĆWICZENIE 1
BUDOWA I OBSŁUGA MIKROSKOPU. KOMÓRKOWA I TKANKOWA
BUDOWA ORGANIZMÓW. BIORÓŻNORODNOŚĆ.
Zagadnienia szczegółowe:
1.Budowa i obsługa mikroskopu:
rodzaje mikroskopów; budowa mikroskopu (części optyczne i mechaniczne); bieg promieni
świetlnych w mikroskopie; powiększenie mikroskopu; zdolność rozdzielcza; apertura
numeryczna; działanie olejku imersyjnego; aberracja sferyczna i chromatyczna; fluorescencja
pierwotna i wtórna.
2. Komórkowa budowa organizmów:
komórka prokariotyczna i eukariotyczna – podobieństwa i różnice; komórki roślinne,
grzybowe i zwierzęce – podobieństwa i różnice; ogólna systematyka świata żywego;
organella komórkowe – budowa i funkcje.
Literatura zalecana:
Budowa i obsługa mikroskopu:
Pawlaczyk -Szpilowa M.: Ćwiczenia z mikrobiologii wody i ścieków, strony: 11 – 19,
Kocwowa E. Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej dla wyższych szkół technicznych, strony:
32 –42 i 46 – 49.
Komórkowa budowa organizmów,
Pawlaczyk -Szpilowa M.: Biologia i ekologia, Oficyna Wyd. Polit. Wroc. 1997 strony: 11 – 28.
Zadanie 1.
Budowa i obsługa mikroskopu świetlnego i fluorescencyjnego (zasada działania
mikroskopu optycznego- schemat)
Zadanie 2
Obliczenie rzeczywistego powiększenia mikroskopu przy zastosowaniu różnych
obiektywów
Zadanie 3
Budowa komórki prokariotycznej (bakteryjnej i sinicowej) i eukariotycznej (grzybowej,
roślinnej i zwierzęcej) - oglądanie preparatów przyżyciowych i utrwalonych.
W celu wykonania preparatu przyżyciowego należy nanieść na środek czystego szkiełka
przedmiotowego krople badanej próbki (np. kroplę z hodowli sinic lub pierwotniaków, kroplę
wody z cienkim skrawkiem tkanki roślinnej itp.). Następnie kładziemy na naniesioną kroplę
czyste szkiełko nakrywkowe uważając, by pomiędzy szkiełkami nie powstały pęcherzyki
powietrza (możemy temu zapobiec nakładając szkiełko nakrywkowe pod katem i następnie
wolno je opuszczając).
a) Preparat utrwalony bakterii (różne formy morfotyczne barwione metodą grama w
mieszaninie i czyste szczepy)- zastosowanie imersji;
b) Preparat przyżyciowy sinic (drgalnica Oscillatoria sp.);
c) Preparaty z grzybów
- preparat trwały grzybów pleśniowych : kropidlaka (Aspergillus sp) i pędzlaka Penicillium
sp.);
d) Preparaty przyżyciowe komórek roślinnych:
- chloroplasty w komórkach liści moczarki (Elodea sp.);
- wakuola w komórkach jagód ligustra (Ligustrum vulgare);
- jądro, ściana komórkowa i błona cytoplazmatyczna w komórkach skórki z łuski spichrzowej
cebuli (Allium cepa) oraz plazmoliza w 10% NaCl;
- chromoplasty i leukoplasty w komórkach wybranych owoców i warzyw
(marchew/pomidor/papryka/dzika róża oraz banan/ziemniak),
e) Preparaty komórek zwierzęcych:
- preparat utrwalony; błona cytoplazmatyczna i jądro w komórkach nabłonka płaskiego żaby
(Rana sp.).
- elementy morfotyczne krwi kręgowców
Zadanie 4
Wyjaśnić zasadę barwienia metodą grama w aspekcie budowy ściany komórkowej
bakterii)