3 Etyka prawnicza - wykład , 8 .12 .2011 r. SPRAWIEDLIWOŚĆ A

3
Etyka prawnicza - wykład , 8 .12 .2011 r. SPRAWIEDLIWOŚĆ A PRAWO geneza pojęcia
„sprawiedliwość”: greka: dike - dikaios - dikaiosyne
łacina, rzym.: ius, iure, iustitia, lex ujęcie polskie: sprawiedliwy jako prawem wiedziony, wiedzą
prawa czyniony, z mocy prawa wywodzony
są to pojęcia wieloznaczne, budzące wiele konfliktów (bezprawie a sprawiedliwość, prawo
sprawiedliwe a prawo niesprawiedliwe)
historia pojęcia „ sprawiedliwość ” : Arystotele s: „ To, co sprawiedliwe, jest tedy tym, co zgodne z
prawem i ze słusznością, to zaś, co niesprawiedliwe, jest tym, co niezgodne z prawem i ze
słusznością” Etyka Nikomachejska, Arystoteles ; sprawiedliwość i dzielność jako dwie strony tej
samej cnoty; podobnie, stronami tej samej „niecnoty” są niesprawiedliwość i niegodziwość;
podział na sprawiedliwość dystrybutywną i retrybutywną:
sprawiedliwość dystrybutywna - rozdzielająca np. zaszczyty
sprawiedliwość retrybutywną - wyrównuje zobowiązania między ludźmi, mogą one powstawać
zależnie od ich woli albo niezależnie od niej
Platon powraca do pojęcia dike i uznaje, że sprawiedliwość polegać ma na tym, że każdy robi to i
tylko to, do czego został wyznaczony przez naturę; niesprawiedliwość jawi się zawsze tam, gdzie
jednostka wykroczy poza swoją naturę
dysonans między ujęciem Platona a ujęciem średniowiecznym (św. Paweł, św. Augustyn - „ We
wnętrzu człowieka prawda mieszka ”, św. Tomasz - prawo niesprawiedliwe nie przestaje być
prawem, ale jest prawem gorszym)
Wilhelm Ockham sprawiedliwe jest to, czego Bóg chce a nie jest tak, że to, czego Bóg chce, jest
sprawiedliwe; takie ujęcie toruje drogę pozytywizmowi prawniczemu /sprawiedliwe jest to, czego
chce ustawodawca/ ; dobry prawnik, to prawnik biegły, precyzyjny, sprawny formalnie; moralność
nie jest potrzebna do interpretacji prawa nowożytność Hobbes sprawiedliwość jako umowa, reguły
gry w realizacji interesów; Hobbes nazywany jest ojcem etyki nowożytnej Hume sprawiedliwość
przeciwstawiana jest cnotom naturalnym (życzliwości), ma znaczenie utylitarne dla społeczeństwa,
kojarzy życzliwość z dobrem ogółu; prawo powinno wyrażać sprawiedliwość ładu moralnego Kant
sensu largo sprawiedliwość utożsamiana jest z moralnością, sensu stricto - z prawem pozytywnym;
moralność przeciwstawia postępowaniu motywowanemu skłonnościami, uczuciami; mieści się w
nurcie ujmującym sprawiedliwość jako umowę; sprawiedliwość ma wymiar moralny oraz legalny i
najlepiej byłoby, by to, co moralne, znalazło swój wyraz w tym, co legalne; postępowanie
motywowane obowiązkiem, to postępowanie moralne, zaś postępowanie zgodne z obowiązkiem, to
postępowanie legalne
(…)
… jej stosowania
„Niedoskonała sprawiedliwość bez miłosierdzia nie jest sprawiedliwością” Ch. Perelman
sprawiedliwość formalna albo abstrakcyjna, jako zasada działania, w myśl której osoby należące do
tej samej kategorii istotnej powinny być traktowane jednakowo
podział sprawiedliwości wg Kazimierza Ajdukiewicza:
SPRAWIEDLIWOŚĆ LEGALNA
→ LITERALNA
→ ZGODNA Z DUCHEM PRAWA
SPRAWIEDLIWOŚĆ MORALNA
→ ZASADA ZAPŁATY…
… całkowicie formalna
przejaw libertynizmu
najlepsze państwo, to takie, które chroni życie, wolność i własność - koncepcja „państwa
minimalnego”
sprawiedliwy jest ten, który uczciwie, bez przemocy, sprawiedliwie wchodzi w posiadanie dóbr, w
ten sam sposób uczestniczy w obrocie nimi i dochodzi swych praw
ZASADA BEZSTRONNOŚCI vide wykład z 1.12
nie wyklucza związku interesu zawodowego z publicznym /np. jeśli urzędnik otrzyma wniosek o
zamontowanie oświetleni na ulicy L., a tak się składa, że także jego córka wraca wieczorem tą ulicą,
to w tym momencie jego interes osobisty jest zgodny z interesem publicznym/
wyklucza: - konflikt interesów ERGO nie wyklucza związku interesów
- nepotyzm i kolesiostwo
- naciski polityczne, religijne i biznesowe
interes osobisty nie oznacza prywaty a samego interesu nie należy…
Dobra praktyka wewnątrz firmy-opracowanie
Wstrzemięźliwość sędziowska aktywizm sędziowski
Doktryna polityczna demokracji
Wykład - etyka biznesu
Starożytna myśl prawna - wykład
Grocjusz - założenia
Reklama































Prawa autorskie
Reklama
Kontakt