Fazy niebezpieczeństwa

Składki
ubezpieczeniowe
RYZYKO W DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA
Ryzyko ubezpieczeniowe.
Podejście charakterystyczne dla myśli ekonomicznej – ryzyko
ujmowane jest od strony określonych
niebezpieczeństw
postrzeganych jako przyczyna realnych zdarzeń.
Podejście charakterystyczne dla prawa ubezpieczeniowego –
ryzyko pojmowane jest jako stany świata zewnętrznego
(zdarzenia, które są skutkiem wystąpienia różnych
niebezpieczeństw. Zdarzenia te są skutkiem wystąpienia
różnych niebezpieczeństw. Zdarzenia te określane są jako
losowe, ponieważ ich głównymi cechami są:
a)nadzwyczajność
b)statystyczna prawidłowość
c)losowość
Elementy (faktory) ryzyka.
Ryzyko jest pojęciem szerokim w jego skład wchodzą takie
elementy jak:
- niebezpieczeństwo – rozumiane jako przyczyna lub źródło
straty
- hazard – zespół warunków i okoliczności w których dane
niebezpieczeństwo realizuje się tzn. tych które mają wpływ na
jego rozmiar i nasilenie.
Fazy niebezpieczeństwa
Potencjalne
Niebezpieczeństwo
Zagrożenie
Akt realizacji
niebezpieczeństwa
Efekt (skutki)
niebezpieczeństwa
Kategorie hazardu
- hazard fizyczny – warunki zewnętrzne (o charakterze
pozapodmiotowym) lub cechy fizyczne, które mają bezpośredni
wpływ na nasilenie przyczyn strat (wzrost niebezpieczeństwa
- hazard moralny – zespół warunków podmiotowych danej
osoby, wyrażający się w negatywnych tendencjach
charakterologicznych i osobowościowych, takich jak:
nieuczciwość, czy skłonność do defraudacji
- hazard duchowy – jest to subiektywna, indywidualna reakcja
ubezpieczonego wywołana świadomością istnienia ochrony
ubezpieczeniowej, efektem tego hazardu są wtórne postawy
motywacyjne wywołane samym faktem istnienia ubezpieczenia.
Ryzyko:
- jako szansa nastąpienia strat
- jako stan w którym istnieje możliwość strat
- jako dyspersja rezultatów rzeczywistych i oczekiwanych
- jako prawdopodobieństwo w wyniku innego niż oczekiwano
- jako niepewność
- jako przedmiot ubezpieczenia.
Klasyfikacja ryzyka ubezpieczeniowego.
a)ze względu na charakter strat
- ryzyko finansowe
- ryzyko niefinansowe
b)ze względu na wpływ czasu na dane ryzyko
- ryzyko statyczne
- ryzyko dynamiczne – będące pochodną zmian ekonomicznych,
technologicznych i organizacyjnych
c)ze względu na źródło ryzyka, kryterium ilościowe (masowość
oddziaływania ryzyka) i kryterium jakościowe (rozmiary
następstw)
- ryzyko fundamentalne (źródło w przyrodzie)
- ryzyko partykularne (dotyczą pojedynczych podmiotów)
d)ze względu na konsekwencje ryzyka
- ryzyko czyste (strata lub brak straty)
- ryzyko spekulatywne (strata, zysk, brak straty, brak zysku)
e)ze względu na możliwości i różne metody kwalifikacji ryzyka
- ryzyko probilistyczne
- ryzyko estymacyjne
f)ze względu na źródła niebezpieczeństwa
- ryzyko przyrodnicze
- ryzyko społeczne
g)ze względu na charakter przedmiotu ubezpieczenia
- ryzyko osobowe
- ryzyko majątkowe.
h)ze względu na różne aspekty niepewności
- niepewność dotycząca samego faktu realizacji danego ryzyka
- realizacja jest pewna, ale niepewność dotyczy terminu
realizacji
- realizacja i jej czas są znane, ale niepewność dotyczy skutków
(rozmiarów następstw) np. trzęsienia ziemi, sztormy.
RISK MANAGMENT - proces opanowania ryzyka
obejmujący ogół działań związanych z analizą, eliminowaniem,
ograniczaniem oraz zarządzaniem ryzykiem w konkretnym
przypadku.
Etapy procesu zarządzania ryzykiem.
1.Analiza ryzyka – polega na identyfikacji i oszacowaniu ryzyka
oraz ustaleniu hierarchii ryzyk.
2.Aktywne podejście do ryzyka – polega na eliminowaniu,
ograniczaniu, segmentowaniu, podziale, kontroli i
przemieszczaniu ryzyka.
3.Finansowanie ryzyka – polega na rozeznaniu możliwości
samo ubezpieczenia lub ubezpieczenia w systemie ubezpieczeń
gospodarczych.
Metody manipulacji ryzykiem.
a)unikanie ryzyka
b)zatrzymanie ryzyka
- aktywne – świadome przyjęcie ryzyka
- bierna – nieświadomi istnienia ryzyka
c)kontrola ryzyka – działania podejmowane w celu obniżenia
częstości występowania strat,
jak i potencjalnych następstw (zapobieganie, redukcja)
d)transfer ryzyka – przerzucanie ryzyka na inne podmioty
e)repartycja strat ( dystrybucja, dzielenie ryzyka na szereg
podmiotów)
f)ubezpieczenie ryzyka
Wady metody ubezpieczeniowej
- nieubezpieczalność niektórych ryzyk (ryzyko jednostkowe)
- ograniczona pojemność finansowa ubezpieczyciela
Koszty
akwizycyjne
Środki
własne
Przychody z
lokat
Świadczenia i
odszkodowania
Wpływy
Wpływy z
regresu
Koszty
administracyjne
Model przepływu funduszy w zakładzie.
- zasada ograniczonej kompensacji
- możliwość odmowy ochrony ubezpieczeniowej
Zalety metody ubezpieczeniowej
- nieograniczona podaż usług ubezpieczeniowych
- powszechna dostępność
- szybkość kompensacji (szybkość wypłacania odszkodowań)
- bezkonfliktowy charakter procedur odszkodowawczych
- względna taniość ubezpieczenia.
Warunki ubezpieczalnośći ryzyka
1.odpowiednio duża liczba jednostek narażonych.
2.strata spowodowana przez ryzyko musi być definitywna i
mierzalna
3.następstwo ryzyka musi mieć charakter nadzwyczajny albo
przypadkowy
4.strata powstała w wyniku ryzyka nie może mieć charakteru
katastrofalnego.
FUNKCJE I ZASADY UBEZPIECZEŃ
Istota ubezpieczenia jako urządzenia gospodarczego.
UBEZPIECZENIE (prof. Sandowski) jest urządzeniem
gospodarczym, którego nadrzędnym zadaniem jest łagodzenie
(lub w pełni likwidowanie) negatywnych skutków zdarzeń
losowych poprzez rozłożenie ciężaru tego łagodzenia na wiele
jednostek, którym dane zdarzenia zagrażają.
UBEZPIECZENIE (prof. Mankiewicz) jest urządzeniem
gospodarczym, które z jednej strony na podstawie umowy i
dzięki opłacie składki pozwala zakładowi przyjąć na siebie, a
ubezpieczającemu przekazać ryzyko negatywnych
ekonomicznych skutków określonego zdarzenia losowego, z
drugiej strony na podstawie metod oceny ryzyka pozwala
selekcjonować i prowadzić ryzyka przez zakład ubezpieczeń i
jednocześnie gromadzić składki w sposób i w skali pozwalającej
co najmniej pokryć przyrzeczone świadczenia z tytułu
wypadków ubezpieczeniowych oraz koszty funkcjonowania
zakładu.
UBEZPIECZENIE (prof. Banasiński) jest to multiregulator
procesów rozwoju gospodarki narodowej zakłócanych przez
zdarzenia losowe – klęski żywiołowe, nieszczęśliwe wypadki.
Koszt regulacji rozkłada się bezpośrednio na z góry określone
jednostki (prawne lub fizyczne) korzystającego z tego
regulatora.
Gospodarcze znaczenie ubezpieczeń.
- Eliminowanie trosk i obaw związanych z finansowymi
skutkami zdarzeń losowych zarówno z punktu widzenia
indywidualnego jak i ogólnonarodowego
- Ubez. mogą realizować i realizują różnorodne zadania, a więc
osiągają różnorodne cele, które służą gospodarce narodowej
- Poważne środki finansowe gromadzone przez zakłady
ubezpieczeń są ponownie włączone do obrotu finansowego, a
tym samym służą finansowaniu różnych przedsięwzięć
gospodarczych
- Ubez. służą przesuwaniu bieżących wydatków
konsumpcyjnych ludności na okres późniejszy oraz wpływają na
zmianę charakteru tych wydatków
- Ponieważ ubez. wiążą w poważnych sumach przejściowo
zbędną siłę kupna przyczyniają się do osiągnięcia harmonii
pomiędzy produkcją a spożyciem
-Ubez. odgrywają ważną rolę w rozwoju prewencji, czyli
działalności zapobiegawczej, mającej na celu bezpośrednią
ochronę majątku narodowego oraz zdrowia i życia ludności.
Społeczne znaczenie ubezpieczeń.
- Ubez. na życie jest urządzeniem stabilizacyjnym życia,
pozwalającym na utrzymanie równowagi ekonomicznej rodziny
i poszczególnych osób w sytuacjach zwiększonych wydatków
lub zmniejszonych dochodów wskutek różnych zdarzeń
losowych
- Ubez. na życie są niekiedy dominującym elementem systemu
zabezpieczenia społecznego
Pozwalają na rozwiązywanie problemów starzejących się
społeczeństw
Zasady ochrony ubezpieczeniowej
1.Zasada realności ubezpieczenia – oznacza, że ubezpieczony
ma pewność uzyskania należnego świadczenia. Realizacja tej
zasady wymaga gwarancji prawnych i ekonomicznych.
Prawne gwarancje realizacji zasady realności ochrony
ubezpieczeniowej muszą chronić ubezpieczonych od:
- Nieuzasadnionej odmowy wypłaty świadczenia
ubezpieczeniowego
- Przed wymierzeniem zaniżonego świadczenia
Ekonomiczne gwarancje składają się z:
- profesjonalizmu kalkulacji składki
- niezbędnego kapitału i rezerw
- bezpieczeństwa lokat
- płynności aktywów
- reasekuracji i gwarancji systemowych
2.Zasada pełności ochrony ubezpieczeniowej – związana jest z
finansowym poziomem pokrycia straty losowej przez
odszkodowanie ubezpieczeniowe, stąd też ma ona w pełni
zastosowanie jedynie w ubezpieczeniach majątkowych. Zasada
ta postuluje zapewnienia ubezpieczonym takiego poziomu
finansowego wyrównania strat losowych, jaki w danych
warunkach jest do osiągnięcia.
Funkcje ubezpieczeń gospodarczych.
1.Funkcja ochrony ubezpieczeniowej.
2.Funkcja prewencyjna.
3.Funkcja akumulacji kapitałowe
Klasyfikacja ubezpieczeń.
1.Ze względu na charakter podmiotu prowadzącego
ubezpieczenia.
1
- ubez. publiczne – są to ubezpieczenia, których realizacja jest
produktem woli państwa (ustawowe); prowadzone są przez
publiczną osobę prawną, państwową jednostkę nie posiadającą
osobowości prawnej lub prywatną osobę prawną, ale z
dominującym udziałem środków publicznych, posiadająca pełną
gwarancję ubezpieczeniową państwa. Obecnie podstawową
formą ubezpieczeń publicznych jest ubezpieczenie społeczne.
- ubez. prywatne – są to ubezpieczenia, które może prowadzić
prywatna osoba prawna, będąca zakładem ubezpieczeniowym
działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie
działalności ubezpieczeniowej.
- przedmiotem ich jest interes ubezpieczeniowy związany z
dobrami materialnymi (np. ubez. budynku, pojazdu) oraz
prawnymi lub zobowiązaniami majątkowymi (np. ubez. Kredytu
lub należności). Ubez. Majątkowe dzielą się na: rzeczowe (np.
obiektów materialnych) i ubez. Dotyczące praw i zobowiązań
(np. OC)
- ubez. osobowe – ich przedmiotem jest interes ubezpieczonego
związany z życiem, zdrowiem (ubez. Kosztów leczenia) i
zdolnością zarobkowania (np. ubez. Od utraty zdolności do
pracy na skutek wypadku, ubez. Emerytalne)
3.Ze względu na występowanie swobody, (lub jej brak) w
stosunku ubezpieczeniowego
- ubez. obowiązkowe
- ubez. dobrowolne
4.Ze względu na liczbę podmiotów objętych ochroną
ubezpieczeniową
- ubez. indywidualne
- ubez. zbiorowe
5.Ze względu na formę organizacyjno-prawną oraz cel instytucji
oferującej ubezpieczenie.
- ubez. komercyjne
- ubez. wzajemne
6.Ze względu na tradycje, odmienność przedmiotu ubez.,
odrębność zasad ubezpieczeniowych oraz źródeł prawnych
- ubez. morskie
- ubez. lądowe
7.Ze względu na zakres terytorialny świadczonej ochrony
ubezpieczeniowej
- ubez. w obrocie krajowym
- ubez. w obrocie międzynarodowym
8.Ustawowa klasyfikacja ubezpieczeń
- ubez. działu I (na życie)
- ubez. działu II (majątkowe i pozostałe osobowe)
Podstawowe różnice między produktami ubez. osobowych i
pozostałych majątkowych.
Kryteria
Przedmiot
Podmiot
Szkoda
Suma ubez.
Charakter
świadczenia
Czas
Ubez. osobowe
Ryzyko osobowe,
obejmujące życie,
zdrowie, zdolność do
pracy ubezpieczonego
(dobra osobiste, prawa
niemajątkowe)
Osoba fizyczna
Ma charakter
niewymierny w
pieniądzu i nie zawsze
ma charakter negatywny
Swobodnie ustalana
przez strony umowy
Świadczenie
Zazwyczaj
długookresowe
Ubez. majątkowe
Ryzyko majątkowe obejmuje
prawa i obowiązki majątkowe
osoby ubezpieczonej
Osoba fizyczna i prawna
Ma charakter wymierny w
pieniądzu i zawsze ma
charakter zdarzenia
negatywnego
Ustalana na podstawie wartości
przedmiotu ubez.
Odszkodowanie
Wyłącznie krótkoterminowe
CHARAKTERYSTYKA UBEZ. MAJĄTKOWYCH.
1.Ubez. komunikacyjne.
a)Ubez. odpowiedzialności cywilnej ( OC) posiadaczy
pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z
ruchem tych pojazdów. Ma charakter ubez. obowiązkowego.
Ubezpieczeniem tym objęta jest odpowiedzialność cywilna
każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym wyrządzi
szkodę innym osobom w okresie trwania umowy
ubezpieczeniowej. Zobowiązanie zakładu ubezpieczeń z tytułu
zawartej przez posiadacza umowy ubez. obowiązkowego OC,
powstaje z chwilą zaistnienia zdarzenia, za które
odpowiedzialność cywilną ponoszą posiadacz pojazdu lub inna
osoba kierująca pojazdem. Zakres ochrony ubezpieczeniowej
obejmuje wyrządzone w związku z ruchem tego pojazdu
szkody, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała,
rozstrój zdrowia oraz zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubez.
to chroni zatem nie tylko interesy osób trzecich,
poszkodowanych i uprawnionych do świadczeń
odszkodowawczych, lecz chroni również pośrednio majątek
odpowiedzialnego cywilnie sprawcy szkody.
b)Ubez. autocasco ma na celu bezpośrednią ochronę majątku
ubezpieczonego, z chwilą zaistnienia zdarzenia
ubezpieczeniowego, takigo jak zniszczenie, uszkodzenie i
kradzież pojazdu. Zgłoszenie do zakładu ubez. roszczeń z tytułu
zawartej umowy ubezpieczenia może nastąpić niezależnie od
tego kto ponosi odpowiedzialność cywilną za szkodę w
pojeździe. Może to być sytuacja w której:
- posiadacz sam wyrządza szkodę w swoim pojeździe
- szkodę wyrządza nieustalona osoba trzecia
- szkodę wyrządza posiadacz innego pojazdu, ruchem tego
pojazdu
- szkodę wyrządza ustalona osoba trzecia, a szkoda nie
pozostaje w związku z ruchem pojazdu
- szkoda jest wynikiem zdarzeń losowych
Przedmiotem ubez. są pojazdy wraz z wyposażeniem
(najczęściej podstawowym). Zakres przedmiotowy ochrony
ubezpieczeniowej obejmuje najczęściej takie przyczyny
powstania szkód, jak:
- zderzenie pojazdów
- zderzenie pojazdu z osobami, zwierzętami lub przedmiotami
pochodzącymi z zewnątrz pojazdu
- uszkodzenie pojazdu lub wyposażenia przez osoby trzecie
- powódź, zatopienie, pożar, wybuch, opad atmosferyczny,
huragan, osunięcie lub zapadnięcie ziemi, nagłe działania innych
sił przyrody
- nagłe działanie czynnika termicznego lub chemicznego
pochodzącego z zewnątrz pojazdu
- kradzież pojazdu, jego części lub wyposażenia
c)Assistance jako ubez. dobrowolne, występuje w ofercie
zakładów ubezpieczeń jako ubez. uzupełniające, powiązane z
ubez. autocasco, rzadziej z OC, bądź też jako ubez. samodzielne,
w szerokim katalogu ryzyk związanych z pojazdem i jego
ruchem. Przedmiotem ubez. jest pomoc techniczna i medyczna
udzielana kierowcom i pasażerom ubezpieczonego pojazdu, w
związku z wypadkiem lub kolizją drogową, utratą pojazdu, jego
unieruchomieniem na wskutek awarii lub uszkodzenia, a także
w związku z chorobą kierowcy lub pasażera. Zakres świadczeń
zakładu ubezpieczeń z reguły obejmuje:
- organizację i pokrycie kosztów holowania do miejsca naprawy
lub kosztów naprawy na miejscu awarii
- organizację i pokrycie kosztów kasacji pojazdu
- organizację i pokrycie kosztów powrotu do miejsca
zamieszkania z miejsca pomocy medycznej lub hospitalizacji
- organizację i pokrycie kosztów zakwaterowania kierowców i
pasażerów
- pokrycie kosztów hospitalizacji i leczenia ambulatoryjnego
-organizacja i pokrycie kosztów przewozu osób rannych z
miejsca zdarzenia do miejsca udzielania pomocy medycznej lub
hospitalizacji
- organizacja i pokrycie kosztów przewozu ciała do miejsca
zamieszkania
Ponadto ubez. to może obejmować świadczenia pieniężne w
razie nieszczęśliwego wypadku, którego następstwem jest
śmierć lub trwałe inwalidztwo.
2.Ubez. transportowe.
Nadrzędną rolą ubez. transportowych jest ochrona
ubezpieczonych od ryzyk transportowych.
Ryzyko transportowe to prawdopodobieństwo zrealizowania
się niepożądanego zdarzenia, które może spowodować szkodę
i/lub stratę, w związku z przemieszczaniem przedmiotu ubez.
Przedmiotem ubez. jest wszystko to, co w związku z
przemieszczaniem w czasie i/lub przestrzeni, może przynieść
szkodę lub stratę ubezpieczonemu.
Najogólniej przedmioty, a właściwie obiekty ubezpieczeń
transportowych dzieli się na:
- towary
- środki transportu.
Ponieważ tradycyjne środki transportu dzieli się na:
- lądowe
- morskie
- lotnicze, dlatego też takie wyróżnia się ubez. transportowe.
Zakres przedmiotowy ubez. transportowych wyznaczają nie
tylko określone towary i środki transportu, ale również wszelkie
rodzaje ryzyk związanych z przemieszczaniem różnych
obiektów. Ze względu na podstawowy podział
przemieszczanych obiektów na towary i środki transportu
wyróżnia się zatem:
- ryzyka i ubez. cargo (towarów)
- ryzyka i ubez. casco (środków transportu)
oraz w odniesieniu do jednego i drugiego
- ryzyka i ubez. odpowiedzialności cywilnej
Wyróżnione grupy ryzyk i zarazem odpowiadające im ubez.
obejmują takie zdarzenia jak:
- cargo i casco – ogień, zalanie, zatonięcie, kradzież, zaginięcie,
zniszczenie, uszkodzenie, zepsucie się
- odpowiedzialność cywilna – za szkody wyrządzone przez
towar środku transportu, przewoźnika, członków załogi środku
transportu, itp.
Obok wymienionych ryzyk i ubezpieczeń podstawowych
wyróżnia się ryzyka i ubez. komplementarne:
- finansowe (należności celno – podatkowe, kredyty kupieckie,
business interrupion (od utraty zysku, itp.)
- chorobowe
- następstw nieszczęśliwych wypadków
- kosztów leczenia za granicą
- polityczne
- inne ryzyka komplementarne wynikające ze specyfiki
określonych towarów, regionu, sposobu i okoliczności ich
przemieszczania i/lub specyfiki środku transportu.
W ubezpieczeniach transportu odpowiednikiem produktu
ubezpieczeniowego jest standard – norma, model, wzorzec,
schemat, konfiguracja stałych cech, określone wspólne zasady i
reguły. Standardy te mają charakter powszechny i uniwersalny.
Wyróżnia się siedem grup standardów:
a)ogólne zasady określające wzajemne relacje i zobowiązania
ubezpieczonego i ubezpieczającego:
- reguła dobrej woli i dobrej wiary
- Recital Clause (zobowiązuje do pełnego określenie cech
towarów przewożonych)
- Perlis Clause ( określa wszystkie ryzyka na które narażony jest
produkt w czasie transportu)
- Sue and Labour Clouse (określa udział stron w pokryciu
szkód)
- Memorandum (określa wielkość kwot)
- Consideration Clouse (określa obowiązek składki ubez.)
- Excutive Clouse (obowiązek podpisania umowy)
- Psinding Clouse
b)wzorzec polisy lloydowskiej – SG Lloyd’s Form
c)kryteria oraz zasady i warunki finansowe umowy ubez.
d)reguły międzynarodowe i zwyczajowe normy określające
udział ubezpieczyciela w szkodzie, zakres jego
odpowiedzialności oraz sposób rozliczania szkody
e)procedury negocjowania i zawierania umów ubez.,
monitorowania przebiegu ubez., zgłaszania szkody,
likwidowania i rozliczanie szkody, prowadzenia postępowań
arbitrażowych i regresowych
f)wzorce najważniejszych dokumentów ubez. transportowych,
ich status formalny oraz procedury wystawiania (polisa,
certyfikat, slip brokerski, nota pokrycia, kwit sternika,
deklaracje ładunków niebezpiecznych, itp.)
g)reguły komplementarne czyli:
- Klauzule Instytutowe
- Reguły Yorku i Antwerpii
- Reguły Haskie i Visby
- Formuły INCOTERMS
- Konwencja CMR, Konwencja Warszawska
3.Ubez. przemysłowe
Do podstawowych ryzyk występujących w działalności
przedsiębiorstwa należą:
- skutki zdarzeń losowych powodujących utratę lub uszkodzenie
mienia
- kradzież z włamaniem
-rabunek
-wandalizm
- skutki zdarzeń powodujące zabór, zniszczenie lub uszkodzenie
mienia
- odpowiedzialność cywilna z tytułu prowadzonej działalności
gospodarczej
- odpowiedzialność cywilna za wytworzony produkt
- utrata zysku, itp.
Zakłady ubezpieczeń oferują przedsiębiorstwom zróżnicowany
zakres ubez. Ogólnie dzieli się je na ubez. rzeczowe i ubez.
majątkowe sensu stricto. W ubezpieczeniach rzeczowych w
zależności od stopnia ryzyka zagrożenia szkodą można
wyróżnić dwie grupy przedmiotów:
- przedmioty, które ze względu na ich normalne przeznaczenie
są używane w całości z własnym źródłem zasilania (np. środki
transportu, telefony komórkowe, laktopy)
- pozostałe przedmioty (maszyny, aparaty produkcyjne, linie
produkcyjne)
Ubez. majątkowe sensu strict są ubezpieczeniami
odpowiedzialności cywilnej oraz ubezpieczeniami różnych
UBEZ. MAJĄTKOWE
I Ubez. od ognia i innych zdarzeń losowych
1.ubez. od wszelkich ryzyk
-ubez. utraty zysków z tytułu szkód z ww przyczun
II ubez. techniczne (inżynieryjne)
1.Produkty ubezpieczeniowe jednorazowe
a)ubez. wszystkich ryzyk wykonawcy (ryzyk budowy)
- ubez. utraty zysków w powiązaniu ze szkodami ww ubez.
b)ubez. wszystkich ryzyk montażu
- ubez. utraty zysków w powiązaniu ze szkodami ww ubez.
c)ubez. wszystkich ryzyk związanych z kontraktem
- ubez. utraty zysków w powiązaniu ze szkodami ww ubez.
2.Produkty ubez. powtarzalne kontynuowane
a)ubez. sprzętu wykonawcy
b)ubez. zniszczenia maszyn
- ubez. utraty zysków w następstwie zniszczenia maszyn
c)ubez. komputerowe
- ubez. sprzętu elektronicznego
d)ubez. od zniszczenia towarów
III ubez. transportowe
UBEZ. ROLNE
1.Obowiązkowe
a)budynki (w gospodarstwie rolnym)
b)OC rolników
2.Dobrowolne
a)mienie ruchome
b)zwierzęta
c)uprawy
d)inne
Obowiązek zawarcia ubez. OC rolników dotyczy tylko osób
fizycznych. Składkę ubezpieczeniową wylicza się na podstawie
wielkości gospodarstwa rolnego w odniesieniu do ha fizycznego
gruntów. Z ubez. tego przysługuje odszkodowanie jeżeli rolnik
lub osoba pracująca w jego gospodarstwie lub członek rodziny
zobowiązania są do odszkodowania za szkodę wyrządzoną
czynem niedozwolonym w związku z prowadzeniem
gospodarstwa rolnego. Obowiązkowemu ubez. budynków w
gospodarstwie rolnym od ognia i innych zdarzeń losowych
podlegają budynki pokryte dachem o powierzchni powyżej 20
metrów kwadratowych. Zakres ubez. obejmuje szkody powstałe
w wyniku takich zdarzeń losowych jak ogień, huragan, powódź,
grad, uderzenie pioruna, eksplozja, obsunięcie ziemi, lawina,
upadek statku powietrznego. Suma ubez. i stawka ubez. ustalone
są indywidualnie dla każdego budynku. Zakład ubezpieczeń nie
rozpatruje szkód, których wartość nie przekracza równowartości
500 kg żyta.
Oferowane przez zakłady ubezpieczenia mienia ruchomego
obejmują:
- ruchomości domowe
- inwentarz martwy związany z prowadzeniem gospodarstwa lub
działu specjalnego produkcji rolnej
- zwierzęta gospodarskie
- przechowywane ziemiopłody
Podmiotem ubez. w ubez. upraw są rośliny lub ich plony,
uprawy wieloletnie tylko w latach ich plonowania oraz drzewka
i krzewy owocowe w szkółkach w następnym roku po ich
okulizacji. Ochroną ubezpieczeniową objęte są szkody powstałe
w następstwie gradobicia i powodzi we wszystkich uprawach i
plonach, przymrozków wiosennych w uprawach jednorocznych
wysiewanych lub wysadzanych do gruntu na wiosnę do 30
czerwca, złego przezimowania łącznie z przymrozkami
wiosennymi do 30 czerwca w uprawach roślin ozimych i
wieloletnich oraz drzew i krzewów jagodowych, huraganu
zwłaszcza w słomie lnu i konopi w czasie roszenia oraz upraw
chmielu, ognia w plonach tytoniu, chmielu i ziół w procesie
technologicznego suszenia, a także w plonach zbóż rzepaku i
rzepiku w czasie ich sprzętu.
`
Ubez. zwierząt gospodarskich, odpadnięcia i uboju z
konieczności obejmuje zwierzęta hodowlane oraz użytkowe
bydło, trzodę chlewną, drób, konie, zwierzęta futerkowe, a także
ryby i pasieki. Ubezpieczeniem objęte są choroby łącznie z
komplikacjami występującymi w czasie ciąży i porodu oraz
wypadki, których następstwem jest ubój z konieczności lub
śmierci zwierzęcia.
W ubez. maszyn rolniczych przedmiotem ubez. są maszyny
rolnicze oraz odpowiedzialność cywilna właściciela lub
posiadacza maszyny rolniczej z tytułu czynów niedozwolonych,
zakres ubez. obejmuje szkody powstałe w wyniku zdarzeń
losowych oraz kradzieży z włamaniem i rabunku.
UBEZ. FINANSOWE
Dotyczą ochrony procesów związanych z zarządzaniem
finansami, głównie w sferze finansów przedsiębiorstwa. Ich
istotą jest zapewnienie przez zakład ubez. pokrycia strat
majątkowych poniesionych przez kredytodawców,
spowodowanych nie otrzymaniem od kredytobiorców w
sytuacjach określonych w umowie ubez. należności z
udzielonego kredytu.
2
Ustawowy podział ubez. finansowych obejmuje:
a)grupa 14 – ubez. kredytu, w tym:
-ubez. ogólnej wypłacalności
-ubez. kredytu eksportowego
-ubez. spłaty rat
-ubez. kredytu hipotecznego
-ubez. kredytu rolniczego
b)grupa 15 – gwarancja ubezpieczeniowa
-gwarancja bezpośrednia
-gwarancja pośrednia
Specyfika ubez. finansowych:
-w niewielkim zakresie podlegają one prawu wielkich liczb
-ubezpieczane ryzyko ma swoje źródła w założonych i często
niemożliwych do przewidzenia procesach ekonomicznych czy
politycznych, w których trudno zaobserwować statystyczne
prawidłowości.
-silny związek z sektorem bankowym
-wielopłaszczyznowa ocena i selekcja ryzyka jest dokonywana
we wszelkich możliwych płaszczyznach
-nie są to ubez. standardowe
-składki ubezpieczeniowe nie są zwykle taryfikowane
-zaufanie do klienta
-tendencja do centralizacji w zakresie akceptowania ryzyka
-monitorowanie ryzyka w czasie trwania umowy
-wzrost doradczej roli zakładu ubez. w kontaktach z klientami---przyjmowanie prawnych zabezpieczeń ewentualnego regresu i
windykacji wypłacanych odszkodowań.
Rodzaje ryzyk objętych ochroną w ubezpieczeniach
finansowych:
a)ryzyko handlowe – urzeczywistnia się najczęściej w trzech
przypadkach
-prawnie stwierdzonej niewypłacalności, tj. bankructwa,
zawieszenia wypłat przez dłużnika i wystąpienie do wierzycieli
o układy, brak majątku dłużnika (co oznacza nieskuteczne
postępowania egzekucyjne)
-faktycznej niewypłacalności – rozumianej jako utrata płynności
i trwała niewypłacalność
-przewlekłej zwłoki, tj. nieregulowania należności w ustalonym
okresie
b)ryzyka niehandlowe są to nadzwyczajne ryzyka pozostające
poza kontrolą stron ubezpieczenia głównie:
-ryzyko polityczne np. zakaz transferu środków płatniczych za
granicą, powszechne moratorium płatnicze, głoszenie aktów
nacjonalizacji, działania wojenne, rewolucje, strajki, inne akty
prawne uniemożliwiające kontrahentowi wywiązanie się z
kontraktowych zobowiązań płatniczych
-ryzyko katastrofalne np. trzęsienia ziemi, powodzie, wybuchy
wulkanu, cyklony
-ryzyko kursowe
-ryzyko specyficzne
Formy ubez. finansowych
a)umowa ubezpieczeniowa
-ubez. pojedynczej tranzakcji
-ubez. wielu transakcji zrealizowanych na podstawie jednego
kontraktu
-umowy portfelowej (ubez. dotyczące wielu transakcji z
wieloma odbiorcami – polisa zbiorowa)
-umowy z wierzycielem (kredytodawcą)
Zakład
ubezpieczeń
umowa ubez.
odszkodowanie
Wierzyciel
kredyty (należności)
Dłużnik
Dłużnik
Dłużnik
-umowy z dłużnikiem (odbiorcą)
Zakład
ubezpieczeń
odszkodowanie
Wierzyciel
(ubezpieczony)
umowa ubez. na rzecz
kredyt (należności)
osoby trzeciej
Dłużnik
(ubezpieczający)
b)gwarancja ubezpieczeniowa jest to jednostronne zobowiązanie
zakładu ubez. (gwaranta) do wykonania świadczenia
pieniężnego na rzecz podmiotu uprawnionego (benificjenta) w
sytuacji gdy podmiot wnioskujący o wystawienie gwarancji nie
wywiązał się z ustalonego wobec benificjenta obowiązku.
Gwarant
(zakład ubez.)
gwarancja
realizacje gwarancji
umowa o gwarancję
ubezpieczeniową
Wierzyciel
(ubezpieczony)
kontrakt
Zobowiązany
(dłużnik)
Rodzaje gwarancji ubezpieczeniowych:
-gwarancje zapłaty długu celnego
-gwarancje kontraktowe (wadialna, należytego wykonania
kontraktu, powykonawcza, zwrotu zaliczki)
-gwarancje handlowe (kaucje, koncesyjne)
6.Ubez. odpowiedzialności cywilnej.
W ubez. odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel
zobowiązuje się do zapłaty odszkodowania za szkody
wyrządzone osobom trzecim, względem których
odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba
trzecia, na której rzecz zostaje zawarta umowa ubezpieczenia .
Wg kryterium form przymusu ubezpieczeniowego wyróżnia się:
a)ubez. obowiązkowe
b)obowiązek ubez.
c)powinność ubez.
-powinność administracyjna
-powinnośc kontraktowa
Ze względu na przedmiot ochrony, a także ze względu na krąg
osób zawierających ubez. wyróżnia się:
-ubez. odpowiedzialności cywilnej deliktowej (u osób
fizycznych w życiu prywatnym)
-ubez. odpowiedzialności cywilnej kontraktowej
-ubez. odpow. cywilnej grup zawodowych
-ubez. odpow. cywilnej za produkt
UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE.
Ustawowy podział ubez. na życie:
-ubez. na życie
-ubez. posagowe i zaopatrzenia dzieci
-ubez. rentowe
-ubez. na życie z funduszem inwestycyjnym
-ubez. wypadkowe i chorobowe (jako uzupełnienie
powyższych).
2.Typowe grupy prodóktów ubezpieczeń na życie:
a)Ubez. czasowe (terminowe) prowadzone jest wg dwóch
podstawowych zasad tj. ubez. czasowe, trwające przeważnie od
1 roku do 5 lat przy stałej sumie ubezpieczenia ora ubez.
czasowe z obniżającą się sumą ubezpieczenia, stanowiącą
wartość niespłaconej kwoty kredytu. Składka za ubez. czasowe
wpłacana jest jednorazowo lub okresowo, przeważnie w
jednakowej wysokości w całym okresie wpłat. Celem ubez. jest
zabezpieczenie rodziny na wypadek śmierci jedynego lub
podstawowego żywiciela rodziny w całym okresie np.
zwiększonych wydatków w związku z pobraniem kredytu.
Ubez. to nie ma charakteru oszczędnościowego, a jedynie jest
ubezpieczeniem ryzyka śmierci. Ubez. nie ma wartości
wykupowej: po okresie ubez. umowa rozwiązuje się.
b)Ubez. na całe życie, zawsze kończy się wypłatą z tytułu
śmierci ubezpieczonego. Składka wpłacana jest okresowo, albo
do końca ubezpieczenia albo do ustalonego wieku np. 65 lat.
Ubez. prowadzone jest w dwóch podstawowych wariantach, tzn.
przy jednolitej składce przez cały okres płatności, lub też przy
wzrastajacej składce i wzrastającej sumie ubez. w celu
zneutralizowania ujemnych skutków inflacji. Celem tego ubez.
jest dostarczenie rodzinie zmarłego środków na pokrycie
kosztów związanych ze śmiercią jej członka oraz środków, które
zastąpiły brak dochodów zmarłego. Ubez. ma wartość
wykupową, ze świadczenia nigdy nie korzysta bezpośrednio
ubezpieczony. Po okresie 2,3 lat ubezpieczający ma prawo
zaprzestać ubez. i pobrać nadpłaconą składkę w stosunku do
ryzyka w początkowych latach po odliczeniu koszów zakładu
ubezpieczeniowego.
c)Ubez. na dożywocie jest ubez. wyłącznie oszczędnościowym,
polega na periodycznej opłacie składki w ciągu okresu
ubezpieczeniowego, a po jego zakończeniu wypłacie sumy ubez.
czyli sumy zbliżonej do wpłaconej składki wraz z odsetkami.
d)Ubez. na wypadek śmierci i dożywocie jest połączeniem ubez.
okresowego na wypadek śmierci i ubez. na dożywocie. Jest to
inaczej ubez. kapitałowe, które posiada cechy ubez. ochronnego
i dodatkowo ubez. oszczędnościowego.
e)Ubez. zaopatrzenia dzieci prowadzone jest w dwóch
wariantach:
-jako zaopatrzenie dzieci bez renty wypłacane są tu następujące
świadczenia: suma ubez płatna uposażonemu dziecku po okresie
ubez., zwrot składki w raie śmierci dziecka w czasie ubez. oraz
odstąpienie od poboru składki w razie śmierci ubezpieczonego
rodzica,
-zaopatrzenie dzieci z rentą, wypłacane są świadczenia podobnie
jak w omówionym wyżej ubez. plus dodatkowo jeszcze renta
dla dziecka w wysokości 2% albo więcej sumy ubez.
miesięcznie w razie śmierci ubezpieczającego płatna do końca
okresu ubezpieczenia po drugie przedłużenie płatności renty do
końca życia, jeżeli w okresie ubezpieczenia dziecko stało się
inwalidą. Odmianą ubez. zaopatrzenia dzieci z rentą jest ubez.
na życie dwojga rodziców, polega na tym, że świadczenie
rentowe wypłacane jest w razie śmierci któregokolwiek z
rodziców, ponadto odmianą jest tzw. ubez. stypendialne oraz
ubez. młodzieżowe w ramach pierwszego świadczenia płacone
jest przez 3 lata po osiągnięcie przez uposażone dziecko 15 lat,
albo przez 5 lat po osiągnięciu 19 lat. W ubez. młodzieżowym
natomiast w przypadku zawarcia przez uposażone dziecko
pierwszego związku małżeńskiego w okresie od ukończenia 18
do 25 lat, natomiast jeśli uposażone dziecko wcześniej nie
zawarło związku małżeńskiego po ukończeniu 25 lat. Ubez. to
ma wartość wykupową i może być zamienione na
bezskładkowe.
f)Ubez. typu universal life kwalifikowane jest do ubez. typu na
całe życie, jednak różni się od ubez. klasycznych tym, że łączy
je element ochronny, oszczędzania, a ponadto daje duże
możliwości dysponowania zaoszczędzonym kapitałem poprzez
sterowanie polityką inwestycyjną, dlatego też ubez. to
kwalifikowane jest jako ubez. z funduszem inwestycyjnym. W
ubez. tym dwie wielkości pokazywane są oddzielnie: wartość
polisy powstała ze składki wraz z oprocentowaniem oraz
wartość czystego ubez. zwana też wartością ubez. na ryzyku
netto. Te dwie wartości zmieniają się co roku w zależności od
wpłat, oprocentowania, kosztów administracyjnych i obciążenia
na ryzyko śmierci. Suma ubez. zwana wysokością świadczenia
na wypadek śmierci jest równa sumie powyższych składników.
Ubez. to prowadzone jest w dwóch wariantach tzn. jako ubez. z
ochroną maksymalną oraz ubez. na całe życie.
g)Ubez. rentowe polega na pewnego rodzaju oszczędzaniu oraz
stopniowym korzystaniu z zaoszczędzonych pieniędzy w latach
późniejszych. Ze względu na moment rozpoczęcia wypłaty
świadczenia renty dzieli się na:
-odroczone – rozpoczynają się od daty ustalonej w polisie
-płatne natychmiast – rozpoczynają się w krótkim czasie po
wpłaceniu towarzystwu określonego kapitału.
Natomiast ze względu na formę płatności świadczenia renty
dzieli się na:
-życiowe – wypłacane są rentobiorcy nie dłużej niż do chwili
jego śmierci
-pewne – jest to świadczenie wypłacane przez uzgodniony z
ubezpieczycielem czas nie zależnie od tego czy rentobiorca żyje
czy też nie.
RYNEK UBEZPIECZEŃ W POLSCE.
1.Pojęcie rynku ubezpieczeniowego.
2.Struktura rynku ubez.
Rynek ubez. – to ogół konsumentów ochrony ubezpieczeniowej
i sprzedających ubez., których wzajemne oddziaływania
kształtuje popyt i podaż usług ubezpieczeniowych oraz ich cenę.
Podaż
Zakłady
resekuracyjne
Ubezpieczeni
owe spółki
akcyjne
Zakład
Ubezpieczeniowo
resekuracyjny
Towarzystwo
ubez.
wzajemnych
Instytucje
usługowe
Popyt
Pośrednicy
ubezpieczeni
owi
Maklerzy
ubezpieczeni
owi
Agenci
ubezpieczeni
owi
Osoby
fizyczne
Osoby
prawne
oraz inne
podmioty
Biura
Likwidacji
Szkód
Ubezpieczeni
owy Fundusz
Gwarancyjny
Polskie Biuro
Zielonej
Karty
Polska Izba
Ubezpieczeń
Krajowa
Komisja
Konsume
ntów
Samorząd
brokerski
Rzecznik
ubez.
3