sprawdź siebie 1

SPRAWDŹ SIEBIE 1
Zad. 1
TAK
NIE
BRAK
DANYCH
W renesansie uważano, że mity to opowieści mające morał lub będące
filozoficzną przenośnią.
X
Mity są tylko skarbnicą motywów literackich.
X
Mit o Orfeuszu i Eurydyce pokazuje, że z miłością nierozerwalnie wiąże się
cierpienie.
X
Mitologia jest źródłem wartości, które zakwestionowały dwie wojny światowe.
X
Odwołania do mitów ułatwiają wyrażanie uczuć.
X
Troja Wolfganga Petersena to dowód tego, że mitologia grecka
jest dziś passé.
X
Mitologia jest dziś obecna w wielu dziedzinach nauki, np. w socjologii.
Z odwołaniami do mitologii mamy do czynienia nawet w życiu codziennym.
X
X
Pretekstem do rozważań o wartości życia i sensie cierpienia może być Iliada
Homera.
O uniwersalności mitów świadczy to, że w XXI w. tak samo interpretujemy
znaczenie postaci mitologicznych, jak robili to starożytni.
X
X
Zad. 2
Przykładowa odpowiedź:
Mit przekazuje prawdy, które nie zawsze muszą być zrozumiałe i w pełni uświadomione. Są to prawdy uniwersalne, wspólne dla całych społeczności, a nie indywidulane.
Mitologia jest jak lustro, w którym przeglądają się także ludzie współcześni, co oznacza, że także dzisiaj w licznych motywach mitologicznych rozpoznajemy swoje działania, emocje i problemy. Jednakże każdy widzi w lustrze swoje odbicie, czyli inaczej interpretuje mitologię. Film Troja jest przykładem takiego indywidualnego
spojrzenia na mit o wojnie trojańskiej.
Zad. 3
Okrutnej, ale cennej lekcji udziela nam też mit o Edypie.
Mity antyczne są zresztą zbyt ważnym składnikiem współczesnej tożsamości, by mogły przeminąć.
Kompleksów mitologicznych mamy w psychologii więcej – Elektry, Medei, Ateny.
OPINIA
OPINIA
FAKT
Zad. 4
Przykładowa odpowiedź: Sofokles Antygona; Homer Odyseja, Iliada; mit o Dedalu i Ikarze; mit o Demeter
i Korze; mit o Prometeuszu; mit o Syzyfie.
Zad. 5
Odpowiedź:
• Twierdzenie prawdziwe.
• Twierdzenie nieprawdziwe. Czwartą z pięciu części retoryki stanowiła memoria, czyli pamięciowe opanowanie
mowy, tak więc nauczenie się na pamięć przygotowanej mowy można zaliczyć do jednej z części retoryki.
• Twierdzenie nieprawdziwe, to tylko jedna z definicji. Retoryka jest zbiorem norm i zasad sztuki posługiwania
się mową.
• Twierdzenie prawdziwe.
• Twierdzenie nieprawdziwe, zawiera dwa błędy. Retoryka od czasów antycznych wchodziła w skład 7 sztuk
wyzwolonych.
• Twierdzenie prawdziwe.
• Twierdzenie nieprawdziwe. Erystyka jest sztuką dyskutowania i prowadzenia sporów.
Zad. 6
Przykładowa odpowiedź: Retoryka jest umiejętnością pięknego wysławiania się, którą człowiek ma lub której
może się nauczyć.
Zad. 7
Definicję podanych słów można odnaleźć na przykład w słowniku wyrazów obcych lub w słowniku języka
polskiego. Powinno się szukać wyrazów podstawowych, a nie – pochodnych.
WYRAZ
WYRAZ
PARAFRAZA
POCHODNY
PODSTAWOWY
SŁOWOTWÓRCZA
skodyfikowany
skodyfikować
taki, który ktoś
FORMANT
PODSTAWA
-any
skodyfikow-
skodyfikował
oratorski
intencjonalność
CZĘŚĆ MOWY
SŁOWOTWÓRCZA
imiesłów
przymiotnikowy
orator
należący do oratora
-ski
orator-
przymiotnik
intencjonalny
coś, co jest
-ość
inencjonaln-
rzeczownik
intencjonalne
Zad. 9
Przykładowa odpowiedź: Szkoła gracka wskazywała na związek retoryki z etyką, ponieważ mowa powinna
być zgodna z zasadami moralności, estetyką, gdyż orator powinien dbać o piękno języka i formę swojego
przemówienia, polityką, ponieważ stanowiła narzędzie polityków, którzy posługiwali się sztuką wysławiania się
dla osiągnięcia swoich celów.
Zad. 10/1
Odpowiedź: c
Zad. 10/2
Odpowiedź: d
Zad. 10/3
Odpowiedź: c
Zad. 10/4
Odpowiedź: b
Zad. 10/5
Odpowiedź: a
Zad. 11
Odpowiedzi:
• Mówimy, że ktoś zamienił się w słup soli, kiedy nagle znieruchomiał z przerażenia lub zaskoczenia.
• Określeniem Sodoma i Gomora określamy dzisiaj zamieszanie, bezład lub miejsce, w którym panuje taki stan
rzeczy.
Zad. 12/1
Odpowiedzi: b, c
Zad. 12/2
Odpowiedzi: a, c
Zad. 12/3
Odpowiedzi: a, d
Zad. 13
• Ja biegłam dalej,
czołgałam się i wzlatywałam,
dopóki ciemność nie runęła z nieba,
a z nią gorący żwir i martwe ptaki.
• Obejrzałam się podobno z ciekawości.
Ale prócz ciekawości mogłam mieć inne powody.
• Obejrzałam się podobno z ciekawości.
Ale prócz ciekawości mogłam mieć inne powody.
Nie, nie. Ja biegłam dalej
Zad. 14
Przykładowa odpowiedź: W tekście biblijnym o żonie Lota mówi się bardzo mało, wiemy tylko, że razem z mężem uciekała z miasta i zamieniła się w słup soli, ponieważ złamała boski zakaz. Nie ma właściwie mowy o powodach jej postępowania ani o uczuciach. W wierszu Wisławy Szymborskiej żona Lota znajduje się w centrum
zainteresowania – jest jednocześnie podmiotem i bohaterem lirycznym. Podaje wiele powodów, dla których mogła się odwrócić. Możliwe przyczyny jej postępowania świadczą o jej wrażliwości, a jednocześnie są przejawem
zwyczajnych ludzkich zachowań. Takie zestawienie przyczyn zachowania żony Lota może być odczytane również jako niezgoda na jednoznaczną tradycyjną interpretację jej postępowania. W tekście biblijnym kobieta jest
tylko przykładem ilustrującym jakąś prawdę religijną, w wierszu zaś staje się żywym czującym człowiekiem.
Zad. 16
Odpowiedź: Jedność czasu, miejsca i akcji to zasada trzech jedności. Filozofia, która nakazuje zachowanie
równowagi duchowej niezależnie od sytuacji to stoicyzm. Hebrajska pieśń religijna sławiąca potęgę i dobroć
Boga to psalm. Zasada stosowności i odpowiednich proporcji, która nakazywała, by wszystkie elementy dzieła
do siebie pasowały to zasada decorum. Uroczysta pieśń pochwalna sławiąca powszechnie uznawane idee lub
wartości, czyny bohaterskie to hymn. Księgi otwierające Stary Testament (Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb,
Powtórzonego Prawa) nazywamy Pięcioksięgiem (Torą).
Zad. 17
Ateński mąż stanu, twórca demokracji ateńskiej to Perykles. Przywódca największego powstania niewolników
w starożytnym Rzymie to Spartakus. Najstarszy z patriarchów izraelskich, którego Bóg wystawił na próbę,
prosząc o złożenie syna w ofierze to Abraham. Przeciwnik i pogromca Hektora to Achilles. Syn Priama, sędzia
w sporze bogiń o najpiękniejszą to Parys.
Zad. 18/1
Odpowiedź: c
Zad. 18/2
Odpowiedź: c
Zad. 18/3
Odpowiedź: b
Zad. 18/4
Odpowiedź: a
Zad. 18/5
Odpowiedź: d
Zad. 18/6
Odpowiedź: a
Zad. 19
teatr grecki
Nike z Samotraki
Akropol
akwedukt
Dyskobol Myrona