Opis programu studiów I stopnia

Wydział Orientalistyczny UW
Kierunek: Orientalistyka
Specjalność: arabistyka
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
I. USTALENIA OGÓLNE
Studia pierwszego stopnia na kierunku orientalistyka, specjalność arabistyka trwają 3
lata (6 semestrów) i kończą się nadaniem tytułu zawodowego licencjata. Liczba godzin
zajęć nie powinna być mniejsza niż 1800, a liczba punktów ECTS mniejsza niż 180.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwent trzyletnich licencjackich studiów dziennych, uzyskując tytuł licencjata
orientalistyki ze specjalnością arabistyka, będzie reprezentował dobre przygotowanie
merytoryczne w zakresie:
 dziejów
państw muzułmańskich, szczególnie arabskich, od okresu
przedmuzułmańskiego do czasów współczesnych
 dziejów literatury arabskiej
 historii sztuki muzułmańskiej
 podstawowych wiadomości o religii i filozofii islamu
 zagadnień społeczno-politycznych państw arabskich i muzułmańskich
Dodatkowo będzie miał wiedzę w zakresie:
 historii filozofii, teorii kultury
 antropologii kultury.
Ponadto absolwent powinien opanować język arabski na poziomie umożliwiającym
swobodną komunikację i czytanie prostych tekstów źródłowych.
Zdobyta wiedza pozwoli absolwentowi na poprawne poruszanie się i wypowiadanie
w sferze ogólnych zagadnień dotyczących teorii i praktyki kultury państw
muzułmańskich, a szczególnie arabskich. Absolwent powinien być przygotowany do
pracy w instytucjach upowszechniania kultury oraz w administracji publicznej.
Ponadto absolwent powinien być przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia.
III. OPIS PRZEDMIOTÓW
A. Przedmioty kształcenia ogólnego
1. Lektorat języka obcego
Treści kształcenia: Czynne opanowanie języka obcego na poziomie B2 Europejskiego
Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umiejętność posługiwania
się słownictwem specjalistycznym z obszaru podstawowych dziedzin kultury.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować język na poziomie B2 i posługiwać się
podstawowym słownictwem z podstawowych dziedzin kultury i orientalistyki.
2. Technologia informacyjna
Treści kształcenia: Opanowanie obsługi i użytkowania komputera podłączonego do
Internetu, nabycie umiejętności jego wykorzystywania w życiu codziennym oraz w
procesie kształcenia. Zakres materiału powinien stanowić odpowiednio dobrany
podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych dla uzyskania Europejskiego
Certyfikatu Umiejętności Komputerowych ECDL (European Computer Driving
Licence).Są to: a) podstawy technik informatycznych, b) użytkowanie komputerów, c)
prezentacja, d) arkusze kalkulacyjne, e) bazy danych, f) grafika menedżerska, g) usługi
w sieciach informatycznych.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować obsługę komputera i użytkowanie
komputera w życiu codziennym.
3. Wychowanie fizyczne
Udział w zajęciach sportowo-rekreacyjnych.
B. Przedmioty podstawowe
1. Antropologia kultury
Treści kształcenia: Zapoznanie studentów z wybranymi problemami, pojęciami,
teoriami i metodami antropologii kulturowej. Omówienie podstawowych kwestii z
zakresu studiów nad kulturą, relacji pomiędzy kulturą a środowiskiem naturalnym,
systemów organizacji społecznej, problemu kształtowania osobowości, relatywizmu i
uniwersalizmu językowego (i kulturowego), relacji ze zjawiskami nadprzyrodzonymi,
kwestii
czasu
i
przestrzeni
życia
człowieka,
formowania się
i
funkcjonowania cyklów obrzędowych (życia i roku). W toku wykładu uwzględniony
zostanie materiał także spoza obszaru Azji i Afryki.
Efekty kształcenia: Student powinien posiadać orientację w dziedzinie podstawowych
pojęć, teorii i metod antropologii kulturowej. Powinien powiązać podstawowe
kategorie z poszczególnymi koncepcjami z zakresu studiów nad kulturą.
2. Teoria kultury
Treści kształcenia: Filozoficzne i empiryczne podstawy wyodrębniania nauk o kulturze.
Teoretyczna wiedza o kulturze w świetle poszczególnych szkół badawczych.
Podstawowe teorie kultury, ich kategorie. Krytyczna analiza wybranych teorii kultury.
Znakowy charakter kultury i jej aspekt komunikacyjny.
Efekty kształcenia: Student powinien znać i stosować podstawowe teorie używane do
badań nad kulturą. Powinien orientować się w różnicach w pojmowaniu zjawisk
kulturowych w zależności od zajmującej się kulturą dyscypliny naukowej. Powinien
znać podstawowe szkoły naukowe i teorie w zakresie poszczególnych dyscyplin.
3. Historia filozofii
Treści kształcenia: Przegląd zagadnień filozoficznych w perspektywie historycznej, ze
szczególnym uwzględnieniem problematyki ontologicznej i epistemologicznej.
Efekty kształcenia: Student powinien posiadać orientację w dziejach filozofii, znać
główne szkoły filozoficzne i operować kategoriami używanymi w analizach
filozoficznych.
C. Przedmioty kierunkowe
1. Dzieje świata arabskiego
Treści kształcenia: Historia świata arabskiego od okresu przedmuzułmańskiego na
Półwyspie Arabskim do czasów współczesnych, interpretowana w perspektywie
kultury. Podkreślenie roli islamu jako czynnika kształtującego dzieje i kulturę tych
państw. Omówienie okresu podbojów, panowanie dynastii Umajjadów i Abbasydów
oraz upadku kalifatu w 1517 r. Zarys historii Imperium Osmańskiego oraz relacja
podległych prowincji arabskich. Historia najnowsza państw arabskich, od końca I
wojny światowej, wyjście z kolonializmu, podkreślenie wzajemnych konfliktów i
powiązań. Ukazanie postaw społecznych, wyobrażeń i wartości w poszczególnych
okresach.
Efekty kształcenia: Student powinien posiadać podstawową wiedzę o historii Arabów
od okresu przedmuzułmańskiego do czasów współczesnych. Powinien samodzielnie
interpretować zjawiska, odwołując się do wydarzeń historycznych.
2. Zagadnienia społeczno-kulturowe świata arabskiego
Treści kształcenia: Podstawowe wiadomości dotyczące charakterystyki państw
arabskich pod względem położenia, warunków, klimatu, gospodarki, ludności i jej
rozmieszczenia. Podkreślenie związku tych czynników z kulturą. Występowanie
najcenniejszych złóż mineralnych. Poziom życia w państwach arabskich a ich dochody
i przyrost naturalny. Związek czynników klimatycznych z gospodarką.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować wiedzę dotyczącą położenia,
warunków klimatycznych i gospodarki państw arabskich. Powinien analizować
zjawiska z tej dziedziny.
3. Wiedza o literaturze i kulturze arabskiej
Treści kształcenia: Wiadomości o literaturze i kulturze arabskiej z okresu
przedmuzułmańskiego na Półwyspie Arabskim. Kasyda, najsłynniejsi twórcy tego
okresu. Rozwój literatury i kultury w okresie „złotego wieku” kultury muzułmańskiej,
w czasie panowania Umajjadów i Abbasydów. Najważniejsze postacie, nowe rodzaje i
gatunki literackie, wpływy kultury perskiej i greckiej. Historia literatury współczesnej
od okresu nahdy, czyli odrodzenia w XIX wieku, przegląd najważniejszych postaci i
nurtów literackich we współczesnych państwach arabskich, podkreślenie ich roli dla
kultury. Rola dialektów we współczesnej literaturze arabskiej, związki literatury z
życiem i obyczajowością.
Efekty kształcenia: Student powinien posiąść podstawową wiedzę o historii literatury
arabskiej. Powinien samodzielnie interpretować dzieła literackie oraz umieścić je w
kontekście zjawisk kulturowych.
4. Wiedza o religii i filozofii muzułmańskiej
Treści kształcenia: Podstawowe wiadomości o religii islamu, jej powstaniu,
obowiązkach muzułmanina, roli świętych ksiąg, związkach religii z kulturą i jej
znaczeniu dla kształtowania się kultury. Wiadomości dotyczące filarów wiary, podstaw
kształtowania się prawa muzułmańskiego. Przegląd najważniejszych odłamów islamu:
od sunnizmu, poprzez szyizm do wahhabizmu. Podstawowe wiadomości o mistyce i
teologii muzułmańskiej.
Podstawowe wiadomości dotyczące filozofii muzułmańskiej, jej związków z teologią
oraz myślą grecką. Najważniejsze nurty filozofii muzułmańskiej: falsafa, nurt
isma’ilicki, filozofia z Andaluzji, wpływy gnostyckie. Przegląd najważniejszych postaci i
wpływ filozofii islamu na scholastykę średniowieczną.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować wiedzę o podstawowych założeniach
islamu i podstawach filozofii muzułmańskiej. Powinien umieć zinterpretować i
analizować zjawiska religijne i filozoficzne.
5. Wiedza o sztuce islamu
Treści kształcenia: Rozwój sztuki muzułmańskiej, czynniki, które wpłynęły na jej
kształtowanie, rola religii. Rola sztuki w kulturze muzułmańskiej. Najważniejsze formy
sztuki rozwijające się na terenie kalifatu, wpływy greckie, irańskie, indyjskie.
Podstawowe wiadomości o architekturze, typy budowli, ich związki z kulturą.
Efekty kształcenia: Student powinien posiadać podstawową wiedzę o historii sztuki i
architektury muzułmańskiej. Powinien umieć analizować dzieła sztuki i nazwać
podstawowe konstrukcje architektoniczne islamu.
6. Wiedza o języku arabskim
Treści kształcenia: Wiadomości dotyczące opisowej gramatyki języka arabskiego.
Przedmiot obejmuje omówienie podstawowych działów gramatyki: fonologii,
morfologii oraz składni klasycznego języka arabskiego. Wykład z gramatyki
uzupełniony o liczne przykłady zastosowania konkretnych konstrukcji gramatycznych,
pochodzące zarówno z klasycznej literatury arabskiej, jak i z języka współczesnego.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować gramatykę opisową języka arabskiego
w podstawowych działach, umieć opisać i zastosować podstawowe konstrukcje.
D. Przedmioty specjalnościowe
1. Język arabski
Treści kształcenia: Praktyczna nauka języka arabskiego rozpoczynająca się od nauki
pisma arabskiego, kaligrafii i fonetyki w praktyce, poprzez opanowanie umiejętności
pisania i czytania, zarówno pisma odręcznego, jak i druku. Nabycie umiejętności
swobodnego porozumiewania się w kwestiach codziennych i oficjalnych. Rozumienie
ze słuchu radia i telewizji.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować język arabski w mowie i piśmie, aby
móc się nim swobodnie posługiwać, tłumaczyć teksty i tłumaczyć na żywo.
2. Gramatyka języka arabskiego
Treści kształcenia: Ćwiczenia w praktyce informacji przekazywanych na zajęciach
przedmiotu „Wiedza o języku arabskim”. Praktyczne ćwiczenia z pisania, łączenia liter,
ortografii, pisowni hamzy. Ćwiczenia podstawowych konstrukcji z zakresu morfologii i
składni języka arabskiego: rodzajnik określony i nieokreślony, proste zdania imienne,
liczba podwójna i mnoga, status constructus, czasy teraźniejszy, przeszły i przyszły,
odmiana czasowników nieregularnych w tych czasach, imiesłowy, imiona
odczasownikowe, rodzaje zdań. Nauka rozpoznawania i poprawnego formułowania
wyżej wymienionych konstrukcji.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować, rozpoznawać, budować i
tworzyć konstrukcje gramatyczne języka arabskiego.
3. Kaligrafia arabska
Treści kształcenia: Zapoznanie studentów z cechami charakterystycznymi pisma
arabskiego, nauczenie pisania najpopularniejszym stylem kaligraficznym (naschi),
pokazanie najpopularniejszych innych typów pisma.
Efekty kształcenia: Student powinien nauczyć się pisać w kaligraficzny, poprawny
sposób pismem arabskim.
4. Fonetyka arabska
Treści kształcenia: Zapoznanie studentów z podstawowymi cechami fonologicznymi
języka arabskiego, omówienie ich w sposób teoretyczny oraz ćwiczenia praktyczne.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować prawidłową fonologię języka
arabskiego, nauczyć się poprawnie wymawiać wszystkie samogłoski, spółgłoski i sylaby
w różnych układach.
5. Lektura tekstów arabskich
Treści kształcenia: Lektura tekstów arabskich: tekstów prasowych, prostych tekstów
literackich oraz tekstów z zakresu teologii, polityki bądź etnologii. Umiejętność
czytania na głos, rozumienia i tłumaczenia tych tekstów na język polski. Umiejętność
wskazania konstrukcji gramatycznych w tekście. Interpretacja tekstu i dyskusja na jego
temat.
Efekty kształcenia: Student powinien czytać na głos, tłumaczyć, analizować od strony
gramatycznej i treściowej wybrane teksty arabskie oraz znać ich treść i znaczenie dla
kultury islamu.
6. II język orientalny
Treści kształcenia: Nauka drugiego języka orientalnego zaproponowanego zależnie od
możliwości Katedry Arabistyki i Islamistyki lub WO: perskiego, hebrajskiego,
tureckiego lub suahili. Opanowanie pisma (jeśli to konieczne), fonologii,
podstawowych zasad gramatycznych, umiejętność konwersacji na podstawowym
poziomie.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować pismo (w zależności od języka),
podstawowe konstrukcje gramatyczne oraz umiejętność konwersacji na podstawowym
poziomie.
7. Dialekt języka arabskiego
Treści kształcenia: Wykład zasad gramatycznych dialektu egipskiego języka arabskiego.
Wskazanie na podstawowe różnice w systemie gramatycznym języka literackiego i
dialektu. Praktyczna nauka dialektu, opanowanie umiejętności posługiwania się nim
na podstawowym poziomie, nauka czytania tekstów napisanych w dialekcie, słuchanie
filmów i audycji radiowych w dialekcie.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować podstawowe zasady gramatyczne
dialektu, umiejętność wskazania różnic między dialektem a językiem klasycznym oraz
posługiwać się dialektem w konwersacji na tematy codzienne.
8. Proseminarium arabistyczne
Treści kształcenia: Przekazanie podstawowych zasad przygotowania do pisania prac
arabistycznych. Kwestia transkrypcji i transliteracji, technika przygotowywania
przypisów, odsyłaczy i bibliografii. Podstawowy warsztat arabistyczny: encyklopedie,
posługiwanie się konkordancjami do Koranu i hadisów. Technika pisania recenzji i
rozprawek.
Efekty kształcenia: Student powinien opanować technikę pisania rozprawek,
umiejętność przygotowania przypisów i bibliografii oraz poznać podstawowy warsztat
arabistyczny.
9. Seminarium licencjackie
Treści kształcenia: Zajęcia przygotowujące studenta do napisania pracy licencjackiej
zgodnie z wybranym tematem i zainteresowaniami. Ukierunkowanie pod kątem
odpowiedniej literatury i metodologii. Zastosowanie w praktyce wiedzy dotyczącej
techniki pisania pracy i sporządzania odsyłaczy, zdobytej na proseminarium. Analiza i
opracowanie wybranych zagadnień z dziedziny literatury, religii, języka i kwestii
społeczno-ekonomicznych państw arabskich. Zajęcia zakończone napisaniem pracy
licencjackiej.
Efekty kształcenia: Student powinien poznać odpowiednią literaturę i metodologię,
stosować w praktyce wiedzę dotyczącą techniki przygotowania pracy licencjackiej na
wybrany temat.