akademia medyczna w warszawie
advertisement
AKADEMIA MEDYCZNA W WARSZAWIE PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY DLA STUDENTÓW V ROKU I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Rok akad. 2005/2006 Opracowanie edytorskie: mgr Magdalena Zielonka Powielono w Oficynie Wydawniczej Akademii Medycznej w Warszawie Wrzesień 2005 zam.162/2005 nakład 220 egz. SPIS TREŚCI 1. Władze Uczelni 5 2. Choroby wewnętrzne 8 3. Pediatria 13 4. Chirurgia 17 5. Chirurgia dziecięca 25 6. Choroby zakaźne 27 7. Neurologia 30 8. Ortopedia i traumatologia 33 9. Radiologia 34 10. Położnictwo i ginekologia 37 11. Zasady realizacji ITS 39 12. Zasady realizacji UTS 41 Drogie Koleżanki i Drodzy Koledzy - Studenci V roku ! Rozpoczęliście przedostatni, bardzo ważny rok studiów. Ważny, bo już blisko do dyplomu, ale także i dlatego, że to nauka podstawowych dziedzin klinicznych takich jak: interna, chirurgia, ginekologia, neurologia i choroby zakaźne, a i zakres nauczania dostosowany do wymogów Unii Europejskiej. W tym roku również krystalizują się Wasze plany i marzenia o tym, co będziecie robić po studiach. Warto tego nie przegapić! Oddając w Wasze ręce przewodnik pragniemy przybliżyć Wam wszystkie Kliniki i Zakłady oraz sylwetki nauczycieli akademickich, którzy będą odpowiadać za proces dydaktyczny. Wiedzcie, że w klinikach jesteście traktowani przez nas jak młodzi lekarze, co zobowiązuje obie strony do powagi, godności i sumienności w nauce i nauczaniu. Życzymy Wam zadowolenia i wielu sukcesów w nauce medycyny klinicznej. Władze Dziekańskie i Rektorskie Uczelni są zawsze do Waszej dyspozycji Prodziekan ds.Vr. I WL Dziekan I Wydziału Lekarskiego Prof.dr hab.n.med. Ireneusz W. Krasnodębski Prof. dr hab.n.med.Marek Krawczyk WŁADZE AKADEMII MEDYCZNEJ W WARSZAWIE REKTOR - prof. dr hab. LESZEK PĄCZEK PROREKTOR ds. DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZYCH - prof. dr hab. Piotr Zaborowski PROREKTOR ds. NAUKI I WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ - prof. dr hab. Ryszarda Chazan PROREKTOR ds. KLINICZNYCH I INWESTYCJI - prof. dr hab. Wiesław Gliński PROREKTOR ds. KADRY NAUKOWEJ - prof. dr hab. Jerzy Stelmachów DZIEKAN I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO - prof. dr hab. MAREK KRAWCZYK Prodziekan ds. I/II r. – prof. nadzw. dr hab. MAREK KULUS Prodziekan ds. III/IV r. - prof. dr hab. KAZIMIERZ WARDYN Prodziekan ds. V/VI r. - prof. dr hab. IRENEUSZ W.KRASNODĘBSKI Prodziekan ds. przewodów doktorskich – prof. nadzw.dr hab. ANNA KAMIŃSKA Prodziekan ds. studiów doktoranckich - prof. dr hab. PIOTR PRUSZCZYK Prodziekan ds. Oddziału Stomatologicznego - prof. dr hab. RENATA GÓRSKA Pełnomocnik Rektora ds. nauczania Elektroradiologii – prof. nadzw. dr hab. MAREK GOŁĘBIOWSKI PRZEWODNICZĄCA RADY PEDAGOGICZNEJ - dr n.med. MARIA JAKUBOWSKA-NAJNIGER SEKRETARIAT I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO czynny codziennie w godz.900-1500 tel./fax.5720 208, tel./fax:5720 266 V rok godz. 1030-1500, pok.212 DZIAŁ SPRAW BYTOWYCH STUDENTÓW czynny: pon., wt., piąt. w godz.1000-1400, śr. w godz. 900-1300 WŁADZE UCZELNI urzędują na ul. Żwirki i Wigury 61 Przychodnia dla studentów AM: ul. Oczki 6, tel. 502 12 27 5 Skład Zarządu Samorządu I Wydziału Lekarskiego 1. Artur Siestrzewitowski – przewodniczący tel:628 83 06 e-mail:[email protected] 2. Agnieszka Bąk – v-ce przewodniczą Wydział Lekarski VI rok tel.628 83 06 3. Ina Shehay – sekretarz Stomatologia V rok 4. Michał Armata-przedstawiciel ds. kontaktu ze studentami Wydział Lekarski IV rok 5. Piotr Skarżyski – przedstawiciel ds. kontaktu ze studentami Wydział Lekarski IV rok tel.628 83 06 e-mail:[email protected] 6 Podział roku akademickiego 2005/06 SEMESTR ZIMOWY od dnia do dnia 26.09.2005 19.12.2005 02.01.2006 23.01.2006 30.01.2006 06.02.2006 17.12.2005 31.12.2005 21.01.2006 28.01.2006 04.02.2006 11.02.2006 okres zajęć dydaktycznych wakacje zimowe okres zajęć dydaktycznych sesja egzaminacyjna zimowa przerwa semestralna sesja poprawkowa SEMESTR LETNI od dnia 13.02.2006 17.04.2006 24.04.2006 05.06.2006 01.09.2006 do dnia okres zajęć dydaktycznych wakacje wiosenne okres zajęć dydaktycznych sesja egzaminacyjna letnia sesja poprawkowa 15.04.2006 22.04.2006 03.06.2006 01.07.2006 09.09.2006 7 CHOROBY WEWNĘTRZNE Zajęcia z chorób wewnętrznych realizowane są w Katedrach i Klinikach zlokalizowanych w Samodzielnym Publicznym Centralnym Szpitalu Klinicznym ul. Banacha 1a, blok „D” Ogólny wymiar zajęć – 210 godzin, w tym 135 godzin ćwiczeń i 75 godzin seminariów, dla studiów dziennych i wieczorowych. Jednostką koordynującą zajęcia jest Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii. Odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab.n. med. Ryszarda Chazan A. I KATEDRA i KLINIKA KARDIOLOGII - I piętro, blok D - 2 tygodnie Kierownik Kliniki : prof. dr hab. n.med. Grzegorz Opolski Telefon do sekretariatu: 599 29 58 Godziny przyjęć w sprawach studentów: czwartek godz. 1130 -1230 Odpowiedzialny za organizację zajęć : dr n. med. Janusz Kochanowski B. KATEDRA I KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCH, PNEUMONOLOGII I ALERGOLOGII - V piętro - 2 tygodnie Kierownik Kliniki : prof. dr hab.n. med. Ryszarda Chazan Telefon do sekretariatu: 599 25 62, 599 10 69 Godziny przyjęć w sprawach studentów: poniedziałek 1200 -1300 Odpowiedzialny za organizację zajęć: dr n. med. Andrzej Dąbrowski C. KATEDRA I KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCH I NEFROLOGII - VI piętro - 2 tygodnie Kierownik Kliniki : prof. dr hab. n. med. Joanna Matuszkiewicz-Rowińska Telefon do sekretariatu: 599 26 58, 599 26 60 Godziny przyjęć w sprawach studentów: środa 1030-1130, Odpowiedzialna za dydaktykę :dr n. med. Małgorzata Dębowska ORGANIZACJA ZAJĘĆ Zajęcia trwają 6 tygodni po 7 godzin lekcyjnych dziennie, od 800 do 1330, blok 6- tygodniowy po 2 tygodnie: (pneumonologia, kardiologia, nefrologia z reumatologią). W każdym bloku 25 godz. stanowią seminaria 45 godz. zajęcia praktyczne (przy łóżku chorego analiza przypadków, zajęcia specjalistyczne w pracowniach, poradniach). Wszyscy studenci szkoleni są w systemie rotacyjnym w wyżej wymienionych Klinikach według specjalnego grafiku. W czasie zajęć obowiązuje schludny wygląd, właściwy ubiór, noszenie plakietek z nazwiskiem i imieniem studenta; w okresie jesienno-zimowym obowiązuje zmiana obuwia. 8 PROGRAM NAUCZANIA Program nauczania chorób wewnętrznych na V roku obejmuje dalsze uzupełniające szkolenie w stosunku do treści nauczanych na IV roku, w szczególności opanowanie umiejętności diagnostycznych, różnicowania, analizy przebiegu klinicznego, terapii i profilaktyki chorób wewnętrznych ze szczególnym zwróceniem uwagi na specjalistyczne elementy z dziedziny kardiologii i intensywnej opieki medycznej, pneumonologii i reumatologii, nefrologii. W programie nauczania tych dziedzin uwzględniane są najnowsze zagadnienia teoretyczne i praktyczne, nauczanie modelowego rozumowania klinicznego i właściwej postawy lekarskiej wobec chorego, z demonstracją nowoczesnej aparatury diagnostycznej, interpretacją uzyskiwanych wyników badań pomocniczych. I KATEDRA i KLINIKA KARDIOLOGII Wiodącymi tematami w nauczaniu kardiologii na V roku jest choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca i zaburzenia rytmu. Jeden tydzień ćwiczeń odbywa się w Oddziale Intensywnej Opieki Kardiologicznej, gdzie studenci szkolą się w zakresie postępowania w ostrych stanach kardiologicznych, takich jak: świeży zawał serca, obrzęk płuc, wstrząs kardiogenny , bradyarytmie i napadowe tachyarytmie. Ponadto w czasie ćwiczeń przewidziane są zajęcia pokazowe w pracowniach: elektrokardiograficznej, testów wysiłkowych, holterowskiej, cewnikowania serca i kontroli stymulatorów. W ramach zajęć w OIOK odbędą się szkolenia prowadzone z postępowania reanimacyjnego. Tematy seminariów z kardiologii: 1. Choroba niedokrwienna serca - patogeneza, podziały oraz zasady prewencji pierwotnej i wtórnej 2. Diagnostyka nieinwazyjna choroby niedokrwiennej serca 3. Ostre zespoły wieńcowe z przetrwałym uniesieniem odcinka ST 4. Ostre zespoły wieńcowe bez przetrwałego uniesienia odcinka ST 5. Angioplastyka wieńcowa w leczeniu choroby wieńcowej 6. Niewydolność serca 7. Tachyarytmie nadkomorowe 8. Bradyarytmie i elektrostymulacja serca 9. Komorowe zaburzenia rytmu 10.Chirurgiczne leczenie choroby wieńcowej ZASADY I FORMA ZALICZENIA ZAJĘĆ Podstawą zaliczenia jest obecność na wszystkich zajęciach i aktywny w nich udział oraz kolokwium ustne w ostatnim dniu zajęć. PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE 1. „Ostre zespoły wieńcowe” pod red. G.Opolskiego, K.J.Filipiaka, L.Polońskiego, Warszawa, 2003 r. 2. “ Interna” pod red. F.Kokota, W. Januszewicz, wyd. I, 2002 r. Pismiennictwo zalecane „Heart Disease” E.Braunwald, D.P.Zipes, P.Libby, 6 th ed., 2001 ” Ostre stany kardiologiczne. Algorytm, postępowania.”- G. Opolski, A. Górecki, A. Stolarz, wyd.V 2001 9 KATEDRA I KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCH, PNEUMONOLOGII I ALERGOLOGII Program nauczania obejmuje podstawowe umiejętności rozpoznawania i badania fizykalnego klatki piersiowej, umiejętności interpretacji badania radiologicznego oraz badań czynnościowych układu oddechowego, a także postępowanie w ostrych stanach pulmonologicznych, jak krwotok z dróg oddechowych, odma i stan astmatyczny. Ponadto umiejętności diagnostyki różnicowej płynów opłucnowych i sposobów leczenia chorych z płynem w opłucnej oraz z zapaleniem płuc i ropniem płuca. Obrazy kliniczne i radiologiczne raka oskrzeli, astmy oskrzelowej i zespołów astmatycznych, zatoru tętnicy płucnej, nieswoistych przewlekłych chorób układu oddechowego, z uwzględnieniem ekspozycji zawodowej i środowiskowej. W programie nauczania uwzględniane są również podstawowe wiadomości z zakresu ftyzjatrii - epidemiologia, czynniki usposabiające do zachorowania na gruźlicę, obrazy kliniczne, leczenie. W czasie ćwiczeń student odbywa szkolenie w pracowni badań czynnościowych, pracowni bronchoskopowej i oddziale leczenia stanów astmatycznych i pracowni zaburzeń oddychania w czasie snu oraz pracowni cytologii i immunologii , jak również w Poradni Pneumonologicznej (1x4godz.). Tematy seminariów z pneumonologii: Astma - patogeneza, przebieg naturalny i rozpoznanie Leczenie astmy POChP – rozpoznawanie i leczenie Badania czynnościowe układu oddechowego Ostre zakażenia układu oddechowego Leczenie zakażeń układu oddechowego Zapalenia płuc Choroby opłucnej Rozsiane miąższowe choroby płuc Gruźlica – epidemiologia – rozpoznawanie Laboratoryjna diagnostyka gruźlicy Sarkoidoza Nowotwory płuc – rozpoznawanie Nowotwory płuc – leczenie Choroby zawodowe Techniki inwazyjne w diagnostyce i leczeniu Obturacyjny bezdech podczas snu Postępowanie w nagłych przypadkach Niewydolność oddechowa – tlenoterapia.. Podstawą zaliczenia jest obecność na wszystkich zajęciach oraz kolokwium w ostatnim dniu ćwiczeń. PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE 1. „Pneumonologia i alergologia praktyczna” – wybrane jednostki chorobowe” pod red. R. Chazan 2. „Pneumonologia i alergologia praktyczna – badania diagnostyczne i terapia” pod red. R. Chazan Piśmiennictwo zalecane „Pneumonologia praktyczna” pod red. R. Chazan „Choroby opłucnej” pod red. W. Droszcza „Astma – zarys patofizjologii, zasady diagnostyki i leczenia” – W. Droszcz 10 KATEDRA I KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCH I NEFROLOGII Program nauczania obejmuje podstawy fizjologii i patofizjologii układu moczowego i chorób tkanki łącznej, symptomatologię, diagnostykę i różnicowania głównych chorób nerek, przebieg kliniczny najważniejszych chorób nerek, ostrą i przewlekłą niewydolność nerek oraz podstawy gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. W Ośrodku Dializ omawiane są zasady leczenia chorych z ostrą schyłkową niewydolnością nerek, a także problemy współczesnej transplantologii. Tematy seminariów z nefrologii: Podstawy anatomii i fizjologii nerek. Podział chorób nerek z elementami patofizjologii. Przewlekła niewydolność nerek. Leczenie nerkozastępcze. Sód, homeostaza wodna. Potas, gospodarka wodno-elektrolitowa. Ostra niewydolność nerek. Glomerulopatie pierwotne. Nefropatia cukrzycowa. Zespół nerczycowy [leczenie immunosupresyjne]. Toczeń trzewny układowy [Guzkowe zapalenie tętnic]. Wybrane zapalne choroby naczyń. Wielotorbielowatość nerek. Kamica nerkowa. Rak nerki. Śródmiąższowe zapalenia nerek. Zakażenia układu moczowego. Osteoporoza. Osteomalacja. Reumatoidalne zapalenie stawów. Amyloidoza. Choroba zwyrodnieniowa stawów. W czasie dwutygodniowego bloku zajęć dwa dni ćwiczeń odbywają się w Oddziale Sztucznej Nerki. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na wszystkich zajęciach oraz zaliczenie kolokwium z nefrologii i reumatologii. Zasady i forma zaliczenia zajęć z chorób wewnętrznych Podstawą zaliczenia jest obecność na wszystkich zajęciach oraz aktywny w nich udział. We wszystkich Klinikach w ostatnim dniu zajęć odbywa się zaliczający sprawdzian. W sesji wiosennej - egzamin testowy, a następnie egzamin praktyczny i teoretyczny. Studenci , którzy uzyskają średnią 4,7 z kolokwiów cząstkowych mogą być zwolnieni z testu i przystąpić do egzaminu praktycznego i teoretycznego przed rozpoczęciem sesji letniej. PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE 1. F. Kokot „Choroby wewnętrzne” 2. A. Wojtczak „Choroby wewnętrzne” 3. G. Herold „Medycyna wewnętrzna” 4. Z.Hruby ”Nefrologia praktyczna” Piśmiennictwo zalecane T. Orłowski „Choroby nerek” Piśmiennictwo obowiązkowe i zalecane jest wywieszone na tablicach dydaktycznych poszczególnych Klinikach. 11 w STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE Przy wszystkich Klinikach funkcjonują Studenckie Koła Naukowe. Ich opiekunami są: w Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii - dr n. med. Sławomir Stawicki w Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii - dr. n. med. Joanna Domagała-Kulawik i dr n.med. Katarzyna Wrotek. w Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych i Nefrologii - dr n. med. Małgorzata Dębowska, - dr n. med. Grzegorz Ostrowski. 12 PEDIATRIA Studenci grup od I do V oraz grupa XI odbywają zajęcia w Katedrze i Klinice Pediatrii i Nefrologii AM, Warszawa, ul. Marszałkowska 24 Studenci grup VI do X odbywają zajęcia w Zespole Klinik przy ul. Działdowskiej I KATEDRA PEDIATRII W skład I Katedry Pediatrii wchodzą 2 Kliniki: 1. Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego – tel. 452 32 59 kierownik - prof.nadzw. dr hab. n.med. Marek Kulus 2. Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci - tel. 452 32 01, 452 32 20 kierownik - prof. nadzw. dr hab. n.med. Andrzej Radzikowski II KATEDRA PEDIATRII Kierownik Katedry oraz Kliniki Diabetologii Dziecięcej i Wad Wrodzonych: prof. dr hab. n.med.Lech Korniszewski – tel. 452 32 54, 452 33 02 Odpowiedzialne za dydaktykę: dr n.med. Agnieszka Krauze (452 32 65) i dr n.med. Katarzyna Krenke (452 32 65). Zajęcia odbywają się w semestrze zimowym i letnim w blokach 4-tygodniowych w łącznym wymiarze 120 godz. ( 50 godz. seminariów i 70 godz. ćwiczeń) w godz. 815- 1300. PROGRAM NAUCZANIA Celem nauczania studentów V roku jest zapoznanie się z pracą wśród chorych hospitalizowanych w oddziałach klinicznych. Szczególną uwagę zwraca się na zdolność rozumowania przy łóżku chorego, diagnozowania, różnicowania klinicznego oraz samodzielnego prezentowania chorych na seminarium. ORGANIZACJA ZAJĘĆ Każdy nowy blok ćwiczeń rozpoczyna się kolokwium wstępnym w formie testowej obejmującym zakres propedeutyki pediatrii z IV roku (wykłady, seminaria i ćwiczenia). Zdanie tego kolokwium jest warunkiem przystapienia do zajęć z pediatrii. Codzienne zajęcia przy łóżku chorego poprzedza ogólnokliniczny raport z demonstracją chorych. Semianaria obejmują wybrane stany chorobowe u dzieci. Studenci biora również udział w posiedzeniach międzyklinicznych . 13 TEMATYKA ZAJĘĆ I. Choroby układu oddechowego 1. Choroby górnych dróg oddechowych 2. Zakażenia dolnych dróg oddechowych 3. Gruźlica 4. Choroby alergiczne u dzieci 5. Przewlekłe choroby układu oddechowego II. Choroby układu pokarmowego 1. Ostra biegunka u dzieci 2. Przewlekłe biegunki 3. Bóle brzucha 4. Choroby wątroby, trzustki i dróg żółciowych 5. Zaparcia, choroby odbytu i odbytnicy. III. Choroby układu moczowego 1. Wady wrodzone układu moczowego. 2. Zakażenia układu moczowego. 3. Zespół nerczycowy. 4. Kłębkowe zapalenia nerek. 5. Nadciśnienie tętnicze u dzieci. 6. Ostra niewydolność nerek. 7. Przewlekła niewydolność nerek. IV. Choroby układu krążenia 1. Wady wrodzone układu krążenia 2. Zaburzenia rytmu serca 3. Choroby mięśnia serca, stany zapalne serca 4. Niewydolność krążenia u dzieci. ZASADY I FORMA OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA Do zaliczenia zajęć konieczna jest obecność na wszystkich zajęciach objętych programem nauczania. Każda nieusprawiedliwiona nieobecność na zajęciach musi być odrobiona. Student ma obowiązek napisania referatu obejmującego temat opuszczonego seminarium oraz odrobienie zajęć odbywających się przy łóżku chorego na dyżurze towarzyszącym. Trzy spóźnienia się na zajęcia są traktowane jak 1 nieobecność. Poza obecnością na wszystkich zajęciach do zaliczenia konieczne są: zdane kolokwium wstępne, zdane kolokwium końcowe (ustne) oraz zaliczenie historii choroby wraz z jej prezentacją na zajęciach porannych oraz pozytywna ocena asystenta prowadzącego ćwiczenia. ZAJĘCIA FAKULTATYWNE W Klinice Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego w ramach zajęć z pediatrii istnieje możliwość odrabiania zajęć fakultatywnych w ilości 30 godzin. Zajęcia te będą prowadzone w Sali seminaryjnej Kliniki na I piętrze we środy o godzinie 14. Szczegółowy plan zajęć jest wywieszony przy Sekretariacie Kliniki. Chętnych proszę o zapisywanie się u dr. Joanny Lange. Przy I Katedrze Pediatrii istnieje Koło Naukowe Pediatrii Ogólnej i Medycyny Rodzinnej. Opiekun Koła – dr med. W. Feleszko LITERATURA OBOWIĄZUJĄCA 1. „Pediatria” pod red. K. Kubickiej, K. Kawalec PZWL 1999 2. „Choroby układu oddechowego” pod red. A. Milanowskiego PZWL 2000 Literatura uzupełniająca 1. Nefrologia – pod red. T. Wyszyńskiej 2. Diagnostyka różnicowa w pediatrii – pod red. Hertla 14 KATEDRA I KLINIKA PEDIATRII I NEFROLOGII Ul. Marszałkowska 24, tel. 621 98 63 Kierownik Kliniki : prof. dr hab.n. med. Maria Roszkowska-Blaim Przyjęcia w sprawach studenckich : środy, godz. 1100-1200 Odpowiedzialne za dydaktykę: dr n. med. Hanna Szymanik-Grzelak, dr n. med. Beata Leszczyńska Zajęcia odbywają się w systemie 4 - tygodniowym, w łącznym wymiarze 120 godz. dla każdego studenta (ćwiczenia – 70 godz., seminaria 50 godz.), w godz. 800-1300 (seminarium 2-godz. lek., ćwiczenia przy łóżku chorego 4 godz. lekcyjne dziennie). SEMINARIA 1. Zakażenia górnych dróg oddechowych 2. Zakażenia dolnych dróg oddechowych 3. Gruźlica u dzieci. 4. Przewlekłe choroby układu oddechowego 5. Choroby alergiczne 6. Ostra biegunka u dzieci 7. Przewlekła biegunka u dzieci 8. Bóle brzucha u dzieci 9. Choroby wątroby, trzustki i dróg żółciowych 10. Zaparcia, choroby odbytu i odbytnicy 11. Wady wrodzone układu moczowego 12. Zespół nerczycowy. Kłębkowe zapalenia nerek. 13. Nadciśnienie tętnicze u dzieci. 14. Przewlekła niewydolność nerek. 15. Ostra niewydolność nerek 16. Wady wrodzone układu krążenia 17. Choroby mięśnia sercowego i zapalenie serca. 18. Niewydolność krążenia u dzieci. 19. Zaburzenia rytmu serca u dzieci. ORGANIZACJA ZAJĘĆ W czasie zajęć przy chorym studenci piszą historię choroby, uczestniczą w obchodach lekarskich z Kierownikiem Kliniki oraz w codziennych obchodach z asystentem Kliniki. Studenci biorą udział w zabiegach leczniczych i diagnostycznych pacjentów leczonych w Klinice. W okresie 20 dni ćwiczeń (4 tyg.) studenci odrabiają ćwiczenia w oddziałach Kliniki: 1. Noworodkowo – Niemowlęcym i dzieci do 3 lat 2. Pediatryczno-Nefrologicznym – dzieci powyżej 3 roku życia 3. Stacji Dializ dla dzieci 4. Poradni Przyklinicznej W czasie zajęć seminaryjnych omawiana jest podana wyżej tematyka wraz z demonstracją chorych oraz omawiane epikryzowo historie chorób. Ponadto studenci uczestniczą w posiedzeniach klinicznych. ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA W czasie zajęć z pediatrii studenci piszą własne historie choroby. Pozytywna ocena jest jednym z warunków zaliczenia V roku. 15 Każda nieobecność na zajęciach musi być odrobiona: 1) napisanie referatu z tematu obejmującego seminarium w opuszczonym dniu, 2) odrobienie zajęć praktycznych na dyżurze. Trzy i więcej nieobecności powodują konieczność powtórzenia zajęć z inną grupą studencką. Trzy spóźnienia na zajęcia będą traktowane jak 1 nieobecność. ZALICZENIE 1. pozytywna ocena asystenta 2. zdane kolokwium wstępne pisemne w 1 dniu zajęć (z tematów obowiązujących na IV roku). Ustna poprawa w 1 tygodniu zajęć w przypadku niezaliczenia. 3. zdane kolokwium końcowe ustne 4.zaliczona historia choroby. Nauczane pediatrii kończy się egzaminem na VI roku studiów. Egzamin składa się z części teoretycznej ( test) oraz praktycznej. Nie przewiduje się zwolnień z egzaminu teoretycznego ( test). Ocena końcowa z pediatrii będzie zależeć od egzaminu teoretycznego, praktycznego oraz uzyskanych wyników poszczególnych lat nauki. Egzamin teoretyczny (test) będzie obejmował głównie tematykę wykładów, seminariów i ćwiczeń. PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZUJĄCE 1. K. Kubicka, W. Kawalec - „Pediatria”, PZWL, 1999 2. A. Milanowski – „Choroby układu oddechowego” PZWL 2000 PIŚMIENNICTWO UZUPEŁNIAJĄCE 1. „ Pediatria- Nelsona” Berhman, PWN, Warszawa 1996 2. „Nefrologia dziecięca” tom: 1-3. M.Sieniawska, T.Wyszyńska. Ośrodek Informacji Naukowej „Polfa ” 2003 3. „ Diagnostyka różnicowa w pediatrii” T. Hertl, PZWL, 1983 STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE Opiekunem Koła jest prof. dr hab. Maria Roszkowska-Blaim. Praca w kole obejmuje: zebrania członków koła raz w miesiącu, wygłaszanie referatów programowych, omawianie przypadków, udział w dyżurach lekarskich, udział w pracy Poradni Przyklinicznej (Noworodkowej i Nefrologicznej), współpracę w przygotowaniu prac naukowych. ZAJĘCIA FAKULTATYWNE W klinice prowadzone są zajęcia fakultatywne pod kierunkiem dr n.med. Beaty Leszczyńskiej. 16 CHIRURGIA Zajęcia z chirurgii odbywają się w: 1/Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Żywienia ul. Banacha 1 a Blok B, III piętro, sala Nr 317 Kierownik: prof. dr hab.n. med. Ireneusz W. Krasnodębski W sprawach studenckich przyjmuje: Dr. n. med. Maciej Słodkowski w piątek godz. 1200- 1400, III p, blok B, pok.315 2/ Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej ul. Banacha 1 a, IV piętro, blok B, sala Nr 418 Kierownik: prof. dr hab. n.med. Jacek Szmidt W sprawach studenckich przyjmuje: Dr n.med. Maciej Jędrasik w środy godz. 1000 - 1100, IV p.,blok B, pok.417 Ogólny wymiar zajęć - 150 godzin ; 30 godz. wykł., 30 godz. sem., 90 godz. ćwicz. Koordynator nauczania chirurgii: prof. dr hab.n.med. Bogdan Michałowicz ORGANIZACJA ZAJĘĆ Ćwiczenia trwają 4 tygodnie. Zajęcia odbywają jednocześnie dwie grupy studenckie z tym, że grupa o niższym numerze odbywa zajęcia w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Żywienia (III piętro), a grupa o wyższym numerze w Katedrze i Klinice Chirurgii Naczyń i Transplantologii (IV piętro). Część seminariów odbywają obie grupy wspólnie, co jest podane w planie seminariów. W Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Żywienia zajęcia odbywają się w godzinach 730 - 1245, a w Katedrze i Klinice Chirurgii Naczyń i Transplantologii w godzinach 745 - 1300 . W trakcie zajęć przewidziana jest 30 minutową przerwa. Codzienne zajęcia przy łóżku chorego poprzedza czynny udział w ogólnoklinicznym raporcie, podczas którego studenci wspólnie z lekarzami wysłuchują raportu lekarza dyżurnego i informacji o przeprowadzonych poprzedniego dnia operacjach, a następnie przedstawiają do operacji chorych, którymi opiekują się wspólnie z lekarzem prowadzącym. Po raporcie biorą udział w obchodzie lekarskim w oddziałach, a następnie uczestniczą w operacjach i /lub odbywają ćwiczenia przy łóżku chorego. W godzinach 1130 - 1300 biorą czynny udział w seminariach. Oprócz tego zajęcia obejmują: 1. Konferencje kliniczne, podczas których studenci prezentują wybranych chorych leczonych w klinice, lub przedstawiają problemy kliniczne (1 x w tygodniu) 2. Sesje video (1 x w tygodniu) 3. Ćwiczenia praktyczne z techniki szycia chirurgicznego. 4. Uczestnictwo w tzw.”kominkach radiologicznych " oraz w badaniach endoskopowych. 5. Uczestnictwo w seminariach. Podczas 4-tygodniowego bloku zajęć obowiązuje każdego studenta odbycie jednego pełnego dyżuru " ostrego" w godzinach od 1400 do 800 następnego dnia wg planu, który ustala się w pierwszym dniu zajęć. 17 Zajęcia fakultatywne Kliniki prowadzą zajęcia fakultatywne dla studentów V i VI roku I WL w wymiarze 30 godzin w systemie zblokowanym, które obejmują zajęcia teoretyczne i praktyczne z zakresu chirurgii ogólnej, naczyniowej i chirurgii transplantacyjnej (udział w seminariach i operacjach dyżurowych). ZASADY I FORMA OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA Zaliczanie ćwiczeń odbywa się na podstawie obecności na wszystkich zajęciach i kolokwium sprawdzającego w ostatnim dniu zajęć. Do kolokwium dopuszczeni są tylko ci studenci, którzy uczestniczyli we wszystkich zajęciach i mają zaliczony udział w dyżurze " ostrym". PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE 1. „Kompendium postępowania chirurgicznego” red. R.E. Condon, L.M. Nyhus; PZWL 1995 wyd. II 2. „Chirurgia – podręcznik dla studentów medycyny” red. J. Fibak; PZWL 2001 wyd. II 3. ”Chirurgia i anestezjologia w praktyce ambulatoryjnej” red. A. Karwowski; PZWL 1990 4. „Postępowanie okołooperacyjne” red. W. Jurczyk, R. Szulc; PZWL 2003 5. „Oxfordzki podręcznik chirurgii” G.R. McLathie; PWN 2003 6. „Zarys chirurgi – podręcznik dla studentów medycyny” red. R. Góral; PZWL 7. „Chirurgia – podręcznik dla studentów medycyny” red. Z. Łapiński; PZWL 8. „Wybrane zagadnienia z chirurgii dla studentów V roku” Praca zbiorowa 9. „Anatomia chirurgiczna i technika zabiegów operacyjnych” J.E. Skandalakis; PZWL 2001 10. „Chirurgia – repetytorium” J.Fibak; PZWL 2001 PIŚMIENNICTWO UZUPEŁNIAJĄCE 1. „Podstawy chirurgii. Podręcznik dla lekarzy specjalizujących się w dziedzinie chirurgii ogólnej” red. J. Szmidt i in.; Medycyna Praktyczna 2003-2004 2. „Zasady diagnostyki i leczenia nowotworów w Polsce” red. A.W. Szawłowski, J. Szmidt; Fundacja – Polski Przegląd Chirurgiczny 2003 3. „Żywienie pozajelitowe i dojelitowe w chirurgii” red. B. Szczygieł, J. Socha; PZWL 1994 4. „Ostre schorzenia jamy brzusznej” J. Nielubowicz; PZWL 1988 wyd.IV 5. „Chirurgia okrężnicy i odbytnicy” R. Góral; PZWL 1993 6. „Chirurgia trzustki” W. Kozushek; PZWL 1999 7. „Chirurgia kliniczna i operacyjna” red. M. Śliwiński, W. Rudowski; PZWL 1985 8. „Ostre stany jamy brzuszbej” red. J. Nielubowicz; PZWL 9. „Współczesne rozpoznawanie i leczenie w chirurgii” E. Dunphy, L. Way; PZWL 10. „Onkologia kliniczna” red. W. Koszarowski; PZWL STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE 1. W Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej Gastroenterologicznej i Żywienia Opiekun Koła : dr Waldemar Pawłowski Ogłoszenia o działalności Koła znajdują się w holu Kliniki przy sali seminaryjnej, III p. blok B, pok. 317. Członkowie Koła uczestniczą w zebraniach naukowych organizowanych we własnym zakresie oraz w pracach naukowych Kliniki. Zebrania odbywają się w sali konferencyjnej Kliniki 2 x w miesiącu w czwartki o godz. 1630. Corocznie Koło organizuje letni obóz naukowy w Mińsku Mazowieckim. Aktualnie SKN przy Klinice liczy 15 osób. Członkowie Koła brali udział w Kongresie Młodych Medyków w roku 1999, przedstawiając 1 pracę i zdobyli I Wyróżnienie, oraz 2 prace podczas Kongresu Młodych Medyków w roku 2000, w Warszawie zdobywając I Nagrodę Towarzystwa Chirurgów Polskich. 18 Zajęcia fakultatywne w wymiarze 30 godzin rocznie odbywają się 2 x w miesiącu w środy w godz. 1430 oraz w ramach ostrych dyżurów. Tematyka zajęć obejmuje zagadnienia z chirurgii ogólnej ze szczególnym uwzględnieniem wiodących zainteresowań kliniki (chirurgia trzustki, chirurgia jelita grubego, leczenie powikłań chirurgicznych itd.) Prowadzone są także zajęcia praktyczne (technika szycia i zespoleń chirurgicznych itp.) Opiekunem grup biorących udział w zajęciach jest dr med. Maciej Słodkowski. 2. W Katedrze i Klinice Chirurgii Naczyń i Transplantologii Opiekun Koła: dr n. med. Tadeusz Grochowiecki Członkowie Koła mają możliwość aktywnego uczestnictwa w pracy Kliniki, zarówno naukowej jak i klinicznej. Biorą czynny udział w przeszczepach nerek i trzustki wykonywanych w Klinice, oraz uczestniczą w dyżurach Kliniki. Spotkania Koła odbywają się 2 x w miesiącu. Corocznie Koło organizuje letni obóz naukowy połączony z praktyką szpitalną. Od wielu lat członkowie Koła uczestniczą oraz uzyskują nagrody i wyróżnienia na kongresach i zjazdach naukowych kół studenckich. Praca Koła były prezentowane w Krakowskim Przeglądzie Prac Naukowych Studentów Medycyny, a za pracę „Ocena przetok tętniczo-żylnych u chorych dializowanych z cukrzycą” członkowie Koła otrzymali nagrodę na Kongresie Naukowym Młodych Medyków Warszawa 13 –15 kwietnia 2000. TEMATYKA SEMINARIÓW I Tydzień 1. Aseptyka i antyseptyka. Zasady pracy w bloku operacyjnym. Demonstracja szycia i podstawowych narzędzi chirurgicznych. Aseptyka i antyseptyka: definicja, historia, metody, znaczenie w zapobieganiu zakażeniom. Zakażenia szpitalne, drogi przenoszenia zakażeń, zapobieganie, komisje d/s walki z zakażeniami. Zasady pracy w bloku operacyjnym: przygotowanie chirurga do operacji, mycie rąk (technika, preparaty), ubiór, poruszanie się i zachowanie w bloku operacyjnym. Transport pacjenta na blok, przygotowanie pacjenta do operacji (cewnik do pęcherza?, zgłębnik do żołądka,? kiedy?). Przygotowanie pola operacyjnego, opatrunek pooperacyjny. Demonstracja szycia i narzędzi chirurgicznych: Narzędzia chirurgiczne stosowane w chirurgii, podział, posługiwanie się podstawowymi narzędziami: penseta, imadło, nóż chirurgiczny, nożyczki, kleszczyki hemostatyczne. Szwy chirurgiczne: pojedynczy, materacowy, ciągły przekładany, kapciuchowy (wgłębiający), podkłucie. Węzły chirurgiczne: wiązania bez i z użyciem narzędzi, zakładanie podwiązek na naczynia. 2. Rany: podział i gojenie się ran. Leczenie ran. Oparzenia: termiczne, chemiczne, prądem elektrycznym. Podział i rodzaje ran. Sposoby gojenia się ran. Leczenie ran: zeszycie pierwotne, odroczone, wtórne, wycięcie, rozcięcie, drenaż, sączkowanie. Czynniki opóźniające gojenie ran: miejscowe, ogólne. Oparzenia: klasyfikacja oparzeń z uwzględnieniem stopnia i głębokości oparzenia, zmiany miejscowe i ogólnoustrojowe wywołane oparzeniem, pierwsza pomoc w oparzeniach, leczenie oparzeń miejscowe i ogólne, powikłania. Leczenie chirurgiczne oparzeń termicznych. Oparzenia chemiczne. Oparzenia prądem elektrycznym. 3. Wstrząs. Gospodarka wodno-elektrolitowa. Zaburzenia równowagi kwasowozasadowej w chirurgii. Wstrząs: definicja, rodzaje wstrząs hipo, i hiperdynamiczny, patofizjologia wstrząsu, fazy wstrząsu, objawy. 19 Leczenie wstrząsu: wstrząs późny, wstrząs hipowolemiczny, wstrząs septyczny. Monitorowanie wstrząsu. Powikłania. Zaburzenia wodno-elektrolitowe: woda ustrojowa, ilość, zapotrzebowanie, utrata, rozmieszczenie (woda wewnątrzkomórkowa i pozakomórkowa). Ocena stanu gospodarki wodnej, zaburzenia (odwodnienie hipo, i hiperosmolarne), przyczyny, zapobieganie, leczenie. Elektrolity: sód, potas, zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, dobowe straty wody i elektrolitów. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej: kwasica metaboliczna i oddechowa, zasadowica metaboliczna i oddechowa. 4. Krwotok z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Leczenie krwią i preparatami krwiopochodnymi i krwiozastępczymi. Krwotok z g o p p: objawy ogólne i ze strony przewodu pokarmowego, najczęstsze przyczyny krwotoków, diagnostyka, postępowanie w krwawiącym wrzodzie dwunastnicy żołądka. Leczenie zachowawcze: farmakologiczne, endoskopia zabiegowa. Leczenie operacyjne: wskazania, metody, wyniki. Postępowanie w krwotoku z żylaków przełyku. Leczenie farmakologiczne, tamponada, endoskopowa obliteracja. Leczenie operacyjne. Leczenie krwawiących nadżerek, ostrych wrzodów i nieżytu krwotocznego, przyczyny, rozpoznanie. Krwotok z nowotworu (raka) żołądka. Leczenie krwią: preparaty krwi, wskazania do przetaczania krwi, preparatów krwiopochodnych i krwiozastępczych. Zasady przetaczania, powikłania. Zamawianie krwi, przygotowanie krwi do przetoczenia, technika przetaczania, dokumentacja. 5. Przygotowanie chorych do operacji i opieka pooperacyjna. Najczęstsze powikłania pooperacyjne. Przygotowanie chorych do operacji: a/ w trybie nagłym: najczęstsze wskazania, niezbędne badania diagnostyczne (grupa krwi, elektrolity, morfologia, glukoza, kreatynina, mocznik, zasób zasad, rtg klatki piersiowej, usg, zapobieganie zachłyśnięciu, diureza). b/ w trybie planowanym: konieczne badania w zależności od wielkości operacji (operacja mała, średnia, duża) i rozpoznania (górny odcinek przewodu pokarmowego, dolny odcinek przewodu pokarmowego, pęcherzyk żółciowy, tarczyca). Przygotowanie do operacji chorych ze zwiększonym ryzykiem operacyjnym: choroby układu krążenia, układu oddechowego, niewydolności nerek, niedożywienie, choroby metaboliczne (cukrzyca). Wybór i rodzaje cięć w chirurgii jamy brzusznej. Wskazania do drenowania jamy brzusznej. Najczęstsze powikłania pooperacyjne: zakażenie rany, wytrzewienie, niedrożność, nieszczelność zespoleń, przetoka, powikłania ze strony układu oddechowego i krążenia, powikłania zakrzepowe. Rozpoznanie, zapobieganie, leczenie. II Tydzień 6. Zakażenia chirurgiczne. Rodzaje zakażeń chirurgicznych: zakażenia ropne (ropień, ropowica, czyrak, czyrak gromadny, zapalenie naczyń i węzłów chłonnych), zakażenia beztlenowcowe (tężec, zgorzel gazowa, ropowica gazowa), zakażenia grzybami i drożdżami (promienica), posocznica (sepsis). Zakażenia ropne dłoni (zastrzał, zanokcica). Leczenie zakażeń chirurgicznych miejscowych i uogólnionych. Stosowanie antybiotyków w chirurgii: 20 wskazania, zasady doboru antybiotyków i drogi podaży, antybiotykoterapia celowana, łączenie antybiotyków, czas podaży, profilaktyka antybiotykowa w chirurgii. Powikłania w następstwie leczenia antybiotykami, rzekomobłoniste zapalenie jelit. Leczenie zakażeń grzybiczych uogólnionych. 7. Niedożywienie, jego następstwa i leczenie. Przyczyny niedożywienia. Rodzaje niedożywienia (marasmus, kwashiorkor, mieszane). Rozpoznawanie niedożywienia: wywiad, badania antropometryczne (masa ciała), badania laboratoryjne (albuminy, prealbumina, transferyna). Ocena zapotrzebowania energetycznego. Następstwa niedożywienia. Częstość występowania niedożywienia. Niedożywienie szpitalne. Zapobieganie niedożywieniu. Leczenie żywieniowe: Żywienie pozajelitowe: wskazania, drogi podaży (żywienie drogą żyły centralnej i drogą żył obwodowych). Składniki odżywcze: białko (aminokwasy), węglowodany, tłuszcz, elektrolity, pierwiastki śladowe, witaminy. Powikłania. Żywienie dojelitowe: wskazania, dostęp, rodzaje diet, zasady doboru diet, powikłania, powikłania wpływu leczenia żywieniowego na wyniki leczenia. 8. Zapalenie otrzewnej. Zapalenie wyrostka robaczkowego. Niedrożności jelitowe. Zapalenie otrzewnej: rodzaje, przyczyny, objawy miejscowe i ogólne, następstwa (niedrożność porażenna jelit, oliguria), leczenie zapalenia otrzewnej, powikłania. Zapalenie wyrostka robaczkowego: rozpoznanie, powikłania, diagnostyka różnicowa, leczenie, powikłania pooperacyjne. Niedrożność jelitowa: przyczyny, rodzaje, objawy (kliniczne, radiologiczne, biochemiczne), następstwa miejscowe i ogólnoustrojowe, rozpoznanie wysokiej i niskiej niedrożności jelita cienkiego oraz jelita grubego, leczenie, przygotowanie do operacji. Niedrożność czynnościowa jelit. 9. Zaburzenia układu hemostazy i ich znaczenie w chirurgii. Przedoperacyjna ocena sprawności układu hemostazy na postawie: danych z wywiadu, badania przedmiotowego, wyników badań dodatkowych Definicja pojęć: " skaza krwotoczna" i " zaburzenia układu hemostazy". Które spośród skaz krwotocznych spotyka się najczęściej u chorych chirurgicznych? Znaczenie właściwej interpretacji wyników badań układu hemostazy w zapobieganiu powikłaniom krwotocznym w czasie i po operacji. 10.Kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Rak pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Kamica żółciowa : patogeneza, objawy, rozpoznanie, różnicowanie, ostre i przewlekłe kamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego, powikłania (wodniak ropniak, przedziurawienie, żółtaczka mechaniczna, ostre zapalenie trzustki), zapalenie dróg żółciowych. Leczenie kamicy, kamica resztkowa, zespół po cholecystekomii. Nowotwory pęcherzyka i dróg żółciowych: a/ łagodne (brodawczaki, gruczolaki) b/ złośliwe (rak pęcherzyka żółciowego i zewnątrzwątrobowego dróg żółciowych). III Tydzień 11. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. 21 Patogeneza, epidemiologia, czynniki ryzyka. Rozpoznawanie choroby wrzodowej: objawy kliniczne, metody diagnostyczne, rola zakażenia Helicobacter pylori w patogenezie choroby wrzodowej dwunastnicy i zapaleniu żołądka. Współczesne wskazania do leczenia chirurgicznego choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Powikłania choroby wrzodowej: krwotok, przedziurawienie, zwężenie odźwiernika. Rozpoznanie, leczenie. Powikłania pooperacyjne wczesne i późne. Rak w kikucie żołądka. 12. Ostre zapalenie trzustki (ozt) Etiologia, patogeneza, objawy, rozpoznanie, rodzaje ozt, wczesna selekcja chorych zagrożonych powikłaniami (ciężkie ozt), wczesne objawy rokownicze, leczenie: zachowawcze, operacyjne (wskazania). Monitorowanie przebiegu choroby. Powikłania ozt, rozpoznawanie i leczenie. Wyniki leczenia ozt. (Leczenia kamicy żółciowej współistniejącej z ozt, termin i rodzaje leczenia. Leczenie żywieniowe ozt). Nawroty ozt. 13. Przewlekłe zapalenie trzustki. Rak trzustki Przewlekłe zapalenie trzustki: definicja, patogeneza, objawy kliniczne, rozpoznanie (badania laboratoryjne, czynnościowe, obrazowe). Powikłania (torbiele, puchlina trzustkowa, żółtaczka, wyniszczenie). Leczenie zachowawcze, zabiegi endoskopowe, leczenie operacyjne. Wyniki leczenia. Farmakologiczne i dietetyczne leczenie uzupełniające. Zaburzenia tolerancji węglowodanów. Rak trzustki i bańki wątrobowo-dwunastniczej; objawy kliniczne a lokalizacja guza, diagnostyka (wywiad, badania laboratoryjne, badania obrazowe - usg, CT, łagodzące (paliatywna). Zabiegi endoskopowe. Wyniki leczenia operacyjnego. Łagodne nowotwory trzustki: wyspiaki. 14. Rak żołądka Epidemiologia : zapadalność i śmiertelność. Etiologia. Stany przedrakowe (wrzód, polip, nieżyt zanikowy, metaplazja jelitowa, dysplazja, zakażenie Helicobacter pylori. Rak wczesny i zaawansowany. Rozpoznawanie raka żołądka (wywiad, badanie kliniczne, gastroskopia, badanie cytologiczne, badanie kontrastowe, usg, CT). Przebieg kliniczny i rokowanie. Leczenie chirurgiczne (wyniki wczesne i odległe, powikłania pooperacyjne, śmiertelność szpitalna). Leczenie uzupełniające (chemioterapia, immunochemioterapia X - terapia). Monitorowanie chorych po leczeniu chirurgicznym. 15. Rak jelita grubego. Nienowotworowe choroby jelita cienkiego i grubego Rak okrężnicy i odbytnicy: zachorowalność i umieralność z powodu raka jelita grubego, rozmieszczenie raka w jelicie grubym, etiologia, czynniki ryzyka (polipowatość rodzinna, zespół Gardnera), rozpoznanie, objawy w zależności od umiejscowienia, diagnostyka, drogi szerzenia się raka jelita grubego, ocena stopnia zaawansowania klinicznego i stopnia złośliwości ( klasyfikacja wg Dukes'a i TNM). Metody i wyniki chirurgicznego leczenia raka okrężnicy i odbytnicy. Monitorowanie pooperacyjne. Leczenie skojarzone. Szczelina odbytu. Żylaki odbytu. Nienowotworowe choroby jelita cienkiego i grubego. Nieswoiste choroby zapalne jelit: choroba Leśniowskiego - Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, etiologia, objawy, częstość wstępowania, różnice i podobieństwa obu chorób, rozpoznanie, leczenie, znaczenie leczenia żywieniowego, wskazania do leczenia chirurgicznego, wyniki leczenia. Choroba Hirschsprunga (okrężnica olbrzymia wrodzona, bezzwojowość wrodzona odbytnicy i okrężnicy) - etiologia objawy rozpoznanie ( biopsja aspiracyjna), leczenie. Polipy jelita grubego: nienowotworowe (polip limfoidalny, zapalny). Hamartoma (polip młodzieńczy, polip Peutz-Jeghersa). Nowotworowe nabłonkowe (gruczolak, gruczolak brodawczykowaty, brodawczak drzewkowaty). Rozpoznanie. Leczenie operacyjne, zabiegi endoskopowe. Polipowatość rodzinna (dziedziczna): umiejscowienie, zagrożenie rakiem, leczenie. Uchyłkowatość okrężnicy: etiopatogeneza, postacie kliniczne, objawy, zapalenie uchyłków, powikłania, wskazania do leczenia operacyjnego. 22 IV Tydzień 16. Choroby naczyń obwodowych Przewlekła niedrożność tętnic obwodowych: przyczyny, objawy podmiotowe, przedmiotowe, badania radiologiczne i USG. Leczenie i rokowanie w przewlekłej niedrożności tętnic kończyn dolnych, kończyn górnych. Operacje wytwórcze tętnic. Odjęcie kończyny. Ostra niedrożność tętnic obwodowych: przyczyny, objawy podmiotowe, przedmiotowe. Leczenie i rokowanie. Tętniaki aorty brzusznej (poniżej tętnic nerkowych) Choroby naczyń żylnych: żylaki pierwotne i wtórne - objawy, rozpoznanie powikłania. Leczenie zachowawcze i chirurgiczne. Wyniki leczenia. Rokowanie. Zakrzepica żylna: przyczyny, objawy, czynniki ryzyka, zapobieganie, leczenie, wyniki leczenia, rokowanie, zespół pozakrzepowy. 17. Choroby śródpiersia Podział śródpiersia. Objawy chorób śródpiersia: duszność, kaszel, chrypka, zaburzenia połykania, ból, zespół żyły głównej górnej, zespół Hornera, trzeszczenie gazu pod skórą szyi. Diagnostyka chorób śródpiersia: rtg klatki piersiowej PA i boczne, tomografia komputerowa, scyntygrafia tarczycy, mediastinoskopia, mediastinografia, bronchoskopia. Choroby śródpiersia. Zapalenie: przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie. Guzy: pochodzenia nerwowego, potworniaki, guzy grasicy, wole zamostkowe, tętniak, zapalenie węzłów chłonnych - objawy, rozpoznanie, leczenie. Torbiele: rodzaje, objawy, rozpoznanie, leczenie. 18. Przepukliny jamy brzusznej Przepukliny zewnętrzne: definicja, przepuklina odprowadzalna, nieodprowadzalna, uwięźnięta, przepuklina pachwinowa (rodzaje), przepuklina udowa, przepuklina pępkowa, przepuklina w kresie białej, przepukliny pooperacyjne. Przepukliny wewnętrzne jamy brzusznej. Przepukliny przeponowe. Sala 417, IV piętro Seminarium wspólne dla grup odbywających zajęcia na III i IV piętrze. 19. Choroby gruczołów dokrewnych : tarczycy, przytarczyc, nadnerczy i trzustki (wyspiak) TARCZYCA. Diagnostyka chorób tarczycy wole guzkowate obojętne wole nadczynne rak tarczycy Kwalifikacja do zabiegu operacyjnego w różnych patologiach tarczycy. Sposoby przygotowania chorych do operacji tarczycy. Zabiegi operacyjne na gruczole tarczowym, Powikłania po strumektomii. Krwiak, ostra i przewlekła niedoczynność przytarczyc, porażenie strun głosowych, niedoczynność tarczycy. Sposoby zapobiegania powikłaniom i postępowanie w przypadku ich wystąpienia. Przełom tarczycowy. PRZYTARCZYCE. Diagnostyka chorób przytarczyc: pierwotna, wtórna i trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc rak tarczycy pooperacyjna niedoczynność przytarczyc - zespół Di-George'a. Kwalifikacja do zabiegu w różnych typach nadczynności przytarczyc: 23 subtotalna resekcja przytarczyc, totalna resekcja z jednoczasową autotransplantacją. Powikłania po zabiegach na gruczołach przytarczycowych i sposoby zapobiegania im. Leczenie substytucyjne. aktywne metabolity witaminy D3, preparaty wapnia. Allotransplantacja komórkowa przytarczyc w leczeniu ich niedoczynności. Przełom hiperkalcemiczny. NADNERCZA. Diagnostyka chorób nadnerczy. zespół i choroba Cushinga, zespół Crohna, pheochromocytoma, rak kory nadnerczy, incydentaloma - guzy wykryte przypadkowo. Kwalifikacja do zabiegu operacyjnego w różnych typach dysfunkcji nadnerczy. Przygotowanie do zabiegu z powodu pheochrocytoma. Zabieg operacyjny i postępowanie pooperacyjne - suplementacja sterydami. Powikłania po strumektomii. Leczenie zachowawcze w chorobach nadnerczy. Ostra i przewlekła niewydolność kory nadnerczy. Sala 417, IV piętro. Seminarium wspólne dla grup odbywających zajęcia na III i IV piętrze. 20. Przeszczepianie narządów. Część I. Podstawy transplantologii Przyczyną przeszczepiania narządów jest potrzeba zastąpienia chorego niewydolnego narządu zdrowym, w dobrym stanie. Narządy, które przeszczepia się u chorego to: serce, nerka, wątroba , płuca, trzustka, jelito cienkie. Narządy do przeszczepiania są pobierane ze zwłok oraz żywych dawców. Ta ostatnia możliwość dotyczy głównie przeszczepu nerki od żywego dawcy rodzinnego. Istnieje głęboki niedobór narządów do przeszczepiania. Narządy pobierane są ze zwłok po komisyjnym stwierdzeniu śmierci pnia mózgu i spełnieniu warunków prawnych stawianych przez Ustawę Transplantacyjną. Najważniejszym warunkiem jest sprawdzenie w Centralnym Rejestrze Poltransplantu czy zmarły nie zgłosił za życia sprzeciwu dotyczącego pobrania od niego narządów w celach transplantacyjnych. Najczęściej przeszczepianym narządem jest nerka. Transplantację nerki wykonuje się u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek leczonych powtarzalnymi dializami. Każde udane przeszczepianie nerki oznacza zwolnienie miejsca dializ, co umożliwia rozpoczęcie dializoterapii u następnego oczekującego chorego. Jest to niezwykle ważne z powodu niewystarczającej liczby miejsc dializujących w naszym kraju. Zarówno dializoterapia, jak i transplantacja stanowią uzupełniające się nawzajem tzw. leczenie nerkozastępcze. Odrzucenie - często po wielu latach - przeszczepionej nerki zwykle równa się powrotowi chorego do leczenia dializami i ponownej możliwości transplantacji. Narządowy przeszczep trzustki jest zwykle wykonywany jednoczasowo z przeszczepem nerki u chorych z cukrzycą typową i powikłaną niewydolnością nerek w przebiegu nefropatii cukrzycowej. Istnieją próby doświadczalne i kliniczne przeszczepiania samych wysepek Langerhansa. 24 CHIRURGIA DZIECIĘCA KLINIKA CHIRURGII DZIECI 00-576 Warszawa, ul. Marszałkowska 24, tel./fax 621-46-31, 628-48-01, 522 74 04 Kierownik: dr hab. n.med. Andrzej Kamiński Odpowiedzialni za dydaktykę: dr n. med. Stanisław Warchoł , dr n. med. Teresa Dudek -Warchoł. Jednorazowo zajęcia odrabia połowa grupy studenckiej. Zajęcia trwają od poniedziałku do piątku w godzinach 800 -1230 według następującego planu: - godz. 800 -1000 seminaria ( sale seminaryjne, budynek administracji, w podwórku) - godz. 1000 - 1230 ćwiczenia (oddział - III piętro) Ogólny wymiar zajęć 35 godzin; 5 godz. wykłady, 5 godz. - seminaria, 25 godz.- ćwiczenia. Tematyka zajęć z chirurgii dziecięcej: - niedrożności przewodu pokarmowego u dzieci - krwawienia z przewodu pokarmowego u dzieci - urologia dziecięca - chirurgia noworodka - ostre schorzenia jamy brzusznej u dzieci - dziecięca chirurgia urazowa - przepukliny - wady ośrodkowego układu nerwowego - wady wrodzone serca - chirurgia małoinwazyjna u dzieci (zabiegi laparoskopowe, endoskopowe). Tematy wykładów z chirurgii dziecięcej: 1. wady i schorzenia chirurgiczne układu moczowego 2. wady i schorzenia chirurgiczne serca i układu naczyniowego 3. pacjent dziecięcy po wypadku 4. pacjent dziecięcy po zabiegu operacyjnym korygującym wady wrodzone 5. nowe możliwości chirurgiczne i niechirurgiczne leczenia dzieci: korzyści i zagrożenia. W ramach zajęć studenci obowiązani są do odrabiania ostrego dyżuru w wymiarze 5 godzin. W piątek na zakończenie ćwiczeń odbywa się kolokwium. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest obecność na wszystkich seminariach i ćwiczeniach oraz odrobienie ostrego dyżuru. Indeksy z zaliczeniem podpisuje Kierownik Kliniki: prof. dr hab.n.med. Aleksander Wagner Dla studentów V i VI roku I Wydziału Lekarskiego organizowane są zajęcia fakultatywne (w wymiarze 30 godzin ćwiczeń) z zakresu chirurgii i kardiochirurgii dziecięcej. Chętni do odrabiania zajęć fakultatywnych proszeni są o zgłaszanie się do sekretariatu Kliniki. STUDENCKIE KOŁA NAUKOWE Chirurgii Dziecięcej - opiekun - dr n.med. Stanisław Warchoł Kardiochirurgii Dziecięcej - opiekun - dr n.med.Zygmunt Kaliciński 25 PIŚMIENNICTWO ZALECANE 1. „Chirurgia dziecięca. Poradnik dla lekarzy pierwszego kontaktu” pod red. A. Wagnera, PZWL, 2003 r. 2. „Chirurgia wieku dziecięcego” pod red. W.Poradowskiej, PZWL, 1992 3. „Poradnik chirurgii dziecięcej” pod red. MacMahona, PZWL, 1990 4. „Wybrane zagadnienia z chirurgii dziecięcej” pod red. J.Grochowskiego, Wydawnictwo Fundacji „O zdrowie dziecka”, 1999 5. „Pediatric surgery” pod red. Ravitcha i wsp., Year Book Medical Publishers, 1998 6. „Essentials of pediatric surgery” pod red. Rowe i wsp., Mosby Year Book, 1995 7. „Clinical pediatric urology” pod red. Kellalis i wsp., WB Saunders Company, 1992 8. “Urazy u dzieci” pod. red. J. Grochowskiego, PZWL, 2000 9. „Traumatologia wieku rozwojowego” pod red. K. Oklota., PZWL, 1999 26 CHOROBY ZAKAŹNE INSTYTUT CHORÓB ZAKAŹNYCH I PASOŻYTNICZYCH Warszawa, ul. Wolska 37, tel. c. 632 34 11 Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. n.med.Janusz Cianciara tel. 632 06 04 Z-ca dyr. Instytutu – prof. dr hab.n. med. Magdalena Marczyńska tel. 632 06 83 Nauczanie chorób zakaźnych i pasożytniczych dla obu Wydziałów Lekarskich odbywa się w następujących jednostkach : A/ Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych (I Wydział Lekarski) tel. 632-06-04 Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n.med. Janusz Cianciara B/ Klinika Chorób Odzwierzęcych i Tropikalnych (I Wydział Lekarski) Tel. 335 52 88 Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Piotr Zaborowski C/ Klinika Chorób Zakaźnych dla Dorosłych (II Wydział Lekarski) Tel. 335 53 03 p.o.Kierownika Kliniki: dr n.med. Dariusz Lipowski D/ Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego (II Wydział Lekarski) Tel. 335 52 92 Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n.med. Magdalena Marczyńska E/ Zakład Immunopatologii Zakaźnej (I Wydział Lekarski) Warszawa, ul. Pawińskiego 7a, tel. 5720 709, 883 12 60 Kierownik Zakładu: prof. dr hab.n. med. Marek Radkowski Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n.med. Barbara Kowalik-Mikołajewska tel. 335 52 53 przyjmuje w sprawach studenckich w każdy wtorek w godz. 1000 -1200 Sekretariat dydaktyczny: Ewa Ciostek tel. 335 53 42 Zajęcia odbywają się w bloku 4 tygodniowym, w łącznym wymiarze 120 godzin (30 godz. wykładowoseminaryjnych w godz.800- 1000, 90 godz. - zajęcia kliniczne przy łóżku chorego, w ambulatoriach i laboratoriach od godz. 1000 - 1300). Godziny przyjęć w sprawach studenckich wtorek, czwartek – godz. 1000-1200 PROGRAM NAUCZANIA Zapoznanie studentów z zagadnieniem epidemiologii chorób zakaźnych i pasożytniczych występujących w Polsce i importowanych do Polski oraz z najnowszymi osiągnięciami z zakresu etiopatogenezy, różnicowania i kliniki chorób zakaźnych i pasożytniczych. Omówienie współczesnych metod leczenia etiotropowego i objawowego ze szczególnym zwróceniem uwagi na wirusowe zapalenia wątroby, zakażenia HIV i AIDS, neuroinfekcje, zakażenia oportunistyczne, ostre zakaźne zatrucia pokarmowe, choroby wysypkowe, pasożytnicze oraz tzw. choroby kwarantannowe. Zapoznanie studentów z problemami dotyczącymi odporności swoistej i nieswoistej, profilaktyki oraz 27 metodami uodpornienia czynnego i biernego. Program zajęć: Bioterroryzm Sytuacja epidemiologiczna kraju Zakażenia HIV i AIDS. Diagnostyka, immunopatogeneza i monitorowanie zakażenia Mechanizmy immunologiczne uszkodzenia komórek i tkanek - implikacje kliniczne Rozpoznawanie, klinika i leczenie powikłań zespołu nabytego upośledzenia odporności (AIDS) Aspekty diagnostyczne i kliniczne różnych postaci wirusowych zapaleń wątroby Etiopatogeneza i leczenie przewlekłych chorób wątroby i marskości Odrębności przebiegu wirusowych zapaleń wątroby u dzieci Ostra niewydolność wątroby Neuroinfekcje Posocznica i wstrząs septyczny Zakażenia szpitalne Różnicowanie stanów gorączkowych Antybiotykoterapia praktyczna Różnicowanie chorób wysypkowych Zakażenia HIV u dzieci Różnicowanie limfadenopatii u dzieci Zakażenia wirusami z rodziny Herpesviridae Wrodzone zakażenia u dzieci Choroby zakaźne a ciąża Choroby tropikalne przywlekane do Polski Bakteryjne schorzenia przewodu pokarmowego Nowe choroby zakaźne Aktualne problemy chorób odzwierzęcych Szczepienia ochronne Profilaktyka wścieklizny Patogeneza, klinika i leczenie chorób zwanych jadzicami. Zajęcia odbywają się w Instytucie Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych ul. Wolska 37. Zajęcia z zakresu immunopatologii dla poszczególnych grup ćwiczeniowych zajęcia odbywają w Zakładzie Immunopatologii ul. Pawińskiego 7a. W ciągu 4 tygodni ćwiczeń jeden asystent prowadzi grupę studencką (4-5 osób), a w celu zapoznania studentów z możliwie szerokim wachlarzem chorób zakaźnych i pasożytniczych studenci mają zajęcia we wszystkich Klinikach Instytutu (wymiany). W czasie ćwiczeń asystent kontroluje postępy w nauczaniu. ZALICZANIE ZAJĘĆ - obecność na wszystkich zajęciach - napisanie i zaliczenie historii choroby - zaliczenie umiejętności praktycznych u asystenta - zdanie egzaminu ustnego u samodzielnego pracownika nauki PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE 1. „Choroby zakaźne i pasożytnicze” wyd. III pod red. Zdzisława Dziubka, PZWL, 2003 28 2. „Choroby zakaźne wieku dziecięcego” skrypt AM, 1998, pod red. Magdaleny Marczyńskiej 3. „Zarys kliniki chorób zakaźnych” pod red. Jerzego Januszkiewicza, PZWL, 1992 4. „Choroby zakaźne i pasożytnicze. Epidemiologia, profilaktyka” pod red.Wiesława Magdzika, Danuty Naruszewicz-Lesiuk, Andrzeja Zielińskiego, α-Medica Press, 2004 5. „Wirusowe zapalenia wątroby” pod red. Jacka Juszczyka, PZWL,1999 PIŚMIENNICTWO ZALECANE 1. „Immunologia” pod red. Marka Jakóbisiaka, PWN, 2002 2. „Neurologia kliniczna” pod red. Braina i Bannistera, VII wydanie ang., 1992 3. „Zakażenia i zarażenia człowieka” pod red. Wiesława Magdzika i D. NaruszewiczLesiuk, PZWL, 2001 4. „Choroby zakaźne i pasożytnicze u dzieci”, Z. Rutkowski, PZWL, 2001 Studenckie Koła Naukowe Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych Opiekun Koła - lek. Tomasz Mikuła. Zebrania członków Koła odbywają się 1 raz w miesiącu. Celem Koła jest przybliżenie problemów dotyczących hepatologii ze szczególnym uwzględnieniem zakażeń wirusami hepatotropowymi, zagadnień związanych z kwalifikacją do przeszczepów, umożliwienie prowadzenia badań epidemiologicznych oraz klinicznych. Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Opiekun Koła - dr n. med. Ewa Duszczyk Zebrania członków Koła odbywają się 1 raz w miesiącu. Praca w Kole obejmuje przygotowanie i wygłaszanie referatów, udział w dyżurach lekarskich i w pracy poradni konsultacyjnych, współpraca w przygotowywaniu prac naukowych oraz uczestnictwo w zebraniach naukowych Oddziału Warszawskiego Towarzystwa Pediatrycznego. Klinika Chorób Zakaźnych dla Dorosłych Opiekun Koła - lek. Włodzimierz Ehrenkreutz. Zebrania członków Koła odbywają się 1 raz w miesiącu. Zadaniem Koła jest pogłębienie i aktualizacja wiedzy z zakresu chorób zakaźnych i współczesnych zagrożeń epidemiologicznych, realizacja prac badawczych, udział przedstawicieli Koła w konferencjach naukowych oraz praktyczne przygotowanie do wykonywania zawodu lekarza. ZAJĘCIA FAKULTATYWNE Klinika Chorób Odzwierzęcych i Tropikalnych - zajęcia fakultatywne dla studentów V i VI roku pod kierunkiem prof. dr hab.med. Piotra Zaborowskiego z tematu „Metodologia pracy naukowej i podstawy praktyki medycznej opartej na dowodach” (w wymiarze 30 godz. seminaryjnych). Klinika Chorób Zakaźnych dla Dorosłych - zajęcia fakultatywne dla studentów V i VI roku pod kierunkiem dr n.med. Dariusza Lipowskiego z tematu „Wybrane zagadnienia z zakresu chorób zakaźnych”. (30 godz.). 29 NEUROLOGIA KATEDRA I KLINIKA NEUROLOGII Warszawa, ul. Banacha 1 a, blok D, VII p., tel. 599 28 57 Kierownik Kliniki: prof. nadzw.dr hab.n. med. Hubert Kwieciński Przyjmuje w sprawach studenckich po uzgodnieniu terminu przez sekretariat Kliniki. Odpowiedzialny za dydaktykę: prof. nadzw. dr hab.n. med. Andrzej Friedman przyjmuje w sprawach studenckich codziennie po uzgodnieniu terminu. Zajęcia odbywają się w bloku 3-tygodniowym, w godzinach od 800 do 1230. Łączny wymiar godzin obejmuje 120 godzin (50 godz. seminariów i 50 godz. ćwiczeń) w trakcie bloku ćwiczeniowego oraz 20 godzin wykładów. Tematy wykładów, obejmujących najnowsze osiągnięcia w wybranych działach neurologii, są wywieszone na tablicy informacyjnej przy sali seminaryjnej Kliniki (p. 708). Wykłady odbywają się w semestrze zimowym, w poniedziałki w godzinach 1330 – 1500 w gmachu Farmacji, ul. Banacha 1. Obecność na wykładzie jest obowiązkowa dla studentów odbywających ćwiczenia i fakultatywna dla pozostałych. Egzamin końcowy, zarówno ustny (w terminie „zerowym”) jak i test zawierają wiele pytań z tematyki przedstawianej na wykładach. PROGRAM NAUCZANIA Nauczanie neurologii kładzie szczególny nacisk na rozpoznawanie podstawowych jednostek neurologicznych, ich różnicowanie i leczenie, starając się przy tym zwrócić uwagę na znaczenie myślenia klinicznego. Warunkiem dopuszczenia do ćwiczeń jest zaliczenie kolokwium wstępnego, które odbywa się pierwszego dnia ćwiczeń. Kolokwium to obejmuje podstawowe wiadomości z anatomii i fizjologii układu nerwowego. Każdego dnia rano prowadzone są seminaria, przygotowane przez studentów, dotyczące pokazywanych w drugiej części dnia, jednostek chorobowych. Seminaria mają formę pytań i odpowiedzi, a niekiedy wykładu prowadzonego przez asystenta. Tematyka seminariów przedstawiana jest studentom poprzedniego dnia, tak aby było możliwym przygotowanie się do seminarium. Seminaria obejmują podstawowe choroby neurologiczne, w tym: 1. choroby naczyniowe mózgu 2. choroby układu pozapiramidowego 3. choroby demielinizacyjne 4. choroby rdzenia kręgowego 5. zespoły korzeniowe 6. guzy ośrodkowego układu nerwowego 7. padaczka 8. choroby nerwowo-mięśniowe. Oddzielne seminaria poświęcone są sekcji mózgu i badaniom biochemicznym w neurologii. W trakcie zajęć pokazywane są również w sposób praktyczny podstawowe procedury wykonywane w Klinice (nakłucie lędźwiowe, badanie przepływu met. Dopplera w tętnicach domózgowych, elektromiografia i elektroencefalografia). Tematy wykładów 1. Wprowadzenie do neurologii 2. Choroby naczyniowe mózgu 30 3. Leczenie udarów mózgu 4. Zespoły otępienne 5. Choroby mięśni 6. Zaburzenia transmisji nerwowo-mięśniowej 7. Choroba Parkinsona i inne zespoły pozapiramidowe 8. Stwardnienie zanikowe boczne 9. Intensywna terapia w neurologii 10. Podstawy postępowania neurochirurgicznego. ZASADY ZALICZANIA ZAJĘĆ Przystąpienie do zajęć uwarunkowane jest zaliczeniem kolokwium wstępnego (p. wyżej). Na zakończenie zajęć obowiązuje egzamin praktyczny i kolokwium zaliczeniowe przeprowadzane przez asystenta prowadzącego zajęcia. Egzamin końcowy w postaci testu zawierającego 100 pytań (tylko 1 odpowiedź prawidłowa) odbywa się w sesji letniej. Studenci, którzy uzyskali ocenę końcową powyżej 4.5, mają prawo do zdawania egzaminu w terminie „zerowym”. Jest to egzamin ustny zdawany u samodzielnego pracownika naukowego Kliniki. PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE 1. Neurologia Merritta – wyd. pol. Pod red. H. Kwiecińskiego i A. Kamińskiej, Urban&Partner 2004 2. W. Jakimowicz – Neurologia kliniczna (rozdziały I – VIII, część ogólna). PZWL 1987 3. R. Mazur, W. Kozubski, A. Prusiński – Podstawy kliniczne neurologii dla studentów. PZWL 1998 4. M. Mumenthaler – Neurologia: Urban&Partner 2001 5. M.Victor, A.H.Ropper – Neurologia Adamsa i Victora; Czelej 2003 PIŚMIENNICTWO ZALECANE 1.Choroby układu nerwowego; red. W Kozubski, P.Liberski ; PZWL 2003 2.A. Prusiński- Neurologia praktyczna; PZWL 2001 3.R. Bannister - Neurologia kliniczna Brain & Bannister; Alfa-medica press 1992 4.Ch. Warlow - Neurologia; PZWL 1996 5.G. Fuller – Badanie neurologiczne- to proste; PZWL 1999 STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE Opiekun Koła: prof. dr hab. med. Andrzej Friedman Koło prowadzi bardzo intensywną działalność zarówno kliniczną (wspólne badanie pacjentów, diagnostyka różnicowa, udział w dyżurach w Klinice, praca w Poradniach Przyklinicznych – chorób pozapiramidowych, stwardnienia rozsianego, bólów głowy, naczyniowa, chorób nerwowomięśniowych, Alzheimera), jak i naukową (w roku 2000 zostały opublikowane jako „full paper” kilka prac, których autorami byli członkowie Koła. Studenci pracujący w Kole brali udział w międzynarodowych konferencjach naukowych w Polsce i za granicą. Spotkania Koła odbywają się co 2 tygodnie. 31 ORTOPEDIA I TRAUMATOLOGIA KATEDRA i KLINIKA ORTOPEDII i TRAUMATOLOGII NARZĄDU RUCHU ul. Lindleya 4 , tel. sekret. 502 15 14, 502 15 13 Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. n. med. Andrzej Górecki Godziny przyjęć w sprawach studenckich: pon. 1200 -1300, wt. 800 - 1200 Odpowiedzialny za dydaktykę: dr n. med. Karol Purski Zajęcia prowadzone są w formie 2-tygodniowych bloków, 10 dni zajęć w Klinice, w łącznym wymiarze 60 godzin. Rozpoczynają się o godz. 800, a kończą o 1230. Studentów obowiązuje także jeden 10-godzinny dyżur urazowy. PROGRAM NAUCZANIA Obejmuje ortopedię i traumatologię narządu ruchu. W pierwszym tygodniu zajęć omawiane są następujące zagadnienia: 1. Badanie ortopedyczne. 2. Ogólna charakterystyka złamań i zwichnięć. 3. Radiodiagnostyka. 4. Obrażenia kończyny górnej. 5. Specyfika złamań u dzieci. 6. Schorzenia i urazy kręgosłupa 7. Obrażenia miednicy i komczyny dolnej. 8. Zaburzenia metabolizmu tkanki kostnej. 9. Postępowanie ratunkowe w traumatologii. W drugim tygodniu zajęć omawiane są następujące tematy: 1. Zniekształcenia stóp. 2. Nowotwory narządu ruchu. 3. Dysplazja stawu biodrowego. 4. Chirurgia plastyczna, chirurgia ręki i chirurgia rekonstrukcyjna. 5. Zaopatrzenie ortopedyczne. 6. Zmiany zwyrodnieniowe stawów. 7. Zabiegi operacyjne w ortopedii, instrumentarium ortopedyczne. Zajęcia kończy spotkanie z Kierownikiem Kliniki oraz wypełnienie anonimowej ankiety oceniającej dydaktykę. ORGANIZACJA ZAJĘĆ Seminaria, pełniące rolę wykładów ilustrowane są radiogramami, eksponatami i pokazami multimedialnymi. Ćwiczenia obejmują zajęcia praktyczne przy łóżku chorego w : Oddziale Ortopedii Dzieci, Oddziale Ortopedii Dorosłych, Oddziale Urazowym, Oddziale Zapaleń Kości, Oddziale Chirurgii Kolana, Oddziale Chirurgii Plastycznej i Rekonstrukcyjnej, Oddziale Chirurgii Kolana. 32 Studenci mogą oglądać zabiegi operacyjne z kopuł rozmieszczonych nad salami operacyjnymi. Na ostrym dyżurze urazowym studenci uczestniczą w badaniu pacjentów, ustalaniu rozpoznania i planowaniu leczenia, asystują do operacji i drobnych zabiegów chirurgicznych, uczą się zakładania opatrunków gipsowych. W każdy poniedziałek studenci uczestniczą w posiedzeniu naukowym. W każdy czwartek biorą udział w odprawie po ostrym dyżurze, gdzie omawiani są pacjenci przyjęci do Kliniki. W piątki studenci są obecni na konferencji klinicznej, podczas której kwalifikuje się chorych do zabiegów operacyjnych. ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA Studentów obowiązuje znajomość anatomii i fizjologii narządu ruchu. Wymagana jest obecność na wszystkich ćwiczeniach i seminariach, napisanie ortopedycznej historii choroby, udział w 10 godzinnym ostrym dyżurze urazowym. Zajęcia kończy kolokwium zaliczające dla chcących zdawać egzamin w terminie zerowym. Ocena co najmniej dobra dopuszcza studenta do wcześniejszego egzaminu. Egzaminują: Kierownik Kliniki i samodzielni pracownicy naukowi. Termin egzaminu ustala się indywidualnie w sekretariacie Kierownika Kliniki. PIŚMIENNICTWO ZALECANE 1.W.Szulc /red/:" Ortopedia i traumatologia narządu ruchu", skrypt AM,1998 2. D.Tylman /red/: " Traumatologia narządu ruchu" W-wa, 1986 3. T.S. Gaździk/red/: "Ortopedia i traumatologia dla studentów medycyny", PZWL, Warszawa, 1998 Uwaga! Istnieje możliwość zorganizowania zajęć fakultatywnych obejmujących tematy wybrane przez studentów. STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE Opiekun Koła: dr n. med. Karol Purski Formy pracy: posiedzenia naukowe, zajęcia praktyczne, sesje filmowe, udział w zespołach prowadzących badania naukowe. W dniach wolnych od zajęć akademickich - udział w codziennej pracy Kliniki, oraz ostrych dyżurach urazowych. W przerwie międzysemestralnej organizowany jest corocznie obóz naukowy w Zakopanem. 33 RADIOLOGIA Zajęcia prowadzone są wspólnie przez I i II Zakład Radiologii Klinicznej i przez Zakład Radiologii Pediatrycznej. Zajęcia odbywają się w blokach 3 tygodniowych w łącznym wymiarze 90 godzin. Dokładny rozkład zajęć i ich program otrzymują studenci na pierwszym seminarium, które rozpoczyna się 1 dnia zajęć o godzinie 8:15. I Zakład Radiologii Klinicznej AM 02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel. 502 10 73 Kierownik: prof. dr hab. n.med. Marek Gołębiowski Godziny przyjęć w sprawach studenckich: 8°° - 10°° Odpowiedzialny za dydaktykę: dr n. med. Artur Wojciechowski II Zakład Radiologii Klinicznej blok E 02-097 Warszawa, ul. Banacha 1a, tel. 822 30 05 Kierownik: dr hab.n. med. Olgierd Rowiński Godziny przyjęć w sprawach studenckich: wtorek, czwartek - 9°° - 11°° Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Magdalena Januszewicz Zakład Radiologii Pediatrycznej AM 00-576 Warszawa, ul. Marszałkowska 24, tel. 628 52 19 Kierownik: prof. dr hab.n. med. Andrzej Marciński Godziny przyjęć w sprawach studenckich : 9°° - 11°° Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Anna Jakubowska PROGRAM NAUCZANIA Tematy seminariów w I i II Zakładzie Radiologii Klinicznej. Choroby układu krążenia. Radiologia interwencyjna. Diagnostyka obrazowa nowotworów. Znaczenie i wyniki badań obrazowych w stanach zagrożenia życia. Obrazowanie narządów jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej. Obrazowanie płuc i śródpiersia. Badania obrazowe w chorobach centralnego układu nerwowego. Tematy ćwiczeń w I i II Zakładzie Radiologii Klinicznej. 1. Płuca i śródpiersie. Metody badania. Anatomia radiologiczna. Zapalenie płuc; płatowe, odoskrzelowe, wirusowe, gronkowcowe. Pneuropneumonia. Ropień płuca. Gruźlica płuc. Rak oskrzela. Przerzuty nowotworowe do płuc. Zapalenie opłucnej .Guzy śródpiersia. 2. Serce. Radiologiczne metody badania. Anatomia radiologiczna. Objawy powiększenia jam serca. Choroba niedokrwienna serca. Wady zastawkowe nabyte. Serce płucne. Fizjopatologia krążenia płucnego. 3. Obwodowy układ naczyniowy. Metody badania. Symptomatologia radiologiczna chorób naczyniowych. Najczęściej występujące zespoły niedokrwienne. Tętniaki. Zespoły zakrzepowe układu żylnego. 4. Radiologia interwencyjna. Podstawy teoretyczne angioplastyki naczyń i embolizacji. Farmakoterapia celowana. Wewnątrznaczyniowe leczenie tętniaków i nadciśnienia wrotnego. Przezskórny drenaż nieprawidłowych zbiorników płynu. 5. Przewód pokarmowy. Metody badania. Anatomia radiologiczna. Choroba wrzodowa żołądka 34 i dwunastnicy. Nowotwory przewodu pokarmowego. Niedrożność. Zapalne i nowotworowe choroby jelita grubego. Diagnostyka krwawień z przewodu pokarmowego. 6. Obrazowanie wątroby, dróg żółciowych i przewodu żółciowego, trzustki i układu wrotnego. Metody badania. Anatomia radiologiczna. Zmiany ogniskowe wątroby. Choroby miąższowe wątroby. Kamica i zapalenie pęcherzyka żółciowego. Różnicowanie przyczyn utrudnionego odpływu żółci. Zapalenie i nowotwory trzustki. Urazy wątroby, trzustki. Urazy wątroby, trzustki i śledziony. 7. Układ moczowy. Metody badania i anatomia radiologiczna. Kamica moczowa. Choroby zapalne i nowotwory nerek. Urazy nerek. Choroby miedniczek nerkowych, moczowodów i pęcherza moczowego. 8. Diagnostyka obrazowa kości i stawów. Metodyka badania i symptomatologia radiologiczna. Urazy układu kostnego. Zmiany zwyrodnieniowe. Guzy kości. Zapalanie stawów i kości. 9. Badania radiologiczne centralnego układu nerwowego. Metody badania. Anatomia radiologiczna. Niedokrwienie CUN. Urazy. Nowotwory pierwotne i przerzutowe. 10. Badania radiologiczne w otologii i laryngologii. Metody badania. Anatomia radiologiczna. Zmiany zapalne, nowotworowe i urazy. Temat seminarium w Zakładzie Radiologii Pediatrycznej. Choroby jatrogenne w następstwie badań i zabiegów diagnostycznych u dzieci. Tematy ćwiczeń w Zakładzie Radiologii Pediatrycznej. 1. Układ oddechowy. Prawidłowy obraz rtg narządów klatki piersiowej u dzieci. Niewydolność oddechowa noworodków – diagnostyka obrazowa. Zapalenia płuc u dzieci. Diagnostyka ciał obcych w układzie oddechowym. Guzy śródpiersia, grasica. 2. Układ krążenia. Wady wrodzone serca u dzieci – algorytm diagnostyczny. Diagnostyka i terapia przeznaczyniowa w wybranych wadach wrodzonych serca u dzieci. 3. Układ pokarmowy. Diagnostyka niedrożności przewodu pokarmowego u noworodków. Diagnostyka wymiotów i bólów brzucha u dzieci. Niedrożności przewodu pokarmowego u dzieci starszych – diagnostyka i leczenie. Diagnostyka ciał obcych w przewodzie pokarmowym. 4. Układ moczowy. Metodyka badań układu moczowego u dzieci. Zakażenie układu moczowego, guzy jamy brzusznej – algorytmy diagnostyczne. 5. Układ kostno-stawowy. Ocena wieku szkieletowego. Wady i anomalie rozwojowe układu kostnego (dysplazja stawów). ORGANIZACJA ZAJĘĆ Seminaria odbywają się w grupach dziekańskich i obejmują tematykę współczesnych metod diagnostycznych oraz zagadnienia nie poruszane na ćwiczeniach. Ćwiczenia odbywają się w grupach kilkuosobowych. Studenci przygotowują się do nich teoretycznie według podanego programu, a potem wspólnie z asystentem omawiają praktycznie dany temat. Asystent pełni rolę moderatora, studenci biorą w ćwiczeniach czynny udział, co jest oceniane przez asystenta. 35 Uwaga: Zaległe ćwiczenia lub seminarium w przypadkach usprawiedliwionych, np. chorobą, student może odrobić z inną grupą. ZASADY I FORMY ZALICZANIA ZAJĘĆ Po zakończeniu bloku ćwiczeń i seminariów student otrzymuje średnią ocenę z ćwiczeń oraz ocenę z poprawności interpretacji badań obrazowych. Niedostateczna ocena choćby z jednego z wymienionych sprawdzianów uniemożliwia zdawanie egzaminu końcowego. Podstawą zaliczenia zajęć z radiologii jest końcowy egzamin ustny. Stopień uzyskany w czasie egzaminu stanowi ostateczną ocenę wiedzy studenta i zostanie wpisany do indeksu. PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE „Radiologia. Diagnostyka obrazowa” pod red. B. Pruszyńskiego. PZWL, Warszawa 1999 i 2003 „Radiologia pediatryczna” pod red. A. Marcińskiego. Skrypt AM w Warszawie 5 PIŚMIENNICTWO UZUPEŁNIAJĄCE „Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań” pod red.B. Pruszyńskiego, PZWL, Warszawa 2000 „Ultrasonografia dopplerowska. Zastosowanie kliniczne”. Tom I i II pod redakcją G. Małka MediPage Sp. z o. o., Warszawa 2003 STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE I Zakład Radiologii Klinicznej Opiekun: dr med. Artur Wojciechowski Formy pracy: udział w pracach Zakładu, indywidualne szkolenie na dyżurach bądź w godzinach wolnych od obowiązkowych zajęć studenckich. Uczestnictwo w zebraniach naukowych Oddziału Warszawskiego PLTR, trzeci czwartek miesiąca, godz. 17°°, ul. Chałubińskiego 5, III p. Zakład Radiologii Pediatrycznej Opiekun: prof. dr hab. Andrezj Marciński Udział w zajęciach Studenckiej Szkoły Ultrasonografii. Zajęcia odbywają się co drugą-trzecia środę, o godz. 15, w sali kominkowej Zakładu, ul. Marszałkowska 24, IV p. 36 POŁOŻNICTWO I GINEKOLOGIA I KATEDRA I KLINIKA POŁOŻNICTWA I GINEKOLOGII AM 02-015 Warszawa, Plac Starynkiewicza 1/3 Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab.n.med. Leszek Bablok Tel. 502 14 30 Odpowiedzialne za dydaktykę: dr n.med.Halina Gadomska, dr hab. n.med. Ewa Barcz Ogólny wymiar 20 godzin – 6 godz. wykładów; 14 godzin – ćwiczeń. Zajęcia z położnictwa i ginekologii dla studentów grup I – V i XI składają się z dwóch trzygodzinnych wykładów z fizjologii ciąży i porodu oraz dyżurów w sali porodowej (jeden dyżur 14 godzinny lub dwa dyżury siedmiogodzinne). Terminy wykładów ustalane są na początku roku akademickiego. Na dyżur studenci zapisują się u asystenta kliniki przedstawionego na wykładach. STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE Opiekunowie Koła: dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś, lek. Robert Matusiak Studentów zainteresowanych położnictwem i ginekologią prosimy o kontakt z opiekunami Koła. II KATEDRA I KLINIKA POŁOŻNICTWA I GINEKOLOGII AM ul. Karowa 2, tel. 828-79-25 Kierownik: prof. nadzw. dr hab.n. med. Krzysztof Czajkowski Odpowiedzialny za dydaktykę: dr hab. n.med. Roman Smolarczyk Zajęcia dla studentów V roku mają na celu przygotowanie studentów do letnich praktyk w oddziale położniczo-ginekologicznym. W semestrze letnim, na przełomie lutego i marca, dla 6 grup (VI-X i XII) odrabiających zajęcia w Klinice przy ul. Karowej organizowane są trzy obowiązkowe wykłady omawiające przebieg ciąży i porodu oraz podstawy opieki położniczej. Celem praktycznego przybliżenia wiedzy teoretycznej przedstawianej na wykładach zapraszamy studentów na jeden obowiązkowy dyżur popołudniowy w sali porodowej. Prosimy o przygotowanie się z podstaw położnictwa do wykładów oraz o przeczytanie opisu przebiegu porodu przed dyżurami. STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE Przy Klinice działa Studenckie Koło Naukowe pod opieką dr n.med. Magdaleny Broś. Do Koła zapraszamy studentów szczególnie zainteresowanych położnictwem i ginekologią. Zapraszamy na zebrania Koła co 3 tygodnie i dyżury w sali porodowej. Rokrocznie dla członków Koła organizowane są letnie obozy naukowe – zawsze w pierwszych tygodniach lipca w Starogardzie Gdańskim. Przy Klinice istnieje również Studenckie Koło Seksuologiczne, którego opiekunem jest dr n. med. Marek Marcyniak. Podstawową formą działalności Koła są odbywane co 14 lub 21 dni zebrania referatowe przygotowane i przedstawione przez uczestników Koła oraz dyskusje po referacie. Możliwość pracy w Kole mają studenci wszystkich lat Akademii Medycznej w Warszawie. Klinika prowadzi zajęcia fakultatywne z zakresu seksuologii i seksiatrii. Tematyka zajęć jest całokształt zagadnień związanych z fizjologią i patologią oraz uwarunkowaniami psycho-społecznymi zachowań seksualnych. 37 PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE 1. T. Pisarski " Położnictwo i ginekologia" wyd.IV, PZWL 2002 2. W. Michałkiewicz " Położnictwo i ginekologia dla studentów medycyny" PZWL 1975 3. M. Troszyński "Położnictwo - ćwiczenia" PZWL 2003 38 39
