R Ó Ż N I C O W A N I E L I M F A D E N O P A T I I U D Z I E C I

R Ó Ż N I C O WAN I E
L I M FAD E N O PAT I I
U DZIECI
Ewa Talarek
Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego AM
Limfadenopatia
• Powiększenie węzłów chłonnych
• Zapalenie węzłów chłonnych
Postępowanie diagnostyczne
1. Wywiad:
- czas trwania limfadenopatii
- objawy towarzyszące
- kontakt z osobami chorymi
- kontakt ze zwierzętami
Postępowanie diagnostyczne
2. Badanie fizykalne
- węzły chłonne – wielkość, konsystencja,
ruchomość, tkliwość
- skóra – wysypka, zadrapania, zmiana
zabarwienia, ucieplenia nad węzłami
- spojówki, jama ustna, gardło, uzębienie
- ewent. badanie laryngologiczne
- wątroba, śledziona
Postępowanie diagnostyczne
3. Badania dodatkowe
- OB, CRP, leukocytoza z rozmazem
- badanie serologiczne
- USG jamy brzusznej
- RTG klatki piersiowej
- próba tuberkulinowa
- biopsja węzła
Przyczyny limfadenopatii
1. Zakażenia wirusowe
- EBV
- CMV
- HSV
- VZV
- HHV6
- różyczka
- HIV
- adenowirusy
- inne – Coxsackie, ECHO, HAV, HBV
Przyczyny limfadenopatii
2. Zakażenia bakteryjne
- gronkowce
- paciorkowce
- choroba kociego pazura
- inne
Przyczyny limfadenopatii
3. Gruźlica i zakażenia prątkami atypowymi
4. Zakażenia grzybicze
- histoplazmoza
- coccidioidomycosis
5. Zakażenia pierwotniakowe
- toksoplazmoza
Różyczka
• Uogólniona limfadenopatia, ale najbardziej
charakterystyczne jest powiększenie węzłów
chłonnych karkowych i zausznych
• Limfadenopatia pojawia się 24 h przed wysypką
• Węzły chłonne mogą być tkliwe
• Powiększenie węzłów chłonnych utrzymuje się
1-2 tygodnie
• Wysypka może nie wystąpić
Zakażenia adenowirusowe
• Powiększenie węzłów chłonnych przedusznych i
szyjnych, rzadziej uogólniona limfadenopatia
• Gorączka, zapalenie spojówek (może być jednostronne), zapalenie gardła, nieżyt nosa
• Czasem wysypka plamisto-grudkowa,
objawy żołądkowo-jelitowe
Zakażenia enterowirusowe
• Najczęściej niespecyficzna choroba gorączkowa
trwająca od 24h do 6 dni (śr.3-4), czasem o
przebiegu dwufazowym
• Ból gardła, ból głowy, wysypka, wymioty,
biegunka
• Limfadenopatia szyjna
Ropne nieswoiste
zapalenie węzłów chłonnych
• W przebiegu zakażenia umiejscowionego w obszarze
drenowanym przez dany węzeł chłonny
• Najczęstsze czynniki etiologiczne:
- gronkowce
- paciorkowce β-hemolizujące
- rzadziej – beztlenowce, H.influenzae, M.pneumoniae
Ropne nieswoiste z.w.ch.
• Zajęte węzły chłonne są na ogół bolesne/tkliwe,
spoiste, nie przesuwalne względem podłoża
• Czasem skóra nad węzłem jest zaczerwieniona i
ucieplona
• Często towarzyszy gorączka
• Węzeł może zropieć z wytworzeniem przetoki
przezskórnej
Ropne nieswoiste z.w.ch.
• Badania dodatkowe:
- ↑ OB, ↑ CRP
- leukocytoza z przesunięciem w lewo w rozmazie
- ewent. USG
• Leczenie – antybiotykoterapia
• W przypadku zropienia – interwencja chirurgiczna
Choroba kociego pazura
• Czynnik etiologiczny – Rochalimea henselae –
pałeczka Gram/-/
• Zakażenie następuje w wyniku bezpośredniego
kontaktu z kotem (95%) lub psem (4%),
zadrapanie nie jest „konieczne”
Choroba kociego pazura
• W miejscu wniknięcia drobnoustroju przez skórę
po 3-10 dniach powstaje pęcherzyk lub krostka
śr.3-5mm, ewoluujaca w grudkę
• 7-60 dni (śr.2 tyg.) później powiększają się
regionalne węzły chłonne (najczęściej pachowe,
szyjne, podżuchwowe, nadobojczykowe), mogą
być tkliwe, utrzymują się 2-4 miesiące; mogą ulec
zropieniu
Choroba kociego pazura
• Limfadenopatii mogą towarzyszyć objawy ogólne:
gorączka, osłabienie, męczliwość
• Rozpoznanie – na podstawie obrazu klinicznego,
ewentualnie badanie serologiczne (ELISA),
badanie histopatologiczne
• Leczenie – wskazania do antybiotykoterapii
względne, najskuteczniejsze aminoglikozydy
Gruźlica
obwodowych węzłów chłonnych
• Zakażenie M.tuberculosis, M.bovis, prątkami
atypowymi (MAC), sporadycznie BCG
• Najczęściej postać pierwotna
• W 90% przypadków zajęte są węzły chłonne
szyjne – po jednej stronie, pojedynczy węzeł lub
grupa węzłów – charakterystyczna asymetria i
tendencja do tworzenia się pakietów
Gruźlica obwodowych w.ch.
• Przebieg przewlekły, podostry lub ostry
• Na ogół przebieg podostry:
nacieczenie, powiększenie, stwardnienie →
serowacenie (rozmiękanie z objawem chełbotania) →
perforacja węzła do otaczających tkanek →
wytworzenie przetoki
Gruźlica obwodowych w.ch.
• W przypadku zakażenia prątkami atypowymi –
przebieg kliniczny łagodniejszy, bardziej
przewlekły
• Rozpoznanie – wywiad, próba tuberkulinowa,
badanie histopatologiczne
• Leczenie – 3 leki tuberkulostatyczne 6 miesięcy,
ewentualnie leczenie chirurgiczne
Toksoplazmoza
• Najczęstszą manifestacją kliniczną toksoplazmozy
nabytej jest powiększenie jednego lub kilku
węzłów chłonnych – szyjnych, karkowych,
potylicznych, rzadziej innych; może wystąpić
limfadenopatia uogólniona
• Limfadenopatia pojawia się i znika – nawet do
roku
Toksoplazmoza
• Węzły chłonne mogą być tkliwe
• Limfadenopatii mogą towarzyszyć objawy ogólne:
stany podgorączkowe/gorączka, osłabienie,
męczliwość, bóle mięśniowe i kostno-stawowe,
potliwość
• Węzły chłonne nie ulegają zropieniu
Toksoplazmoza
• Rozpoznanie – wywiad, badanie serologiczne
• Leczenie
- wskazania względne, na ogół objawy ustępują
samoistnie, bez leczenia
- spiramycyna lub kotrimoksazol