zrówna się z poziomem PKB per capita w Polsce?

1
PROSZĘ PAŃSTWA - TO JEST OSTATNI
WYKŁAD Z MAKROEKONOMII W TYM
SEMESTRZE! 
2
JESZCZE O GOSPODARCE OTWARTEJ…
ZADANIE
3
Przyporządkuj opinie argumentom: a) Tanie tenisowki z Chin niszczą krajowy przemysł! b) Pijąc duńskie piwo, zabierasz pracę Polakom. c) Nim otworzymy granice, pozwólmy okrzepnąć krajowym
producentom. d) Ukraińcy sprzedają nam węgiel zbyt tanio! e) Japońskie kreskówki ogłupiają polskie dzieci! f) Oni pomagają swoim
firmom, więc i my pomóżmy swoim! g) Rosyjska ropa zagraża naszej suwerenności! h) Serki z Niemiec rujnują polską wieś, ostoję ojców i matek.
Argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest (są):
Ochrona miejsc pracy
Tania praca w wielu krajach
„Młode” sektory gospodarki
Dumping
Obronność kraju itp.
Tradycja, styl życia, wspólnota.
Ochrona kultury narodowej
Strategiczna polityka handlowa
ZADANIE
4
Przyporządkuj opinie argumentom: a) Tanie tenisowki z Chin niszczą krajowy przemysł! b) Pijąc duńskie piwo, zabierasz pracę Polakom. c) Nim otworzymy granice, pozwólmy okrzepnąć krajowym
producentom. d) Ukraińcy sprzedają nam węgiel zbyt tanio! e) Japońskie kreskówki ogłupiają polskie dzieci! f) Oni pomagają swoim
firmom, więc i my pomóżmy swoim! g) Rosyjska ropa zagraża naszej suwerenności! h) Serki z Niemiec rujnują polską wieś, ostoję ojców i matek.
Argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest (są):
Ochrona miejsc pracy
Tania praca w wielu krajach
„Młode” sektory gospodarki
Dumping
Obronność kraju itp.
Tradycja, styl życia, wspólnota.
Ochrona kultury narodowej
Strategiczna polityka handlowa
a
5
PŁACA
NA GODZINĘ…
Bangladesz
1$
1 KOSZULA
Stany Zjednoczone
20$
40 KOSZUL
KRAJ
ZADANIE
6
Przyporządkuj opinie argumentom: a) Tanie tenisowki z Chin niszczą krajowy przemysł! b) Pijąc duńskie piwo, zabierasz pracę Polakom. c) Nim otworzymy granice, pozwólmy okrzepnąć krajowym
producentom. d) Ukraińcy sprzedają nam węgiel zbyt tanio! e) Japońskie kreskówki ogłupiają polskie dzieci! f) Oni pomagają swoim
firmom, więc i my pomóżmy swoim! g) Rosyjska ropa zagraża naszej suwerenności! h) Serki z Niemiec rujnują polską wieś, ostoję ojców i matek.
Argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest (są):
Ochrona miejsc pracy
Tania praca w wielu krajach
„Młode” sektory gospodarki
Dumping
Obronność kraju itp.
Tradycja, styl życia, wspólnota.
Ochrona kultury narodowej
Strategiczna polityka handlowa
a
ZADANIE
7
Przyporządkuj opinie argumentom: a) Tanie tenisowki z Chin niszczą krajowy przemysł! b) Pijąc duńskie piwo, zabierasz pracę Polakom. c) Nim otworzymy granice, pozwólmy okrzepnąć krajowym
producentom. d) Ukraińcy sprzedają nam węgiel zbyt tanio! e) Japońskie kreskówki ogłupiają polskie dzieci! f) Oni pomagają swoim
firmom, więc i my pomóżmy swoim! g) Rosyjska ropa zagraża naszej suwerenności! h) Serki z Niemiec rujnują polską wieś, ostoję ojców i matek.
Argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest (są):
Ochrona miejsc pracy
b
Tania praca w wielu krajach
a
„Młode” sektory gospodarki
Dumping
Obronność kraju itp.
Tradycja, styl życia, wspólnota.
Ochrona kultury narodowej
Strategiczna polityka handlowa
ZADANIE
8
Przyporządkuj opinie argumentom: a) Tanie tenisowki z Chin niszczą krajowy przemysł! b) Pijąc duńskie piwo, zabierasz pracę Polakom. c) Nim otworzymy granice, pozwólmy okrzepnąć krajowym
producentom. d) Ukraińcy sprzedają nam węgiel zbyt tanio! e) Japońskie kreskówki ogłupiają polskie dzieci! f) Oni pomagają swoim
firmom, więc i my pomóżmy swoim! g) Rosyjska ropa zagraża naszej suwerenności! h) Serki z Niemiec rujnują polską wieś, ostoję ojców i matek.
Argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest (są):
Ochrona miejsc pracy
b
Tania praca w wielu krajach
a
„Młode” sektory gospodarki
c
Dumping
Obronność kraju itp.
Tradycja, styl życia, wspólnota.
Ochrona kultury narodowej
Strategiczna polityka handlowa
ZADANIE
9
Przyporządkuj opinie argumentom: a) Tanie tenisowki z Chin niszczą krajowy przemysł! b) Pijąc duńskie piwo, zabierasz pracę Polakom. c) Nim otworzymy granice, pozwólmy okrzepnąć krajowym
producentom. d) Ukraińcy sprzedają nam węgiel zbyt tanio! e) Japońskie kreskówki ogłupiają polskie dzieci! f) Oni pomagają swoim
firmom, więc i my pomóżmy swoim! g) Rosyjska ropa zagraża naszej suwerenności! h) Serki z Niemiec rujnują polską wieś, ostoję ojców i matek.
Argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest (są):
Ochrona miejsc pracy
b
Tania praca w wielu krajach
a
„Młode” sektory gospodarki
c
Dumping
d
Obronność kraju itp.
Tradycja, styl życia, wspólnota.
Ochrona kultury narodowej
Strategiczna polityka handlowa
ZADANIE
10
Przyporządkuj opinie argumentom: a) Tanie tenisowki z Chin niszczą krajowy przemysł! b) Pijąc duńskie piwo, zabierasz pracę Polakom. c) Nim otworzymy granice, pozwólmy okrzepnąć krajowym
producentom. d) Ukraińcy sprzedają nam węgiel zbyt tanio! e) Japońskie kreskówki ogłupiają polskie dzieci! f) Oni pomagają swoim
firmom, więc i my pomóżmy swoim! g) Rosyjska ropa zagraża naszej suwerenności! h) Serki z Niemiec rujnują polską wieś, ostoję ojców i matek.
Argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest (są):
Ochrona miejsc pracy
b
Tania praca w wielu krajach
a
„Młode” sektory gospodarki
c
Dumping
d
Obronność kraju itp.
Tradycja, styl życia, wspólnota.
Ochrona kultury narodowej
Strategiczna polityka handlowa
e
ZADANIE
11
Przyporządkuj opinie argumentom: a) Tanie tenisowki z Chin niszczą krajowy przemysł! b) Pijąc duńskie piwo, zabierasz pracę Polakom. c) Nim otworzymy granice, pozwólmy okrzepnąć krajowym
producentom. d) Ukraińcy sprzedają nam węgiel zbyt tanio! e) Japońskie kreskówki ogłupiają polskie dzieci! f) Oni pomagają swoim
firmom, więc i my pomóżmy swoim! g) Rosyjska ropa zagraża naszej suwerenności! h) Serki z Niemiec rujnują polską wieś, ostoję ojców i matek.
Argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest (są):
Ochrona miejsc pracy
b
Tania praca w wielu krajach
a
„Młode” sektory gospodarki
c
Dumping
d
Obronność kraju itp.
Tradycja, styl życia, wspólnota.
Ochrona kultury narodowej
e
Strategiczna polityka handlowa
f
ZADANIE
12
Przyporządkuj opinie argumentom: a) Tanie tenisowki z Chin niszczą krajowy przemysł! b) Pijąc duńskie piwo, zabierasz pracę Polakom. c) Nim otworzymy granice, pozwólmy okrzepnąć krajowym
producentom. d) Ukraińcy sprzedają nam węgiel zbyt tanio! e) Japońskie kreskówki ogłupiają polskie dzieci! f) Oni pomagają swoim
firmom, więc i my pomóżmy swoim! g) Rosyjska ropa zagraża naszej suwerenności! h) Serki z Niemiec rujnują polską wieś, ostoję ojców i matek.
Argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest (są):
Ochrona miejsc pracy
b
Tania praca w wielu krajach
a
„Młode” sektory gospodarki
c
Dumping
d
Obronność kraju itp.
g
Tradycja, styl życia, wspólnota.
Ochrona kultury narodowej
e
Strategiczna polityka handlowa
f
ZADANIE
13
Przyporządkuj opinie argumentom: a) Tanie tenisowki z Chin niszczą krajowy przemysł! b) Pijąc duńskie piwo, zabierasz pracę Polakom. c) Nim otworzymy granice, pozwólmy okrzepnąć krajowym
producentom. d) Ukraińcy sprzedają nam węgiel zbyt tanio! e) Japońskie kreskówki ogłupiają polskie dzieci! f) Oni pomagają swoim
firmom, więc i my pomóżmy swoim! g) Rosyjska ropa zagraża naszej suwerenności! h) Serki z Niemiec rujnują polską wieś, ostoję ojców i matek.
Argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest (są):
Ochrona miejsc pracy
b
Tania praca w wielu krajach
a
„Młode” sektory gospodarki
c
Dumping
d
Obronność kraju
g
Tradycja, styl życia, wspólnota.
h
Ochrona kultury narodowej
e
Strategiczna polityka handlowa
f
14
15
WZROST GOSPODARCZY
16
1. CO TO JEST WZROST GOSPODARCZY?
WZROSTEM GOSPODARCZYM nazywamy powiększanie się
realnej wartości produktu krajowego brutto (globalnej lub per
capita) w gospodarce.
- Obie miary są ważne.
- O zróżnicowaniu tempa wzrostu w różnych krajach.
Skutek: WIELKIE RÓŻNICE i SZYBKIE ZMIANY POZIOMU
ŻYCIA mieszkańców różnych krajów.
17
18
DYGRESJA
ANGUS MADDISON, World Population, GDP and Per Capita GDP,
1 – 2003 AD.
http://www.ggdc.net/maddison/Historical_Statistics/horizontalfile_03-2007.xls
Od MADDISONA można się dowiedzieć m. in.:
- Ile wynosił PKB per capita w Jerozolimie za Chrystusa (ok. 500550 dol. PPP z 1990 r.).
- Ile w tym samym czasie wynosił PKB per capita w Polsce (400 $),
Rzymie (800$), Paryżu (470$), Monachium (430 $), Pekinie
(450$), Meksyku (400$), itd.
- Kiedy Europa Zachodnia zaczęła wyprzedzać Chiny (1000 r.,
odpowiednio: 400$ i 450$; 1500 r., odpowiednio : 771$ i 600$).
KONIEC DYGRESJI
19
ZRÓŻNICOWANIE POZIOMU ŻYCIA I TEMPA WZROSTU
W 2000 r. poziom życia w Zairze był ponad 120 razy niższy niż w
USA a długookresowa stopa wzrostu w Zairze była ujemna, a w
USA dodatnia.
Znaczenie przeciętnej długookresowej stopy wzrostu
W 1900 r. poziom PKB per capita w Szwecji był ponad 2 razy
wyższy niż w Japonii. Po 100 latach Japonia przegoniła Szwecję
(Japonia - 2,92%; Szwecja - 2,09%).
20
Wzrost realnego PKB w wybranych krajach świata w latach 2000-2005 (poprzedni rok=100)
Kraj
2000
Francja
Grecja
Hiszpania
Niemcy
Szwecja
W. Brytania
Włochy
104
105
105
104
104
104
103
Czechy
POLSKA
Węgry
Rosja
104
104
105
110
Ghana
Nigeria
ZairA
104
105
93
Argentyna
Brazylia
Meksyk
S.Zjednoczo
ne
99
104
107
104
A
Australia
103
Bangladesz
Chiny
Indie
Japonia
106
108
105
102
2001
2002
2003
2004
Europa
102
101
101
102
105
104
105
105
104
103
103
103
101
100
100
101
101
102
102
103
102
102
103
103
102
100
100
101
Europa Wschodnia
103
102
103
104
101
101
104
105
104
105
103
105
105
105
107
107
Afryka
104
105
105
106
103
102
111
106
98
104
106
107
Ameryka Południowa i Północna
96
89
109
109
101
102
101
105
100
101
101
104
101
102
103
104
Australia i Oceania
103
104
104
Azja
105
105
106
108
109
110
104
104
107
100
100
101
2005
102
104
103
101
102
102
100
105
104
104
106
106
107
107
109
102
103
104
103
103
106
110
108
103
106
110
108
102
Po 1997 r. Demokratyczna Republika Konga.
Źródło: OECD, Economic Outlook; IMF, World Economic Outlook.; dane GUS.
2006
21
Wzrost realnego PKB w wybranych krajach świata w latach 2006-2009 (poprzedni rok=100)
Kraj
2006
2007
2008
2009
Europa
Europa Wschodnia
POLSKA
106
107
105
101,7
Afryka
Ameryka Południowa i Północna
Australia i Oceania
Azja
A
Po 1997 r. Demokratyczna Republika Konga.
Źródło: OECD, Economic Outlook; IMF, World Economic Outlook.; dane GUS.
ZADANIE
Tablica zawiera dane o poziomie i stopie wzrostu PKB per capita w
Polsce, Chinach i Stanach Zjednoczonych w 2005 r.
PKB per capita
Stopa wzrostu
Kraj
(w dolarach USA)
PKB p. c.
Polska
8 940a/c/ 15 074b/c/
3,6%
Chiny
2 055a/c/ 6 743b/
10,2%
USA
41 789a/ 41 789b/
3,1%
22
a/ Według
kursu oficjalnego. b/ Według kursu odpowiadającego parytetowi
siły nabywczej. c/ W 2006 r.
Źródło: Dane GUS.
a) Załóż, że we wszystkich krajach, o których jest mowa, tempo
wzrostu gospodarczego się nie zmieni. Jak szybko poziom PKB per
capita w Chinach (według oficjalnego kursu wymiany walut) zrówna
się z poziomem PKB per capita w Polsce?
ZADANIE
Tablica zawiera dane o poziomie i stopie wzrostu PKB per capita w
Polsce, Chinach i Stanach Zjednoczonych w 2005 r.
PKB per capita
Stopa wzrostu
Kraj
(w dolarach USA)
PKB p. c.
Polska
8 940a/c/ 15 074b/c/
3,6%
Chiny
2 055a/c/ 6 743b/
10,2%
USA
41 789a/ 41 789b/
3,1%
23
a/ Według
kursu oficjalnego. b/ Według kursu odpowiadającego parytetowi
siły nabywczej. c/ W 2006 r.
Źródło: Dane GUS.
a) Załóż, że we wszystkich krajach, o których jest mowa, tempo
wzrostu gospodarczego się nie zmieni. Jak szybko poziom PKB per
capita w Chinach (według oficjalnego kursu wymiany walut) zrówna
się z poziomem PKB per capita w Polsce?
Należy znaleźć takie n, dla którego prawdziwe jest równanie:
2 055(1+0,102)n = 8 940(1+0,036)n.
Oznacza ono liczbę lat, które muszą upłynąć, aby rosnący w tempie
10,2% rocznie PKB per capita w Chinach zrównał się z rosnącym w
tempie 3,6% na rok PKB per capita w Polsce. Łatwo sprawdzić, że
najmniejszą liczbą naturalną spełniającą ten warunek jest 24. A
zatem - ceteris paribus - po 24 latach Chiny dogonią Polskę!
ZADANIE
Tablica zawiera dane o poziomie i stopie wzrostu PKB per capita w
Polsce, Chinach i Stanach Zjednoczonych w 2005 r.
PKB per capita
Stopa wzrostu
Kraj
(w dolarach USA)
PKB p. c.
Polska
8 940a/c/ 15 074b/c/
3,6%
Chiny
2 055a/c/ 6 743b/
10,2%
USA
41 789a/ 41 789b/
3,1%
24
a/ Według
kursu oficjalnego. b/ Według kursu odpowiadającego parytetowi
siły nabywczej. c/ W 2006 r.
Źródło: Dane GUS.
a) Załóż, że we wszystkich krajach, o których jest mowa, tempo
wzrostu gospodarczego się nie zmieni. Jak szybko poziom PKB per
capita w Chinach (według oficjalnego kursu wymiany walut) zrówna
się z poziomem PKB per capita w Polsce?
Należy znaleźć takie n, dla którego prawdziwe jest równanie:
2 055(1+0,102)n = 8 940(1+0,036)n.
Oznacza ono liczbę lat, które muszą upłynąć, aby rosnący w tempie
10,2% rocznie PKB per capita w Chinach zrównał się z rosnącym w
tempie 3,6% na rok PKB per capita w Polsce. Łatwo sprawdzić, że
najmniejszą liczbą naturalną spełniającą ten warunek jest 24. A
zatem - ceteris paribus - po 24 latach Chiny dogonia Polskę!
b) A jak szybko Polska dogoniłaby Stany Zjednoczone pod względem poziomu PKB per capita (według kursu wymiany walut uwzględniającego parytet siły nabywczej)?
ZADANIE
Tablica zawiera dane o poziomie i stopie wzrostu PKB per capita w
Polsce, Chinach i Stanach Zjednoczonych w 2005 r.
PKB per capita
Stopa wzrostu
Kraj
(w dolarach USA)
PKB p. c.
Polska
8 940a/c/ 15 074b/c/
3,6%
Chiny
2 055a/c/ 6 743b/
10,2%
USA
41 789a/ 41 789b/
3,1%
25
a/ Według
kursu oficjalnego. b/ Według kursu odpowiadającego parytetowi
siły nabywczej. c/ W 2006 r.
Źródło: Dane GUS.
a) Załóż, że we wszystkich krajach, o których jest mowa, tempo
wzrostu gospodarczego się nie zmieni. Jak szybko poziom PKB per
capita w Chinach (według oficjalnego kursu wymiany walut) zrówna
się z poziomem PKB per capita w Polsce?
Należy znaleźć takie n, dla którego prawdziwe jest równanie:
2 055(1+0,102)n = 8 940(1+0,036)n.
Oznacza ono liczbę lat, które muszą upłynąć, aby rosnący w tempie
10,2% rocznie PKB per capita w Chinach zrównał się z rosnącym w
tempie 3,6% na rok PKB per capita w Polsce. Łatwo sprawdzić, że
najmniejszą liczbą naturalną spełniającą ten warunek jest 24. A
zatem - ceteris paribus - po 24 latach Chiny dogonia Polskę!
b) A jak szybko Polska dogoniłaby Stany Zjednoczone pod względem poziomu PKB per capita (według kursu wymiany walut uwzględniającego parytet siły nabywczej)?
Tym razem należy rozwiązać równanie:
15 074(1+0,036)n = 41 789(1+0,031)n.
Okazuje się, że - ceteris paribus - poziom PKB per capita w Polsce,
tym razem obliczony z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej złotego w Polsce i dolara w Stanach Zjednoczonych, przewyższy odpowiedni poziom PKB w USA po upływie 211 lat...
26
2. GRANICE WZROSTU?
Czy niedobór zasobów naturalnych zahamuje w końcu wzrost gospodarczy?
- Thomas Robert Malthus (1766-1834) i prawo ludnościowe.
-Rozwiązanie: sterowane przez rynek zwiększanie nakładów kapitału plus zmiany technologiczne.
-Efekt: gwałtowny wzrost produkcyjności wchodzącego w grę zasobu (np. ziemi)…
27
3. KONWERGENCJA?
Istnieje tendencja do wyrównywania się poziomów rozwoju gospodarczego i poziomów życia [EFEKT DOGANIANIA (ang. catchup effect)] w różnych krajach.
PRZYCZYNY:
-Względna łatwość zwiększania wyposażenia pracowników w kapitał w krajach względnie biednych.
- Prawo malejących przychodów.
- Technologiczny „efekt gapowicza”.
- Rola „ram instytucjonalnych (Afryka, kraje realnego socjalizmu)
28
4. PRZYCZYNY WZROSTU
Przyczyny wzrostu gospodarczego w USA, 1929-1997
Przyczyny wzrostu
Znaczenie (w %)
Wzrost nakładów pracy
33
Wzrost produkcyjności pracy
67
w tym
w tym (w p. proc.)
Wzrost nakładów kapitału
20
Wzrost wiedzy i doświadczenia
pracowników
12
Postęp techniczny i organizacyjny
28
Korzyści skali
8
Zmiany alokacji zasobów w gospodarce
8
Zmiany prawne, kulturowe, społeczne i
inne
-9
Razem
100
Źródło: E.F.Denison, Trends in American Economic Growth, 1929-1982, Washington Brookings Institution, Washington 1985, s. 30; szacunki C.R. McConnel
i S.L.Brue, Economics. Principles, Problems, and Policies, McGraw-Hill, 1999,
s, 374.
29
5. WAHANIA WZROSTU GOSPODARCZEGO
W długim okresie zmiany potencjalnej produkcji, Yp, są WZROSTEM GOSPODARCZYM. W okresie krótkim zmiany zagregowanych wydatków, AEPL*, powodują, że rzeczywista wielkość produkcji, YE, waha się wokół wielkości produkcji potencjalnej, YP.
30
CYKLEM KONIUNKTURALNYM nazywamy wahania rzeczywistej wielkości produkcji wokół trendu długookresowego, który
ukazuje zmiany wielkości produkcji potencjalnej.
Fazy cyklu koniunkturalnego.
Typowy cykl koniunkturalny składa się z fazy recesji i fazy
ekspansji. Punkty zwrotne koniunktury to szczyt i dno.
31
CYKLEM KONIUNKTURALNYM nazywamy wahania rzeczywistej wielkości produkcji wokół trendu długookresowego, który
ukazuje zmiany wielkości produkcji potencjalnej.
Jak pamiętamy, wahania te tłumaczyliśmy, odwołujac się do modelu AD/AS…
32
Cykl polityczny
Wyborcy mają krótką pamięć, więc przed wyborami rządzący za pomocą ekspansywnej polityki gospodarczej „nakręcają koniunkturę”. Spowodowana tym inflacja pojawia się
dopiero po wyborach.
33
Umiędzynarodowienie cyklu
Stan koniunktury w jednym kraju np. za pośrednictwem
handlu zagranicznego wpływa na stan koniunktury w innych
krajach.
34
6. PAŃSTWO A WZROST
A. RAMY INSTYTUCJONALNE
- Rynek
- Pieniądz
- Prawa własności (ang. property rights)
35
B. PAŃSTWO WPŁYWA NA POPYT W GOSPODARCE
Za pomocą polityki stabilizacyjnej państwo SKRACA RECESJE i
WYDŁUŻA EKSPANSJE w gospodarce, starając się zapewnić
NISKI POZIOM STÓP PROCENTOWYCH.
C. PAŃSTWO WPŁYWA NA PODAŻ W GOSPODARCE
- WSPIERANIE INWESTYCJI
● ulgi inwestycyjne
● wspieranie oszczędności
● rola budżetu państwa
● inwestycje zagraniczne
36
C. PAŃSTWO WPŁYWA NA PODAŻ W GOSPODARCE
- WSPIERANIE INWESTYCJI
● ulgi inwestycyjne
● wspieranie oszczędności
● rola budżetu państwa
● inwestycje zagraniczne
37
38
- TWORZENIE KAPITAŁU LUDZKIEGO
- BADANIA I PRACE ROZWOJOWE (B&R) (POLITYKA
PRZEMYSŁOWA)
- WOLNY HANDEL