Niechaj zdrowe odżywianie Twoim nawykiem się

INNOWACJA PEDAGOGICZNA
organizacyjno- metodyczno - programowa
„Niechaj zdrowe odżywianie
Twoim nawykiem się stanie”
Autor:
Aneta Gadomska
1
Wstęp – uzasadnienie celowości wprowadzenia innowacji.
Inspiracją do opracowania innowacji stały się spostrzeżenia nauczycieli dotyczące
tendencji żywieniowych uczniów podczas przerw szkolnych, na wycieczkach czy innych
wyjazdach. Niepokój wzbudza fakt spożywania przez młodzież bardzo dużych ilości
słodyczy, chipsów, słodzonych napojów gazowanych konserwowanych i barwionych
chemicznie oraz innych małowartościowych, a niekiedy wręcz szkodliwych dla zdrowia
produktów spożywczych. Problemem współczesnej młodzieży jest nie tylko jakość, ale także
nieregularność spożywania posiłków. Z rozmów z uczniami, a także ich rodzicami wynika, że
wielu z nich nie spożywa śniadania w tradycyjnej postaci, ale zastępuje je słodkimi lub
słonymi przekąskami. Sytuacja ta pogarsza się z roku na rok.
Znajomość zasad prawidłowego żywienia i ich przestrzeganie jest nieodzownym
warunkiem zdrowia, prawidłowego rozwoju zarówno fizycznego jak i umysłowego. Brak
wykształconych
właściwych
nawyków
żywieniowych,
powielanie
złych
nawyków
żywieniowych rodziców, brak wspólnych domowych posiłków, łatwy dostęp do dań typu
fast-food, słodyczy, chipsów, niski poziom aktywności fizycznej, zbyt niskie spożycie
owoców i warzyw skutkują złym samopoczuciem, apatią, a w konsekwencji wieloma
chorobami. Wśród dzieci i młodzieży obserwuje się narastające zjawiska nadwagi i otyłości,
które wpływają negatywnie na zdrowie zwiększając ryzyko chorób przewlekłych, a także
niepełnosprawności w życiu dorosłym. O problemie nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży
alarmuje również Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). To prawidłowy model żywienia
odgrywa istotną rolę w profilaktyce takich chorób jak miażdżyca, nadciśnienie tętnicze,
cukrzyca typu 2, osteoporoza czy choroby nowotworowe.
Działania objęte innowacją zostaną włączone w proces dydaktyczno- wychowawczy w
celu poprawy jakości pracy w Gimnazjum. Treści zawarte w Podstawie programowej
kształcenia ogólnego dla gimnazjum dotyczące odżywiania zostaną w ramach innowacji
poszerzone, by młody człowiek miał szerszą i pełniejszą wiedzę na temat prawidłowego
żywienia, tematyki
konsumenckiej oraz
konsekwencji
zdrowotnych niewłaściwego
odżywiania. Zdobyta wiedza zostanie zastosowana w codziennym życiu, co wpłynie na
poprawę kondycji zdrowotnej i eliminację złych nawyków żywieniowych.
Stosowanie niekonwencjonalnych form i metod pracy z uwzględnieniem w
szczególności metod i technik aktywizujących pozwoli na dużą swobodę działania uczniów,
wzrost kreatywności i zdolności twórczego myślenia, a nauczyciel będzie przede wszystkim
przewodnikiem oraz doradcą wspierającym i kierującym pracą uczniów. Stosowane metody
uatrakcyjnią proces dydaktyczno- wychowawczy, a uroczystości i imprezy organizowane w
2
formie zabaw i konkursów międzyklasowych sprzyjać będą nie tylko utrwalaniu wiedzy, ale
także integracji zespołów klasowych oraz rozwijaniu prawidłowej rywalizacji wśród uczniów.
Innowacja nie prowadzi do zmiany typu szkoły oraz nie narusza uprawnień ucznia do
bezpłatnej nauki, wychowania i opieki.
Rekrutacja na zajęcia koła biologicznego odbywać się będzie na zasadzie powszechnej
dostępności (osoby chętne i zainteresowane tematyką wśród uczniów klas drugich).
Adresaci programu
- uczniowie wszystkich oddziałów Gimnazjum im. 21. Pułku Piechoty „Dzieci Warszawy” w
Czernicach Borowych,
- rodzice uczniów Gimnazjum.
Osobami odpowiedzialnymi za realizację będą nauczyciele: Aneta Gadomska, Aneta
Kołakowska, Joanna Kordek, Beata Gregorczyk, Małgorzata Łopatka, Marzena Kołakowska,
Jolanta Rutkowska, Dominika Kawiecka.
Nauczyciele i wychowawcy realizujący działania innowacji są zatrudnieni w Gimnazjum im.
21. Pułku Piechoty „Dzieci Warszawy” w Czernicach Borowych zgodnie z posiadanymi
kwalifikacjami. Udział nauczycieli w innowacji jest dobrowolny. Szkoła zapewni warunki
organizacyjne do jej realizacji. Działania innowacji zostaną ujęte w Planie pracy szkoły na
rok szkolny 2015/2016, a zajęcia koła biologicznego znajdą się w tygodniowym planie zajęć
lekcyjnych i pozalekcyjnych.
Rozmiar przestrzenny
- Gimnazjum im. 21. Pułku Piechoty „Dzieci Warszawy” w Czernicach Borowych; ul.
Szkolna 10; 06-415 Czernice Borowe; tel. 236746068; e-mail [email protected]
- Dom Polonii w Pułtusku,
- miejscowość Czernice Borowe.
Rozmiar czasowy
Od 01.09.2015 r. do 10.06.2016 r.
Cele ogólne:
- promowanie zdrowego stylu życia poprzez edukację w zakresie żywienia,
- kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych.
3
Cele szczegółowe:
Uczeń:
- wyjaśnia rolę poszczególnych składników pokarmowych (białek, węglowodanów, tłuszczów
soli mineralnych, witamin, wody) dla prawidłowego funkcjonowania organizmu,
- wymienia źródła poszczególnych składników pokarmowych,
- analizuje skutki niedoboru witamin, makro- i mikroelementów dla organizmu człowieka,
- stosuje zasady prawidłowego żywienia,
- określa wartość odżywczą produktu,
- uzasadnia konieczność systematycznego spożywania owoców i warzyw,
- układa jadłospisy korzystając z zasad piramidy pokarmowej,
- analizuje konsekwencje zdrowotne płynące z niewłaściwego odżywiania się,
- wyjaśnia korzyści płynące ze stosowania diety zbilansowanej,
- rozumie oznakowanie systemem GDA produktu spożywczego,
- rozumie informacje zawarte na etykiecie produktu spożywczego,
- zna substancje dodatkowe stosowane w żywności i ich wpływ na zdrowie człowieka,
- właściwie posługuje się pojęciami: żywność ekologiczna i żywność genetycznie
zmodyfikowana,
- stosuje zasady savoir-vivre,
- współpracuje w zespole,
- rozwija kreatywność.
Sposób realizacji- metody i formy realizacji
Metody:
Przy realizacji innowacji pedagogicznej obok metod podających (pogadanka, prelekcja)
dominować będą metody i techniki aktywizujące:
- praca w grupach,
- burza mózgów,
- metoda projektów,
- portfolio,
- metaplan,
- dyskusja,
- rybi szkielet,
- gry i konkursy dydaktyczne,
- technika niedokończonych zdań,
- kosz i walizka,
4
- mapa mentalna,
- happening.
Wykorzystywane będą technologie informacyjno- komunikacyjne (TIK).
Formy:
- praca w grupach,
- praca indywidualna,
- prezentacja multimedialna,
- warsztaty,
- spotkania,
- wyjazd,
- konkursy.
Zakres treści
Innowacja pedagogiczna obejmuje treści dotyczące odżywiania człowieka zawarte w
Podstawie programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjów poszerzone o zagadnienia z
zakresu odżywiania i elementy edukacji konsumenckiej:
- źródła i znaczenie składników pokarmowych (białka, tłuszcze, węglowodany, sole
mineralne, woda) dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu,
- rola i skutki niedoboru niektórych witamin i składników mineralnych w organizmie,
- stosowanie diety zróżnicowanej i dostosowanej do potrzeb organizmu (wiek, stan zdrowia,
tryb życia i aktywność fizyczna, pora roku itp.),
- korzyści z prawidłowego odżywiania się;
- indeks masy ciała,
- konsekwencje zdrowotne niewłaściwego odżywiania (nadwaga, otyłość, niedowaga,
bulimia, anoreksja oraz ich następstwa),
- wartość odżywcza produktów,
- rozkład posiłków w ciągu dnia,
- zalecane ilości i wielkości porcji poszczególnych grup produktów,
- żywność ekologiczna i genetycznie zmodyfikowana,
- znakowanie produktów (zawartość etykiety produktu spożywczego),
- system znakowania GDA,
- zawartość składników produktu spożywczego (alergeny, probiotyki, substancje dodatkowe
do żywności),
- termin przydatności do spożycia i data minimalnej trwałości,
5
- zasady przechowywania produktów,
- zasady savoir-vivre.
O wyżej wymienione treści zostanie wzbogacony Program Wychowawczy Szkoły oraz
Szkolny Program Profilaktyki. Treści te będą realizowane na zajęciach koła biologicznego dla
uczniów klas II, godzinach z wychowawcą w klasach I-III oraz imprezach i uroczystościach
szkolnych.
Harmonogram działań
Lp.
Formy realizacji
Terminy
Odpowiedzialni
1.
Koło biologiczne dla
Rok szkolny 2015/2016
Aneta Gadomska
Rok szkolny 2015/2016
Wychowawcy klas
Październik 2015
Aneta Gadomska
Rok szkolny 2015/2016
Joanna Kordek
- wrzesień 2015
- wychowawcy
Uwagi
uczniów klas II.
2.
Plany pracy godzin z
wychowawcą w klasach
I-III wzbogacone o
tematykę dotyczącą
prawidłowego
odżywiania się.
3.
Wyjazd do Domu Polonii
w Pułtusku na Gawędę o
zachowaniu się przy stole
prowadzoną pod
kierunkiem zamkowego
Mistrza kelnerstwa.
4.
Promocja i dostępność
zdrowej zróżnicowanej
żywności w sklepiku
szkolnym.
5.
Promocja zdrowej
żywności podczas
dyskotek i uroczystości
klasowych i szkolnych:
- dyskoteka integracyjna
6
6.
- Andrzejki
- listopad 2015
- wychowawcy
- Choinka
- styczeń 2016
- wychowawcy
- Dzień Otwarty
- maj 2016
- wychowawcy
- Dzień Dziecka
- czerwiec 2016
- wychowawcy
Konkurs graficzny na
Listopad 2015
Aneta Kołakowska
Listopad 2015
Aneta Gadomska
Luty 2016
Dominika Kawiecka
Marzec 2016
Aneta Gadomska
Marzec 2016
Aneta Gadomska,
ulotkę promującą zdrowe
odżywianie. Najlepsze
ulotki zostaną powielone i
rozdane na spotkaniu z
rodzicami.
7.
Spotkanie z rodzicami –
pedagogizacja na temat
zasad prawidłowego
żywienia.
8.
Konkurs literacki
promujący zdrowe
odżywianie (wiersz,
opowiadanie …)
9.
Warsztaty
gastronomiczne z
uwzględnieniem wiedzy o
zdrowym odżywianiu we
współpracy z Zespołem
Szkół
Ponadgimnazjalnych im.
mjr. Henryka
Sucharskiego
w Przasnyszu
10.
Pierwszy Dzień Wiosny
pod hasłem „Zdrowo i
wychowawcy
aktywnie”
- prezentacja
multimedialna dotycząca
7
racjonalnego odżywiania
przygotowana przez koło
biologiczne
- gra terenowa z
uwzględnieniem
konkurencji dotyczących
wiedzy o odżywianiu oraz
sprawności fizycznej,
- konkurs międzyklasowy
„Owocowa lub warzywna
Marzanna” (strój),
- „Zdrowo i kolorowo”konkurs międzyklasowy
na wiosenną potrawę
11.
Obchody Światowego
Kwiecień 2016
Dnia Zdrowia –
Aneta Gadomska,
wychowawcy
happening pod hasłem
„Pociąg do zdrowia”
- konkurs międzyklasowy
na hasło promujące
zdrową żywność
- „Sałatkowy zawrót
głowy” – konkurs
międzyklasowy
- konkurs plastyczny o
Joanna Kordek
tematyce związanej z
żywieniem
- konkurs piosenki o
Jolanta Rutkowska
zdrowym odżywianiu
11.
Wystawa prac
Kwiecień 2016
Joanna Kordek
Maj 2016
Marzena Kołakowska,
plastycznych na temat
odżywiania
12.
Projekt edukacyjny dla
8
uczniów klas II pod
opiekunowie grup
hasłem „Wybieram
projektowych
zdrowie!”
13.
Piknik plenerowy z okazji Czerwiec 2016
Aneta Gadomska,
Dnia Dziecka pod hasłem
wychowawcy klas
„Rozłóż koce, zjedz
owoce, zdrowia doda
także woda”
- turniej wiedzy o
odżywianiu
- konkurs międzyklasowy
na zdrowy i smaczny
piknikowy ekwipunek
- rywalizacje sportowe
14.
Udział w konkursach i
Aneta Gadomska
olimpiadach
zewnętrznych (w
zależności od oferty)
m.in. Ogólnopolskiej
Październik 2015
Olimpiadzie Promocji
Zdrowego Stylu Życia
PCK
15.
Gazetki tematyczne na
Listopad 2015
korytarzu szkolnym
Luty 2016
Aneta Gadomska
Kwiecień 2016
Oczekiwane efekty:
- przyrost wiedzy u uczniów i rodziców na temat prawidłowego odżywiania,
- wprowadzanie zasad zdrowego żywienia w codziennym życiu,
- przestrzeganie zaleceń piramidy żywieniowej,
- ograniczanie spożywania produktów z dużą ilością soli, cukru, tłuszczów nasyconych,
- rozumienie potrzeby bilansowania diety pod względem energetycznym i odżywczym,
- dokonywanie świadomych wyborów przy zakupie produktów spożywczych,
- stosowanie zasad savoir-vivre,
9
- dostrzeganie korzyści płynących z prawidłowego odżywiania się,
- integracja uczniów,
- wzrost aktywności i kreatywności uczniów.
Środki, materiały, sprzęt.
- produkty żywnościowe,
- materiały papiernicze,
- tusz do drukarki,
- laptop,
- rzutnik multimedialny,
- ekran,
- wynajem autokaru, opłacenie lekcji savoir-vivre.
Sprzymierzeńcy:
- Dyrektor Gimnazjum,
- wychowawcy,
- nauczyciele,
- rodzice.
Sposoby oceny:
- opinie uczniów,
- opinie nauczycieli,
- opinie rodziców.
Ewaluacja
Do ewaluacji zostaną wykorzystane następujące narzędzia:
- ankieta dla uczniów,
- ankieta dla rodziców,
- obserwacja zaangażowania uczniów w poszczególne działania.
Z wynikami ewaluacji zostanie zapoznana w czerwcu 2016 roku Rada Pedagogiczna
Gimnazjum.
Bibliografia:
1. Turlej Z. Innowacje pedagogiczne. MCDN w Tarnowie.
2. Nowacki T. O metodzie projektów, Warszawa 1999.
3. Brudnik E., Moszyńska A. Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie : przewodnik po
metodach aktywizujących, Kielce 2000.
10