Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki

SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU)
Informacje ogólne
Kod
BFEP
modułu
Rodzaj modułu
Nazwa
FILOZOFIA I ETYKA ZAWODU PIELĘGNIARKI
modułu
Obowiązkowy
Wydział PUM
Wydział Nauk o Zdrowiu
Kierunek studiów
Pielęgniarstwo
Specjalność
Poziom studiów
I stopień
Forma studiów
Rok studiów
stacjonarne
Semestr studiów
Liczba przypisanych punktów
ECTS
zimowy i letni
Formy prowadzenia zajęć
Osoba odpowiedzialna za
moduł
I
3
Wykłady – 40 h
Ćwiczenia – 20 h
BN - 15
dr hab. n. zdr. Elżbieta Grochans
Strona internetowa
dr n. zdr. Magdalena Kuczyńska
[email protected]
www.pum.edu.pl
Język prowadzenia zajęć
polski
Osoby prowadzące zajęcia
Strona 1 z 7
Informacje szczegółowe
Cele modułu
Wiedzy
Umiejętności
Wymagania wstępne
w zakresie
Kompetencji
społecznych
Wyposażenie studenta w wiedzę z zakresu
wybranych koncepcji filozoficzno – etycznych,
mających zastosowanie w naukach o człowieku,
w tym w pielęgniarstwie. Zapoznanie studenta z
zasadami etyki medycznej.
Zastosowanie w praktyce umiejętności
podejmowania decyzji o charakterze moralnym,
opartych na racjonalnej argumentacji.
Zastosowanie w praktyce zasad etyki zawodowej
i dobrej praktyki zawodu pielęgniarki/arza.
Przedmiot dotyczy zagadnień filozofii i etyki ogólnej
oraz filozofii i etyki zawodu pielęgniarki/arza;
podejmowane są w nim podstawowe pojęcia filozofii
i etyki ogólnej, etyki badań naukowych, bioetyki
i etyki zawodowej pielęgniarki/arza
Znajomość na poziomie maturalnym założeń epok od
starożytności do współczesności, w kontekście
społeczno-historycznym.
Umiejętność podejmowania dyskusji w grupie.
Postawa otwarta na dyskusję w grupie, nacechowana
szacunkiem wobec rozmówców.
Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu)
numer
Student, który zaliczył moduł
efektu
(przedmiot)
kształcenia
wie/umie/potrafi:
BFEP.W41. różnicuje przedmiot etyki ogólnej
i zawodowej
BFEP.W42. posiada wiedzę z zakresu koncepcji
filozoficzno-etycznych przydatnych
w pielęgniarstwie (psychologicznopersonalistyczna,
egzystencjalistyczna,
personalistyczna, kosmicznoewolucyjna, etyka niezależna
Tadeusza Kotarbińskiego)
BFEP. W43. charakteryzuje istotę podejmowania
decyzji etycznych i rozwiązywania
dylematów moralnych w pracy
pielęgniarki
BFEP. W44. zna problematykę etyki
normatywnej w tym aksjologii
wartości, powinności i sprawności
moralnych istotnych w pracy
pielęgniarki
BFEP. W45. rozumie treść kodeksu etyki
SYMBOL
Sposób weryfikacji
(odniesienie do) efektów kształcenia
EKK
(forma zaliczeń)
B. W41.
E
B. W42.
E
B. W43.
D, A, E
B. W44.
E
B. W45.
D, A, E
Strona 2 z 7
BFEP. U28.
BFEP. U29.
BFEP. U30.
DFEP.K1.
DFEP.K2.
DFEP.K3.
DFEP.K4.
DFEP.K5.
DFEP.K6.
zawodowej pielęgniarki
szanuje godność osoby ludzkiej w
relacji z podopiecznym i jego
rodziną
wie, jak rozwiązywać dylematy
moralne w praktyce zawodowej
dba o rozwój moralny i
kształtowanie sumienia
szanuje godność i autonomię osób
powierzonych opiece
systematycznie wzbogaca wiedzę
zawodową i kształtuje
umiejętności, dążąc do
profesjonalizmu
przestrzega wartości, powinności i
sprawności moralnych w opiece
B. U28.
D
B. U29.
D, P
B. U30.
D, E
D.K1.
D, E
D.K2.
D, E
D.K3.
D
wykazuje odpowiedzialność
moralną za człowieka i
wykonywanie zadań zawodowych
D.K4.
przestrzega praw pacjenta
rzetelnie i dokładnie wykonuje
powierzone obowiązki zawodowe
D.K5.
D.K6.
D
D
D
DFEP.K7.
DFEP.K8.
D.K7.
D, E
przestrzega tajemnicy zawodowej
współdziała w ramach zespołu
D.K8.
interdyscyplinarnego w
rozwiązywaniu dylematów
D, P
etycznych z zachowaniem
zasad kodeksu etyki
zawodowej
DFEP.K9.
jest otwarty na rozwój
D.K9.
D
podmiotowości własnej i
pacjenta
DFEP.K10.
przejawia empatię w relacji z
D.K10.
D
pacjentem i jego rodziną oraz
współpracownikami
Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć
inne ...
Zajęcia
praktyczne
Ćwiczenia
Ćw.
projektowe
Ćwiczenia
kliniczne
Ćw. laborat.
Symbol modułu lub
Student, który zaliczył moduł
(przedmiot)
wie/umie/potrafi:
Zajęcia
seminaryjne
numer
efektu
kształcenia
Wykład
Forma zajęć dydaktycznych
BFEP.W41.
różnicuje przedmiot etyki
ogólnej i zawodowej
X
Strona 3 z 7
BFEP.W42.
BFEP. W43.
BFEP. W44.
posiada wiedzę z zakresu
koncepcji filozoficznoetycznych przydatnych w
pielęgniarstwie
(psychologicznopersonalistyczna,
egzystencjalistyczna,
personalistyczna, kosmicznoewolucyjna, etyka niezależna
Tadeusza Kotarbińskiego)
charakteryzuje istotę
podejmowania decyzji
etycznych i rozwiązywania
dylematów moralnych w pracy
pielęgniarki
zna problematykę etyki
normatywnej w tym aksjologii
wartości, powinności i
sprawności moralnych istotnych
w pracy pielęgniarki
X
X
X
X
X
rozumie treść kodeksu etyki
zawodowej pielęgniarki
X
X
szanuje godność osoby ludzkiej
w relacji z podopiecznym i jego
rodziną
X
X
wie, jak rozwiązywać dylematy
moralne w praktyce zawodowej
X
X
BFEP. U30.
dba o rozwój moralny i
kształtowanie sumienia
X
X
DFEP.K1.
szanuje godność i autonomię
osób powierzonych opiece
X
X
systematycznie wzbogaca
wiedzę zawodową i
kształtuje umiejętności,
dążąc do
profesjonalizmu
X
X
przestrzega wartości,
powinności i sprawności
moralnych w opiece
X
X
BFEP. W45.
BFEP. U28.
BFEP. U29.
DFEP.K2.
DFEP.K3.
Strona 4 z 7
DFEP.K4.
wykazuje odpowiedzialność
moralną za człowieka i
wykonywanie zadań
zawodowych
X
X
przestrzega praw pacjenta
X
X
rzetelnie i dokładnie wykonuje
powierzone obowiązki
zawodowe
X
X
przestrzega tajemnicy
zawodowej
X
X
DFEP.K5.
DFEP.K6.
DFEP.K7.
współdziała w ramach zespołu
interdyscyplinarnego w
rozwiązywaniu
X
X
dylematów etycznych z
zachowaniem zasad
kodeksu etyki
zawodowej
DFEP.K9.
jest otwarty
na rozwój
X
podmiotowości własnej i X
pacjenta
DFEP.K10.
przejawia empatię w relacji z
X
X
pacjentem i jego rodziną oraz
współpracownikami
Treść modułu (przedmiotu) kształcenia
Symbol
treści
Opis treści kształcenia
kształcenia
Wprowadzenie w zagadnienia filozoficzne:
wybrane pojęcia, przedmiot ontologii,
TK_01
epistemologii, aksjologii, filozofii przyrody,
filozofii religii, antropologii filozoficznej.
Filozofia starożytna: presokratejczycy,
TK_02
Sokrates, Platon, Arystoteles, cynicy, Epikur
stoicy, sceptycy.
Filozofia średniowiecza i nowożytna: św.
Augustyn jako postać z pogranicza epok, św.
TK_03
Tomasz z Akwinu, Kartezjusz, Bernard
Mandeville, Hobbes, Locke, Bentham, Mill,
Kant, Hume, Schopenhauer, Nietzsche
Filozofia współczesna, przegląd stanowiska:
fenomenologia, personalizm, filozofia dialogu,
TK_04
kosmiczno-ewolucyjna koncepcja człowieka.
Etyka niezależna Kotarbińskiego.
Przedmiot filozofii pielęgniarstwa, pojęcia,
TK_05
obszar działania.
Historyczne uwarunkowania rozwoju filozofii
TK_06
pielęgniarstwa.
Wprowadzenie w etykę ogólną: przedmiot
TK_07
etyki, metaetyka, etyka deskryptywna, etyka
normatywna; moralność a etyka. Źródła norm
DFEP.K8.
Odniesienie do efektów
kształcenia dla modułu
BFEP.W42; DFEP.K9.
BFEP.W42; DFEP.K9.
BFEP.W42; DFEP.K9.
BFEP.W42; DFEP.K9.
BFEP.W42; BFEP. U28.;
DFEP.K1.; DFEP.K9.
BFEP.W42; BFEP. U28.;
DFEP.K1.;
BFEP.W41.; BFEP. W44
Strona 5 z 7
TK_08
TK_09
TK_10
(religia, rozum, emocje, umowa społeczna).
Rozwój moralny jako wymóg dojrzałej
postawy pielęgniarki w pracy (rozwój moralny
wg Kohlberga). Pojęcie wartości, hierarchii
wartości.
Postawy moralne pielęgniarek w oparciu o
analizę postaw pielęgniarek polskich i
niemieckich z czasów II wojny światowej –
dyskusja nad wartościami w życiu
pielęgniarki/arza.
Dylemat moralny, wprowadzenie w analizę
dylematów moralnych z ukierunkowaniem na
pracę pielęgniarki – zajęcia w oparciu o
kazusy. Kantyzm, utylitaryzm, teoria cnoty –
przegląd stanowisk w odniesieniu do wyborów
moralnych.
TK_11
Tolerancja jako idea moralna niezbędna w
pracy pielęgniarki/arza.
TK_12
Zasady etyki medycznej w odniesieniu do
pracy pielęgniarki/arza. Idea troski w
pielęgniarstwie.
TK_13
Odpowiedzialność w pracy pielęgniarskiej.
Kodeks etyki MRP i Kodeks Etyki
Pielęgniarki i Położnej RP – praca w oparciu o
kazusy.
TK_15
Etyka pielęgniarska w odniesieniu do
wybranych specjalizacji: neonatologia i
pediatria, chirurgia, intensywna terapia,
onkologia, opieka paliatywna. Etyka w pracy
w DPS.
TK_14
Etyka badań naukowych – przygotowanie
studentów pielęgniarstwa do aktywnej
postawy naukowej opartej na zasadach
moralnych.
TK_15
Wybrane zagadnienia z bioetyki i ich
odniesienie do pielęgniarstwa.
TK_16
Moralne granice badań naukowych: czy w
imię nauki można wykonać wszystko? –
dyskusja.
BFEP. W43.; BFEP. W44;
BFEP. U28.; BFEP. U30.;
DFEP.K1.; DFEP.K4.;
DFEP.K9.; DFEP.K10.
BFEP. W43.; BFEP. W44;
BFEP. W45.; BFEP. U28.;
BFEP. U29.; BFEP. U30.;
DFEP.K4.; DFEP.K10.
BFEP. W43.; BFEP. W44;
BFEP. U28.; BFEP. U29.;
BFEP. U30.; DFEP.K3.;
DFEP.K5.; DFEP.K7.;
DFEP.K8.;
BFEP. U28.; BFEP. U30.;
DFEP.K1.; DFEP.K3.;
DFEP.K5.; DFEP.K9.;
DFEP.K10.
BFEP. W44; BFEP. U28.;
BFEP. U30.; DFEP.K1.;
DFEP.K3.; DFEP.K4.,
DFEP.K5.; DFEP.K7.;
BFEP. W43.; BFEP. W44;
BFEP. W45.; BFEP. U28.;
BFEP. U29.; BFEP. U30.;
DFEP.K1.; DFEP.K2.;
DFEP.K3.; DFEP.K4.;
DFEP.K5.; DFEP.K6.;
DFEP.K7.; DFEP.K8.;
DFEP.K9.; DFEP.K10.
BFEP. W43.; BFEP. W44;
BFEP. W45.; BFEP. U28.;
BFEP. U29.; BFEP. U30.;
DFEP.K1.; DFEP.K3.;
DFEP.K4.; DFEP.K5.;
DFEP.K6.; DFEP.K7.;
DFEP.K9.; DFEP.K10.
BFEP. W43.; BFEP. U28.;
BFEP. U29.; DFEP.K2.;
DFEP.K4.; DFEP.K6.;
DFEP.K7.; DFEP.K9.;
DFEP.K10.
BFEP. W43.; BFEP. W44;
BFEP. U28.; BFEP. U29.;
BFEP. U30.; DFEP.K1.;
DFEP.K5.; DFEP.K7.;
DFEP.K8.; DFEP.K10.
BFEP. W43.; BFEP. W44;
BFEP. U28.; DFEP.K1.;
DFEP.K5.; DFEP.K7.
Strona 6 z 7
Piśmiennictwo i pomoce naukowe
Piśmiennictwo obowiązkowe
Konstańczak S.: Etyka pielęgniarska. Wyd. Difin. Warszawa 2010
Fry S.T., Johnstone M-J.: Etyka w praktyce pielęgniarskiej. Wyd. Makmed. Warszawa Lublin 2009
Środa M.: Etyka dla myślących.Wyd. Czarna Owca. Warszawa 2010
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS)
Forma nakładu pracy studenta
(udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie
sprawozdania, itp.)
Obciążenie studenta [h]
Nauczyciel
Godziny kontaktowe z nauczycielem
60
Przygotowanie do seminariów
10
Czytanie wskazanej literatury
5
Przygotowanie do egzaminu
10
Praca bez nauczyciela
15
Sumaryczne obciążenie pracą studenta
Student
Średnia
100
Punkty ECTS za moduł 3
Uwagi
FORMA ZALICZENIA – egzamin
 obecność 100%; nb na seminariach i wykładach musi być zaliczona i usprawiedliwiona na
następnych zajęciach
 aktywność na zajęciach w tym czytanie wskazanej literatury
 wykonanie pracy samokształceniowej i złożenie jej w sekretariacie Zakładu Pielęgniarstwa
pok.312, Żołnierska 48, w nieprzekraczalnym terminie do 15 stycznia 2014. Kryteria
zostaną podane w trakcie pierwszych zajęć wykładowych oraz umieszczone na stronie
internetowej Zakładu Pielęgniarstw. Prace niespełniające podane kryteria nie będą poddane
ocenie, co będzie skutkowało niezaliczeniem przedmiotu w semestrze I.
Tematy pracy samokształceniowej (jeden do wyboru):
1. Na podstawie książki „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall, proszę dokonać
analizy postaw moralnych pielęgniarek pracujących w Getcie Warszawskim.
2. Z czasopism pielęgniarskich (polskich lub zagranicznych) proszę wybrać jeden artykuł
o tematyce filozoficzno - etycznej, streścić go i poddać dyskusji w oparciu o literaturę
przedmiotu i własne przemyślenia.
3. Troska o człowieka– przestarzały obowiązek czy ponadczasowa idea pielęgniarstwa?
Proszę uzasadnić swój pogląd w oparciu o literaturę z przedmiotu i własne
przemyślenia.
Metody oceniania np.:
A – analiza literatury
E – egzamin: test
D – dyskusja
P – praca pisemna
Strona 7 z 7