pobierz - Biologia

Przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego – klasa III - G4 Żory
............................................................................................................................. ............................................................................................................
ZWIĄZKI CHEMICZNE BUDUJĄCE ORGANIZMY
 Sprawdź, czy rozumiesz różnicę między związkami organicznymi
i nieorganicznymi oraz czy potrafisz odczytywać dane zawarte
tabeli, na wykresie itp.
1. Pierwiastkiem, który występuje we wszystkich
związkach organicznych jest:
□A wapń
□B azot
□C węgiel
□D fosfor
Informacje do zadań 2 – 3.
Średnia zawartość związków chemicznych
w komórkach w przeliczeniu na jednostkę
masy
Zawartość w komórce
Związek
chemiczny
roślinnej zwierzęcej
woda
75,0 %
60,0 %
sole mineralne
2,0 %
4,6 %
cukry
18,0 %
5,5 %
tłuszcze
0,5 %
11,0 %
białka
4,0 %
18,7 %
kwasy nukleinowe
0,5 %
0,2 %
2. Średnia procentowa zawartość związków
organicznych
w komórce roślinnej jest równa:
□A 23 %
□B 35,4 %
□C 77 %
□D 64,6 %
3. Wybierz poprawny tytuł dla poniższego diagramu:
cukry 15,5 %
tłuszcze 31,1 %
kwasy nukleinowe
0,6 %
białka 52,8 %
□A Średnia zawartość związków organicznych w komórce roślinnej.
□B Udział związków organicznych w łącznej masie związków chemicznych w komórce
roślinnej.
□C Udział poszczególnych związków organicznych w łącznej ich masie w komórce
zwierzęcej.
□D Procentowy udział poszczególnych pierwiastków w budowie komórki zwierzęcej.
Przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego – klasa III - G4 Żory
............................................................................................................................. ............................................................................................................
4. Tabela przedstawia procentową zawartość wody w różnych częściach roślin.
Część rośliny
młode liście
dojrzale liście
zielone łodygi
zdrewniałe łodygi
nasiona
Średnia zawartość wody (w %)
90
72
75
60
10
Oceń prawdziwość podanych zdań:
Im starsza część rośliny, tym więcej wody w jej komórkach do procesów
życiowych.
Organy roślin zdolne do przeprowadzania fotosyntezy mają więcej wody
niż niezdolne.
P
F
P
F
□A PP
□B FF
□C PF
□D FP
 Sprawdź, czy potrafisz zidentyfikować związek chemiczny i opisać
jego funkcję w organizmie.
5. Wskaż nazwę związków chemicznych, których dotyczy opis.
Są zbudowane z atomów węgla, wodoru i tlenu, które tworzą zarówno cząsteczki
proste, jak i złożone, w postaci długich łańcuchów. Jedne są dobrze rozpuszczalne
w wodzie, inne nie rozpuszczają się w niej wcale. Dla wszystkich istot są
podstawowym źródłem energii. Występują między innymi w mleku ssaków,
w miąższu owoców i warzyw oraz w ścianach komórkowych roślin.
□A białka
□B tłuszcze
□C cukry
□D kwasy nukleinowe
6. W pokarmach, które codziennie spożywa człowiek, nie powinno zabraknąć
substancji, które są nie tylko głównymi składnikami budulcowymi każdej komórki,
ale pełnią także funkcje regulacyjne i obronne. Ich niedobór u dzieci powoduje
zahamowanie wzrostu i osłabienie odporności.
Opisane substancje to
□A witaminy
□B węglowodany
□C białka
□D sole mineralne
Przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego – klasa III - G4 Żory
............................................................................................................................. ....................................................................................................... .....
7. Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź (A albo B) i jej uzasadnienie (1 albo 2).
A
B
Białka pełnią funkcję:
energetyczną
ponieważ
regulacyjną
1
2
odpowiadają za skurcze włókien mięśniowych.
niektóre z nich są hormonami.
□A A1
□B A2
□C B1
□D B2
8. W każdej kategorii zaznacz nazwy odpowiednich węglowodanów (A-E)
(nazwy mogą się powtarzać)
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
A – glukoza
cukry proste
cukry złożone
materiał energetyczny
materiał budulcowy
B – skrobia
C - celuloza
□
□
□
□
A
A
A
A
□
□
□
□
B
B
B
B
□
□
□
□
C
C
C
C
□
□
□
□
D
D
D
D
D – glikogen
□
□
□
□
E
E
E
E
E - chityna
9. W poniższych zdaniach podano informacje o funkcjach podstawowych związków
chemicznych. Zidentyfikuj je – wybierz ich nazwy spośród A-F.
Są najbardziej zróżnicowaną grupą związków
chemicznych pod względem pełnionej funkcji.
Przechowują informację genetyczną o budowie
9.2.
białek komórki.
To związek energetyczny o największej
9.3.
kaloryczności.
W zależności od ilości w jakiej występują
9.4. w organizmie, mogą pełnić funkcję budulcową
(makroelementy) lub regulacyjną (mikroelementy).
9.1.
A – węglowodany
D – kwasy nukleinowe
B – białka
E – witaminy
□A □B □C □D □E □F
□A □B □C □D □E □F
□A □B □C □D □E □F
□A □B □C □D □E □F
C - tłuszcze
F – sole mineralne
10. Wskaż zdanie fałszywe:
□A Woda bierze udział w regulacji tempa przebiegu procesów komórkowych.
□B Woda jest uniwersalnym rozpuszczalnikiem.
□C Woda bierze udział w usuwaniu produktów przemiany materii z organizmu.
□D Woda transportuje składniki odżywcze w organizmie.