zaburzenia wrodzone - Genetyka - paoluchna

zaburzenia wrodzone.doc
(126 KB) Pobierz
1|Strona
GENETYKA
T: Zaburzenia wrodzone
1. Wrodzona wada rozwojowa
KRETYNIZM- wewnętrzna lub zewnętrzna nieprawidłowość morfologiczna, powstaje wewnątrz życia
macicznego, jest obecna przy urodzeniu. Nie dotyczy chorób metabolicznych. Wykrywana do 2 roku
życia.
Polski Rejestr Wad Wrodzonych 2003-2004 (założony od 1997)
- rocznie ok. 7000 dzieci – z co najmniej 1 poważną wadą wrodzoną
-wady serca – 74,5 na 10 000 urodzeń (najczęściej)
- wady cewy nerwowej – 8,1/10000 urodzeń
-z. Downa – 14,9 / 10000 urodzeń
2. Etiologia
- aberracje chromosomowe
- monogenowe mutacje
- wielogenowe mutacje
- środowiskowe – choroby matki, wrodzone infekcje, leki, alkohol, promieniowanie X
- 60% - nieznane
3.
Choroby mendlowskie – dziedziczone 1-genowo
Wyróżniamy trzy typy dziedziczenia:
-autosomalne – dominujące, recesywne
- sprzężone z chromosomem X – dominujące, recesywne
- ?
Geny zlokalizowane w autosomalnym chromosomie
1-2% żywo urodzonych dzieci rodzi się z chorobą jednogenową, wymagają one specjalistycznej opieki
7% martwych porodów + zgonów okołoporodowych wynika z jednogenowej mutacji
4. Funkcje białek
- białka strukturalne – wrodzona łamliwość kości (kolagen), z. Marfana (fibrylina), dystrofia Duchenna
(dystrofina)
- enzymy – choroby lizosomalne, fenyloketonuria
- receptory – rodzinna hipercholesterolemia – receptor LDL
5.
Częstość chorób autosomalnie dominujących / 1000 urodzeń
- hipercholesterolemia – 2,0 - najczęściej
- otoskleroza – 1,0
- wielotorbielowatość nerek – 0,8
- liczne wyrośla kostne – 0,5
- ch. Huntingtona – 0,5
- neurofibromatoza – 0,4
- dystrofia miotoniczna – 0,2
-sferocytoza – 0,1
-polipowatość j. grubego – 0,1
- stwardnienie guzowate – 0,1
CECHY:
- ujawnia się u heterozygot – nosiciela pojedynczego zmutowanego genu
- z jednakową częstością u obu płci zachorowanie
- przekazywana pionowo wertykalnie
- zmienna ekspresja – różne nasilenie objawów
- niepełna penetracja – nosiciel zmutowanego genu może nie wykazywać cech fenotypowych
choroby
- mozaikowatość germinalna – nieprawidłowe geny mogą być tylko w części komórek
rozrodczych u jednego z rodzica
- może być świeża mutacją – wtedy wywiad jest nie obciążony
- ryzyko – 50%, stałe dla każdej ciąży z osobna
6.
Choroby autosomalnie recesywnych / 1000 urodzeń
- mukowiscydoza – 0,4
- niedobór alfa-1 antytrypsyny – 0,2
- fenyloketonuria – 0,1
- wrodzony przerost kory nadnerczy – 0,1
- rdzeniowy zanik mięśni
- anemia sierpowata
- B-talasemia
CECHY:
-ujawnia się tylko u homozygoty
- z jednakową częstością u obu płci
- rodzice są heterozygotami
- ryzyko u dzieci – 25%, 1:4 – niezależnie od liczby dzieci zdrowych i chorych
- prawdopodobieństwo, że zdrowe rodzeństwo chorego dziecka jest nosicielem – 2/3
- osoba chora może mieć 2 różne mutacje w danym locus
- przekazywana poziomo (horyzontalnie) w rodowodach
Np. z. Smitha-Lenlego-Opitza – cechuje go: małogłowie, hipogonadyzm, wzrost napięcia
mięśniowego, 2 i 3 palec stopy kształtu litery Y, upośledzenie umysłowe; marker to wzrost
poziomu 7-d-hydroksycholesterolu ; 1:10 tyś urodzeń
7. Choroby dominujące sprzężone z chromosomem X
-objawy występują u mężczyzn i u kobiet, nosiciele
- mężczyźni – hemizygoci, wykazują zawsze cechy choroby, o ciężkim przebiegu
- 50% szans przekazania genu przez kobiety
- mężczyźni przekazują gen wszystkim córkom, nigdy synom
- częściej choroba występuje u kobiet
np.
- krzywica witamino – D- oporna
- z. Retta (RS)
kryteria dgn:
+ okres normalnego rozwoju do 6-18 m-ca życia
+ potem – zahamowanie przyrostu, zahamowanie przyrostu obwodu głowy, celowego uzycia rąk, brak
kontaktu z matką, potrząsanie tułowia, niepewny chód-czasem na palcach, dysfunkcja oddechu,
zmniejszenie tk. Tłuszczowej, nietypowy wzór spania
+ dgn-przez wykluczenie
8.
Choroby recesywne sprzężone z chromosomem X
- dystrofia mięśniowa Duchanna – o,3
-rybia łuska
-hemofilia A
-dystrofia mięśniowa Beckera
- hemofilia B
Wodogłowie sprzężone z chromosomem X
CECHY:
- głównie mężczyźni chorują, kobiety są nosicielkami(rzadkie zachorowania, bo translokacja X)
- heterozygotyczne kobiety – 50% ryzyko przekazania genu córkom i synom
- hemizygotyczni mężczyźni – przekazują gen wszystkim córkom, nigdy synom
- 2x częściej u kobiet zmutowany gen
- świeża mutacja
9.
Chromosom Y – chorują tylko mężczyźni
* EFMR – locus Xp22
- gen protocadherin 19
- występuje u dziewczynek 6-36 m.ż.
- napady padaczkowe, opóźnienie w rozwoju, funkcji poznawczych
* niespecyficzne upośledzenie słuchu – sprzężone z chromosomem Y
10. Wpływ płci
-odnosi się do ekspresji allela autosomalnego (częściej u jednej z którejś płci)
- np. dna moczanowa – prawdopodobnie uwarunkowanie hormonalne, ograniczenie płci
11. Izolowany przypadek w rodzinie
- nowa mutacja – inne komórki rozrodcze mogą być zdrowe
- świeże mutacje u ojców >50 r.ż.
- dziecko nie jest dzieckiem biologicznym danego ojca
12. Mozaikowatość komórek rozrodczych
- wszystkie lub część komórek rozrodczych zawiera allel , których brak w kom. somatycznych
- ryzyko ponownego pojawienia się choroby u potomstwa z mozaikowatością jest wysokie
- 2 lub więcej linii kom. w 1 ?
13. Niepełna penetracja
- odnosi się do liczby nosicieli zmutowanego genu, którzy wykazują objawy danej choroby, pozielonej
przez liczbę wszystkich nosicieli mutacji zarówno z objawami jak i bez
- 80% penetracja oznacza, że u 80 nosicieli na 100 występują objawy
- niepełna penetracja – choroba ujawni się u mniej niż 100% osób z danym genem
14. Choroby o późnym początku
- genotyp określony – w momencie poczęcia, fenotyp - potem
- np. ch. Huntingtona
- penetracja uzależniona jest od wieku pacjenta
15. Różna ekspresja – nasilenie ciężkości objawów choroby
- często w chorobach uwarunkowanych autosomalnie dominująco
- przyczyny różnorodności: obecność genów modyfikujących, heterogenność locus, cz.
Środowiskowe
16. Plejotropia
- wpływ 1 genu na różne tkanki i narządy
- np. ch. Marfana – różne objawy ze strony poszczególnych narządów
FENOKOPIA – fenotyp wywołany przez działanie cz. środowiskowych, naśladujący fenotyp specyficzny
dla danego genu (porównanie podobieństw między z. DiGeorga a Embriopatią –niedobór
kw.retinowego)
17. Heterogenność locus – mutacje w różnych genach – powodują tę samą chorobę, np.
kardiomiopatia przerostowa, zwyrodnienie barwnikowe siatkówki
18. Heterogenność alleliczna – mutacje w tym samym genie wywołują różne choroby, np. z.
Brugadów i z. wydłużonego QT3
19. Allele wielokrotne –
- niektóre geny mają więcej niż 2 alle
-są następstwem mutacji …?
- w krwiodawstwie
20. Mutacje dynamiczne
- choroby z mutacją – powielenie sekwencji trój nukleotydowej
- wielkość powtórzeń jest polimorficzna, różni się w poszczególnych populacjach
- choroba-gdy liczba powtórzeń będzie większa niż w danej populacji – ANTYCYPACJA
- podział:
Typ I – powielenie CAG-glutamina
Typ II – heterogenna grupa chorób, CTG, CGC w regionach niekodujących genów
- np. ch. Huntingtona, ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, z. łamliwego chromosomu X
TYP I – choroby poliglutaminowe
-nasilenie wzrasta wraz z liczbą powtórzeń
- nieprawidłowa funkcja białka – nieprawidłowo rozkładane, magazynowane
- zaburzenia neurologiczne
- większość to autosom. domin.
- ujawnienie – 25-60 r.ż.
- postępująca
- antycypacja
- niestabilność, gdy mężczyzna, dla kobiet – stabilność
- korelacja – liczba powtórzeń, a szybkość objawów
Typ II – choroby wieloukładowe
- metyzacja DNA
- z. łamliwego chromosomu X – powtórzenie w regionie 5’ genu FMR1, który nie ulega translacji; pełna
mutacja wpływa na transkrypcję genu, metyzacja przyległej wyspy CpG, regionu promotorowego i w
konsekwencji unieaktywnienie genu; u mężczyzn – podłużna twarz, złe zachowanie, trudności w nauce,
labilność emocjonalna, opóźnienia w mówienie !!! – 4-6r.ż.
- CGG > 200 powtórzeń- objawy choroby
6-60 – prawidłowo
U dziadków –wczesne objawy neurodegeneracyjne
U kobiet – wczesne objawy menopuazy
21. Choroby mitochondrialne (mt)
- chorują mężczyźni i kobiety, tylko kobiety przekazują gen potomstwu
- mt DNA – 25 chromosom
- struktura kolista
- genom mt to 16,5 kb - 2 rybosomalny RNA, 22 transferowe RNA, 13 dla białek
- brak intronów
- brak naprawy DNA, brak histonów
- nie ulega re aranżacji przez rekombinacje
- małe przestrzenie między genami
- mt DNA dziedziczą się z cytoplazmą kom. jajowej, po kądzieli, pionowo
- kom. jajowa to 100 tys mt, plemnik tylko 100
- mt mogą być niejednorodne (homoplasma) lub mieszane – prawidłowe+ nieprawidłowe modna
- objawy – w narządach z dużą wydajnością energii, czyli: mózg, serce, wzrok, słuch, gruczoły
wydzielnicze, nerki
-zróżnicowane objawy u poszczególnych pacjentów
-MR – ogniskowe zmiany w korze lub móżdżku
- EKG – zaburzenia przewodnictwa
- Bad mt DNA – w tk. Mięśniowej
- częstość – 6-20 na 100 tys, średnio 1/5000
- objawy: padaczka, wymioty, opóźnienia w rozwoju, niski wzrost, nietolerancja wysiłków itp.
-labolat. : kwasica mleczanowa>2 mmol/l
- wzrost CK
- wzrost poziomu białka w PMR
- zmiany miopatyczne w mięśniach
- podział: - duże re aranżacje
- mutacje punktowe : zwykle dziedziczone np. MELAS/PEO
- choroba oksydacji-fosforylacji-defekty w białkach mt, kodowanych przez jądrowe DNA
-zespół szpikowo – trzustkowy Pearsona (ciężka anemia syderoblastyczna, pancytopenia)
-z. Kearns-Sayera
- przewlekła postępująca oftalmoplegia zewnętrzna
- dziedziczna neuropatia n. II Lebera
- padaczka miokloniczna z czerwonymi włóknami postępująca
22. Impriting genomowy – modyfikacja materiału genetycznego
- dotyczy epigenetycznej inaktywacji 1 z alleli prowadzącej do jednoallelicznej ekspresji, która
uzależniona jest od ? rodzicielskiej
- ok. 1% genów ludzkich
- proces rozpoczyna się w trakcie tworzenia kom rozrodczych
- naznaczenie (impriting) ulega wymazaniu, bo dziecko będzie miało te geny z wyjątkiem gamet
-z. Pradera-Willego- PWS
- - otyłość
- 1/10 tys
- spadek napięcia mięśniowego, brak odruchu ssania, niski wzrost, hipogonadyzm, niezstąpione
jądra, zaburzenie zachowania, małe dłonie i stopy, żarłoczność, charakterystyczna twarz o
migdałowatych oczach
- 70% delecja genów pochodzenia ojcowskiego
-del regionu 15 q 11-12
- z. Angelmana – AS
- niepełnosprawność intelektualna
- “zespół wesołej lalki”
- małogłowie, padaczka, ataktyczny chód, brak mowy, napady śmiechu
- delecja genów pochodzenia matczynego
- del regionu 15 q 11-12
- badania FISH jako dgn
23. Dyssomia jednorodzicielska = dziedziczenie obu homologów pary chromosomów od 1 rodzica
- mechanizmy:
+ nondycjunkcja mejotyczna w gamecie – płód trisomiczny (Izo- lub heterodysomia)
+ uzupełnienie gamety – non dysjunkcja może wystapić w gamecie zapłodnionej przez gametę bez
chromosomu…
-z. Beckwith – Wiedemanna+ dziecko zbyt duże w stosunku do wieku ciążowego
+ hipoglikemia po urodzenia
+ makroglossia, visceromegalia, przepuklina brzuszna-jelito poza jamą brzucha,
hemihypertrophia- połowiczy przerost ciała
+ wzrost ryzyka guzów wczesnodziecięcych – nerczak, wątrobiak, rak nadnerczy
+ aktywacja ekspresji genu IGF 2 allelu
- inne – przejściowa cukrzyca u noworodków
...
Plik z chomika:
paoluchna
Inne pliki z tego folderu:

Dystrofia_miesniowa_typu_Duchenne.doc (56 KB)
 fwdzdjciatestuzgenetyki.zip (2903 KB)
 genetyka zagadnienia na zaliczenie.doc (20 KB)
 GENETYKA.doc (56 KB)
 Imprinting genomowy.pdf (105 KB)
Inne foldery tego chomika:


Anestezjologia
Chirurgia

Zgłoś jeśli naruszono regulamin





Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl
Chirurgia szczękowo - twarzowa
 Egzaminy - ostatnia sesja
 Ginekologia