Strategia Powiatu Łobeskiego - Starostwo Powiatowe w Łobzie
advertisement
STRATEGIA ROZWOJU POWIATU ŁOBESKIEGO Łobez, kwiecień 2004r Strategia rozwoju powiatu łobeskiego SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI ............................................................................................................................................................... 2 1. WPROWADZENIE ........................................................................................................................................... 3 PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA .............................................................................................................................. 3 AUTORZY OPRACOWANIA .......................................................................................................................................... 3 ŹRÓDŁA DANYCH ...................................................................................................................................................... 3 2. ANALIZA STANU - DIAGNOZA POWIATU ŁOBESKIEGO ................................................................... 5 ANALIZA I OCENA STANU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ ....................................................................................... 5 Ład przestrzenny i gospodarka terenami gminy .................................................................................................. 5 Budownictwo mieszkaniowe ................................................................................................................................. 8 Połączenia transportowe. Lokalny transport zbiorowy ..................................................................................... 10 Gospodarka odpadami komunalnymi oraz gospodarka wodno-kanalizacyjna .................................................. 11 Efekty ekologiczne i rzeczowe inwestycji ekologicznych w Powiecie Łobeskim ................................................ 20 Telekomunikacja ................................................................................................................................................ 21 Telefonia bezprzewodowa .................................................................................................................................. 22 Sieć gazowa i energetyczna ............................................................................................................................... 22 Targowiska i hale............................................................................................................................................... 23 Cmentarze .......................................................................................................................................................... 23 ANALIZA I OCENA ZASOBÓW ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ................................................................................ 25 Walory krajobrazowe ......................................................................................................................................... 25 Tereny rekreacyjne i urządzenia sportowe ........................................................................................................ 27 Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego .................................................................................................... 31 GOSPODARKA .......................................................................................................................................................... 32 Instytucje ............................................................................................................................................................ 32 Przedsiębiorstwa ................................................................................................................................................ 33 Banki .................................................................................................................................................................. 35 Ubezpieczenia .................................................................................................................................................... 36 Tendencje rozwoju gospodarczego .................................................................................................................... 36 ANALIZA I OCENA STANU ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH ORAZ LEŚNICTWA .................................................. 38 Struktura agrarna i własności gospodarstw rolnych ......................................................................................... 38 Gospodarka leśna .............................................................................................................................................. 40 ANALIZA I OCENA SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ I RYNKU PRACY ............................................................................. 41 Populacja – struktura wiekowa i płciowa .......................................................................................................... 41 Siła robocza – kluczowe kwalifikacje, rozmiar i struktura bezrobocia .............................................................. 44 Szkolnictwo podstawowe i zawodowe ................................................................................................................ 47 Infrastruktura społeczna .................................................................................................................................... 48 PODSUMOWANIE DIAGNOZY POWIATU ŁOBESKIEGO ................................................................................................ 61 3. STRATEGIA ROZWOJU POWIATU ŁOBESKIEGO .............................................................................. 63 STRESZCZENIE STRATEGII ROZWOJU .......................................................................................................... 63 ANALIZA SWOT .................................................................................................................................................. 64 Grupa I............................................................................................................................................................... 64 Grupa II ............................................................................................................................................................. 65 Zbiorcza analiza SWOT ..................................................................................................................................... 66 ANALIZA PROBLEMÓW .................................................................................................................................... 67 ANALIZA CELÓW ............................................................................................................................................... 70 PRZEGLĄD PLANOWANIA STRATEGII (MIERNIKI)..................................................................................... 80 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ ............................................................................................................................. 85 SKŁAD OSOBOWY GRUPY PLANOWANIA STRATEGICZNEGO .............................................................. 102 2 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 1. WPROWADZENIE PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA Przedmiotem niniejszego opracowania jest strategia powiatu łobeskiego. Zasadniczym celem opracowania jest wskazanie najważniejszych atutów i słabości powiatu oraz analiza możliwości i zagrożeń znajdujących się w bliższym i dalszym jego otoczeniu i wypracowanie propozycji zadań i przedsięwzięć na najbliższe lata. AUTORZY OPRACOWANIA Strategię opracował Zarząd Powiatu Łobeskiego w oparciu o materiały opracowane przez zespół konsultantów Fundacji na Rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego z siedzibą w Szczecinie w składzie: dr hab. prof. US Dariusz Zarzecki – kierownik projektu, Mirosław Gębski, Janusz Jozel, dr Tomasz Wiśniewski, Magdalena Kisielewska, Katarzyna Byrka-Kita. Podstawowe znaczenie dla definiowania strategii miały opinie przedstawicieli Starostwa Powiatowego w Łobzie oraz materiały wypracowane w trakcie warsztatów , w których brali udział pracownicy Starostwa Powiatowego w Łobzie, gmin wchodzących w skład powiatu, przedstawiciele organizacji pozarządowych działających na terenie powiatu oraz przedsiębiorcy prowadzącymi działalność gospodarczą na terenie powiatu. ŹRÓDŁA DANYCH W opracowaniu wykorzystano następujące źródła informacji: sprawozdawczość finansowa i dane z zasobów powiatu łobeskiego, dane statystyczne dotyczące powiatu, gmin powiatu, województwa zachodniopomorskiego, publikowane w oficjalnych wydawnictwach Urzędu Statystycznego, bezpośrednie rozmowy z pracownikami Starostwa Powiatowego w Łobzie, gmin wchodzących w skład powiatu, warsztaty i konsultacje z przedstawicielami organizacji pozarządowych działających na terenie powiatu, warsztaty i konsultacje z przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą na terenie powiatu, 3 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego konsultacje z pracownikami Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie, dane z oficjalnych stron internetowych Urzędu Miasta i Gminy w Dobrej, Łobzie, Radowie Małym, Resku, Węgorzynie. Z uwagi na brak możliwości uzyskania danych na ten sam moment (za ten sam okres), diagnozę przeprowadzono posługując się najbardziej aktualnymi informacjami, jakie były dostępne autorom niniejszego opracowania. Warto również podkreślić, że powiat łobeski został utworzony 1 stycznia 2002 roku i jest jednym z najmłodszych powiatów w Polsce. Stanowiło to obiektywną przeszkodę w dostępie do wielu, często nawet podstawowych, danych statystycznych. 4 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 2. ANALIZA STANU - DIAGNOZA POWIATU ŁOBESKIEGO ANALIZA I OCENA STANU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Ład przestrzenny i gospodarka terenami gmin Powiat łobeski jest jednym z najmłodszych powiatów w Polsce. Powstał 1 stycznia 2002 roku. Położony jest w centralnej części województwa zachodniopomorskiego. Powiat graniczy z powiatami: gryfickim, świdwińskim, drawskin, kołobrzeskim, stargardzkim, goleniowskim. W skład powiatu wchodzi 5 gmin: Dobra, Łobez, Radowo Małe, Resko, Węgorzyno. Gospodarkę terenami powiatu prezentują: Tabela 1 oraz poniższe wykresy. Obszar powiatu obejmuje 106,4 tys. hektarów, z czego 2,5 tys. ha przypada na obszar miejski, a 103,9 tys. ha na tereny wiejskie. 60% ogólnej powierzchni zajmują użytki rolne, 31% stanowią lasy i grunty leśne, a 9% obszaru to pozostałe tereny i nieużytki. Taka struktura gruntów sugeruje naturalny kierunek rozwoju powiatu jako kierunek rolny. Drugim kierunkiem jest rozwój ukierunkowany na rozwój turystyki, produkcji zdrowej żywności bowiem posiadamy 31 % lasów i gruntów leśnych. 5 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tabela 1. Struktura gruntów powiatu łobeskiego pod względem sposobów wykorzystania Powiat Powiat Powiat ogółem obszar obszar miejski wiejski 106 423 Powierzchnia w hektarach Dobra Łobez Radowo Małe Resko Węgorzyno 2 514 103 909 11 576 22 719 Powiat Powiat Powiat ogółem obszar obszar miejski wiejski Dobra 18 036 28 507 25 585 Łobez Radowo Małe Resko Węgorzyno użytki rolne 64 012 1 274 62 738 9 175 12 701 12 170 14 214 15 752 grunty orne 51 717 940 50 777 7 240 10 215 10 287 11 447 12 528 164 5 159 32 24 26 44 38 łąki trwałe 5 808 159 5 649 1 064 841 895 1 452 1 556 Pastwiska trwałe 4 679 108 4 571 671 1 230 632 882 1 264 grunty rolne zabudowane 1 204 56 1 148 117 326 243 260 258 440 6 434 51 65 87 129 108 Powiat Powiat Powiat ogółem obszar obszar miejski wiejski Dobra Sady Rowy grunty leśne zakrzewione oraz zadrzewione Lasy grunty zadrzewione i zakrzewione i 32 651 245 32 406 32 225 228 31 997 426 17 409 Powiat Powiat Powiat ogółem obszar obszar miejski wiejski Łobez Radowo Małe Resko Węgorzyno 1 478 7 883 4 693 12 312 6 293 1 443 7 789 4 637 12 235 6 121 35 94 Dobra 56 77 164 Łobez Radowo Małe Resko Węgorzyno 4 190 743 3 447 409 1 031 557 1 135 1 059 tereny mieszkalne 203 186 17 33 81 0 56 33 tereny przemysłowe 100 95 5 7 68 0 15 10 tereny zabudowane 92 89 3 10 59 0 13 10 Zurbanizowane tereny niezabudowane 68 62 6 11 29 0 13 15 422 90 332 28 70 73 110 141 2 884 164 2 720 274 631 463 832 684 tereny kolejowe 389 57 332 21 87 20 96 165 użytki kopalne 32 0 32 25 6 1 0 0 Powiat Powiat Powiat ogółem obszar obszar miejski wiejski Dobra grunty zabudowane i zurbanizowane tereny rekreacyjno - wypoczynkowe drogi Łobez Radowo Małe Resko Węgorzyno grunty pod wodami 2 563 161 2 402 50 379 251 161 1 722 Powierzchniowo płynącymi 1 976 138 1 838 50 230 125 112 1 459 Powierzchniowo stojącymi 587 23 564 0 149 126 49 263 0 0 0 0 0 0 0 0 Powiat Powiat Powiat ogółem obszar obszar miejski wiejski Dobra użytki ekologiczne Nieużytki tereny różne 2 837 2 763 461 Powiat Powiat Powiat ogółem obszar obszar miejski wiejski Dobra 170 74 17 153 3 Łobez Radowo Małe Resko Węgorzyno 692 353 600 731 Łobez Radowo Małe Resko Węgorzyno 33 12 85 37 Źródło: Starostwo Powiatowe w Łobzie. 6 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Wykres 1. Gospodarka gruntami powiatu łobeskiego nieużytki 2.7% grunty pod wodami 2.4% tereny różne 0.2% grunty zabudowane i zurbanizowane 3.9% użytki rolne 60.1% grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 30.7% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Tabeli 1. Strukturę własności gruntów powiatu łobeskiego przedstawia Tabela 2 oraz poniższy wykres. Tabela 2 Struktura własności gruntów powiatu łobeskiego POWIAT DOBRA ŁOBEZ RADOWO MAŁE RESKO 83577 7838 16923 15724 23779 282 21 155 0 19 Grunty gmin i związków międzygminnych z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste (w ha) 2082 81 544 281 363 Grunty gmin i związków międzygminnych przekazane w użytkowanie wieczyste (w ha) 226 17 121 6 28 Grunty gminne i inne osoby prawne , których organami założycielskimi są organy gmin (w ha) 2 0 0 2 0 Grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste (w ha) Grunty Skarbu Państwa użytkowanie wieczyste (w ha) przekazane w Grunty osób fizycznych (w ha) 16834 2410 3407 1914 3880 Grunty spółdzielni (w ha) 105 32 6 56 4 Grunty kościołów i związków wyznaniowych (w ha) 211 16 46 50 32 Grunty powiatów i związków powiatowych (w ha) 79 19 5 0 55 3025 1140 1512 3 347 Grunty spółek prawa handlowego (w ha) Źródło: Wydział Geodezji Starostwa Powiatowego w Łobzie 7 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Wykres 2 Struktura własności gruntów powiatu Grunty spółek prawa handlowego Pozostałe 3% 3% Grunty osób fizycznych 16% Grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste 78% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych, które przedstawia Tabela 2. Dominującą formą własności gruntów w powiecie jest własność państwowa – prawie 80%. W rękach osób fizycznych znajduje się jedynie 16% ogółu gruntów. Taka struktura własności jest typowa dla tzw. obszarów popegeerowskich. Własność państwową należy jednak postrzegać w ten sposób, że zdecydowana większość tych gruntów jest dzierżawiona lub użytkowana przez osoby fizyczne i firmy, które prowadzą na nich normalną gospodarkę. Brak środków finansowych i skomplikowana procedura nabycia powoduje , że grunty te sa jeszcze własnością skarbu państwa. Budownictwo mieszkaniowe Tabela 3. Najważniejsze dane na temat budownictwa mieszkaniowego w powiecie łobeskim liczba mieszkań oddanych do użytku (w ostatnich latach) zapotrzebowanie plany remontów na mieszkania mieszkań (obecnie) prognozy budowy nowych mieszkań POWIAT 35 315 210 89 g. Radowo Małe 8 50 20 8 g. Resko 4 40 60 10 g. Łobez 19 100 40 40 g. Dobra 0 60 60 20 8 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego g. Węgorzyno 4 65 30 11 Źródło: Starostwo Powiatowe w Łobzie. W roku 2002 na terenie gmin, które wchodzą w skład powiatu łobeskiego znajdowało się 12 137 mieszkań, w których było łącznie 43 771 izb. Największy odsetek mieszkań znajdował się w gminie Łobez - 38%, Resko -22% i Węgorzyno -19%. W gminie Dobra znajdowało się 12% wszystkich mieszkań, a gminie Radowo Małe tylko 10%. Powierzchnia użytkowa wszystkich mieszkań w powiecie wynosiła razem 743 131 m2, zamieszkiwało ją łącznie 38 717 osób. Przeciętnie jedno mieszkanie w powiecie zamieszkiwało 3,19 osób, natomiast liczba osób przypadająca na jedną izbę wynosiła średnio 0,89 osoby. Średnia powierzchnia użytkowa mieszkania wynosiła w 2002 roku 62,02 m2, na jedną osobę przypadało przeciętnie 19,46 m2. Tabela 4. Zasoby mieszkaniowe zamieszkane w roku 2002 w powiecie łobeskim przeciętna Wyszczególnienie Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa mieszkań w m2 Ludność w mieszkaniach liczba osób Powierzchnia użytkowa w m2 w na 1 izbę 1 mieszkania na 1 osobę 1 mieszkaniu Dobra 1 501 5 336 91 649 4 635 3,09 0,87 61,1 19,8 Resko 2 632 9 394 157 751 8 376 3,18 0,89 59,9 18,8 Radowo Małe 1 188 4 227 78 320 3 842 3,23 0,91 65,9 20,4 Łobez 4 567 16 613 272 528 14 530 3,18 0,87 59,7 18,8 Węgorzyno 2 249 8 201 142 883 7 334 3,26 0,89 63,5 19,5 Powiat 12 137 43 771 743 131 38 717 3,19 0,89 62,02 19,46 Źródło: Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego, Tom II, Urząd Statystyczny w Szczecinie, Szczecin 2001. W 2002 roku 1481 mieszkań w gminach powiatu stanowiło własność gmin, co stanowiło 12% wszystkich mieszkań. Łączna powierzchnia użytkowa mieszkań należących do gmiy stanowiła 9% całkowitej powierzchni wszystkich mieszkań i wynosiła 69 626m2. Tabela 5. Zasoby mieszkaniowe stanowiące własność gmin w 2002 roku Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa mieszkań w m2 Dobra 326 980 16 326 Resko 192 526 8 303 Wyszczególnienie Radowo Małe 15 42 1 266 Łobez 729 2 164 33 332 219 628 10 399 1 481 4 340 69 626 Węgorzyno Powiat Źródło: Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego, Tom II, Urząd Statystyczny w Szczecinie, Szczecin 2001. 9 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Połączenia transportowe. Lokalny transport zbiorowy Podstawowy szlak komunikacyjny znajdujący się na obszarze powiatu stanowią drogi: 1. krajowe droga nr 20 Stargard Szczeciński - Chociwel - Węgorzyno – Drawsko Pomorskie, 2. wojewódzkie droga nr 144 Dobra – Chociwel, droga nr 146 Strzmiele – Nowogard, droga nr 147 Łobez – Strzmiele, droga nr 151 Łobez – Węgorzyno, droga nr 152 Płoty- Resko- Świdwin, droga nr 148 Drawsko Pomorskie – Starogard, 3. powiatowe o długość 380 km (w tym ulice) w tym najdłuższa i najważniejsza droga dla powiatu Węgorzyno- Resko, która spełnia też rolę drogi turystycznej. Gęstość dróg powiatowych wynosi 0,35 km na km². Odległość do najbliższego wjazdu na autostradę tj. autostradę A20 wynosi 50 km. W granicach administracyjnych miast powiatu położonych jest 22 km dróg gminnych, w tym 16 km dróg o twardej nawierzchni. Zamiejskie drogi gminne zajmują 376 km, wśród nich jest 25 km dróg o powierzchni twardej. Tabela 6. Drogi gminne powiatu łobeskiego w granicach administracyjnych miast Wyszczególnienie Zamiejskie Ogółem w w tym o twardej nawierzchni Ogółem w w tym o twardej nawierzchni km km razem W tym ulepszonej razem w tym ulepszonej Dobra 1 1 1 12 12 12 Łobez 10 5 5 38 3 3 Resko 7 6 6 10 1 0 Radowo Małe 0 0 0 288 1 0 Węgorzyno 4 4 0 28 8 8 Powiat Łobeski 22 16 12 376 25 23 Źródło: Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego, Tom II, Urząd Statystyczny w Szczecinie, Szczecin 2001. Na terenie Powiatu w gminie Łobez znajduje się trakcja kolejowa PKP, Berlin – Olsztyn. Trakcja ta łączy bezpośrednio dwie gminy powiatu Łobez – Węgorzyno. Stacje kolejowe znajdują się w miejscowościach Łobez, Węgorzyno i Runowo Pomorskie, powiat posiada połączenie kolejowe z miejscowościami Szczecin, Koszalin, Gdynia, Olsztyn, Szczecinek, Stargard Szczeciński. 10 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Przewozy autobusowe na terenie powiatu obsługiwane są przez PKS Stargard, PKS Gryfice, PKS Szczecinek, PKS Świdwin, PKS Szczecin i prywatne biura transportowe. W ostatnich latach w związku z restrukturyzacją i prywatyzacją państwowych przedsiębiorstw samochodowych (PKS) zmniejszyła się częstotliwość przewozów pasażerskich. Przyczyny takiego stanu rzeczy są złożone. Najogólniej można stwierdzić, że firmy transportowe, w tym zwłaszcza przedsiębiorstwa komunikacji regularnej (PKS), chcąc zwiększyć rentowność, a w skrajnych przypadkach zmniejszyć ponoszone straty, podniosły ceny swoich usług i zlikwidowały część deficytowych kursów. W związku z powyższym ograniczeniu uległ popyt na usługi przewozowe, bowiem dla wielu dotychczasowych klientów stały się one za drogie. Sytuację tę wykorzystały firmy prywatne, z reguły mniejsze od firm komunikacji regularnej, i zaczęły oferować tańsze przewozy, co wpłynęło znacząco na poprawę częstotliwości przewozów. Gospodarka odpadami komunalnymi oraz gospodarka wodno-kanalizacyjna Gospodarka odpadami komunalnymi Wysypiska odpadów komunalnych 1. Wysypisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Kraśniku, gmina Węgorzyno: Rok budowy – 1993r., Pojemność zapełniona – 13 600 m3, Pojemność pozostała - 20 400 m3, Uszczelnienie geomembraną HDPE o grubości 2mm, Obecność drenażu odcieków – brak, Na wysypisku w Kraśniku odcieki są rozdeszczowywane na złożu odpadów. Część odcieków wywożona jest na oczyszczalnię ścieków. Główna studnia jest niedrożna (na skutek przykrycia odpadami). Odcieki są zbierane do studzienki zapasowej. Ogrodzenie – tak, Rejestracja wjazdów – tak, Pomiar przyjmowanych odpadów – pomiar objętości, Ilość odpadów przyjmowanych rocznie – 1200 ton/rok, poniżej 10 ton na dobę. 2. Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Komorowie, gmina Resko: Rok budowy – 1995r, Pojemność zapełniona – 58 045 m3, Pojemność pozostała - 21 469 m3, 11 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Opis uszczelnienia: Do uszczelnia składowiska wykorzystano materiał naturalny – glinę po jej uprzednim uplastycznieniu. W poszczególnych kwaterach ułożono warstwę gliny – w dnie 30 cm grubości, na skarpach 40 cm grubości oraz warstwę filtracyjną. Obecność drenażu, System drenażowo-zbiorczy odcieków, odcieki gromadzone w szczelnym zbiorniku bezodpływowym, Ogrodzenie – tak, Pełne i ażurowe elementy żelbetonowe o wysokości 2,1m, Rejestracja wjazdów – tak, Pomiar przyjmowanych odpadów – pomiar objętości (m3), Ilość odpadów przyjmowanych rocznie – 2000 ton/rok, poniżej 10 ton na dobę, Planowany rok zamknięcia – 2010r. 3. Składowisko odpadów Komunalnych w Prusinowie, gmina Łobez: Rok budowy – 1986r., Pojemność zapełniona – 146 105 m3, Pojemność pozostała - 46 139 m3, Opis uszczelnienia, Składowisko posiada podłoże dna zbudowane ze słabo przepuszczanych utworów gliniastych. Obecność drenażu – brak, Ogrodzenie – tak, Rejestracja wjazdów – tak, Pomiar przyjmowanych odpadów: Określanie ilości przywożonych do składowania odpadów odbywa się na podstawie pojemności pojazdów, które je przywożą oraz przybliżonej gęstości tych odpadów, (przy czym waga „netto” w/w pojazdów jest dokładnie znana). Ilość odpadów przyjmowanych rocznie – ok.6000 ton/rok,10-20 ton na dobę, Planowany rok zamknięcia – maksymalnie 2004r. 4. Składowisko odpadów w Słajsinie, gmina Nowogard obsługuje gminę Dobra w pełnym zakresie. Posiada dopuszczenie do eksploatacji do 2010 r. ,planowana jest jego rozbudowa w ramach celowego związku gmin „R-XXI”. 12 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych 1. Gmina Łobez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Łobzie jest zarówno organizatorem jak i wykonawcą całości gospodarki odpadami komunalnymi w mieście i gminie Łobez. Od 2001r. – PUK Sp. z o.o. wspólnie z Gminą Łobez jest również wykonawcą i organizatorem selektywnej zbiórki odpadów na w/w terenie. Od roku 2002 Spółka jest również administratorem Gminnego Składowiska Odpadów w Prusinowie. PUK Sp. z o.o zajmuje się przede wszystkim zbieraniem i transportem odpadów komunalnych, przemysłowych, poprodukcyjnych, poremontowych i poinwestycyjnych, powstałych w wyniku działalności prowadzonych na terenie Gminy i Miasta Łobez. Do transportu w/w odpadów – PUK Sp. z o.o w Łobzie posiada następujące środki: Śmieciarki uniwersalne typu Jelcz i Mercedes – 3 szt., Samochód do kontenerowego transportu odpadów – 1 szt., Samochód uniwersalny samowyładowczy – 1 szt., Ciągniki rolnicze – 3 szt., Przyczepy samowyładowcze 4 szt., Kontenery typ otwarty i zamknięty i pojemniki o pojemności od 0,11 do 7 m3, Ładowacz chwytakowy, Spycharka gąsienicowa. 2. Gmina Węgorzyno Na terenie gminy Węgorzyno funkcjonuje Zakład Usług Komunalnych, Makarski K. – Makarska M., Węgorzyno. Zakład zajmuje się zbieraniem i transportem odpadów komunalnych od 1996r.. Powstał on z przekształcenia Komunalnego Zakładu MZGKiM Węgorzyno. ZUK posiada aktualne koncesje na wywóz odpadów komunalnych z terenu Gminy Węgorzyno. Dysponuje również własnymi pojemnikami do składowania nieczystości stałych o pojemności 120, 240 i 1100 l. Zakład prowadzi selektywną zbiórkę odpadów na terenie gminy (makulatura, butelki PET oraz szkło). 13 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Środkami transportu do przewozu oraz zagęszczania odpadów komunalnych są: Samochód MAN zabudowa FAUN, pojemność skrzyni ładownej 22m3, bęben zagęszczający, Samochód STAR SM 56, pojemność 5m3, Samochód STAR SK 4, pojemność beczki asenizacyjnej 5m3, Zestaw – ciągnik rolniczy plus naczepa asenizacyjnej. Gmina Resko i Radowo Małe 3. Gospodarką odpadami na terenie Gminy Resko zajmuje się między innymi Zakład Usług Budowlanych i Komunalnych Sp. z o.o., mający swoją siedzibę w Resku. Z obszaru Gminy Resko oraz Gminy Radowo Małe odpady zbierane i transportowane są także przez Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą w Nowogardzie. Odpady transportuje się na wysypisko w Słajsinie. 4. Gmina Dobra Na terenie gminy funkcjonuje zakład budzetowy Administracja Mienia Komunalnego, który zajmuje się gospodarką odpadami. Dysponuje śmieciarką LIAZ, samochodami ciężarowymi i sprzętem odpowiednim do przewozu odpadów na wysypisko w Słajsinie. Zakład prowadzi pełną obsługę, prowadzi selektywną zbiórkę odpadów tzn. makulatury, szkła i opakowań plastikowych. Gospodarka wodno-kanalizacyjna Powiat zaopatrywany jest w wodę poprzez sieć wodociągową. Na koniec 2001 długość sieci wodociągowej wynosiła 221,4 km, a liczba podłączeń prowadzących do budynków mieszkalnych 4 181. Łącznie za 2001 rok zużycie wody w gospodarstwach domowych w całym powiecie wyniosło 1 511,40 dam3, co daje 190,7 m3 na 1 mieszkańca powiatu. Użytkowanie sieci wodociągowych w gminach przedstawia się następująco: Dobra - 95% mieszkańców, Łobez - 98% mieszkańców, Węgorzyno - 95% mieszkańców, Radowo Małe - 97,4% mieszkańców, Resko - 70% mieszkańców. Znaczny odcinek łobeskiej sieci wodociągowej pochodzi sprzed II wojny światowej. Część sieci głównej wykonana została z rur żeliwnych kielichowych, uszczelnianych pakietami 14 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego wykonanymi ze sznura grafitowego oraz ołowiu. Uszczelnienia te nie są już trwałe. Część sieci została wykonana z rur azbestowo-cementowych mało odpornych na naprężenia zewnętrzne (pękają pod przejeżdżającymi coraz cięższymi pojazdami). Pozostała część infrastruktury to rury stalowe ocynkowane, które jednak leżąc w wilgotnym środowisku, a nawet na dnie Regi czy Łożnicy są coraz bardziej nadwątlane przez korozję. Coraz częstsze są awarie wodociągowe, które powodują brak wody w całym mieście. W związku z powyższym niezbędne jest przeprowadzenie gruntownej modernizacji sieci. Najmniejszy odsetek osób korzystających z sieci miejskiej występuje w gminie Resko i tam należy podjąć szybkie działania związane z rozbudową sieci. Jest to jednak zadanie gminy. Długość sieci kanalizacyjnej ogólnospławnej i na ścieki gospodarcze w powiecie na koniec roku 2001 wynosiła 53,5 km. Liczba połączeń kanalizacyjnych prowadzących do budynków mieszkalnych wyniosła w 2001 roku 774. Użytkowanie sieci kanalizacyjnych w gminach przedstawia się następująco: Dobra - 65% mieszkańców, Łobez - 60% mieszkańców, Węgorzyno - 35% mieszkańców, Resko - 30% mieszkańców, Radowo Małe - 30% mieszkańców. Tabela 7. Zestawienie danych charakteryzujących infrastrukturę wodociągowo-kanalizacyjną w powiecie łobeskim w roku 2002 Powiat łobeski Dobra Łobez Radowo Małe Resko Węgorzyno Długość sieci wodociągowej w km 221,40 27,90 59,10 25,80 58,00 50,60 Długość sieci kanalizacyjnej w km 53,50 10,10 21,50 1,90 9,80 10,20 Połączenia wodociągowe prowadzące do budynków mieszkalnych 4181 469 1176 437 1179 920 Połączenia kanalizacyjne prowadzące do budynków mieszkalnych 774 210 193 33 186 152 Zużycie wody z wodociągów w dam 3 1511,40 169,70 554,50 139,40 428,70 219,10 Zużycie wody na 1 mieszkańca w m 3 190,70 36,90 37,80 36,10 50,00 29,90 11 - 4 5 2 - Wyszczególnienie Zdroje uliczne Źródło: Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego, Tom II, Urząd Statystyczny w Szczecinie, Szczecin 2001. 15 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Na terenie powiatu funkcjonuje 8 oczyszczalni ścieków: 8 biologicznych, 1 z podwyższonym usuwaniem biogenów. Jest to stosunkowo dobra sytuacja jednak biorąc pod uwagę dodatkowe wymagania i ostrzejsze kryteria oczyszczania ścieków jakie narzuci nam prawo Unii Europejskiej, będzie to z pewnością podstawowy kierunek inwestycyjny gmin w najbliższych latach. Szczególnie trudnym problemem będzie eliminacja związków fosforu i azotu, bowiem jest to możliwe dzięki dużym nakładom inwestycyjnym. 16 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tabela 8. Zestawienie danych na temat oczyszczalni komunalnych w powiecie łobeskim Typ oczyszczalni Wyszczególnienie Z podwyższonym Ścieki oczyszczone w dam3/rok Mechaniczna Biologiczna Powiat Łobeski - 8 1 1248 Dobra - 1 - 112 Łobez - 3 1 758 Radowo Małe - 1 - 38 Resko - 2 - 272 Węgorzyno - 1 - 68 usuwaniem biogenów Źródło: Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego, Tom II, Urząd Statystyczny w Szczecinie, Szczecin 2001. Charakterystyka ważniejszych oczyszczalni Oczyszczalnia ścieków Radowo Małe Użytkownikiem oczyszczalni jest Spółdzielnia Mieszkaniowa „RADOWIANKA” w Radowie Małym. W skład oczyszczalni wchodzą następujące urządzenia: krata koszowa, przepompownia ścieków surowych, rów cyrkulacyjny, dwa pionowe osadniki wtórne. Stan techniczny i eksploatacyjny urządzeń oczyszczalni jest poprawny, jednak oczyszczalnię należy uznać za przestarzałą technicznie i technologicznie. Użytkownik posiada właściwe pozwolenie wodnoprawne na eksploatację oczyszczalni i odprowadzanie ścieków do rzeki Wilkowej za pośrednictwem ok. 2km odcinka rowu melioracyjnego. Tabela 9. Charakterystyka odprowadzanych ścieków – oczyszczalnia Radowo Małe Przeciętny dobowy odpływ ścieków [m3/d] 130,0 Przeciętne dobowe ładunki zanieczyszczeń [kg/d] BZT5 1,7 ChZT 9,4 Zawiesina ogólna 4,6 Azot ogólny 4,8 Fosfor ogólny 0,5 Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Komunalna oczyszczalnia ścieków Resko Użytkownikiem oczyszczalni jest Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Resku. W skład oczyszczalni wchodzą następujące urządzenia: punkt zlewny ścieków dowożonych, przepompownia ścieków surowych, piaskownik pionowy, zestaw „BIOBLOK” typu PS-1200 oraz węzeł przeróbki osadów (stacja mechanicznego odwadniania osadu nadmiernego typu „DRAIMAD”, składowisko osadu odwodnionego, składowisko kompostowe skratek, składowisko ociekowe piasku). Stan techniczny i eksploatacyjny urządzeń oczyszczalni jest dobry. 17 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Użytkownik posiada pozwolenie wodnoprawne na eksploatację oczyszczalni i odprowadzanie ścieków. Bezpośrednim odbiornikiem oczyszczonych ścieków jest rz. Rega. Tabela 10. Charakterystyka odprowadzanych ścieków – oczyszczalnia Resko Przeciętny dobowy odpływ ścieków [m3/d] 670,0 Przeciętne dobowe ładunki zanieczyszczeń [kg/d] BZT5 4,5 ChZT 23,6 Zawiesina ogólna 3,6 Azot ogólny 6,2 Fosfor ogólny 3,0 Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Oczyszczalnia ścieków Starogard Łobeski Użytkownikiem przedmiotowej oczyszczalni jest Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Resku. W skład oczyszczalni wchodzą następujące urządzenia: punkt zlewny ścieków dowożonych, przepompownia ścieków surowych, krata koszowa, zestaw „BIOBLOK” typu Mu-200a, zagęszczacz osadu, poletka osadowe oraz składowiska osadów i skratek. Stan techniczny przestarzałej technologicznie oczyszczalni jest mierny. Aktualny użytkownik przejął zaniedbany obiekt w 1999 roku i dotychczas zdołał zapewnić jedynie podstawową sprawność technologiczną nadal prowadząc prace dla przywrócenia wymaganego stanu technicznego. Użytkownik posiada właściwe pozwolenie wodnoprawne na eksploatację oczyszczalni i odprowadzanie ścieków do Kanału Sosnowo za pośrednictwem rowu melioracyjnego. Tabela 11. Charakterystyka odprowadzanych ścieków – oczyszczalnia Starograd Łobeski Przeciętny dobowy odpływ ścieków [m3/d] 70,0 Przeciętne dobowe ładunki zanieczyszczeń [kg/d] BZT5 1,5 ChZT 3,3 Zawiesina ogólna 1,6 Azot ogólny 3,6 Fosfor ogólny 1,4 Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Komunalna oczyszczalnia ścieków w Dobrej Użytkownikiem oczyszczalni jest Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Dobrej. Podstawowy ciąg technologiczny oczyszczalni stanowi zestaw „BIOBLOK” typu WSm-400. Ponadto w skład obiektu wchodzą: punkt zlewny ścieków dowożonych, przepompownia ścieków surowych z 18 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego kratą koszową, poletka osadowe oraz składowisko skratek i osadów. Oczyszczalnia współpracuje z ogólnospławną siecią kanalizacyjną. Wskutek niewielkiej retencji sieci, w okresach intensywnych opadów atmosferycznych oraz roztopów, efektywność pracy oczyszczalni ulega istotnemu obniżeniu. Stan techniczny i eksploatacyjny obiektu jest zadowalający. Wobec przestarzałej technologii jednostopniowego biologicznego oczyszczania, w najbliższych latach obiekt powinien być zmodernizowany. Eksploatacja oczyszczalni i odprowadzanie ścieków do rowu melioracyjnego i dalej do rzeki Dobrzenicy odbywa się na podstawie ważnego pozwolenia wodno-prawnego. Tabela 12. Charakterystyka odprowadzanych ścieków – oczyszczalnia Dobra Przeciętny dobowy odpływ ścieków [m3/d] 308 Przeciętne dobowe ładunki zanieczyszczeń [kg/d] BZT5 5,5 ChZT 26,5 Zawiesina ogólna 5,5 Azot ogólny 9,5 Fosfor ogólny 1,0 Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego „NOWAMYL” S.A. Łobez Ścieki socjalne wraz z nadmiarem wód spławiakowych pobieranych z zamkniętego obiegu są oczyszczane w mechaniczno-biologicznej oczyszczalni „BIOBLOK" typu Mut-300a i odprowadzane do rzeki Regi. Ścieki technologiczne po mechanicznej sedymentacji w ziemnych osadnikach, są utylizowane poprzez rolnicze wykorzystanie na 54 kwaterach pola o łącznej powierzchni 48 ha. Zakład posiada wszystkie niezbędne pozwolenia w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. 19 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tabela 13. Charakterystyka odprowadzanych ścieków – PPZ „NOWAMYL” SA Łobez Przeciętny dobowy odpływ ścieków [m3/d] Przeciętne dobowe ładunki zanieczyszczeń [kg/d] Ścieki z oczyszczalni „BIOBLOK” 300 BZT5 6,4 ChZT 16,8 Zawiesina ogólna 2,4 Azot ogólny 1,5 Fosfor ogólny 0,6 Ścieki technologiczne 5 300 BZT5 9 895 ChZT 20 570 Zawiesina ogólna 3 482 Azot ogólny 1 065 Fosfor ogólny 376 Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Efekty ekologiczne i rzeczowe inwestycji ekologicznych w Powiecie Łobeskim Dział: Ochrona wód Miejsce inwestycji: Łobez Inwestor: Gmina Łobez Nazwa inwestycji: Budowa oczyszczalni ścieków komunalnych w miejscowości Łobez. Efekt ekologiczny: Redukcja zanieczyszczeń: BZT5=608,171MgO2/rok, Zawiesina og.=504,692Mg/rok, Azot og.=89,252MgN/rok, Fosfor og.=9,653MgP/rok. Technologia- krótki opis: Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków o przepustowości Qdśr.=4640m3/d. Dział: Ochrona atmosfery Miejsce inwestycji: Łobez Inwestor: Spółdzielnia Mieszkaniowa "Łobezianka" Nazwa inwestycji: Modernizacja kotłowni osiedlowej w Łobzie. Efekt ekologiczny: Redukcja roczna emisji zanieczyszczeń do atmosfery w ilości: SO2 - 6,49 Mg, pyły - 11,94 Mg, NO2 - 2,221 Mg, CO – 14,54 Mg Efekt rzeczowy: Kotłownia o mocy 1.760 kW Technologia - krótki opis: Modernizacja kotłowni na paliwo stałe na kotłownię gazową Dział: Ochrona wód Miejsce inwestycji: Łobez Inwestor: Gmina Łobez Nazwa inwestycji: Budowa kanalizacji sanitarnej "Zatorze" w Łobzie. Efekt ekologiczny: Redukcja roczna zanieczyszczeń w ilości: BZT 5 - 28,751 MgO2, zawiesina ogólna - 28,470 Mg, azot ogólny 7,792 MgN, fosfor ogólny - 0,440 MgP. 20 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Efekt rzeczowy: Kanały grawitacyjne wykonane z PVC o średnicach 160, 200, 315 mm długości 2.534 mb, kanały tłoczne o średnicy 110 mm wykonane z PE długości 307 mb oraz przepompownie ścieków - 2 sztuki. Technologia - krótki opis: Przepustowość kanalizacji wynosi Qdśr. = 300 m3/d. Dział: Ochrona wód Miejsce inwestycji: Resko Inwestor: Gmina Resko Nazwa inwestycji: Budowa oczyszczalni ścieków wraz z systemem kanalizacji dla miasta Reska. Efekt ekologiczny: Redukcja zanieczyszczeń: BZT5=89,035MgO2/rok, Zawiesina og.=67,741Mg/rok, Azot og.=11,798MgN/rok, Fosfor og.=2,366MgP/rok. Technologia - krótki opis: Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków o przepustowości Qdśr.=1200m3/d oraz kanalizacja sanitarna z przepompowniami sieciowymi. Dział: Ochrona wód Miejsce inwestycji: Węgorzyno Inwestor: Gmina Węgorzyno Nazwa inwestycji: Rozbudowa oczyszczalni ścieków i budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie Węgorzyno. Efekt ekologiczny: Redukcja zanieczyszczeń: BZT5=11,372MgO2/rok, Zawiesina og.=27,924Mg/rok, Azot og.=1,196MgN/rok, Fosfor og.=0,862MgP/rok. Efekt rzeczowy: Kanały grawitacyjne śr.160mm-625mb,śr.200mm-508,5mb, kanały tłoczne śr.110mm-339,5mb, przepompownie ścieków-1 szt. Technologia - krótki opis: Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków o przepustowości Qdśr.=600m3/d oraz kanalizacja sanitarna wykonana z rur PVC ze studzienkami rewizyjnymi. Inwestycje związane z ochroną środowiska w powiecie to przede wszystkim budowa oczyszczalni ścieków oraz kanalizacji sanitarnej (Łobez, Resko, Węgorzyno). W tych przypadkach inwestorem były poszczególne gminy. Dodatkowo, Spółdzielnia Mieszkaniowa „Łobezianka” przeprowadziła modernizację kotłowni osiedlowej na paliwo stałe na kotłownię gazową. Przeprowadzone inwestycje zredukowały zanieczyszczenia środowiska w skali przedstawionej w powyższych tabelach. Telekomunikacja Na terenie powiatu funkcjonuje 7 central telefonicznych (po jednej w gminach Łobez, Resko, Dobra i po dwie w gminach Radowo Małe i Węgorzyno). Łącznie na obszarze powiatu działa 7 805 telefonicznych łączy głównych: Gmina Dobra - 859 łączy, Gmina Resko - 1750 łączy, Gmina Radowo Małe - 411 łączy, 21 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Gmina Łobez - 3629 łączy, Gmina Węgorzyno - 1156 łączy. Powiat posiada 14 placówek pocztowo-telekomunikacyjnych: Gmina Dobra - 2 (w tym 1 w mieście) Gmina Resko - 3 (w tym 1 w mieście) Gmina Radowo Małe - 2 Gmina Łobez - 4 (w tym 2 w mieście) Gmina Węgorzyno - 3 (w tym 1 w mieście) Na jeden obiekt przypada 2 650 osób w powiecie. Telefonia bezprzewodowa Obok telefonii przewodowej mieszkańcy mają do dyspozycji sieć operatorów telefonii bezprzewodowej. Cały obszar gminy znajduje się w zasięgu działania telefonii komórkowej: Era GSM, Plus GSM oraz Idea Centertel. Sieć gazowa i energetyczna Sieć gazowa Spośród wszystkich gmin powiatu, tylko gmina Łobez posiada sieć gazową. Istnieje 1 107 połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych, łączna długość sieci wynosi 30,3 km. W roku 2001 w gminie Łobez zużycie gazu wynosiło 1,94 hm3. Sieć energetyczna Na terenie powiatu w roku 2001 było 7 115 odbiorców energii elektrycznej. Roczne zużycie energii elektrycznej wynosiło 11 819 MWh, mieszkaniec powiatu zużywał przeciętnie 592,6 KWh. Tabela 14. Zużycie energii elektrycznej w powiecie łobeskim w roku 2001 Zużycie energii elektrycznej Wyszczególnienie Dobra Łobez Resko Węgorzyno Powiat Łobeski odbiorcy energii elektrycznej 783 3802 1591 939 7115 w MWh 1484 5894 3023 1418 11819 na 1 mieszkańca na 1 odbiorcę w w kWh kWh 692,8 544,7 641,1 491,8 474,08 1890,4 1549,4 1901,3 1518,2 1371,86 22 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Źródło: Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego, Tom II, Urząd Statystyczny w Szczecinie, Szczecin 2001. Targowiska i hale Ogółem na terenie powiatu w roku 2001 funkcjonowało 412 sklepów, zatrudniających łącznie 731 osób. Największe skupisko sklepów położone jest w gminie Łobez (202 sklepy), a najmniejsze w gminie Radowo Małe – 30 sklepów. W pozostałych gminach liczba sklepów kształtuje się odpowiednio: Dobra – 41, Węgorzyno – 66, Resko – 73. W danym roku w powiecie działało 12 punktów sprzedaży paliw, zatrudniały one 28 osób. Na terenie powiatu funkcjonują 3 targowiska stałe i 1 sezonowe. Tabela 15. Sklepy, punkty sprzedaży paliw i targowiska na obszarze powiatu łobeskiego w roku 2001 Targowiska Punkty sprzedaży paliw Sklepy Stałe Wyszczególnienie Ogółem Pracujący Ogółem Pracujący Ogółem Powierzchnia Sezonowe Dobra 41 60 2 2 1 300 0 Łobez 202 365 3 12 1 4000 0 Resko 73 152 3 6 0 0 1 Radowo Małe 30 42 0 0 0 0 0 Węgorzyno 66 112 4 8 1 6640 0 Powiat Łobeski 412 731 12 28 3 10940 1 Źródło: Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego, Tom II, Urząd Statystyczny w Szczecinie, Szczecin 2001. Cmentarze Gmina Resko Cmentarze czynne: Resko, pow. 3,48 ha, Stara Dobrzyca, pow. 0,92 ha, Starogard, pow. 0,73 ha. W gminie znajduje się również kilkanaście nieczynnych cmentarzy żydowskich i poniemieckich. Gmina Dobra Cmentarze czynne: Dobra, pow.2,8 ha. W gminie znajduje się także 40 cmentarzy nieczynnych, żydowskich bądź poniemieckich. 23 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Gmina Łobez Cmentarze czynne: Łobez, pow. 4,83 ha, Bełczna, pow.0,41 ha, Worowo, pow.0,33 ha, Karwowo, pow. 0,67 ha, Zajezierze, pow. 0,39 ha. Cmentarze nieczynne: Przyborze, Klępnica, Rożnowo. Oprócz tego kilkadziesiąt cmentarzy nieczynnych, poniemieckich i żydowskich. Gmina Węgorzyno Cmentarze czynne: Węgorzyno, pow. 2,60 ha, Sielsko, pow. 0,46 ha, Mieszewo, pow.0,36 ha, Cieszyno, pow. 0,55 ha, Runowo, pow. 0,46 ha. Oprócz tego kilkadziesiąt cmentarzy nieczynnych, poniemieckich i żydowskich. Gmina Radowo Małe Cmentarze czynne: Radowo Małe, pow.0,31 ha, Rogowo, pow. 0,61 ha, Borkowo Wielkie, pow. 0,57 ha, Dobrkowo, pow. 0,27 ha, Rekowo, 0,32 ha, Radzim, pow. 0,28 ha, Czachowo, pow. 0,17 ha, Sienno Dolne, pow. 0,19 ha, Orle, pow.0,39 ha, 24 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Orle, pow. 0,21 ha, Sienno Górne, pow. 0,16 ha, Radowo Wielkie, pow. 0,42 ha, Siedlice, pow.0,22 ha. Oprócz tego w gminie znajdują się nieczynne cmentarze poniemieckie i żydowskie. Jak widać na terenie gmin powiatu znajduje się bardzo duża liczba cmentarzy nieczynnych, o znaczeniu historycznym. Są to w większości obiekty zaniedbane w związku z czym należy nakłaniać poszczególne gminy aby dokonały zabiegów pielęgnacyjnych. Po wstąpieniu do Unii Europejskiej należy się liczyć z nasileniem odwiedzin turystów , potomków byłych mieszkańców tych terenów. OCENA ZASOBÓW ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Walory przyrodnicze naszego powiatu, perspektywy, prognozy są obszernie przedstawione w opracowaniu Program Ochrony Środowiska w Powiecie Łobeskim. W związku z przyjęciem już przez Radę Powiatu tego dokumentu należy go traktować jako integralną część strategii. W związku z tym analiza przedstawiona poniżej jest ograniczona do niezbędnego minimum. Walory krajobrazowe Powiat łobeski położony jest na obszarze Równiny Gryfickiej, Nowogardzkiej i Wysoczyźnie Łobeskiej. Na terenach powiatu znajduje się część Pojezierza Ińskiego i Ińskiego Parku Krajobrazowego wraz z otuliną (gminy Węgorzyno i Dobra Nowogardzka) oraz część Pojezierza Drawskiego (gmina Łobez). Na krajobraz powiatu składa się pradolina Regi, w której położone są gminy Łobez i Resko oraz dorzecze Regi z gminą Węgorzyno i Radowo Małe. Równina Nowogardzka Równina Nowogardzka to region w północno-zachodniej Polsce, wchodzący w obręb Pobrzeża Szczecińskiego. Leży na zachód od Stargardu Szczecińskiego i Goleniowa. Powierzchnia 1223 km2. Obszar wznoszący się powyżej 50 m n.p.m. ma powierzchnię falistą, rozciętą zabagnionymi dolinkami rzek. Występuje tu kilka niewielkich jezior. Region jest słabo zalesiony, przeważają tereny uprawne. Z południowego zachodu na północny wschód Równinę Nowogardzką przecinają linie komunikacyjne łączące Szczecin z Koszalinem i Gdańskiem. 25 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Wysoczyzna Łobeska Jest to kraina geograficzna w większości zajmująca obszar położony poniżej 100 m n.p.m., najwyższe wzniesienia sięgają 124 m n.p.m. Wysoczyzna pocięta jest głęgokimi rynnami dolinnymi utworzonymi przez wody wypływające spod lodowca, w której płyną rzeki i strumienie oraz znajdują się nieliczne, małe jeziorka. Przepływająca w głębokiej dolinie rzeka Rega, w rejonie Łobza tworzy przełomowy zakręt (zakole). Różnice względne doliny Regi i otaczających ją wzniesień dochodzą do 50-70 metrów. Pojezierze Ińskie Pojezierze Ińskie bardzo często nazywane jest Wyżyną Ińską ze względu na znaczne (jak na warunki nizinne) wysokości moren, które zgromadzone są w rejonie Ińska. Pojezierze leży w położonej najwyżej części województwa zachodniopomorskiego i zajmuje ponad 750 km2 powierzchni. Obszar ten jest niezwykle urozmaiconą pod względem rzeźby moreną czołową ciągnącą się równolegle do wybrzeża Bałtyku przez całe Pomorze Zachodnie. Na Pojezierzu Ińskim linia główna moreny czołowej zmienia ostrym łukiem kierunek z równoleżnikowego na południkowy, by następnie na styku z Wysoczyzną Łobeską zmienić kierunek na północnowschodni. Iński Park Krajobrazowy Iński Park Krajobrazowy obejmuje większość Wyżyny Ińskiej w środkowej części Pojezierza Ińskiego. Obejmuje on powierzchnię 17 763 ha, a wraz z otuliną 44 003 ha. Jest to obszar o dużym zróżnicowaniu wysokości względnych. Tutejszy krajobraz tworzą dochodzące do 180 m n.p.m. wały moreny czołowej poprzecinane licznymi rynnami jezior i torfowisk. Typowymi jeziorami rynnowymi są Dłusko ( Długie), a w otulinie duże Jezioro Woświn. Pojezierze Drawskie Jest największym skupiskiem jezior na Pomorzu Zachodnim. Znajduje się tu prawie 400 jezior o powierzchni przekraczającej 1 ha. Przeważają jeziora rynnowe, długie i wąskie, często położone w głębokich dolinach moreny czołowej. Jeziora w morenie dennej są płytkie, owalne. Występują tzw. Oczka, czyli jeziora wytopiskowe. Do osobliwości zalicza się jeziora lobeliowe, niewielkie zbiorniki z ubogą florą i fauną, ale o przeźroczystej wodzie i piaszczystym dnie. Na Pojezierzu Drawskim swoje źródła mają m.in. rzeki: Rega i Drawa. Rega Najważniejsza rzeka regionu Rega ma długość 179 km i bierze swój początek na Pojezierzu Drawskim w gminie Połczyn Zdrój, w lasach na wysokości 177,5 m n.p.m. Należy do bezpośredniego zlewiska Bałtyku. W górnym biegu (odcinek ok. 30 km) spadek rzeki wynosi 26 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 4 m, w środkowym - 0,5-0,6 m, w dolnym zaś, poniżej ujścia Mołstowy - 0,3 m. Na trasie znajduje się sześć miast, dogodne dojazdy i wiele miejsc nadających się do biwakowania. Rzeka nie przepływa przez większe kompleksy leśne, mimo to robi wrażenie rzeki śródleśnej. W okolicach Łobza, gdzie rzeka przełamuje się przez wzgórza morenowe, projektowane jest utworzenie rezerwatu "Przełom Rzeki Regi". Pradolina rzeki Regi o wysokich zboczach, dochodzących nawet do 50 m, porośnięta jest starymi lasami i urozmaicona trasami rzecznymi i dolinkami erozyjnymi, w których płyną strumyki lub małe rzeczki. Rega ma liczne dopływy. Przez teren powiatu płyną: Ukleja, Mołstowa, Piaskowa, Rekowa, Stara Rega, Brzeźnicka Węgorza. Największe jeziora występujące w powiecie łobeskim: Gmina Łobez - jeziora: Klępnica, Karwowo, Nowe Zajezierze, Radostowo, Miejskie, Unimie (Moszczenica), Chełm i Biały Zdrój. Gmina Resko – jeziora: Dobrzyca, Łabuń. Gmina Węgorzyno – jeziora: Woświn (największe w powiecie – 831 ha), Węgorzyno, Brzeźnia, Żabice, Przytoń, Mielno, Okrzeja, Zajezierze, Dłusko, Sielsko, Gardno. Gmina Radowo Małe - jeziora: Okrzeja, Głębokie. Gmina Dobra - jezioro Dobre. Tereny rekreacyjne i urządzenia sportowe Na terenie powiatu łobeskiego dynamicznie rozwija się turystyka i rekreacja. Z uwagi na duże kompleksy leśne, akweny wodne i pagórkowate tereny, na tutejszym obszarze występują dobre warunki do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Na obszarze powiatu znajdują się następujące szlaki rowerowe: szlak niebieski – doliną rzeki Regi, szlak zielony – pomniki i rezerwaty przyrody, szlak żółty – zabytkowe kościoły wiejskie, szlak Resko – Łagiewniki, 13 tras rowerowych w gminie Węgorzyno, szlak rowerowy „Równina Nowogardzka” prowadzący po gminie Dobra . Istnieją także piesze szlaki turystyczne: pieszy „Szlak błękitny Pojezierza Ińskiego”, pieszy szlak „Wzniesienia moreny czołowej” po gminie Węgorzyno, 27 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego leśna ścieżka edukacji ekologicznej po gminie Łobez, ścieżka przyrodniczo-historyczna „Szlak Olbrzymów” po gminie Dobra. Krajobraz rzeki Regi jest atrakcją dla osób lubiących sporty wodne, organizowane są po niej liczne spływy kajakowe. Duża ilość jezior na terenie powiatu zachęca do czynnego wypoczynku. W ciągu roku kilkakrotnie organizowane są konkurencje sportowe dla wędkarzy jako imprezy powiatowe a także gminne, co przyciąga turystów, którzy przyjeżdżają na zawody z całej Polski. Niewątpliwą atrakcją powiatu są konie. W Świętoborcu od roku 1876 istnieje Stado Ogierów słynne w kraju i za granicą z koni hodowlanych. Na jej terenie znajduje się doskonała baza do jazdy konnej, dwie kryte ujeżdżalnie oraz hipodrom z trybunami. Poza działalnością hodowlaną organizuje liczne zawody konne, gonitwy za lisem oraz powożenie zaprzęgami. Na odpoczynek w siodle zapraszają też ośrodki konne we wsi Bonin, a także gospodarstwa agroturystyczne. Przez obszary gmin Łobez i Węgorzyno przebiega szlak konny Łobez –Biały Bór. Na terenie powiatu łobeskiego jest wiele parków krajobrazowych, parki angielskie, dworskie, pałacowe, naturalistyczne, miejskie i wiejskie. Do najciekawszych parków należą: parki dworskie: Dobropole ( wpisany do rejestru zabytków), Anielino, Błądkowo, Grzęzno, Wrześno, Łagiewniki, parki pałacowe: Bienice, Krzemienna, Wojtaszyce, Zajezierze, Bełczna, Grabowo, Radzim, Żerzyn, Sielsko, Przytoń, Zwierzynek, Dłusk, parki podworskie: Łobżany, Zachełmie, Wysiedle, parki krajobrazowe: Dobra, Starogard, Dargomyśl, Dorowo, Krosino, Lubień Górny, Łabuń Wielki, Miłogoszcz, Mołstowo, Naćmierz, Świekotki, Święciechowo, Starogard, parki angielskie: Iglice, Przemysław. Parki znajdują się także w miejscowościach Czachowo, Dobrkowo, Gostomino, Karnice, Maliniec, Orle, Rekowo, Sienno Dolne, Smorawina, Wołkowo, Potuliny, Resko, Dobra, Rynowo, Mołdawin. Oprócz niewątpliwych atrakcji krajobrazowych, na terenie powiatu znajduje się wiele interesujących i dobrze zachowanych obiektów turystycznych. Do ciekawszych z nich należą liczne pałace, m.in. w Bienicach, Dobropolu, Żelmowie, Radzimiu, Bełcznej, Iglicach, 28 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Lesięcinie, Łagiewnikach, Łosośnicy, Starogardzie. Do oryginalnych obiektów architektonicznych należą m. in. budowle sakralne, wsie dworskie i chłopskie z XIX w., zabudowa o konstrukcji ryglowej z XVIII i XIX w., parki z pomnikami przyrody oraz grodziska. Są to niewątpliwe skarby naszych gmin i powiatu. Wyeksponowanie tak bogatego zasobu parków, dworków , pałacyków jest z pewnością szansą turystyczna dla naszego powiatu. Mając takie zasoby wydaje się , że nie należy szukać innych filarów rozwoju naszego terenu. Jest to znakomita renta historyczna i krajobrazowa, której mądre zagospodarowanie może być ogromnym atutem powiatu. Baza noclegowa powiatu łobeskiego: Gmina Łobez Hotel Słowiański - 30 miejsc, Stado Ogierów – Świetoborzec - 16 miejsc, Zajazd „Stodoła” - 4 miejsca, pokoje gościnne OHP - w okresie wakacyjnym 90 miejsc, w ciągu roku 13 miejsc, Centrum Informacji Turystycznej, ul. T. Kościuszki 40- 72 miejsca kilka pól biwakowych. Gmina Węgorzyno ośrodek wypoczynkowy PTHW Szczecin w Trzebawie - 15 domków, 63 miejsca, ośrodek kolonijno-wypoczynkowy AWRSP Szczecin w Cieszynie Łobeskim,- 85 miejsc, w tym 15 w hotelu, ośrodek wczasowy „Przytoń” w miejscowości Przytoń- 10 domków 4 - osobowych. Radowo Małe Gmina Radowo Małe jest typową gminą rolniczą, o słabo rozwiniętej infrastrukturze turystycznej. Na terenie gminy działają jedynie 2 gospodarstwa agroturystyczne. Gmina Resko stanica młodzieżowa w Starej Dobrzycy, stanica młodzieżowa prowadzona w Hotelu Rega, pokoje do wynajęcia w szkole podstawowej w Resku. Gmina Dobra pensjonat Taber,Dbra ul.T. Kościuszki 2 - 10 miejsc, pole namiotowe w Tuczy przy j. Woświn, 29 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego ośrodek turystyczno-wypoczynkowy Tucze - 5 domków campingowych. W powiecie rozwija się agroturystyka. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się między innymi w następujących miejscowościach: Klępnica, Karwowo, Prusinowo, Radowo Małe, Łobez, Sielsko, Trzebawie, Cieszyno, Wiewrzecko, Brzeżniak, Węgorzyno, Sarnikierz. W Łobzie działa Centrum Informacji Agroturystycznej. Niewątpliwym atutem powiatu są jego walory krajobrazowe. W jego granicach znajduje się część Pojezierza Drawskiego i Ińskiego, stwarzając znakomite warunki dla czynnego wypoczynku. Swoistą wizytówką powiatu jest także stado ogierów w Łobzie. To tylko niektóre z atrakcji. Generalnie jednak powiat nie posiada odpowiedniego zaplecza turystycznego, aby w pełni wykorzystać piękno środowiska naturalnego. Odnosi się to do liczby miejsc noclegowych jak również oferowanego standardu usług. Dla przykładu, na tych atrakcyjnych krajobrazowo terenach nie można zakwaterować w jednym ośrodku stuosobowej grupy. Największą liczbą miejsc dysponuje Ochotniczy Hufiec Pracy – 90 miejsc w okresie wakacyjnym i zaledwie 15 poza sezonem. W rezultacie niezwykle utrudniona jest promocja tego regionu jako obszaru turystycznego. Większe grupy turystów zmuszone są do poszukiwania noclegów w innych powiatach, a co się z tym wiąże często przenoszą tam całą swoją aktywność. Baza gastronomiczna powiatu Dobra Pensjonat „Taber”, Stołówka w Szkole Podstawowej w Dobrej, ul.Mieszczańska 2 Łobez Zajazd "Stodoła", Cafe "Kosmos", Pizzeria "Roma", Bar "Borko", Bar "U Jasia i Małgosi", Pub "Ten Club". Węgorzyno Restauracja „Słowiańska”, Stołówka przyszkolna, Bar szybkiej obsługi Wodnik. 30 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Resko Restauracja „Rega”, Bar samoobsługowy, Kawiarnia, Kawiarnia disco. Najważniejsze obiekty sportowe Do najważniejszych obiektów sportowych zlokalizowanych na terenie powiatu należą: stadion sportowy w Łobzie, w którego skład wchodzi kompleks boisk i urządzeń sportowych: 2 boiska piłkarskie, bieżnia 400 m., skocznie, 2 korty tenisowe, boisko asfaltowe do piłki ręcznej, boisko do siatkówki, ścieżka zdrowia, szatnie, boisko do siatkówki plażowej oraz trybuna na 1200 osób, stadion miejski w Resku, na który składają się 2 boiska do piłki nożnej o nawierzchni ziemnej i trawiastej, 3 korty tenisowe, rynna do jazdy na rolkach, stadion miejski w Węgorzynie, na który składa się pełnowymiarowa piłkarska płyta trawiasta otoczona bieżnią oraz zaplecze socjalne w budynku klubowym, hala sportowo - widowiskowa w Węgorzynie z nawierzchnią sportową. Hala posiada 4 boiska do rozgrywek koszykówki, piłki siatkowej, piłki ręcznej, badmintona. Wyposażona jest w pełne zaplecze, tj. natrysk, szatnię, salkę rehabilitacyjną, elektroniczną tablicę informacyjną, stadion miejski w Dobrej- posiada pełnowymiarowe boiski trawiaste do piłki noznej, bieznię, trybunena ok. 200 miejsc, hala sportowa w Dobrej, posiada pełne zaplecze natryskowe, szatnie, pelnowymiarowe boisko do piłki recznej, koszykówkii siatkówki. dom sportowca i boisko w Radowie Małym,- pełnowymairowe boisko dogry w płkęnozną, zaplecze socjalne, hala widowiskowo-sportowa w Radowie Małym-pełnowymiarowe boisko do piłki recznej, pełne zaplecze, trybuny na ok. 300 osób, w powiecie zlokalizowanych jest także wiele sal gimnastycznych, boisk oraz placów do gry. Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego W roku 2002 w powiecie łobeskim wytworzono 11 900 ton odpadów, z czego 400 ton zostało unieszkodliwione. 31 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Do składowisk odpadów istotnie oddziałujących na stan środowiska należą: składowisko odpadów w Komorowie (gmina Resko), skąłdowisko odpadóww Prusinowie, składowisko odpadów niebezpiecznych (mogilnik) w Nowej Dobrzyckiej (gmina Resko), składowisko odpadów niebezpiecznych (mogilnik) w Dobrej, Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Resku - składowiska odpadów w Komorowie, PPHU „Agromarket” Spółka z o.o. w Wiewiecku - obiekt handlu pestycydami, Szczecińskie Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego „Nowamyl” S.A. Łobez - obiekt handlu pestycydami. Na terenie powiatu łobeskiego w roku 2001 wyprodukowano 76 ton zanieczyszczeń pyłowych, z czego 63 tony, czyli 83%, stanowią zanieczyszczenia powstałe na skutek spalania paliw. W badanym roku wyemitowanych zostało 295 ton zanieczyszczeń gazowych, wśród których dominował: dwutlenek siarki - 106 ton rocznie, tlenek azotu - 35 ton rocznie, dwutlenek węgla - 18 ton rocznie. GOSPODARKA Instytucje administracyjne i obsługi ludnosci Dobra Urząd Miejski w Dobrej, Poczta Polska, Rewir Dzielnicowych, Ośrodek Zdrowia, Ośrodek Pomocy Społecznej, Posterunek Energetyczny, Ochotnicza Straż Pożarna, Leśniczówka w Dobrej, Szkoła Podstawowa, Gimnazjum, Biblioteka Publiczna, Centrum Aktywizacji Społeczne, Apteka, Łobez Starostwo Powiatowe,Urząd Gminy i Miasta w Łobzie, Straż Miejska, Sąd Rejonowy, Prokuratura Rejonowa, Komenda Powiatowa Policji, Powiatowa Straż Pożarna w Łobzie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Inspektorat w Łobzie, Agencja Nieruchomości Rolnych przedstawicielstwo w Łobzie, Zachodniopomorska Składnica Akt w Łobzie, MiejskoGminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Biuro Paszportowe, Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Szczecinie z siedzibą w Koszalinie, Oddział Terenowy Świdwin z siedzibą 32 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego w Łobzie, Telekomunikacja Polska S.A., Poczta Polska , PKP Stacja Kolejowa, Biblioteka Publiczna, Dom Kultury, Ośrodek Zdrowia z przychodnią, Radowo Małe Urząd Gminy w Radowie Małym, Poczta Polska, Rewir Dzielnicowych, Ośrodek Pomocy Społecznej, Ochotnicza Straż Pożarna, Ośrodek Zdrowia , Biblioteka Publiczna, Apteka, Resko Urzad Miejski w Resku, Dom Pomocy Społecznej, Urząd Pocztowy w Resku, Posterunek Energetyczny, Apteka, Szpital Powiatowy, Ośrodek Zdrowia, Biblioteka z Domem Kultury, Filia Powiatowego Urzędu Pracy, Nadleśnictwo Resko, Ochotnicza Straż Pożarna, Węgorzyno Urząd Gminy i Miasta, Poczta Polska, Rewir Dzielnicowych, Ośrodek Pomocy Społecznej, Ochotnicza Straż Pożarna, Ośrodek Zdrowia , Biblioteka Publiczna, Apteka, Przedsiębiorstwa Tabela 16. Liczba podmiotów gospodarczych prowadzących działalność gospodarczą w gminach Powiatu Łobeskiego Z ogółem Sektor Wyszczególnienie Radowo Małe publiczny prywatny Ogółem spółka akcyjna spółka z o.o. spółka jawna spółka cywilna osob. fizyczne. spółdzielnie 0 169 169 0 8 0 0 160 1 10 94 104 0 7 0 1 94 2 Węgorzyno 2 327 329 0 12 3 0 310 2 Resko 0 269 269 0 6 0 0 260 3 Łobez 1 1 089 1 090 1 16 2 8 1 058 4 13 1 948 1 961 1 49 5 9 1 882 12 Dobra Powiat łobeski Źródło: Starostwo Powiatowe w Łobzie. Jak wynika z powyższego zestawienia prawie wszystkie przedsiębiorstwa zarejestrowane w powiecie znajdują się w rękach prywatnych (99,3%). Tylko 50 z prawie 2 tys. firm powiatu to spółki prawa handlowego (2,6% ogółu przedsiębiorstw). Nieliczne są także spółki jawne i spółki cywilne. Zdecydowanie najliczniejszą grupę stanowią firmy prowadzone przez osoby fizyczne (96% wszystkich firm). Listę najważniejszych przedsiębiorstw zlokalizowanych w powiecie przedstawia zestawienie poniżej. Gmina Łobez "Provimi" Polska Holding Sp. z o.o. Oddział w Łobzie- skup i magazynowanie zboża,produkcja pasz, sprzedaż zboąz i pasz, Nadleśnictwo Łobez, 33 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego "Nowamyl" S.A.- przetwórstwo zimniaków Zakłady Naprawcze Mechanizacji Rolnictwa S.A., Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o., Rozdzielnia Gazu Łobez, Zakład Gazowniczy Szczecin, Zakład Energetyki Cieplnej, Rolmłyn s.c. Golczewo, Rivaal Sp. z o.o., Stalexport Wielkopolska Poznań, Oddział Łobez, Drut-Pol Sp. z o.o. Golub Dobrzyń, Zakład Produkcyjny w Łobzie, Bo-De Sp. z o.o., Szczecińska Centrala Nasienna Sp. z o.o. Oddział Łobez, Gmina Radowo Małe Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Usługowe „TOMEX”- produkcja małej architektury z drewna, meble ogrodowe, place zabaw, Zakład Metalowy „BJM”, „FAMA-ROL” Sp. z o.o. Wołkowo, „ORLOP” Sp. z o.o. Orle, „AGROPOL” Żelmowo, siedziba w Golczewie, „AGROPOL2” Sp. z o.o. Maliniec, „DANFAR 94” Sp. z o.o. Lubień Górny, „EKODAN” Sp. z o.o. w Siennie Dolnym, „BOR-FARM” Sp. z o.o. Borkowo Wielkie, „RADPOL” Sp. z o.o. Radowo Wielkie, Gmina Resko Swedwood Poland S.A.- produkcja mebli drewnianych, Bamor Sp. z o.o., Immoprojekt,-przetwórstwo krewetek, wyroby z wikliny, Imotrel Sp. z o.o., Diagnosta s.c., Administrator Sp. z o.o., Spółka Wodna, 34 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Agencja Rezerw Materiałowych, Spółdzielnia Mieszkaniowa „Wichrowe Wzgórze”, Nadleśnictwo Resko, Gmina Dobra A-C METAL Spółka z o.o.,- produkcja urzadxeń wentylacyjnych, wyroby metalowe „Jot-a” Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe,- zakałd krawiecki IMOPROJEKT- Zakład Obróbki Krewetek, PARAMIX s.c.,- produkcja świec, „NOVA” Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo -Usługowe,- produkcja palet Masarnia –Marian Kowalczyk, Krzemienna, TUCZ-DAN, Tucze,- produkcja rolna, speclaizacja – ziemniaki, Zakład Obrotu Artykułami Przemysłowymi- produkcja rolna, LARDREW, Spółka z o.o.,- tartak, przeróbka drewna, Żwirownia Dobra Gmina Węgorzyno Zakłady Przetwórcze Tworzyw Sztucznych, Fabryka Mebli, Szczecińskie Kopalnie Surowców Mineralnych, Masarnia, GS "Samopomoc Chłopska", Tartak. Banki Bank Spółdzielczy Goleniów O/Chociwel, Filia w Dobrej, PKO BP SA O/Łobez, Grupa Pekao SA I/O Łobez, Bank Spółdzielczy w Goleniowie O/Łobez, Bank Spółdzielczy w Węgorzynie- Punkt Kasowy w Radowie Małym, Oddział Banku Spółdzielczego Gryfice w Resku. 35 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Ubezpieczenia Do podmiotów prowadzących działalność ubezpieczeniową na terenie powiatu należą: PZU S.A., PZU Życie, Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji "Warta" S.A., "Polonia" S.A., Korporacja Ubezpieczeniowa "Filar" terenowe biuro ubezpieczeń w Łobzie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Inspektorat w Łobzie. Tendencje rozwoju gospodarczego Gmina Łobez Rozwój gospodarczy gminy w dużej mierze zależał będzie od rozwoju przemysłu i usług. W mieście funkcjonują dwa duże zakłady przetwórstwa rolniczego: Zakład Przemysłu Ziemniaczanego „Nowamyl” i „Provimi” Polska Holding zajmujaca się skupem, przechowaniem i sprzedażą zbóżi pasz. Umożliwiają one pełne zagospodarowanie upraw ziemniaków a wytwórnia pasz, koncentratów i elewator skupione w firmie "Provimi" zapewniają zagospodarowanie całej produkcji zbóż. Obydwa zakłady, które są bardzo nowoczesne, nadal modernizują się i kształtują kierunek rozwoju produkcji rolnej.Bazą dla sektora rolniczego jest również Centrala Nasienna. Wydaje się, że w nowych warunkach gospodarczych rozwijać się będzie rolnictwo, które po upadku PGR-ów przeżywa regres. Są warunki dla rolnictwa ekologicznego i rozwoju bazy letniskowej i rodzinnej działalności gospodarczej. Dobre warunki lokalizacyjne, tańsza robocizna, niskie koszty transportu, wszechstronne zaplecze materiałowe oraz ulgi podatkowe zachęcają firmy do inwestycji i lokalizacji nowych zakłądów. Rozwojowi podlegać również będą usługi dla ludności, handel, rzemiosło, plantacje rolnicze. Rozwiązane problemy zaopatrzenia w wodę, oczyszczalnia ścieków, ciepłociąg i gazociąg miejski wpłyną na wszechstronny rozwój działalności gospodarczej oraz budownictwa. Gmina przeznaczyła tereny na inwestycje przemysłowe, usługi, rzemiosło, posiada jesczec niewykorzystane obiekty po upadłych firmach. Władze gminy rozwijają turystykę, przemysł rolno-spożywczy (przetwórstwo ziemniaczane, przetwórstwo zbożowo-młynarskie i obsługę mechanizacji rolnictwa. 36 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Gmina Węgorzyno Gmina rozwija rolnictwo oraz przetwórstwo rolne i drzewne. Przygotowane są do sprzedaży w pełni uzbrojone tereny (z zachowaniem strefy ochronnej) pod zabudowę przemysłową. Inicjatywa, która może mieć kapitalny wpływ na rozwój gminy, całego powiatu jest projekt budowy zakładu produkującego komponenty do produkcji biopaliw. Byłby to nowoczesny zakład, który produkowałby komponenty w oparciu o żyto. Spowoduje to wzrost popytu, zwiększy opłacalność produkcji, spowoduje wzrost znaczenia regionu. Urozmaicona rzeźba terenu, duża liczba jezior, rzek i ogromne obszary leśne sprawiają, że rejon gminy doskonale nadaje się do wypoczynku i turystyki (pieszej, rowerowej, wodnej). Władze gminy starają się ten kierunek intensywnie rozwijać. Do sprzedaży pod zabudowę rekreacyjną przeznaczony jest dziesięciohektarowy kompleks atrakcyjnego terenu w rejonie ekologicznie czystym - nad jeziorem Woświn i Cieszyno. Rozbudowa bazy turystyczno-noclegowej stanowi szansę rozwoju gminy. Gmina znajduje się w obszarze zagrożonym bezrobociem strukturalnym i z tego powodu potencjalni inwestorzy mogą liczyć na ulgi podatkowe. Gmina Resko W planach strategii rozwoju gminy przedstawiono trzy kierunki rozwoju: turystyka (w tym agroturystyka), przemysł lekki, rolnictwo. Gmina posiada dobre walory krajobrazowe, posiada dobre warunki dla funkcjonowania rodzinnych firm.Dobrze rozwinieta produkcja roślinna,przetwórstwo żywności. Gmina Dobra Dobra dysponuje terenami uzbrojonymi, gruntami i zabudowaniami z przeznaczeniem na działalność turystyczno-rekreacyjną oraz produkcję rolną i nieuciążliwą dla środowiska produkcję przemysłową. Jest szansa uzyskania funduszy pomocowych na aktywizację terenów miejskich i likwidację bezrobocia, tworzenie gospodarstw agroturystycznych. Potencjalni inwestorzy mogą liczyć na zakup atrakcyjnych terenów nad jeziorami. Posiada dobra bazę do rozwoju rolnictwa i przetwurtswa żywności. Duże gospodarstwa rolnicze zaczynają specjalizować się w produkcji ziemnaków, warzyw. Znacznie wzrasta świadomość rolników w zakresie produkcji zdrowej żywności. 37 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Gmina Radowo Małe Gmina posiada na swoim terenie kilka atrakcyjnych obiektów do zagospodarowania oraz działek rekreacyjnych. Inwestorzy mają do dyspozycji duże zasoby siły roboczej, mogą też liczyć na pomoc ze strony gminy w rozwinięciu działalności, preferencyjny zakup i dzierżawę mienia komunalnego. Główny kierunek rozwoju to turystyka, w tym agroturystyka nastawiona na turystę indywidualnego, wymagającego spokoju, obcowania z naturą.. ANALIZA I OCENA STANU ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH ORAZ LEŚNICTWA Struktura agrarna i własności gospodarstw rolnych Teren powiatu łobeskiego to w dużej mierze obszar tzw. popegeerowski. Grunty rolne stanowią 60% powierzchni powiatu, choć w poszczególnych gminach sytuacja ta kształtuje się różnie. Największy odsetek powierzchni grunty rolne zajmują w gminie Dobra (79%) i Radowo Małe (67%), a najmniejszy w Resku . Gminy Łobez i Węgorzyno są pod tym względem zbliżone do charakterystyk powiatu z udziałem użytków rolnych na poziomie odpowiednio 56% i 62% ogólnej powierzchni gminy. Tabela 17 Zagospodarowanie gruntów w powiecie łobeskim Grunty użytki rolne w ha grunty orne Powiat ogółem Powiat obszar miejski Powiat obszar wiejski Dobra Łobez Radowo Małe Resko Węgorzy no 64 012 1 274 62 738 9175 12701 12170 14214 15752 51 717 940 50 777 7240 10215 10287 11447 12528 164 5 159 32 24 26 44 38 łąki trwałe 5 808 159 5 649 1064 841 895 1452 1556 pastwiska trwałe 4 679 108 4 571 671 1230 632 882 1264 grunty rolne zabudowane 1 204 56 1 148 117 326 243 260 258 440 6 434 51 65 87 129 108 32 651 245 32 406 1478 7883 4693 12312 6293 923 2 135 1 173 1 981 3 549 11 576 22 719 18 036 28 507 25 594 sady rowy grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione pozostałe grunty Powierzchnia ogólna 9 760 995 8 765 106 423 2 514 103 909 Źródło: Starostwo Powiatowe w Łobzie. Tabela 18 Liczba gospodarstw rolnych w powiecie łobeskim wielkość gospodarstwa w ha DOBRA ŁOBEZ RADOWO MAŁE RESKO WĘGORZYNO POWIAT 1 - 2 ha 26 67 61 43 2 - 3 ha 8 28 33 22 - 91 3 - 5 ha 7 29 18 20 83 157 116 313 38 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 5 - 7 ha 8 12 11 13 26 70 7 - 10 ha 6 27 11 14 37 95 10 - 15 ha 25 28 24 47 56 180 15 - 20 ha 22 16 15 24 42 119 20 - 30 ha 15 19 15 35 45 129 30 - 50 ha 15 16 10 12 20 73 50 - 100 ha 7 14 8 5 11 45 powyżej 100 ha 15 18 7 11 12 63 RAZEM 154 274 213 246 448 1 335 Źródło: Starostwo Powiatowe w Łobzie. Wykres 3 Struktura wielkości gospodarstw rolnych w powiecie łobeskim 5% 3% 5% 24% 10% 7% 9% 12% 13% 7% 1 - 2 ha 2 - 3 ha 3 - 5 ha 5 - 7 ha 7 - 10 ha 10 - 15 ha 15 - 20 ha 20 - 30 ha 30 - 50 ha 50 - 100 ha powyżej 100 ha 5% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Tabeli 3. Wśród gospodarstw rolnych pod względem wielkości dominują gospodarstwa o powierzchni do 2 ha, które stanowią 24% ogółu. Łącznie gospodarstwa o wielkości do 5 ha stanowią 42% ogółu gospodarstw. Natomiast gospodarstwa o największej powierzchni, ponad 100 ha, stanowią niecałe 5% wszystkich gospodarstw. Oznacza to, że rolnictwo w powiecie cechuje duże rozdrobnienie, co stanowi ograniczenie w wykorzystaniu zasobów rolnych. Należałoby inicjować powstanie spółdzielni lub związków rolniczych. 39 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Gospodarka leśna Obszary leśne i zadrzewienia w poszczególnych gminach powiatu łobeskiego: Gmina Dobra 12,4%, Gmina Łobez 34,6%, Gmina Węgorzyno 24,1%, Gmina Resko 44,4% Gmina Radowo Małe 26,0%. We wszystkich gminach przeważająca część powierzchni leśnej należy do Skarbu Państwa. Teren powiatu położony jest na obszarze 4 nadleśnictw: Łobez, Resko, Nowogard, Dobrzany. Począwszy od lat dziewiędziesiątych, nadleśnictwa przejmują stopniowo grunty porolne od Agencji Nieruchomości Rolnych i systematycznie je zalesiają. Efektem tego jest zwiększanie się powierzchniowego udziału pożądanych gatunków drzew leśnych, takich jak buk, olszyna, dąb. Ponadto nadleśnictwa zajmują się pielęgnacją upraw i młodników, odnawianiem lasu, nasiennictwem oraz ochroną lasu. Nadleśnictwo Łobez prowadzi dużą, pięknie utrzymaną szkółkę leśną, która jest zlokalizowana przy wyjeździe z miasta w kierunku Zajezierza. Rokrocznie produkuje ona sadzonki głównych gatunków drzew, co w pełni pokrywa zapotrzebowanie na materiał zalesieniowy. Prowadzona jest także produkcja krzewów, drzew i roślin ozdobnych. Wysoczyzna Łobeska Przeważają lasy mieszane z udziałem sosny, buka i dębu. Na Wysoczyźnie Łobeskiej zachowało się wiele parków z cennymi, sędziwymi bukami, lipami, a także egzotycznymi drzewami. Niewielkie leśne jeziora są siedliskiem ptaków, m.in. kaczek krzyżówek, cyranek, kulików, łysek, a także łabędzi niemych i żurawi. Spotyka się tutaj rzadkie okazy znajdujących się pod ochroną ptaków takich jak: orzeł bielik, orlik krzykliwy, bocian czarny. Na Ziemi Łobeskiej występują liczne cenne obszary florystyczne. Na szczególną uwagę zasługuje lobelia jeziorna, rosnąca w jeziorze Chełm. Roślina ta jest ginącym, chronionym gatunkiem ujętym w Polskiej „Czerwonej Księdze Roślin”. Ekosystem jeziora Chełm jest obszarem przyrodniczym o walorach ponadregionalnych - jednym z nielicznych zachowanych stanowisk lobelii w naszym województwie. Planuje się utworzenie częściowego rezerwatu flory w celu ochrony oligotroficznego jeziora. 40 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Iński Park Krajobrazowy Niezwykłemu zróżnicowaniu krajobrazu odpowiada bogactwo tutejszej fauny i flory. Wśród występujących tu roślin naczyniowych jest 28 gatunków prawnie chronionych, w tym grzybień biały, pełnik europejski, storczyki, rosiczki i widłaki. Wyróżniono 13 zespołów roślinnych - wodnych, torfowiskowych, łąkowych, źródliskowych i leśnych. Pokrywające blisko połowę powierzchni Parku lasy, to w północnej części głównie buczyny, w południowej lasy mieszane. Tereny te są ostoją wielu gatunków zwierząt takich jak: dziki, jelenie, sarny, borsuki, gronostaje, jenoty, tchórze, łasice, lisy, okresowo pojawiają się też wilki. Coraz liczniejsze są wprowadzone w połowie lat dziewięćdziesiątych bobry. Mają tu swoje siedliska ptaki, które wymieniane są w światowej „Czerwonej Księdze” jako gatunki zagrożone wyginięciem. Są nimi: bocian biały, orzeł bielik, kania ruda, a także bąki, błotniaki stawowe, bocian czarny, kania czarna, orlik krzykliwy, rybitwa zwyczajna i czarna, żuraw i zimorodek - zagrożone wyginięciem w skali europejskiej. Pojezierze Drawskie W drzewostanie przeważają sosny, które wraz z bukami, dębami i brzozami tworzą piękne lasy mieszane. W lasach żyją jelenie, sarny, dziki, lisy, kuny leśne, borsuki, tchórze, nad wodami wydry i piżmowce. Z ptaków najczęściej można spotkać kaczki, perkozy i łabędzie oraz rzadkie i podlegające ochronie orliki krzykliwe i bieliki, bociany czarne i puchacze. W wodach żyje ponad 30 gatunków ryb, w tym tak popularnych jak szczupak, leszcz, okoń, sandacz, płoć, a także rzadkich jak sieja, sielawa, pstrąg potokowy. ANALIZA I OCENA SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ I RYNKU PRACY Populacja – struktura wiekowa i płciowa Powiat zamieszkuje 40 370 osób (dane z 31.12.2001): 20 557 kobiet i 19 813 mężczyzn. Gminy największe pod względem liczby ludności to: Łobez, Resko i Węgorzyno. Współczynnik feminizacji wynosi 103,8%. Współczynnik urbanizacji dla całego powiatu wynosi 53,4% i wartości do niego najbardziej zbliżone charakteryzują gminy Resko i Dobra (odpowiednio: 55,1%, 51,7%). Z kolei najwyższy współczynnik urbanizacji charakteryzuje gminę Łobez (73,7%). W granicach powiatu znajduje się także gmina wiejska – Radowo Małe. Na 1 km2 powierzchni w powiecie przypada 38 mieszkańców. 41 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Szczegółowe dane dotyczące kształtowania się liczby ludności w powiecie i poszczególnych gminach przedstawiają poniższe tabele i wykresy. Tabela 19 Liczba ludności w gminach na obszarach wiejskich i miejskich powiatu łobeskiego według stanu na dzień 31.12.2001 ludność ogółem kobiety mężczyźni miasto wieś gęstość zaludnienia na 1 km2 POWIAT 40 370 20 557 19 813 21 567 18 803 37,9 g. Łobez 15 200 7 822 7 378 11 200 4 000 41,74 g. Resko 8 712 4 394 4 318 4 803 3 909 66,66 g. Węgorzyno 7 632 3 833 3 799 3 060 4 572 22,13 g. Dobra 4 842 2 497 2 345 2 504 2 338 30,56 g. Radowo Małe 3 984 2 011 1 973 ---- 3 984 29,81 Źródło: Starostwo Powiatowe w Łobzie. Tabela 20 Rozwój ludności w gminach powiatu łobeskiego w latach 1996-2001 Łobez gmina i miasto Dobra gmina i miasto Radowo gmina Węgorzyno gmina i miasto Resko gmina i miasto Powiat 31.12.1996 14 736 4 847 4 163 7 691 8 740 40 177 31.12.1997 14 820 4 837 4 070 7 652 8 732 40 111 31.12.1998 14 818 4 812 4 103 7 629 8 730 40 092 31.12.1999 14 737 4 839 4 103 7 646 8 734 40 059 31.12.2000 14 763 4 831 3 999 7 626 8 743 39 962 31.12.2001 15 200 4 842 3 984 7 632 8 712 40 370 Źródło: Starostwo Powiatowe w Łobzie. Liczba ludności w powiecie w latach 1996-2001 była stosunkowo stabilna i średnio kształtowała się na poziomie 40 tys. W latach 1996-2000 liczba ludności charakteryzowała się nieznaczną tendencją spadkową (ok. 0,2% spadku średniorocznie), natomiast na koniec 2001 roku odnotowano 1-procentowy wzrost liczby ludności w porównaniu z końcem 2000. 42 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Wykres 4 Rozwój zaludnienia w gminach powiatu łobeskiego w latach 1996-2001 40 500 40 400 40 300 Liczba ludności 40 200 40 100 40 000 39 900 39 800 39 700 31.12.1996 31.12.1997 31.12.1998 31.12.1999 31.12.2000 31.12.2001 Źródło: opracowanie własne na postawie danych ze Starostwa Powiatowego w Łobzie. Tabela 21. Ruch naturalny w powiecie łobeskim Powiat Łobeski Dobra Małżeństwa 204 18 Urodzenia 451 55 Zgony 378 53 Przyrost naturalny 73 2 Ruch naturalny ludności Resko Radowo Małe Węgorzyno 79 48 20 39 147 100 54 95 121 79 50 75 26 21 4 20 Łobez Źródło: Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego, Tom II, Urząd Statystyczny w Szczecinie, Szczecin 2001. Pozytywnym zjawiskiem jest przyrost naturalny (73 dla całego powiatu). W powiecie obserwowane jest także coraz częstsze przemieszczanie się ludności ze wsi do miasta. Na dzień 31.12.2001 w powiecie łobeskim liczba mieszkańców w wieku produkcyjnym wynosiła 22 336 mieszkańców i stanowiła 59% ogółu ludności powiatu. Ludność nieprodukcyjna stanowiła 41%, w tym 10 822 mieszkańców (28%) w wieku przedprodukcyjnym i 5 032 mieszkańców (13%)w wieku poprodukcyjnym. 43 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tabela 22Liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w powiecie łobeskim na dzień 31.12.2001 Wiek Przedprodukcyjny Produkcyjny Poprodukcyjny ( 0-17 lat) (18-60 lat) (65 i więcej) POWIAT 10 822 22 336 5 032 g. Łobez 3 602 9 158 2 002 g. Dobra 1 273 1 551 296 g. Węgorzyno 2 029 4 407 1 192 g. Resko 2 629 4 874 1 209 g. Radowo Małe 1 289 2 346 333 Źródło: Starostwo Powiatowe w Łobzie. Wykres 5 Struktura ludności w wieku produkcyjnym, poprodukcyjnym i przedprodukcyjnym w powiecie łobeskim według stanu na dzień 31.12.2001 13% w iek poprodukcyjny w iek przedprodukcyjny 28% 59% w iek produkcyjny Źródło: Na podstawie danych z Tabela 22 Siła robocza – kluczowe kwalifikacje, rozmiar i struktura bezrobocia Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Łobzie, w dniu 30 września 2002 na terenie powiatu łobeskiego zarejestrowanych było 5 644 bezrobotnych, wśród których 51,1 % stanowiły kobiety. Stopa bezrobocia w powiecie wyniosła 39,4% i była najwyższa w województwie zachodniopomorskim. Bezrobocie jest kluczowym problemem regionu. Dokładne dane obrazujące liczbę bezrobotnych prezentują poniższe zestawienia. 44 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tabela 23 Liczba bezrobotnych w powiecie łobeskim na dzień 30.09.2002 OGÓŁEM kobiety POWIAT mężczyźni Z PRAWEM DO ZASIŁKU razem Kobiety mężczyźni razem kobiety ZAM. NA WSI WSKAŹNIK mężczyźni BEZROBOCIA razem 2 886 2758 5644 365 659 1024 1578 1441 3019 24,20% Dobra 359 378 737 31 109 140 219 206 425 27,40% Łobez 1066 976 2042 186 193 379 365 315 680 22,60% Radowo M. 371 311 682 33 95 128 371 311 682 30,10% Resko 548 618 1166 55 153 208 279 307 586 22,70% Węgorzyno 542 475 1017 60 109 169 344 302 646 24,10% GMINY : Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Łobzie. Najwyższy wskaźnik bezrobocia (30,10%) odnotowano w gminie Radowo Małe, co bezpośrednio związane jest z jej charakterem, bowiem jest to gmina wiejska. Natomiast najniższe bezrobocie w powiecie zarejestrowano w dwóch gminach największych pod względem liczby ludności: Łobez i Resko (wskaźniki bezrobocia odpowiednio: 22,60% oraz 22,70%). Wśród bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowią osoby w wieku 25-34 lata, którzy stanowią 26,6% ogółu bezrobotnych. Równie dużą grupę (25%) stanowią absolwenci szkół (osoby w wieku 18-24) oraz osoby w wieku 35-34 lata (24,5%). Pod względem wykształecnia największą grupę bezrobotnych tworzą osoby tworzą osoby z wykształceniem gimnazjalnym i ponadpodstawowym (46% zbiorowości), które nie mogą znaleźć pracy ze względu na brak kwalifikacji. Drugą co do liczebności grupę stanowią bezrobotni o wykształceniu zasadniczym zawodowym. Problem bezrobocia jest podstawowym problemem powiatu. Jest on na tyle poważny, że dla jego zdiagnozowania powstał osobny dokument, Powiatowy Program Przeciwdziałania Bezrobociu, opracowany przez Powiatowy Urząd Pracy w Łobzie i przyjęty przez Rade Powiatu. Program ten jest integralna częścią strategii. 45 Tabela 24 Struktura bezrobotnych w powiecie łobeskim według wieku na dzień 30.09.2002 wyszczególnienie wiek liczba bezrobotnych z tego pozostawanie bez pracy w miesiącach do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 pow.24 liczba bezr.kobiet z tego pozostawanie bez pracy w miesiącach do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 pow.24 Struktura wiekowa 15-17 7 3 3 0 0 0 0 3 0 3 0 0 0 0 0,13% 18-24 1 398 167 181 187 296 306 261 719 59 98 91 106 174 191 25,00% 25-34 1 487 90 177 177 244 310 489 864 28 85 99 98 174 380 26,60% 35-44 1 369 65 120 135 223 289 538 689 21 57 65 81 113 352 24,49% 45-54 1 219 49 75 102 218 252 523 550 13 36 41 70 92 298 21,80% 55-59 100 3 6 7 14 19 51 30 1 1 2 2 1 6 1,79% 60-64 lat 11 0 0 1 3 2 5 5 591 377 562 609 998 1 178 1 867 ogółem 0,20% 2 855 122 280 298 357 554 1 227 100,00% Źródło: Starostwo Powiatowe w Łobzie. Tabela 25 Struktura bezrobotnych w powiecie łobeskim według wykształcenia na dzień 30.09.2002 wyszczególnienie liczba bezrobotnych z tego pozostawanie bez pracy w miesiącach do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 pow.24 liczba bezr.kobiet z tego pozostawanie bez pracy w miesiącach do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 pow.24 Struktura wyższe 80 6 11 10 12 11 12 39 3 10 12 3 3 8 1,43% polic. i śr. zaw. 622 53 69 103 94 143 160 395 19 43 73 49 85 126 11,14% wykształce śr. ogólnokształ. nie zasadnicze zaw. gimnazjum i pon. 393 42 62 69 65 81 86 287 26 45 51 37 54 74 7,04% 1 906 144 201 196 370 404 591 811 34 83 68 103 165 358 34,14% 2 582 137 210 222 457 358 1 018 1 323 40 99 94 165 248 669 46,25% ogółem 5 583 382 553 600 998 997 1 867 2 855 122 280 298 357 555 1 235 100,00% Źródło: Starostwo Powiatowe w Łobzie. Szkolnictwo podstawowe i zawodowe W roku szkolnym 2001/2002 na terenie powiatu funkcjonowało 14 przedszkoli do których uczęszczało 798 dzieci. Na obszarze powiatu istnieje 15 szkół podstawowych, zatrudniających łącznie 226 nauczycieli i szkolące 3 548 uczniów. W gminie Łobez istnieje specjalna szkoła podstawowa, do której uczęszcza 8 uczniów. We wszystkich 5 gminach działają gimnazja, do których łącznie uczęszcza 1 311 uczniów. 2 gimnazja specjalne funkcjonują w gminie Łobez, uczęszcza do nich 53 uczniów. W miastach Resko i Łobez istnieją licea ogólnokształcące prowadzone przez powiat. W roku szkolnym 2000/2001 w liceach kształciło się 958 uczniów, natomiast ukończyły je 193 osób. W Resku i Łobzie działają także zasadnicze szkoły zawodowe, w których w badanym roku uczyły się 494 osoby, natomiast edukację w nich zakończyło 141 uczniów. Powiat prowadzi równiez Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Zajezierzu oraz Dom Dziecka. Na terenie powiatu istnieje także szkolnictwo dla dorosłych. Działają 2 wieczorowe licea ogólnokształcące dla dorosłych w Resku i Łobzie oraz zasadnicza szkoła zawodowa dla dorosłych w Łobzie. Łącznie szkoły te w roku 2000/2001 szkoliły 540 osób dorosłych - 439 w liceach i 101 w szkołach zawodowych. W Łobzie funkcjonują także 2 szkoły policealne. 47 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tabela 26. Zestawienie danych charakteryzujących szkolnictwo na terenie powiatu łobeskiego Wyszczególnienie Powiat Łobeski 14 497 52 798 Dobra Łobez Resko Węgorzyno 4 342 26 385 Radowo Małe 3 51 4 85 4 85 10 136 4 70 9 141 Wychowanie przedszkolne Placówki Miejsca Nauczyciele Dzieci Szkolnictwo podstawowe Szkoły Pomieszczeni a Nauczyciele Uczniowie Szkoły specjalne 15 184 226 3548 2 2 26 24 422 - 4 51 73 1311 2 2 20 25 395 - 4 49 52 730 - 3 38 52 690 - Szkolnictwo gimnazjalne Szkoły Pomieszczeni a Nauczyciele Uczniowie Gimnazja specjalne 5 65 70 1311 2 1 12 9 176 - 1 23 24 485 2 1 7 135 - 1 11 19 280 - 1 12 18 235 - Szkolnictwo średnie Dla młodzieży ogólnokształcące Średnie Ogólnokształcące Szkoły Uczniowie Absolwenci 2 958 193 - 1 664 146 - 1 294 47 - Dla dorosłych Szkoły Uczniowie Absolwenci 2 439 85 - 1 309 85 - 1 130 - - Dla młodzieży Szkoły Uczniowie Absolwenci Szkoły Uczniowie Absolwenci 2 494 141 1 101 26 - 1 315 91 1 101 26 - 1 179 50 - - Szkoły Uczniowie Absolwenci 2 132 42 - 2 132 42 - - - Zasadnicze zawodowe Zawodowe Dla dorosłych Policealne dla dorosłych Źródło: Rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego, Tom II, Urząd Statystyczny w Szczecinie, Szczecin 2001 Infrastruktura społeczna Ochrona zdrowia Do najważniejszych placówek służby zdrowia funkcjonujących na terenie powiatu łobeskiego należy Szpital w Resku. Do dnia pisania strategii szpital funkcjonuje w strukturach Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Łobzie, którego organem założycielskim jest Starostwo Powiatowe w Stargardzie Szczecińskim. Jest to zaszłość spowodowana wcześniejszym powołaniem powiatu stargardzkiego, w skład którego wchodziła gmina Łobez. W związku z zadłużeniem SP ZZOZ do dnia dzisiejszego nie nastąpiło formalne przekazanie szpitala w Resku pod władztwo powiatu Łobeskiego. Pomimo tego szpital funkcjonuje i świadczy usługi zdrowotne. Nastąpiło jego wydzierżawienie podmiotowi niepublicznemu i z takim kierunkiem powiat łobeski widzi szansę utrzymania jego charakteru w dalszej przyszłości. 48 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Na obszarze powiatu działa 6 placówek ambulatoryjnych, w tym: 5 przychodni,( w Łobzie, Dobrej, Wegorzynie) Ośrodki Zdrowia w Radowie Małym i Resku. W powiecie prowadzonych jest 10 praktyk lekarskich: po 3 w gminach Łobez i Resko, 2 w gminie Węgorzyno i 2 w dobrej. W gminach powiatu działa 6 aptek. W roku 2001 na terenie powiatu udzielono ogółem 206 091 porad w placówkach ambulatoryjnych, większości z nich, bo aż 54,9%, udzielono w gminie Łobez, 20,8% w gminie Resko, 12,4% - w Węgorzynie, 7,1% - w Dobrej i 4,7% - Radowie Małym. 87,5% porad stanowiły porady lekarskie, natomiast 12,5% porady dentystyczne. Placówki kulturalne Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym ,powiat prowadzi placówki o zsięgu powiatowym. Zadania Powiatowej Biblioteki Publicznej powierzono na zasadzie porozumienia Bibliotece Publicznej w Łobzie. Zadania Powiatowego Domu Kultury powiarzono do wykonania przez Łobeski Dom Kultury. Łobeski Dom Kultury propaguje kulturę i sztukę poprzez zajęcia w sekcjach zainteresowań oraz zespołach artystycznych. Należą do nich: Młodzieżowa Orkiestra Dęta, Kapela Ludowa "Łobuziacy", Ognisko Muzyczne, zespół instrumentów dętych, zespoły rockowe i estradowe, sekcja plastyczna prowadząca zajęcia w trzech kategoriach wiekowych. Prywatna Szkoła Tańca Towarzyskiego "Iskra", teatrzyk "Figielek", Zespół Tańca Ludowego, Centrum Sportu i Rekreacji (sekcja karate, aerobik, kulturystyka), Chór Emerytów i Rencistó. Na obszarze powiatu działa także Dom Kultury w Resku, natomista zadania domu kultury w dObrej przejęło Centrum Aktywizacji Społecznej. Ponadto działa klub „RELAX” w Radowie Małym i klub w Rogowie. W Sosnowie, Ługowinie, Lubieniu Dolnym, Łabuniu Wielkim, Iglicach funkcjonują Sale Wiejskie. 49 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego W dziedzinie kultury dużą rolę kształcąco-rozrywkową odgrywają miejscowe szkoły. Dzięki pracy nauczycieli rozwija się amatorski ruch artystyczny, skupiający dzieci i młodzież w kołach teatralnych, kabaretowych, recytatorskich, muzycznych, plastycznych, wokalnotanecznych, fotograficznych i innych. Działalność kulturalną prowadzą także biblioteki zlokalizowane na terenie powiatu. Należą do nich: Miejska Biblioteka Publiczna w Łobzie, Biblioteka Pedagogiczna w Łobzie będąca filią Pedagogicznej Biblioteki Województwa Zachodniopomorskiego w Szczecinie, Biblioteka Publiczna w Dobrej, Gminna Biblioteka Publiczna w Radowie Małym z filią w Rogowie, Biblioteka Miejska w Resku, Biblioteka Publiczna w Węgorzynie. Na terenie powiatu łobeskiego wydawane są czasopisma lokalne. Należą do nich: miesięcznik "Wiadomości Łobeskie", wydawany przez Łobeski Dom Kultury, miesięcznik "Łobeziak", Klubowy Okazjonalnik Literacki "Łabuź", "Tygodnik Łobeski" w którym co miesiąc ukazuje się informator powiatowy”Goniec Powiatowy”, „Ziemia Reska”, Gazeta Węgorzyńska. Dobra kultury i zabytki Na terenie powiatu znajduje się wiele interesujących i dobrze zachowanych zabytków. Są to przede wszystkim budowle sakralne, pałace, zamki, wsie dworskie i chłopskie, grodziska, zabudowa o konstrukcji ryglowej, parki z zabytkami przyrody oraz pomniki. Najistotniejsze zabytki na terenie powiatu: Dobra Nowogardzka ruiny średniowiecznego zamku Dewitzów należący kiedyś do jednego z najpotężniejszych rodów Pomorza - rodziny von Dewitz. Nad górującym nad miastem wzgórzu już w drugiej połowie XIII wieku istniał gródek, na początku drewniany, potem murowany z pierścieniem murów. W I połowie XVI wieku Jobst I von Dewitz 50 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego przebudował zamek w imponującą renesansową rezydencję magnacką. Wojna trzydziestoletnia (1618-48) i spory rodzinne doprowadziły obiekt do ruiny. Od początku XVIII wieku nie był już zamieszkiwany; kościół św. Klary z bogato zdobioną XVI-wieczną amboną i dwukondygnacyjnym ołtarzem z 1614r. Kościół powstał w 3 etapach. Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z 1461roku. Wzniesiono wtedy prezbiterium i zakrystię; w następnym etapie w XVI w. zbudowano korpus nawowy, kaplicę z lożą kolatorańską i kaplicę NMP. Z końca XIX pochodzi najważniejszy element budowli - dzwonnica kościelna; ratusz miejski z XIX stulecia, zabudowa starego miasta - ten średniowieczny układ przestrzenny jest zapisem historii miasta, sięgającej XIII wieku, mówiącej o przemianach politycznych zachodzących na obszarach księstwa wołogoskiego i szczecińsko-pomorskiego oraz o wpływach osadnictwa rycerskiego z Meklemburgii, a także roli rodu von Dewitz w budowie miasta; pałac w Bienicach i Dobropolu, pensjonat „Taber” – znajduje się w najstarszy dom mieszkalnym z 1695r.. Łobez kościół farny p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa, zbudowany w XV w. i odbudowany w 1949 r., późny gotyk; w prezbiterium współczesne witraże; domy mieszkalne o konstrukcji ryglowej z XVIII i XIX w.; zespół rezydencjonalny pałacowy na terenie stada ogierów (Świętoborzec) z XIX w. (pałac w odbudowie). Łobez (Świętoborzec) grodzisko położone na południe od miasta, między Regą a jez. Miejskim, o wymiarach 24x12 m., z zachowanymi wałami o wysokości 3-4 m. i widoczną fosą. Służyło ono ochronie granic plemiennych. Wysiedle perła Ziemi Łobeskiej: kościół p.w. św. Trójcy, zbudowany przed 1580 r. z drewnianą wieżą, wewnątrz cenne renesansowe wyposażenie z XVII w.: najwcześniejszy i najpiękniejszy na Pomorzu ołtarz protestancki (1606 r.), chrzcielnica, ambona i empory kolatorskie - wszystko bogato ozdobione scenami biblijnymi; są to przedstawienia typowe dla ewangelickich programów religijnych; pojawiają się też treści prywatne - herby fundatorów; w podziemiach krypta grzebalna; park podworski ze starodrzewem. 51 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Dobieszewo kościół p.w. św. Mateusza, z kamienia nieciosanego, z XVI w., wewnątrz drewniany tryptyk z XIII w.; dzwon i dzwonnica drewniana z XVII w.; dobrze zachowany poniemiecki cmentarz. Bełczna kościół parafialny p.w. św. Piotra i Pawła, styl neogotycki z XVIII wieku, wewnątrz cztery witraże z 1914 r.; zespół pałacowo-parkowy z XIX w. Klępnica pałac w odbudowie z XIX w. Łobżany dwór z 1880 r. o cechach renesansowych. Worowo ryglowy kościół z 1707 r. p.w. Imienia Marii, z drewnianą wieżą. Poradz ceglany wiatrak typu holenderskiego z XIX w. Przyborze dobrze zachowany poniemiecki cmentarz. Karwowo ryglowy kościół p.w. Matki Bożej Częstochowskiej z 1777 r.; grodzisko usytuowane na wysokim brzegu doliny Regi - o czworobocznym kształcie i zaokrąglonych narożnikach oraz zachowanych wałach o wysokości od 2 do 8 m. i głębokich fosach z zachowanymi śladami mostów. Zajmuje ono obszar 125x130 m. Taka wielkość wskazuje na to, że była to siedziba władcy plemiennego. Z obiektem tym związane było znajdujące się nad Regą bogate cmentarzysko kurhanów wzmocnionych kamieniami. Grabowo kościół z 1909 r., murowany, p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego; zespół pałacowo-parkowy z XIX w. 52 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Rynowo dwór z 1890 r. Zajezierze kościół parafialny p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa, z kamienia łupanego, styl neoromański. Zagórzyce kościół p.w. św. Marcina Bp. z XIX w., z kamienia nieciosanego; zabytkowa dzwonnica. Bonin kościół z 1845 r.; wieża z barokowym chełmem z XVIII w.; pałacyk myśliwski z XIX w. Radowo Małe kościół zbudowany z kamienia w 1840 roku, w 1999 roku dobudowano prezbiterium i zakrystię. Borkowo Wielkie kościół zbudowany około 1506 roku z głazów narzutowych, przebudowany w drugiej połowie XIX wieku. Karnice kościół zbudowany w 1493 roku, przebudowany w 1894 roku, dwór zbudowany w połowie XIX wieku. Strzmiele dwór z 1780 roku, zabytek epoki baroku, z którym związane są bogate legendy i coroczne „Spotkania historyczne z Sydonią”. Dargomyśl dwór zbudowany w 1854 roku przez Friedricha Hermana von Bulow z parkiem o charakterze krajobrazowym z licznym starodrzewem. Gostomin kościół zbudowany na początku XVII wieku, budowla ryglowa z drewnianą wieżą. 53 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Maliniec dwór z oranżerią zbudowany w 1804 roku z otaczającym pałacem. Radowo Wielkie kościół zbudowany z cegły w II połowie XVII wieku, zwieńczony drewnianą dzwonnicą. Radzim zespół pałacowo-parkowy z XIX wieku. Rekowo kościół ryglowy z 1802 roku z drewnianą wieżą. Rogowo młyn nad rzeką Ukleją zbudowany w połowie XIX wieku. Zelmowo pałac eklektyczno-secesyjny z końca XIX wieku. Dorowo kościół barokowy z XVIII wieku konstrukcji ryglowej, tryptyk z XVI wieku, wieża zwieńczona boczną latarnią. Iglice kościół z 1696 roku konstrukcji ryglowej, drewniana wieża z latarnią i barokowym hełmem. Resko kościół gotycki z XV wieku, przebudowany w 1882 roku, wewnątrz prospekt organowy barokowy z XVIII wieku. W parku miejskim wzniesienie ze śladami dawnego zamku założonego około roku 1450, przebudowanego w XVIII wieku (istniał jeszcze w 1774 roku); zespół domów konstrukcji ryglowej z pierwszej połowy XIX wieku. Siwkowice gotycki kościół kamienny z początku XVI wieku, szczyt wschodni zdobiony blendami i sterczynami. Stara Dobrzyca kościół z XVIII wieku o konstrukcji ryglowej. 54 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Starogard kościół z drugiej połowy XVI wieku o konstrukcji ryglowej, w roku 1908 odbudowano wieżę; ruiny pałacu z początku XVIII wieku. Dłusk ruiny kościoła z XVIII wieku z kamienia polnego, na wzgórzu tzw. "Węgorzyński Trzęsacz". Przytoń dom ryglowy kryty strzechą. Lesięcin reprezentacyjny pałac w stylu barokowym. Runowo Pomorskie kościół parafialny p.w. Św. Tomasza Apostoła. Kościół jest późnogotycki z XV wieku, przebudowany w 1860 roku, murowany z kamienia, wschodni szczyt ozdobiony blendami w XIX wieku, dach kryty blachą. Położony w centrum wsi, przy skrzyżowaniu dróg. Neogotycka wieża z 1882 roku z cegły glazurowanej. Wyposażenie renesansowe z XVII wieku. W małych okienkach witraże z herbami. Winniki kamień w kształcie owalnego trójkąta odkryty przez mieszkańców w kwietniu 2000 roku podczas prac porządkowych. W kamieniu wykuta jest głowa żołnierza w hełmie, u dołu napis w języku niemieckim. Węgorzyno grodzisko z XII-XIII w. o kształcie ściętego stożka o wysokości około 10 m. Pomniki i tablice pamiątkowe: Łobez Pomnik Wdzięczności „Byliśmy, Jesteśmy, Będziemy”, zlokalizowany w parku miejskim im. T. Kościuszki, poświęcony żołnierzom poległym walkach o wyzwolenie Ziemi Łobeskiej; Samolot LIM2 z lat 60. XX w., pomnik poświęcony współpracy miasta z jednostką wojskową nr 1958 ze Świdwina; 55 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Pomnik poświęcony żołnierzom poległym na frontach II wojny światowej przedstawiający średniowiecznego rycerza Rolanda, trzymającego miecz w pozie salutu. Łobez Świętoborzec Pomnik poświęcony poległym żołnierzom 43 Pułku Artylerii Lekkiej walczących z oddziałami niemieckimi. Tarnowo Pomnik upamiętniający walki toczone wiosną 1945 roku z oddziałami niemieckimi zamkniętymi w okrążeniu pomiędzy Łobzem a Świdwinem. Węgorzyno Pomnik Żołnierza Polskiego, który postawiono w XX rocznicę odzyskania ziem zachodnich według proj. Sławomira Lewińskiego. Pierwotnie miał stanowić część pomnika na cmentarzu Żołnierzy I Armii WP w Siekierkach; Głaz narzutowy (na cmentarzu, przeniesiony - pierwotnie znajdował się ok. 1km na zach., przy drodze do Chociwla) - upamiętnia Friedricha Ludwiga Jahna (1778 - 1852) znanego niemieckiego teoretyka gimnastyki. Jego teoria zakładała ćwiczenia na specjalnych przyrządach (koń, trapez, poręcze drążek itp.). Propagował również gimnastykę dla celów wojskowych, jako środek podnoszący tężyznę fizyczną. Głaz postawiono w 1913 r. Runowo Pomorskie pomnik z głazów (w kształcie kapliczki) upamiętniający mieszkańców wsi poległych w I wojnie światowej. Winniki Kamień w kształcie owalnego trójkąta odkryty przez mieszkańców w kwietniu 2000 roku podczas prac porządkowych. W kamieniu wykuta jest głowa żołnierza w hełmie, u dołu napis w języku niemieckim. Przyborze głaz narzutowy o obwodzie 8,6 m. 56 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Zabytki przyrody Na ziemi łobeskiej znajduje się wiele pomników przyrody, sędziwych drzew rosnących pojedynczo, w alejach, szpalerach, a także tworzących piękne parki. Pomniki przyrody zostały szczegółowo zestawoen i opisane w opracowniu Program Ochrony Środowiska w Powiacie łObeskim. Opracowanie to jest integralną częścią strategii. Najciekawsze zabytki przyrody usytuowane w powiecie: Pomniki przyrody w Łagiewnikach: buki zwyczajne o pniach 360 cm, 470 cm i 600 cm, modrzew polski o pniu 282 cm. Pomniki przyrody w Starogardzie: dąb o pniu 500 cm, wiąz pospolity o pniu 375 cm, 3 buki o pniach 250÷395 cm. Pomniki przyrody w Żerzynie: 2 dęby szypułkowe o pniach 440÷510 cm, buk zwyczajny o pniu 390 cm. Lipa i 2 dęby w parku w Resku. Tulipanowiec w Przemysławiu. 3 dęby w Iglicach. 2 sosny wejmutki w parku w Łagiewnikach. Aleja dębowa w Łosośnicy. Park podworski ze starodrzewem w Wysiedlu. Wiekowy dąb przy drodze Dobieszewo – Unimie. Pomnikowe cisy w Bełcznej. Droga Bełczna - Klępnica obsadzona gruszami. Pomnikowy dąb o obwodzie 425 cm w Klępnicy. Pomnikowe cisy przed dworem w Łobżanach. Park podworski z olbrzymimi modrzewiami w Łobżanach. Pomnikowy dąb w Karwowie. Zachełmie: pomnikowe dęby, na jednym z nich bocianie gniazdo, 57 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego największy w gminie park podworski z pomnikami przyrody, aleja starych lip (droga Zachełmie - Meszne). Park z ciekawym drzewostanem w Rynnowie. Aleja starych dębów w Boninie. Park powstały w XVIII wieku z piękną aleją grabową w Mołdawinie. Park krajobrazowy z XVIII wieku w Starogardzie Aleje Bukowe wzdłuż drogi Dobra –Dobropole i Dobra- Wojtaszyce, Grochodrzew kasztan jadalny w cmentarzu w Dobrej. Organizacje społeczne i stowarzyszenia Na terenie powiatu istnieje duża liczba organizacji społecznych i stowarzyszeń. 1. Zachodniopomorskie Centrum Rozwoju Obszarów Wiejskich w Łobzie, 2. Łobeska Izba Gospodarcza, 3. Stowarzyszenie Ludzi Aktywnych w Łobzie, 4. Caritas w Dobrej, 5. Polski Czerwony Krzyż z zarządem rejonowym w Łobzie i oddziałami w Dobrej, Radowie Małym i Resku, 6. Klub Honorowego Dawcy Krwi w Radowie Małym i Łobzie, 7. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków w Łobzie, 8. Klub Diabetyków w Resku, 9. Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem w Łobzie, 10. Stowarzyszenie na Rzecz Szpitala w Resku, 11. Środowiskowy Dom Samopomocy w Łobzie, 12. Łobeska Fundacja Pomocy Dzieciom "Święto Radości", 13. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w Radowie Małym, 14. Młodzieżowy Klub „Milenium” w Łobzie, 15. Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym w Węgorzynie, 16. Polski Związek Niewidomych w Łobzie, 17. Klub Abstynenta w Węgorzynie, 18. Liga Obrony Kraju w Łobzie i Radowie Małym, 19. Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Koło w Łobzie, Dobrej, 58 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 20. Związek Sybiraków Koło Terenowe w Łobzie, 21. Związek Inwalidów Wojennych w Łobzie, 22. Związek Bojowników o Wolność i Demokrację w Resku, 23. Stowarzyszenie Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę w Łobzie, 24. Polski Związek Rencistów i Emerytów w Węgorzynie, Resku, Łobzie (oddział miejski) i Dobrej, 25. Związek Nauczycielstwa Polskiego w Łobzie, 26. Klub Nauczyciela w Łobzie, 27. Koło Gospodyń Wiejskich w Radowie Małym, 28. Gminny Związek Kółek i Organizacji Rolniczych w Radowie Małym, 29. Wojewódzki Związek Pszczelarzy w Szczecinie, Koło Pszczelarzy w Łobzie, 30. Ochotnicza Straż Pożarna w Dobrej i Radowie Małym (6 drużyn), 31. Stowarzyszenie śpiewacze Chór "Kantylena" w Węgorzynie, 32. Szkolny zespół wokalny w Węgorzynie, 33. Klub Literacki - "SARN KIERZ 15" w Węgorzynie, 34. Stowarzyszenie "Fral" w Łobzie, 35. Stowarzyszenie "Łabuź". Organizacje sportowe Na terenie Powiatu usytuowanych jest wiele klubów sportowych, większość z nich mieści się stolicy powiatu Łobzie. Nalezą do nich: 1. MKS "Światowid” – największy, posiadający wieloletnią tradycję, klub sportowy (założony w 1963 roku). Klub prowadzi działalność w kilku sekcjach, z których wiodącą jest piłka nożna. Piłkarze szkoleni są w 5 zespołach: młodsi trampkarze, trampkarze, juniorzy, seniorzy, grający w IV lidze polskiej i zespół old bojów, grający w I lidze pomorskiej old bojów. 2. LKJ "Hubal" - klub oparty o działalność Stada Ogierów Skarbu Państwa w Łobzie. Posiada doskonałą bazę sportową: hipodrom, krytą ujeżdżalnię, cross terenowy. Istnieją w nim następujące sekcje: skoki przez przeszkody, ujeżdżanie, zaprzęgi dwukonne i czterokonne. Klub odniósł wiele znaczących sukcesów w kraju i zagranicą - zawodnicy zdobywali medale na mistrzostwach świata w zaprzęgach. Ośrodek jeździecki zajmuje się organizacją rekreacji dla dzieci i dorosłych, obozów specjalistycznych, kuligów i wycieczek powozami konnymi. 59 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 3. MKS "Olimp" - międzyszkolny klub sportowy działa wśród uzdolnionej ruchowo młodzieży szkół podstawowych i średnich. Aktywnie działające sekcje to: lekkoatletyka, koszykówka, badminton, szachy. Sekcja szachowa należy do najlepszych w województwie. Klub zajmuje się propagowaniem sportu wśród najmłodszych, organizuje liczne imprezy masowe. 4. SKS "Rega" - klub strzelecki działający przy Lidze Obrony Kraju w Łobzie, szkoli młodzież i dorosłych w dziedzinach strzelectwa sportowego i sportów obronnych. Jest organizatorem cyklu imprez w strzelaniu z broni pneumatycznej i kulowej. 5. "Sho-bu-kan"- łobeski ośrodek karate, skupia dzieci, młodzież i dorosłych szkolących się w sztuce walk Wschodu. Młodzi karatecy odnieśli wiele sukcesów w zawodach wojewódzkich. W obrębie powiatu działają także Ludowe Zespoły Sportowe, zajmujące się sportem i rekreacją wśród mieszkańców wsi: Ludowy Klub Sportowy „RADOWIA” w Radowie Małym, Ludowy Klub Sportowy „SARMATA” w Dobrej, Ludowy Klub Sportowy „MEWA” Resko, Ludowy Klub Sportowy w Łobzie, Ludowy Klub Sportowy "SPARTA Węgorzyno". Kluby cyklicznie organizują rozgrywki piłkarskie drużyn wiejskich i zakładowych, a także turnieje piłki siatkowej, tenisa stołowego i szachów. W okresie jesienno-zimowym działa m.in. Łobeska Amatorska Liga w koszykówce i siatkówce. Organizowany jest też Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej "Oldbojów". W powiecie istnieje także Uczniowskie Kluby Sportowe. W gminie Łobez przy każdej szkole działa co najmniej jeden taki klub. Jest to duży sukces organizacyjny sportu szkolnego. Uczniowskie Kluby Sportowe funkcjonujące w powiecie to: UKS "POLON" w Łobzie - koszykówka, dziewczęta i chłopcy do 13 lat, UKS "GAMBIT" w Łobzie - szachy, UKS "KOMETA" w Łobzie - siatkówka, dziewczęta i chłopcy do 13 lat, UKS "PAT-MAT" w Łobzie - szachy, UKS "BADMINTON" w Łobzie - badminton, tenis stołowy, siatkówka, 60 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego UKS "TRÓJKA" w Łobzie - lekkoatletyka, siatkówka, dziewczęta i chłopcy do 15 lat, koszykówka, dziewczęta i chłopcy do 15 lat, UKS "GÓRAL" w Łobzie - turystyka rowerowa, turystyka górska, UKS "SPŁYW" w Łobzie - spływy kajakowe, UKS w Radowie Małym, UKS przy Zespole Szkółw Resku, UKS „Arbot” w Dobrej, UKS "ZNICZ" w Węgorzynie - lekkoatletyka. W powiecie działa także 8 kół łowieckich - 4 koła łowieckie w Łobzie: „Lis" Łobez, „Jeleń" Łobez, „Cyranka" Szczecin i „Rogacz" Węgorzyno oraz 4 koła łowieckie w Radowie Małym: ”Łoś” Goleniów, „Diana” Szczecin, „Jeleń” Łobez, „Cyranka” Szczecin. Istnieją też 2 koła wędkarskie: Koło Wędkarskie „Sumik” w Radowie Małym i Koło Wędkarskie w Resku. PODSUMOWANIE DIAGNOZY POWIATU ŁOBESKIEGO Powiat łobeski został utworzony 1.01.2002. Należy do najmłodszych powiatów w Polsce. Jest to powiat o, zarówno bezwzględnie jak i relatywnie, niskim poziomie dochodów na jednego mieszkańca. Stopa bezrobocia, wynosząca na 30.09.2002 roku 39,4%, jest jedną a najwyższych w województwie zachodniopomorskim i sytuuje powiat łobeski w czołówce polskich powiatów o najwyższym bezrobociu. Od momenty powstania powiatu odnotowuje się nieznaczny ale stały spadek stopy bezrobocia. Jest to tendencja najbardziej oczekiwana. Najlepszym sposobem przeciwdziałania bezrobociu jest wspieranie przedsiębiorczości. Paradoksalnie, trudna sytuacja społeczno-gospodarcza powiatu stwarza duże szanse na skorzystanie z poważnych środków Unii Europejskiej przeznaczonych na wyrównywanie różnic w regionach, edukację, infrastrukturę, rozwój obszarów wiejskich, wspieranie przedsiębiorczości i inne cele. Kluczową kwestią jest odpowiednie przygotowanie się do absorpcji potencjalnie ogromnych funduszy. Warunkiem koniecznym jest dysponowanie pakietem gotowych, dobrze sporządzonych projektów oraz – w wielu przypadkach – określonym wkładem własnym. Już teraz więc należy intensywnie kształcić i przygotowywać kadry odpowiedzialne za przyszłe wnioski o fundusze europejskie. Gospodarka powiatu łobeskiego opiera się na małych i średnich przedsiębiorstwach, w dużej części powiązanych z rolnictwem. Coraz większą rolę odgrywają firmy związane z turystyką i 61 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego wypoczynkiem, w tym agroturystyka. Walory środowiska przyrodniczego należą do największych atutów powiatu. Atuty te nie są dotychczas w pełni wykorzystywane. Kluczem do dynamicznego rozwoju turystyki jest odpowiednia strategia inwestowania w infrastrukturę oraz wspieranie wszelkich przejawów przedsiębiorczości sprzyjających przyciąganiu inwestorów. Pomysłem na pobudzenie wzrostu gospodarczego może być budownictwo, przy czym nie tyle mieszkaniowe, z uwagi na stosunkowo niewielkie zapotrzebowanie na mieszkania, co infrastrukturalne. Pewne szanse dają potrzeby powiatu w zakresie rozbudowy sieci wodociągowej i gazowej, sieci kanalizacji i budowy oczyszczalni, a także budowy składowisk odpadów, remonty i inwestycje w drogi powiatowe. Unikalnym, nawet w skali światowej, atutem powiatu łobeskiego jest słynne Stado Ogierów w Łobzie. Znakomicie prosperująca w przeszłości stadnina znajduje się obecnie w bardzo trudnej sytuacji i wymaga zdecydowanego wsparcia ze strony władz gminy, powiatu, województwa i Agencji Nieruchomości Rolnych w Warszawie. Stado Ogierów może i powinno być niepowtarzalną wizytówką i wyjątkową atrakcją powiatu, przyciągającą rzesze turystów, hodowców i sportowców, zarówno z kraju jak i z zagranicy. Powiat łobeski ma poważne atuty, których wykorzystanie może znakomicie zdynamizować rozwój wszystkich wchodzących w jego skład gmin. Ogromną szansą powiatu jest bliska już perspektywa wejścia Polski do Unii Europejskiej (1.05.2004), dlatego programy unijne powinny stać się przedmiotem szczególnej uwagi wszystkich urzędników starostwa, a także instytucji, przedsiębiorstw i pojedynczych mieszkańców. 62 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 3. STRATEGIA ROZWOJU POWIATU ŁOBESKIEGO STRESZCZENIE STRATEGII ROZWOJU Strategia Powiatu Łobeskiego musi brać pod uwagę cele i misję opracowaną w Narodowym Planie Rozwoju, która brzmi: „Rozwijanie konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zdolnej do długofalowego , harmonijnego rozwoju, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz poprawę spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z Unią Europejską na poziomie regionalnym i krajowym” Misją i celem strategii Woj. Zachodniopomorskiego jest: „Stworzenie warunków do osiągnięcia zrównoważonego i trwałego rozwoju, zgodnego ze standardami Unii Europejskiej, poprzez optymalne wykorzystanie wszystkich dostępnych walorów województwa oraz wynegocjowanych przez Polskę warunków akcesji” Cel strategiczny powiatu łobeskiego Cel strategiczny dla powiatu łobeskiego został określony przez Zarząd Powiatu i grupę ekspertów jako: „ZINTEGROWANY I ROZWINIĘTY GOSPODARCZO POWIAT” Jest to cel główny strategii rozwoju, do którego realizacji będą dążyć wszystkie zaangażowane podmioty. Jest tak sformułowany, aby jego realizacja wypełniał cele Narodowego Planu Rozwoju i Strategii Rozwoju Woj. Zachodniopomorskiego. Strategia rozwoju dla powiatu łobeskiego opracowana została na lata 2004-2015. 63 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego ANALIZA SWOT Grupa I SŁABE STRONY MOCNE STRONY Turystyka: - tereny leśne - jeziora - rzeka z ujściem do morza - stado ogierów - szkoły jeździeckie - łowiectwo Hodowla strusi Agroturystyka Miasto tranzytowe dla turystów i transportu Zabytki ZAGROŻENIA SZANSE Napływ kapitału zewnętrznego (polski i zagraniczny) Napływ funduszy rządowych i pozarządowych Rozwój budownictwa Produkcja biopaliw Wejście Polski do Unii Europejskiej Współpraca transgraniczna Rozwój szlaków komunikacyjnych (drogi szybkiego ruchu) Tereny po Państwowych Gospodarstwach Rolnych Zdekapitalizowany majątek Brak aktywności społecznej (marazm) Młody powiat Bezrobocie najwyższe w Polsce Brak dobrych wzorców Ubóstwo i nałogi Brak należytej współpracy między samorządami Brak empatii wśród urzędników Brak przygotowanych terenów pod inwestycje Lokalizacja poza głównymi trasami komunikacyjnymi Niskie kwalifikacje siły roboczej Uboga baza szkolnictwa Słabe zaplecze hotelarskie Słabo funkcjonujący handel Upadek stoczni w Szczecinie Działania urzędników w Warszawie celem doprowadzenia do upadku stada ogierów Niestabilność przepisów prawa Wadliwy system finansowania samorządów Likwidacja tras kolejowych i PKS 64 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Grupa II SŁABE STRONY MOCNE STRONY Walory turystyczne i krajobrazowe (lasy, jeziora, łowiectwo) Stado ogierów Usługi motoryzacyjne Zabytki Dobre warunki dla rozwoju rolnictwa Tanie grunty Ekologiczna żywność – produkcja Gospodarstwa agroturystyczne Możliwości pozyskania runa leśnego Poligon drawski Kopaliny: żwir, kreda, itp. Centralne położenie w województwie Tania siła robocza Elektrownie wodne Hale widowiskowe Wykorzystanie potencjału młodzieży SZANSE Wejście do Unii Europejskiej Strefa transgraniczna Wolontariat Powszechny dostęp do internetu Rozwój telefonii komórkowej Słaba infrastruktura turystyczna (baza noclegowa, drogi dojazdowe) Słaba współpraca między powiatem i gminami Zły stan dróg Brak przygotowanych terenów pod inwestycje Dużo niezagospodarowanych gruntów Brak zakładu utylizacji odpadów Mała ilość zakładów przetwórstwa rolnospożywczego Słaba komunikacja publiczna pomiędzy miejscowościami Wysokie bezrobocie Niski poziom wykształcenia społeczeństwa Zubożenie społeczeństwa Niedostatek mieszkań Brak filii szkoły wyższej Niska aktywność społeczna Wzrastająca ilość patologii w rodzinach Słabe wykształcenie młodzieży wiejskiej Niedostateczna informacja o Unii Europejskiej Niedostatek nauczycieli języków obcych ZAGROŻENIA Wzrastająca przestępczość (narkotyki) Zubożenie społeczeństwa Migracja młodzieży Utrudniony dostęp do służby zdrowia Utrwalająca się bezradność społeczeństwa Niż demograficzny Nieświadomość społeczeństwa wobec obowiązujących przepisów prawnych 65 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Zbiorcza analiza SWOT SŁABE STRONY MOCNE STRONY Walory turystyczne i krajobrazowe (lasy, jeziora, łowiectwo) Stado ogierów Usługi motoryzacyjne Zabytki Dobre warunki dla rozwoju rolnictwa Tanie grunty Ekologiczna żywność – produkcja Gospodarstwa agroturystyczne Możliwości pozyskania runa leśnego Poligon drawski Kopaliny: żwir, kreda, itp. Centralne położenie w województwie Miasto tranzytowe dla turystów i transportu Tania siła robocza Elektrownie wodne Hale widowiskowe Wykorzystanie potencjału młodzieży ZAGROŻENIA SZANSE Wejście do Unii Europejskiej Napływ kapitału zewnętrznego (polski i zagraniczny) Strefa transgraniczna Rozwój budownictwa Produkcja biopaliw Powszechny dostęp do internetu Rozwój telefonii komórkowej Rozwój szlaków komunikacyjnych (drogi szybkiego ruchu) Wolontariat Słaba infrastruktura turystyczna (baza noclegowa, drogi dojazdowe) Słaba współpraca między powiatem i gminami Brak empatii wśród urzędników Młody powiat Zły stan dróg Brak przygotowanych terenów pod inwestycje Dużo niezagospodarowanych gruntów Brak zakładu utylizacji odpadów Mała ilość zakładów przetwórstwa rolnospożywczego Słabo funkcjonujący handel Lokalizacja poza głównymi trasami komunikacyjnymi Słaba komunikacja publiczna pomiędzy miejscowościami Wysokie bezrobocie Niski poziom wykształcenia społeczeństwa Niskie kwalifikacje siły roboczej Zubożenie społeczeństwa Niedostatek mieszkań Brak filii szkoły wyższej Uboga baza szkolnictwa Niska aktywność społeczna Brak dobrych wzorców Wzrastająca ilość patologii w rodzinach Słabe wykształcenie młodzieży wiejskiej Niedostateczna informacja o Unii Europejskiej Niedostatek nauczycieli języków obcych Upadek stoczni w Szczecinie Wzrastająca przestępczość (narkotyki) Zubożenie społeczeństwa Wadliwy system finansowania samorządów Migracja młodzieży Utrudniony dostęp do służby zdrowia Utrwalająca się bezradność społeczeństwa Niż demograficzny Niestabilność przepisów prawa Likwidacja tras kolejowych i PKS Działania urzędników w Warszawie celem doprowadzenia do upadku stada ogierów 66 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego ANALIZA PROBLEMÓW Grupa ekspertów lokalnych przyjęła, że problemem kluczowym dla powiatu łobeskiego jest: REGRES GOSPODARCZY POWIATU W wyniku tak sformułowanego problemu kluczowego zidentyfikowano następujące problemy: Bezrobocie strukturalne Narastające zubożenie społeczeństwa Brak perspektyw dla młodzieży Odpływ młodych, wykształconych do dużych miast Brak informacji preferencji dla inwestorów, Brak warunków do inwestowania Słaby stan infrastruktury technicznej Słaba integracja gmin w powiecie – walka o własną sprawę Słabo rozwinięta baza turystyczna Brak kreatywności Brak wykazującej inicjatywę kadry kierowniczej oraz średniego szczebla urzędniczego Słaba komunikacja pomiędzy gminami (PKS, PKP) Nadmierny fiskalizm państwa Centralizacja finansowania samorządów i obciążanie gmin zadaniami bez dodatkowych środków Brak niektórych instytucji do realizacji zadań powiatu. Strukturę „drzewa problemów” wraz z powiązaniami przyczynowo – skutkowymi przedstawia tablica 1 i tablica 1a. 67 Tablica 1. Analiza problemów: struktura powiązań przyczynowo-skutkowych Odpływ młodych, wykształconych do dużych miast Narastające zubożenie społeczeństwa Bezrobocie strukturalne Brak perspektyw dla młodzieży Problem kluczowy: REGRES GOSPODARCZY POWIATU Brak warunków do inwestowania Słaby stan infrastruktury technicznej Słaba integracja gmin w powiecie – walka o własną sprawę Słabo rozwinięta baza turystyczna Brak kreatywności Tablica 1a. Analiza problemów: struktura powiązań przyczynowo-skutkowych 68 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Brak wykazującej inicjatywę kadry kierowniczej oraz średniego szczebla urzędniczego Słaba komunikacja pomiędzy gminami (PKS, PKP) Nadmierny fiskalizm państwa Centralizacja finanso wania samorządów i obciążanie gmin zada niami bez środków finsow. Brak niektórych instytucji do realizacji zadań powiatu 69 ANALIZA CELÓW Składa się z przeformułowania problemów na cele, łączenia ich w związek celów i środków do ich realizacji, a następnie wyboru celu strategicznego. Porządkowanie to służy do zobrazowania interakcji pomiędzy poszczególnymi celami, nadając im strukturę w postaci „drzewa celów”. Na tym etapie następuje również uzupełnienie o inne cele. Przy określaniu celów należy kierować się tym, aby były one mierzalne i realnie osiągalne. „Drzewo celów” nie stanowi hierarchii celów, kolejność ich realizacji jest określona przez grupę planowania strategicznego w harmonogramie działań jako, tzw. „ścieżka dojścia realizacji celu”. Struktura „drzewa celów” EFEKT „K” EFEKT „L” CEL STRATEGICZNY CEL „A” CEL „B” CEL „C” Cel strategiczny dla powiatu łobeskiego został określony przez Zarząd Powiatu jako: ZINTEGROWANY I ROZWINIĘTY GOSPODARCZO POWIAT i możliwy jest do osiągnięcia po zrealizowaniu następujących celów cząstkowych (operacyjnych): Dobry stan infrastruktury technicznej Dobre warunki do inwestowania Sprzyjające warunki dla edukacji i rozwoju młodzieży Świadomość wspólnych celów 70 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Rozwinięta baza turystyczna Dobrze funkcjonująca infrastruktura społeczna Decentralizacja finansów państwa Nowoczesna gospodarka rolna i leśna, działania proekologiczne, ochrona środowiska Efektami celu strategicznego są te cele, których realizacja nastąpi samoistnie po zrealizowaniu celu strategicznego. Tak więc efektami wynikającymi z realizacji celu strategicznego będą: Niski poziom bezrobocia Wzrost konkurencyjności powiatu. Okres realizacji strategii przyjęto na lata 2004-2015. Strukturę „drzewa celów” przedstawiają tablice 2, 2a, 2b, 2c, 2d, 2e, 2f. 71 Tablica 2. Analiza celów: struktura powiązań - cel i środek do jego realizacji. Okres realizacji strategii 2004-2015 r. Dobry stan infrastruktury technicznej Regulacja stosunków wodnych Nowoczesna gospodarka odpadami Rozbudowa sieci wodnokanalizacyjnej Poprawa infrastruktury drogowej Pełna gazyfikacja powiatu Unowocześnienie sieci telekomunikacyjnej Elektrownie wodne Odtworzenie i konserwacja urządzeń wodnych Selektywna zbiórka odpadów u źródła Budowa lub uczestniczenie w zadaniu budowy składowiska odpadów zapewniającego odbiór odpadów z terenu powiatu Rozbudowa sieci wodociągowej na terenach miejskich i wiejskich, Wymiana sieci azbestowej. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków Pełna kanalizacja miast, rozdział kan. deszczowej od ściekowej Budowa i rozbudowa oczyszczalni ścieków na terenach wiejskich Budowa obwodnic w Łobzie i Dobrej Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego- wykonanie chodników w miejscowościach wzdłuż drogi Resko- Węgorzyno Przystosowanie parametrów dróg do ciężkiego transportu kołowego Poprawa nawierzchni dróg Poprowadzenie gazociągów do wszystkich miast i w miarę możliwości do wsi Poprawa funkcjonowania sieci połączeń bezprzewodowych Wprowadzenie połączeń cyfrowych – telefonia liniowa 72 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tablica 2a. Analiza celów: struktura powiązań - cel i środek do jego realizacji. Okres realizacji strategii 2004-2015 r. Dobre warunki do inwestowania Stworzenie warunków do przygotowania zawodowego pracowników Profesjonalna obsługa inwestora Wspieranie powstawania nowych podmiotów gospodarczych Preferencje dla inwestorów, zestawienie preferencji stosowanych w gminach Rozwinięcie infrastruktury technicznej Uregulowanie stanów prawnych terenów przeznaczonych pod inwestycje Opracowanie nowych planów zagospodarowania przestrzennego w gminach Szkolenia, kursy, tworzenie prywatnych podmiotów pośredni ctwa pracy, współpraca z Unią Europejską w zakresie kursów, szkoleń ,przekwalifikowań Kompetentna i kompletna obsługa inwestora w gminach Stworzenie bazy danych w Starostwie Powiatowym do obsługi inwestora Utworzenie lub uczestnictwo w Funduszu Poręczeń Kredytowych Utworzenie inkubatora przedsiębiorczości 73 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tablica 2b. Analiza celów: struktura powiązań - cel i środek do jego realizacji. Okres realizacji strategii 2004-2015 r. Sprzyjające warunki dla edukacji i rozwoju młodzieży Edukacja dostosowana do potrzeb rynku pracy Zaplecze kulturalno-sportoworozrywkowe Zaplecze socjalne umozliwiają ce kształtowanie zachowań i prawidłowych postaw Dobre warunki dla rozwoju działalności gospodarczej i tworzenia nowych miejsc pracy Poprawa bazy edukacyjnej, jakości nauczania, rozszerzenie oferty edukacyjnej. Międzynarodowa wymiana młodzieży z terenu powiatu Dostosowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku, tworzenie szkół nie publicznych, Utworzenie filii szkoły wyższej, Kluby sportowe, rozwój bazy i oferty Obiekty sportowe, budowa hal sportowych w Resku i Łobzie Domy kultury, ośrodki kultury- utrzymanie działających i tworzenie nowych Przedszkola, świetlice wiejskie, TPD Służba zdrowia, profilakty ka, wytwarzanie nawyku zdrowego zywienia, trybu życia Utworzenie lub uczestnictwo w Funduszu Poręczeń Kredytowych Utworzenie organizacji zrzeszającej przedsiębior ców Wsparcie lokalnych przedsiębiorców Ściągnięcie inwestorów Utworzenie zielonej szkoły Racjonalizacja sieci obiektów szkolnych Wyremontowanie obiektów szkolnych Odkryty basen kąpielowy Ulokowanie szkoły zaw. w obiekcie liceum, lepsze wykorzystanie obiektu inter natu, wygaszenie działalności SOSW Przygotowanie terenów pod inwestycje, preferencje podatkowe 74 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tablica 2c. Analiza celów: struktura powiązań - cel i środek do jego realizacji. Okres realizacji strategii 2004-2015 r. Świadomość wspólnych celów Dobrze rozwinięta komunikacja Aktywne społeczeństwo Współpraca z partnerami krajowymi i zagranicznymi Współpraca samorządów gminnych z powiatowym (koordynacja działań) Więcej połączeń komunikacyjnych (międzygminnych, wojewódz.) Poprawa stanu dróg, poprawa parametrów dróg, poprawa oznakowania Kreowanie liderów, pomoc w szkoleniach, stwarzanie warunków do ich zaistnienia Propagowanie dobrych wzorców poprzez konkursy, promocje medialną Czynne uczestnictwo w imprezach masowych, integracyjnych Aktywizacja organizacji pozarządowych, powołanie zrzeszenia, uczestnictwo w opracowywaniu programów Nawiązanie współpracy z powiatem partnerskim w kraju i za granicą Tworzenie wspólnych projektów w celu pozyskania środków pomocowych Czynne uczestnictwo w spotkaniach integracyjnych Świadomość jedności społeczeństwa powiatu 75 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tablica 2d. Analiza celów: struktura powiązań - cel i środek do jego realizacji. Okres realizacji strategii 2004-2015 r. Rekreacja konna jako produkt regionalny w oparciu o Stado Ogierów w Świetoborcu i Boninie Agroturystyka – rozwój jako sposób na poprawę efektywności prod. rolnej Promocja walorów turystycznych, sportowych i rekreacyjnych powiatu Gastronomia, tworzenie dogodnych warunków jej rozwoju, promowanie kuchni regionalnej Stanice nastawione na tyrystykę konną,kajakową Baza noclegowa, utworzenie bazy o możliwościach przyjęcia większych grup Rozwój hodowli Uczestnictwo w imprezach promocyjnych, kolportarz materiałów reklamowych i promocyjnych Utworzenie Centrum Informacji Turystycznej Organizacja wypoczynku w siodle(kolonie, obozy rodzinne ,hipoterapia, itp.) Rozwój sportów hipicznych 76 Opracowanie charakterysty cznej dla powiatu pamiątki, herbu , flagi Przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego terenów pod rozwój gospodarczy, sport i turystykę Drogi dojazdowe, oznakowanie miejsc, szlaków atrakcyjnych turystycznie, pomników przyrody, zabytków. Wykonanie infrastruktury technicznej w miejscach atrakcyjnych turystycznie Utworzenie Centrum Szkoleniowo-Konferencyj nego, Infrastruktura techniczna Niski poziom bezrobocia Wzrost konkurencyjności powiatu Cel strategiczny: ZINTEGROWANY I ROZWINIĘTY GOSPODARCZO POWIAT Rozwinięta baza turystyczna Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tablica 2e. Analiza celów: struktura powiązań - cel i środek do jego realizacji. Okres realizacji strategii 2004-2015 r. Decentralizacja finansów państwa Dobrze funkcjonująca infrastruktura społeczna Zmiana systemu przepływu środków finansowych pochodzących z podatków Zwiększony udział samorządów w korzystaniu z podatków Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców Likwidacja barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych Aktywizacja organizacji pozarządowych Rozwój szkolnictwa ponadgimnazjalnego, rozwój rzemiosła Powołanie brakujących instytucji „powiatotwórczych” Zapewnienie prawidłowo funkcjonującej służby zdrowia Zapewnienie prawidłowych warunków funkcjonowania administracji gminnych, powiatowej i zespolonej. Utworzenie Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego Poprawa warunków funkcjonowania Powiatowej Straży Pożarnej i Policji Systematyczne doposażanie w sprzęt PSP, Policji., poprawa systemów łączności i zarządzania Korzystanie z funduszu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Dostosowanie obiektów uzyteczności publicznej dla osób niepełnosprawnych Rozwój działalności Powiato wego Centrum Pomocy Rodzinie Powołanie Urzedu Skarbowego Zapewnienie odpowiedniej liczby lekarzy - specjalistów Uregulowanie sytuacji prawnej ZOZ-u, zapewnienie ciągłości funkcjonowania szpitala w Resku Powołanie Punktu Interwencji Kryzysowej Powołanie zespołu ds orzekania o niepełnospr. Lub współpraca z już funkcjonującym. 77 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tablica 2f. Analiza celów: struktura powiązań - cel i środek do jego realizacji. Okres realizacji strategii 2004-2015 r. Nowoczesna gospodarka rolna i leśna, działania proekologiczne, ochrona środowiska Racjonalna gospodarka leśna Racjonalna gospodarka gruntami rolnymi Produkcja żywności ekologicznej Przetwórstwo rolnospożywcze Produkcja płodów rolnych do przemysłowego wykorzystania Pozyskiwanie i przetwórstwo runa leśnego Gospodarka łowiecka Zagospodarowanie turystyczne terenów zielonych Ochrona przyrody Odłogowanie jako element świadomej ochrony gruntów rolnych Świadomy płodozmian, edukacja związana z produkcją rolną Propagowanie zalesień Rozwój gospodarstw specjalizujących się w produkcji ekologicznej Przetwórstwo produktów zwierzęcych Unowocześnienie i utrzymanie bazy przetwórstwa płodów rolnych Rozwinięcie baza przetwórs twa owoców, warzyw i ziół Produkcja komponentów przemysłowych Produkcja ekologicznej energii cieplnej Produkcja biopaliw Materiał genetyczny Adaptacja gorzelni do rektyfikacji wyrobów spirytusowych Dostosowanie do standartów UE zakładów przetwórstwa mięsnego Reaktywowanie przetwórstwa mleka Szkolenia, doradztwo, baza laboratoryjna 78 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 79 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego PRZEGLĄD PLANOWANIA STRATEGII (MIERNIKI) Przegląd planowania strategii polega na: opracowaniu streszczenia strategii określeniu wskaźników (mierników) realizacji celów ustaleniu źródła danych pozwalających na sprawdzenie wskaźników analizie ryzyka związanego z założeniami przyjętymi w strategii. Podstawowym zadaniem mierników jest wskazywanie na stopień realizacji określonych celów. Tak, więc każdy miernik powinien być obiektywnie sprawdzalny. Tą własność miernika osiąga się poprzez wyszczególnienie, w jaki sposób cel, wynik projektu, rezultat lub działanie są osiągalne w odniesieniu do: Ilości Ile? lub Jak wiele? Jakości Jak dobrze? Czasu Do kiedy? Miejsca Gdzie? Wskaźniki muszą skupiać się na najważniejszych cechach celu stanowiąc podstawę monitoringu. Przegląd planowania strategii (mierniki) 80 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Tablica 3. Przegląd planowania strategii (mierniki) CELE MIERNIK/ WSKAŹNIK INFORMACJA O MIERNIKU/ WSKAŹNIKU CEL STRATEGICZNY Zintegrowany i rozwinięty gospodarczo powiat CELE CZĄSTKOWE Ilość nowych nawierzchni w 1. Dobry stan infrastruktury technicznej km/rocznie 2. Dobre warunki do inwestowania Zarząd Dróg Powiatowych Ilość zmodernizowanych dróg dostosowanych do ciężkiego transportu kołowego w km/rocznie Zarząd Dróg Powiatowych Pełna kanalizacja miast do 2015 r. Metry ułożonych rurociągów wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych. Urzędy Miast Uporządkowanie problemów składowania odpadów do 2007 r. Starostwo Powiatowe,Związki Gmin Ilość nowo utworzonych podmiotów Urzędy Gmin gospodarczych netto/rocznie Ilość nowych inwestorów zewnętrznych (spoza powiatu) do 2015 r. Starostwo Powiatowe, Urzędy Gmin Ilość nowych miejsc pracy rocznie Powiatowy Urząd Pracy Spadek poziomu bezrobocia rocznie Powiatowy Urząd Pracy 3. Sprzyjające warunki dla Utworzenie organizacji zrzeszjącej przedsiębiorców do 2007 r. edukacji i rozwoju młodzieży Utworzenie lub uczestnictwo w Starostwo Powiatowe Starostwo Powiatowe 81 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Funduszu Poręczeń Kredytowych do 2005 r. 4. Świadomość wspólnych celów Ilość podmiotów gospodarczych zakładanych przez absolwentów szkół do 2015 r. Urzędy Gmin Otwarcie filii szkoły wyższej do 2007 r. Starostwo Powiatowe Wykonanie remontów szkół Starostwo Powiatowe Wybudowanie hal sportowych w Łobzie i Resku do 2006r. Samorządy gmin Ilość spotkań rocznie samorządów gmin i powiatu Starostwo Powiatowe Ilość wspólnych projektów współfinansowanych ze środków pomocowych do 2015 r. Starostwo Powiatowe Ilość partnerskich powiatów z kraju i zagranicy do 2012 r. Starostwo Powiatowe Ilość imprez o zasięgu powiatowym Starostwo Powiatowe rocznie 5. Rozwinięta baza turystyczna Ilość nowych miejsc noclegowych: - hotele - gospodarstwa agroturystyczne - pola namiotowe do 2015r. Starostwo Powiatowe, Urzędy Gmin Ilość nowych punktów informacji turystycznej do 2015 r. Starostwo Powiatowe, Urzędy Gmin Ilość nowych szlaków turystycznych: - pieszych - rowerowych - wodnych - konnych w km do 2015 r. Starostwo Powiatowe, Urzędy Gmin Ilość organizowanych imprez rekreacyjno-sportowych rocznie Starostwo Powiatowe, Urzędy Gmin 82 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Ilość turystów odwiedzających powiat rocznie 6. Dobrze funkcjonująca infrastruktura społeczna Starostwo Powiatowe Ilość lekarzy- specjalistów do 2015r Starostwo Powiatowe Ilość powołanych instytucji ponadgminnych do 2007 r. Starostwo Powiatowe Ilość obiektów użyteczności publicznej dostosowanych dla osób niepełnosprawnych do 2015 r. Starostwo Powiatowe, Urzędy Gmin Ilość nowych kierunków kształcenia Starostwo Powiatowe w szkołach ponadgimnazjalnych do 2015 r. Zintegrowany system ratownictwa do 2006 r. Starostwo Powiatowe Ilość organizowanych rocznie spotkań w zakresie bezpieczeństwa publicznego oraz patologii społecznych Starostwo Powiatowe Ocena bezpieczeństwa mieszkańców- ankietyzacja Starostwo Powiatowe Zakupy nowego sprzętu specjalistycznego dla PSP,Policji Starostwo Powiatowe Komendy Główne Straży i Policji Starostwo Powiatowe Ilość organizacji pozarządowych 7. Nowoczesna gospodarka Ilość przedsiębiorstw zajmujących się przetwórstwem rolnorolna i leśna, działania spożywczym do 2015 r. proekologiczne, ochrona środowiska Odsetek gruntów przeznaczonych pod produkcję żywności ekologicznej do 2015 r. Ilość szkoleń oraz wyjazdów studialnych rocznie Ilość gruntów rolnych Starostwo Powiatowe, Urzędy Gmin Starostwo Powiatowe, Urzędy Gmin Starostwo Powiatowe, Ośrodki Doradztwa Rolniczego Starostwo Powiatowe, Lasy Państwowe 83 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego przeznaczonych pod zalesianie rocznie Ilość firm zajmujących się przetwórstwem owoców i warzyw Starostwo Powiatowe, Urzędy Gmin 84 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego HARMONOGRAM DZIAŁAŃ Harmonogram działań polega na zamieszczeniu programu w formie tabeli, która zawiera w sobie cele cząstkowe (operacyjne), podcele oraz zadania, dzięki którym osiągnięte zostaną wymienione cele. Harmonogram działań stanowi szczegółowy wykaz kolejnych zadań służących do realizacji celu i zawiera: zwięzły opis danego zadania horyzont czasowy trwania danego zadania określenie wysokości niezbędnego budżetu określenie źródeł pochodzenia budżetu określenie jednostki odpowiedzialnej za realizację zadania. Harmonogram działań Pełen zakres harmonogramu działań przedstawia tablica 4. 85 Tablica 4. Harmonogram działań. CELE/ZADANIA ŻRÓDŁO POCHODZENIA BUDŻETU OD KIEDY DO KIEDY 1.1 Unowocześnienie sieci telekomunikacyjnej 2004 2005 Inwestor 1.1.1 Wprowadzenie połączeń cyfrowych – telefonia liniowa 2004 2005 Inwestor 1.1.2 Poprawa funkcjonowania sieci połączeń bezprzewodowych 2004 2005 Inwestor 1.2 Pełna gazyfikacja powiatu 2004 2015 Inwestor 1.2.1 Poprowadzenie gazociągu dla wszystkich miast i w miarę możliwości do wsi 2004 2015 Inwestor 1. JEDNOSTKA ODPOWIEDZIALNA DOBRY STAN INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ 1.3 Poprawa infrastruktury drogowej 2004 2015 Budżet powiatu, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich, Środki pomocowe 1.3.1 Poprawa nawierzchni dróg (priorytet- droga Resko- Węgorzyno) 2004 2015 Budżet powiatu, Środki pomocowe 1.3.2 Przystosowanie parametrów dróg do ciężkiego 2004 2015 Budżet powiatu, Firmy telekomunikacyjne, Samorządy Firmy telekomunikacyjne, Samorządy Firmy telekomunikacyjne, Samorządy Samorządy gmin, Inwestor Samorządy gmin, Inwestor Zarząd powiatu, Dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych, Samorządy Gmin. Zarząd powiatu, Dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych Zarząd powiatu, 86 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego transportu kołowego 1.3.3 Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowegowykonanie chodnikóww miejscowościach wzdłuż drogi Resko-Wegorzyno Środki pomocowe 2004 2015 1.3.4 Budowa obwodnic w ciągu dróg krajowych i wojewódzkich (Łobez, Dobra) 2004 2015 1.4 Rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej 2004 2015 1.4.1 Wspieranie budowy i rozbudowy oczyszczalni ścieków na terenach wiejskich 2004 2015 Budżet powiatu, Środki pomocowe Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Budżety samorządów, Środki pomocowe Budżety samorządów, Środki pomocowe Budżety samorządów, Środki pomocowe Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska, Budżety samorządów, Środki pomocowe Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska, Budżety samorządów, Środki pomocowe 1.4.2 Wspieranie pełnej kanalizacji miast, rozdział kan. Deszczowej od ściekowej 2004 2015 1.4.3 Wspieranie budów przydomowych oczyszczalni ścieków 2004 2015 1.4.4 Wspieranie rozbudowy sieci wodociągowej na terenach miejskich i wiejskich, wymiana sieci azbestowej 2004 2010 Budżety samorządów, Środki pomocowe 1.5 Nowoczesna gospodarka odpadami 2004 2015 Budżety samorządów, Środki pomocowe 2005 2007 Budżety samorządów, Środki pomocowe 2004 2012 Budżety samorządów, 1.5.1 Budowa lub uczestnictwo w zadaniu budowy skałdowiska odpadów zapewniającegoodbiór odpadów z terenu powiatu 1.5.2 Selektywna zbiórka odpadów u źródła Dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych Zarząd powiatu, Dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych Zarządy dróg, Samorządy Samorządy gmin Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu Zarząd powiatu we współpracy z samorządami gmin Zarząd powiatu we współpracy z samorządami gmin Samorządy gmin we 87 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Środki pomocowe 1.6 Regulacja stosunków wodnych 2004 2015 Budżety samorządów, Środki pomocowe Budżety samorządów, Środki własne użytkowników, Środki pomocowe Inwestorzy, Środki pomocowe współpracy z zarządem powiatu Zarząd Melioracji Urządzeń Wodnych, Właściciele, Samorządy Zarząd Melioracji Urządzeń Wodnych, Właściciele, Samorządy 1.6.1 Odtworzenie i konserwacja urządzeń wodnych 2004 2015 1.6.2 Elektrownie wodne 2004 2015 2004 2005 Budżety samorządów Samorządy gmin 2004 2005 Budżety samorządów Samorządy gmin Inwestorzy 2. DOBRE WARUNKI DO INWESTOWANIA 2.1 Opracowanie nowych planów zagospodarowania przestrzennego w gminach 2.2 Uregulowanie stanów prawnych terenów przeznaczonych pod inwestycje 2.3 Rozwinięcie infrastruktury technicznej 2004 2015 Budżety samorządów, Środki pomocowe Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu 2.4 Preferencje dla inwestorów, zestawienie preferencji stosowanych w gminach 2004 2006 Budżety samorządów Samorządy gmin 2.5 Wspieranie powstawania nowych podmiotów gospodarczych 2004 2015 Budżety samorządów, Środki pomocowe 2.5.1 Utworzenie inkubatora przedsiębiorczości 2004 2007 Budżety samorządów, Środki pomocowe 2.5.2 Utworzenie lub uczestnictwo w Funduszu 2004 2005 Budżety samorządów, Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu Samorządy gmin we 88 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Poręczeń Kredytowych Środki pomocowe, Banki, Budżet Powiatu współpracy z zarządem powiatu Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu 2.6 Profesjonalna obsługa inwestora 2004 2015 Budżety samorządów 2.6.1 Stworzenie bazy danych w Starostwie Powiatowym do obsługi inwestora 2004 2005 Budżet powiatu Zarząd powiatu 2.6.2 Kompetentna i kompletna obsługa inwestora w gminie 2004 2005 Budżety gmin Samorządy gmin Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Budżet powiatu Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Agencja Niruchomości Rolnych Skarbu Państwa, Budżet powiatu, EFS, środki pomocowe Zarząd powiatu, Powiatowy Urząd Pracy, Jednostki szkolące, Szkoły 2.7 Stworzenie warunków do przygotowania zawodowego pracowników 2.7.1 Szkolenia, kursy, tworzenie prywatnych podmiotów pośrednictwa pracy, współpraca z Unią Europejską w zakresie kursów, szkoleń, przekwalifikowań. 2004 2004 2015 2015 Zarząd powiatu, Powiatowy Urząd Pracy, Jednostki szkolące, Szkoły 3. SPRZYJAJĄCE WARUNKI DLA EDUKACJI I ROZWOJU MŁODZIEŻY 3.1 Poprawa bazy edukacyjnej, jakości nauczania, rozszerzenie oferty edukacyjnej. 2004 3.1.1 Wyremontowanie obiektów szkolnych 2004 2006 2006 Budzet Powiatu, Samoarządów, Min. Edukacji Budzet Powiatu, Fundusze pomocowe Zarzad Powiatu, Burmistrzowie, Wójt Banki 89 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 3.1.2 Racjonalizacja sieci obiektów szkolnych 3.1.3 Utworzenie zielonej szkoły 3.2 Dobre warunki dla rozwoju działalności gospodarczej i tworzenia nowych mijsc pracy 3.2.1 Ściągnięcie inwestorów ( Przygotowanie terenów pod inwestycje, preferencje podatkowe) 3.2.2 Wspieranie lokalnych przedsiębiorców 3.2.3 Utworzenie organizacji zrzeszającej przedsiębiorców 3.2.4 Utworzenie lub uczestnictwo w Funduszu Poręczeń Kredytowych 2004 2004 2004 2004 2006 2006 2015 2015 Budżet Powiatu Budzet Powiatu Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Agencja Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa, Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe, Inwestorzy Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Agencja Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa, Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe, Środki własne beneficjentów Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Kierownik PUP, Inwestorzy Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Kierownik PUP Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu, Kierownik PUP 2004 2015 2004 2006 Przedsiębiorcy Starostwo Powiatowe 2004 2006 Budzet Powiatu, Samorządów Gmin PUP, StarostwoPowiatowe 90 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 3.4 Zaplecze socjalne umożliwiające kształtowanie zachowań i prawidłowych postaw 2004 2012 3.4.1 Służba zdrowia,profilaktyka, wytwarzanie nawyków zdrowego żywienia, trybu zycia 2004 2012 3.4.2 Ogólnodostępne przedszkola,świetlice wiejskie.TPD. 2004 2012 3.5 Zaplecze kulturalno-sportowo-rozrywkowe 2004 2015 3.5.1 Domy kultury,ośrodki kultury – utrzymanie działających i tworzenie nowych. 2004 2015 3.5.2 Obiekty sportowe, budowa hal sportowych w Resku i Łobzie 2004 2010 Budżet powiatu, Budżety gmin, Narodowy Fundusz Zdrowia Budżet powiatu, Kasa Chorych Zarząd powiatu we współpracy z samorządami gmin, Budżety gmin Samorządy gmin Budżety samorządów, Środki pomocowe, Sponsorzy, Inwestorzy Budżety samorządów, Środki pomocowe, Sponsorzy Budżety gmin, środki pomocowe 3.5.3 Kluby sportowe, rozwój bazy i oferty 2004 2012 Budżety samorządów, Środki pomocowe, Inwestorzy 3.5.3.1 Odkryty basen kąpielowy 2008 2015 Budżety samorządów, Środki pomocowe, Inwestorzy Budżet samorządu województwa, Budżet powiatu, Ministerstwo Edukacji Narodowej Budżet samorządu 3.6 Edukacja dostosowana do potrzeb rynku pracy 2004 2012 3.6.1 Utworzenie filii szkoły wyższej 2006 2015 Zarząd powiatu Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Inwestorzy Zarząd powiatu we współpracy z samorządami gmin Samorządy gmin Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu, Inwestorzy Samorządy gmin we współpracy z zarządem powiatu, Inwestorzy Zarząd powiatu, Władze szkół Zarząd powiatu – inicjator, 91 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego województwa, Ministerstwo Edukacji Narodowej 3.6.2 Dostosowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku, tworzenie szkół niepublicznych 2004 2015 3.6.3 Międzynarodowa wymiana młodzieży z terenu powiatu 2004 2015 4.1 Współpraca samorządów gminnych z powiatowym (koordynacja działań) 2004 2015 4.1.1 Rozbudzanie świadomości jedności społeczeństwa powiatu 2004 2015 4.1.2 Czynne uczestnictwo w spotkaniach integracyjnych 2004 2015 4.1.3 Tworzenie wspólnych projektów w celu pozyskania środków pomocowych 2004 2015 2004 2015 2004 2006 Władze szkół wyższych Budżet powiatu Inwestorzy Zarząd powiatu Kurator Oświaty Budżet powiatu, Zarząd powiatu, Budżety samorządów, Samorządy gmin Środki pomocowe 4. ŚWIADOMOŚĆ WSPÓLNYCH CELÓW 4.2 Współpraca z partnerami krajowymi i zagranicznymi 4.2.1 Nawiązanie współpracy z powiatem partnerskim w kraju i za granicą 4.3 Aktywne społeczeństwo 2004 2015 4.3.1 Aktywizacja organizacji pozarządowych, 2004 2015 Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe Budżet powiatu, Środki pomocowe Budżet powiatu, Środki pomocowe Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe, Sponsorzy Budżet powiatu, Zarząd powiatu, Samorządy gmin Zarząd powiatu, Samorządy gmin Zarząd powiatu, Samorządy gmin Zarząd powiatu, Samorządy gmin Zarząd powiatu Zarząd powiatu Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Stowarzyszenia, fundacje Zarząd powiatu, 92 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego powołanie zrzeszenia , uczestnictwo w opracowywaniu programów 4.3.2 Czynne uczestnictwo lokalnych społeczności w imprezach masowych, intergracyjnych Budżety gmin, Środki pomocowe, Sponsorzy Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe, Sponsorzy Budżet powiatu, Budżety gmin Budżet powiatu, Środki pomocowe Budżet powiatu, Środki pomocowe, Inwestorzy Budżet powiatu, Środki pomocowe Samorządy gmin, Stowarzyszenia, fundacje Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Stowarzyszenia, fundacje 2004 2015 2004 2015 2004 2015 4.4 Dobrze rozwinięta komunikacja zbiorowa 2004 2015 4.4.1 Poprawa stanu dróg, poprawa parametrów dróg, poprawa oznakowania 2004 2015 4.4.2 Większa ilość połączeń komunikacyjnych (międzygminnych i wojewódzkich) 2004 2015 Budżet powiatu, Budżety gmin, Inwestorzy Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Inwestorzy 2004 2015 Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe, Inwestorzy Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Inwestorzy 2004 2005 Budżety gmin Samorządy gmin 2004 2015 Budżet powiatu, Zarząd powiatu, 4.3.3 Propagowanie dobrych wzorców poprzez konkursy, promocje medialną 4.3.4 Kreowanie liderów, pomoc w szkoleniach, stwarzanie warunków do ich zaistnienia Zarząd powiatu, Samorządy gmin Zarząd powiatu, Stowarzyszenie, fundacje Zarząd powiatu, Zarząd Dróg Powiatowych, Inwestorzy Zarząd Dróg Powiatowych 5. ROZWINIĘTA BAZA TURYSTYCZNA 5.1 Infrastruktura techniczna 5.1.1 Przeznaczenie w planach zagospodarowania przestrzennego terenów pod rozwój gospodarczy, sport i turystykę 5.1.2 Drogi dojazdowe, oznakowanie miejsc, szlaków 93 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego atrakcyjnych turystycznie, pomników przyrody, zabytków Budżety gmin, Środki pomocowe, Inwestorzy, Lasy Państwowe Budżet powiatu, Budżety gmin, Środki pomocowe, Inwestorzy 5.1.3 Wykonanie infrastruktury technicznej w miejscach atrakcyjnychturystycznie 2004 2015 5.2 Utworzenie Centrum SzkoleniowoKonferencyjnego 2004 2006 Budżet Powiatu, Środki pomocowe,Inwestorzy Samorządy gmin, Inwestorzy, Dyrekcja Lasów Państwowych Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Inwestorzy Zarząd Powiatu,Inwestorzy we współpracy z samorządami gmin Zarząd powiatu we współpracy z samorządami gmin Samorządy gmin, Inwestorzy, Dyrekcja Lasów Państwowych 5.3 Baza noclegowa, utworzenie bazy o mozliwościach przyjecia większych grup 2004 2015 Budżet Powiatu,Budżety gmin, Srodki Pomocowe,Inwesytorzy 5.4 Stanice nastawione na turystykę konną, kajakową 2004 2015 Budżety gmin, Inwestorzy, Lasy Państwowe 5.5 Gastronomia, tworzenie dogodnych warunków jej rozwoju, promowanie kuchni regionalnej 2004 20015 Inwestorzy 5.6 Promocja walorów turystycznych, sportowych, rekreacyjnych powiatu 2004 2015 5.6.1 Materiały promocyjne, uczestnictwo w imprezach promocyjnych 2004 2015 5.6.2 Utworzenie Centrum Informacji Turystycznej 2004 2006 2004 2006 Budżet powiatu Zarząd powiatu 2004 2015 Agencja Nieruchomosci Rolnych Skarbu Państwa, Zarząd powiatu, Powiatowy Urząd Pracy, 5.6.3 Opracowanie charakterystycznej dla powiatu pamiątki 5.7 Rozwój agroturystyki jako sposobu na poprawę efektywności produkcji rolnej Budżet powiatu, Budżety gmin, Sponsorzy Budżet powiatu, Budżety gmin, Sponsorzy Budżet powiatu, Środki pomocowe Samorządy Gmin Zarząd powiatu, Samorządy gmin Zarząd powiatu, Samorządy gmin Zarząd powiatu, Samorządy gmin 94 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Budżet powiatu, Środki pomocowe, Inwestorzy Stowarzyszenia i fundacje 5.8 Rekreacja konna jako produkt regionalny w oparciu o Stado Ogierów w Świetoborcu i Boninie 2004 2015 Właściciele ośrodków Właściciele ośrodków 5.8.1 Organizacja wypoczynku w siodle (kolonie, obozy rodzinne,hipoterapia, itp.) 2004 2015 Właściciele ośrodków Właściciele ośrodków 5.8.2 Rozwój sportów hippicznych 2004 2015 Właściciele ośrodków, Sponsorzy Właściciele ośrodków 2003 2012 Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Właściciele ośrodków Polski Związek Jeździecki, Właściciele ośrodków 6.1 Prawidłowe funkcjonowanie administracji powiatowej i gminnych 2004 2006 Budżety Gmin,Budzet Powiatu 6.1 Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania służby zdrowia 2004 2015 Fundusz NFZ, Budzetu Gmin i Powiatu Samorząd Powiatowy i Gmin Zarząd powiatu, Zarząd NFZ,Ministerstwo Zdrowia 2004 2015 Fundusz NFZ, Budzet Powiatu Zarząd powiatu, Zarząd NFZ 2004 2015 Fundusz NFZ, Niepubliczne ZOZ Zarząd powiatu, NFZ,NZOZ 5.8.3 Rozwój hodowli 6. DOBRZE FUNKCJONUJĄCA INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 6.2.1 Uregulowanie sytuacji prawnej ZOZ-u, zapewnienie ciągłości funkcjonowania szpitala w Resku 6.2.2 Zapewnienie odpowiedniej liczby lekarzyspecjalistów 95 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 6.3 Powołanie brakujących instytucji „powitotwórczych” 6.3.1 Powołanie Urzędu Skarbowego 6.3.2 Rozwój działalności Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie 6.3.2.1 Powołanie Punktu Interwencji Kryzysowej 6.3.2.2 Powołanie zespołu ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności lub współpraca z już istniejącym 2004 2015 Zarząd powiatu 2004 2006 Budżet Państwa Zarząd powiatu – inicjatywa, Minister finansów 2004 2005 Budżet powiatu Zarząd powiatu 2004 2006 Budżet powiatu Zarząd powiatu 2004 2015 Budżet powiatu Zarząd powiatu Budżet samorządu województwa, Budżet powiatu Budżet powiatu, Środki pomocowe, Stowarzyszenia i fundacje Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Budżet powiatu, Budżety gmin Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Budżet powiatu, Budżety gmin Zarząd powiatu, Dyrektorzy szkół, Powiatowy Urząd Pracy Zarząd powiatu, Zarządy stowarzyszeń i fundacji 6.4 Rozwój szkolnictwa ponadgimnazjalnego, rozwój rzemiosła 2004 2015 6.5 Aktywizacja organizacji pozarządowych 2005 2015 6.6 Likwidacja barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych 2004 2015 6.5.1 Dostosowanie obiektów użyteczności publicznej dla osób niepełnosprawnych 2004 2015 6.5.2 Korzystanie z funduszy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 2004 2015 6.6 Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców Budżet państwa, Budżet powiatu 2004 2015 Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Zarządzający obiektami Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Zarządzający obiektami Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Zarządzający obiektami Budżet państwa, Budżet samorządu województwa, Zarząd powiatu 96 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Budżet powiatu, Sponsorzy 6.6.1 Utworzenie Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego 2004 2006 Budżet powiatu Zarząd powiatu Komenda Główna Policji, Komenda Główna Budżet państwa, Państwowej Straży Budżet samorządu Pożarnej, województwa, Komenda Wojewódzka Budżet powiatu, Policji, Sponsorzy ,Budżet powiatu Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej Budżet państwa, Budżet samorządu Zarząd powiatu, województwa, Komendanci jednostek Fundacje, sponsorzy 6.6.2 Zwiększenie kadr policji, straży pożarnej i ratownictwa medycznego 2004 2015 6.6.3 Unowocześnienie sprzętu celem usprawnienia działań ratownictwa 2004 2015 6.6.4 Zwiększenie świadomości społeczeństwa powiatu w zakresie współodpowiedzialności za bezpieczeństwo 2004 2015 Budżet powiatu, Sponsorzy Zarząd powiatu 6.6.4.1 Aktywizacja społeczeństwa poprzez Stowarzyszenie „Bezpieczny powiat łobeski” 2004 2015 Środki własne Stowarzyszenia, Sponsorzy Zarząd Stowarzyszenia 6.6.4.2 Poprawa bezpieczeństwa poprzez realizację programów prewencyjnych 2004 2015 Budżet powiatu, Sponsorzy, Stowarzyszenia, fundacje Zarząd powiatu, Komendanci jednostek powiatowych 2008 2015 7. DECENTRALIZACJA FINANSÓW PAŃSTWA 7.1 Zwiększony udział samorządów w korzystaniu z podatków Sejm Rzeczpospolitej Polskiej 97 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 7.2 Zmiana systemu przepływu środków finansowych pochodzących z podatków 2008 2015 8.1 Produkcja płodów rolnych do przemysłowego wykorzystania 2004 2015 8.1.1 Produkcja biopaliw 2006 2015 8.1.2 Produkcja ekologicznej energii cieplnej 2004 2015 8.1.3 Produkcja komponentów przemysłowych (produkcja uboczna gorzelni, zakładów ziemniaczanych i innych) 2004 2015 8.2 Przetwórstwo rolno-spożywcze 2004 2015 2004 2015 2004 2007 2004 2007 8.2.3 Przetwórstwo produktów zwierzęcych 2004 2012 8.2.3.1 Dostosowanie do standardów Unii Europejskiej zakładów przetwórstwa mięsnego 2004 2004 8.2.3.2 Reaktywowanie przetwórstwa mleka 2004 2010 Sejm Rzeczpospolitej Polskiej 8. NOWOCZESNA GOSPODARKA ROLNA I LEŚNA 8.2.1 Rozwinięta baza przetwórstwa owoców, warzyw i ziół 8.2.2 Unowocześnienie i utrzymanie bazy przetwórstwa płodów rolnych 8.2.2.1 Adaptacja gorzelni do rektyfikacji wyrobów spirytusowych 8.3 Produkcja żywności ekologicznej 2004 2015 Środki własne inwestora, Środki pomocowe Środki własne inwestora, Środki pomocowe Środki własne inwestora, Środki pomocowe Inwestor, Samorządy – inicjator Inwestor, Samorządy – inicjator Inwestor, Samorządy gmin Środki własne inwestora Inwestor, Samorządy – inicjator Środki własne inwestora, Środki pomocowe Środki własne inwestora, Środki pomocowe Środki własne inwestora, Środki pomocowe Środki własne inwestora, Środki pomocowe Środki własne inwestora, Środki pomocowe Środki własne inwestora, Środki pomocowe Środki własne inwestora, Środki pomocowe Inwestor, Samorządy – inicjator Inwestor, Samorządy – inicjator Środki własne producenta, Środki pomocowe Inwestor Inwestor Inwestor, Samorządy – inicjator Inwestor Inwestor Producenci, Samorządy – inicjator, Ośrodki Doradztwa Rolniczego 98 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 8.3.1 Wspieranie rozwoju gospodarstw specjalizujących się w produkcji ekologicznej 2004 2015 Środki własne producenta, Środki pomocowe 8.3.1.1 Szkolenia, doradztwo, baza laboratoryjna 2004 2015 Budżet państwa, Środki pomocowe 8.3.1.2 Materiał genetyczny 2004 2015 Budżet państwa, Środki własne producenta, Środki pomocowe 8.4 Racjonalna gospodarka gruntami rolnymi 8.4.1 Propagowanie zalesień 2004 2004 2015 2015 Budżet państwa, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Lasy Państwowe, Środki pomocowe, Właściciele gruntów rolnych Budżet państwa, Lasy Państwowe, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Producenci, Samorządy – inicjator, Ośrodki Doradztwa Rolniczego Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, Ośrodki Doradztwa Rolniczego Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Producenci Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Właściciele gruntów rolnych Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich we współpracy z samorządami, Właściciele gruntów rolnych 99 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Właściciele gruntów rolnych 8.4.2 Odłogowanie jako element świadomej ochrony gruntów rolnych 2004 2015 Środki pomocowe krajowe i zagraniczne 8.4.3 Świadomy płodozmian, edukacja związana z produkcją rolną 2004 2015 Środki własne inwestora 8.4.4 Zmiana sposobu użytkowania gruntów rolnych 2004 2015 Budżety samorządów, Środki własne inwestora 8.5 Racjonalna gospodarka leśna 2004 2015 8.5.1 Ochrona przyrody 2004 2015 8.5.2 Zagospodarowanie turystyczne terenów leśnych 2004 2015 Budżet państwa, Lasy Państwowe, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Właściciele gruntów, Koła łowieckie Budżet państwa, Lasy państwowe, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Właściciele gruntów Budżety samorządów, Lasy Państwowe, Inwestorzy Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Właściciele gruntów rolnych Inwestor, Ośrodki Doradztwa Rolniczego Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Właściciele gruntów rolnych Dyrekcja Lasów Państwowych, Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Koła łowieckie Dyrekcja Lasów Państwowych, Zarząd powiatu, Samorządy gmin, Właściciele gruntów Lasy Państwowe Nadleśniczy 100 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego 8.5.3 Gospodarka łowiecka 2004 2015 Lasy Państwowe, Koła łowieckie 8.5.4 Pozyskiwanie i przetwórstwo runa leśnego 2004 2015 Środki własne inwestora Dyrekcja Lasów Państwowych, Zarząd powiatu, Zarządy kół łowieckich Lasy Państwowe Nadleśniczy, Leśniczy, Inwestor 101 SKŁAD OSOBOWY GRUPY PLANOWANIA STRATEGICZNEGO Dokument pn. „Strategia Rozwoju Powiatu Łobeskiego” powstał przy bardzo dużym zaangażowaniu zespołu planującego. Dziękując za wkład pracy, przedstawiamy członków zespołu planowania strategicznego. Lp. Nazwisko i imię 1. BĄK Małgorzata 2. BLUMENSZTAJN Piotr Miejsce pracy Starostwo Powiatowe Urząd Gminy i Miasta Łobez Obszar zainteresowań Turystyka, promocja Turystka, gospodarka, promocja 102 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Lp. Nazwisko i imię 3. BYRKA-KITA Katarzyna 4. CIECHAŃSKA Ewa 5. CIUKA Włodzimierz 6. DANIELEWSKI Ryszard 7. DOMAŃSKI Tomasz 8. DYNARSKI Ryszard 9. GAWRYLUK Aleksander 10. GĘBSKI Mirosław 11. JARUZEL Joanna 12. JOZEL Janusz 13. KALKOWSKI Sławomir 14. KISIELEWSKA Magdalena 15. KOT Waldemar 16. KOTWICKI Aleksander 17. LASOTA Czesława Miejsce pracy Obszar zainteresowań Fundacja na Rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Uniwersytet Szczeciński Urząd Gminy i Miasta Łobez Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej Łobez Konsultant Ochrona środowiska, gospodarka komunalna Ochrona zdrowia Kopalnia kredy jeziornej Gospodarka, turystyka, Gospodarstwo rolne usługi Piotr Ordon Starostwo Powiatowe Ochrona środowiska, Wydział Ochrony gospodarka, Środowiska agroturystyka, rolnictwo Urząd Gminy i Miasta Turystyka, sport, rozwój Węgorzyno gospodarczy LKS „Sparta” Urząd Gminy Rolnictwo, turystyka Firma projektowa Gospodarstwo rolne EURO-INVESTMENT Moderator Centrum Rozwoju Regionalnego i Przedsiębiorczości Toruń Starostwo Powiatowe Gospodarka, usługi UTECH Sp. z o.o. Fundacja na Rzecz Konsultant Uniwersytetu Szczecińskiego, Stowarzyszenie Absolwentów MBA US, Eko-Farm Sp. z o.o. Stado Ogierów S.P. Łobez Turystyka, sport Administrator Fundacja na Rzecz Konsultant Uniwersytetu Szczecińskiego, Uniwersytet Szczeciński Cech Rzemiosł Różnych Rozwój małych i średnich Łobez przedsiębiorstw, usługi motoryzacyjne Zarząd Dróg Powiatowych Infrastruktura techniczna Dyrektor Koło Diabetyków Łobez Ochrona zdrowia 103 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Lp. Nazwisko i imię 18. LENKIEWICZ Irena 19. MAGDALAN Anna 20. MAŁY Joanna 21. MAŁY Wiesław 22. MIELCAREK Danuta 23. MODRZEJEWSKA Elżbieta 24. NAMACZYŃSKI Jarosław 25. PAŁUBIAK Zbigniew 26. PASZKIEWICZ Jan 27. PONIECKA Danuta 28. ROKOSZ Dorota 29. RZEŹNIK Robert 30. SABATOWICZ Jacek 31. SEMANIUK Joanna 32. SIEMASZKO Wanda 33. SOLA Ryszard Miejsce pracy Obszar zainteresowań Komenda Powiatowa Policji Łobez Naczelnik Sekcji Prewencji i Ruchu Drogowego Starostwo Powiatowe Bezpieczeństwo publiczne, gospodarka Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Łobez Edukacja, turystyka, kultura i sport Ochrona zdrowia, edukacja Starostwo Powiatowe Gmina Radowo Małe Turystyka, sport, Rekreacja Urząd Miejski w Resku Inspektor Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Klub Honorowych Dawców Krwi przy PCK Łobez Powiatowy Urząd Pracy Łobez Doradca zawodowy Starostwo Powiatowe Wydział Ochrony Środowiska ZNMR S.A. Łobez Edukacja ekologiczna Starostwo Powiatowe Wydział Ochrony Środowiska, Geologii, Rolnictwa i Leśnictwa Starostwo Powiatowe Komenda Powiatowa Policji Komendant Stowarzyszenie MONAR-MARKOT Szkółka Jazdy Konnej Łobez Cech Rzemiosł Różnych Łobez Lasy Państwowe Łobez Ochrona zdrowia Bezrobocie, turystyka, kultura, promocja Ochrona środowiska Gospodarka, ochrona środowiska, administracja samorządowa Rolnictwo, turystyka, energia odnawialna, zmniejszenie bezrobocia Ochrona zdrowia, sprawy społeczne Bezpieczeństwo publiczne Turystyka, ochrona zdrowia, gospodarka Agroturystyka Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw Leśnictwo i rolnictwo 104 Strategia rozwoju powiatu łobeskiego Lp. Nazwisko i imię 34. SZCZEPANIAK Włodzimierz 35. TOKARSKI Grzegorz 36. TRZCIŃSKA Katarzyna 37. WASILEWICZ Grzegorz 38. WAWRZYNIAK Krystyna 39. WIŚNIEWSKI Tomasz 40. ZARZECKI Dariusz 41. ZIĘBA Andrzej 42. ŻABIŃSKA Halina Miejsce pracy Obszar zainteresowań Urząd Kontroli Skarbowej Radny powiatowy Starostwo Powiatowe Stowarzyszenie „Bezpieczny Powiat Łobeski” Starostwo Powiatowe Wydział Ochrony Środowiska Starostwo Powiatowe Budownictwo, turystyka, administracja Gospodarka, ekologia Urząd Miejski Dobra Fundacja na Rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Uniwersytet Szczeciński Fundacja na Rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Uniwersytet Szczeciński Urząd Gminy i Miasta Łobez Nadleśnictwo Łobez Ochrona środowiska, turystyka, rolnictwo Gospodarka, bezpieczeństwo publiczne Infrastruktura techniczna, bezrobocie Konsultant Konsultant Pozyskiwanie funduszy pomocowych Gospodarka 105
