Polityka pieniężna
advertisement
Andrzej Sławiński Kreacja pieniądza: mity i rzeczywistość • Czy banki centralne kreują pieniądze? • Czy QE to masowe drukowanie pieniędzy? 1. Czy banki centralne emitują pieniądze? Warszawa.gazeta.pl Bilans banku komercyjnego Depozyty gospodarstw domowych Depozyty przedsiębiorstw Fundusze inwestycyjne Akcje i obligacje Udziały Banki komercyjne Kredyty obrotowe Kredyty konsumpcyjne Depozyty przedsiębiorstw Depozyty gospodarstw domowych Bieżące wydatki na towary i usługi Dochody z pracy i lokat kapitałowych Oszczędności Banki komercyjne Kredyty krótkoterminowe Popyt banków na płynne rezerwy Depozyty bieżące Uzupełnianie depozytów z dochodów bieżących Płynne rezerwy banków komercyjnych w banku centralnym Konieczność umożliwienia klientom banków dokonywania: Wypłat gotówkowych Wypłat bezgotówkowych System płatniczy Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Płynne rezerwy Pożyczki płynnościowe Bilans banku centralnego Płynne rezerwy Rezerwy walutowe Pożyczki płynnościowe Gotówka System płatniczy Bilans banku komercyjnego Kredyty Depozyty przedsiębiorstw Bilans banku centralnego Zakup walut i obligacji od banków, udzielanie im pożyczek Gotówka w obiegu Banki centralne emitują tylko pieniądz papierowy Podaż pieniądza Depozyty gospodarstw domowych NBP Y MD C MS i R 2. Czy QE to masowe drukowanie pieniędzy? QE nie oznacza „drukowania pieniędzy” przez bank centralny Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Płynne rezerwy Pożyczki płynnościowe Obligacje skarbowe Płynne rezerwy 12 Skuteczność QE jako czynnika pobudzającego wzrost kredytu i podaży pieniądza – USA Fed balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100) 600 600 400 400 200 200 0 2007 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 13 Skuteczność QE jako czynnika pobudzającego wzrost kredytu i podaży pieniądza – Wielka Brytania BoE balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100) 600 600 400 400 200 200 0 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 14 Skuteczność QE jako czynnika pobudzającego wzrost kredytu i podaży pieniądza – strefa euro ECB balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100) 300 300 200 200 100 100 0 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Balance sheet recession SPŁATY NETTO KREDYTÓW STAGNACJA GOSPODARCZA ZYSKI FIRM LOKOWANE W BANKACH RELATYWNY NADMIAR OSZCZĘDNOŚCI EKSPANSJA FISKALNA Ceny ziemi i akcji w Japonii w latach 1955-2012 Christoph A. Schaltegger, Martin Weder, „Will Europe Face A Lost Decade? A Comparison With Japan's Economic Crisis” Center for Research in Economics, Management and the Arts Working Paper No. 2013-03, Zürich Spadek długoterminowych stóp procentowych QE Efekt majątkowy Spadek kursu waluty krajowej „Sypanie pieniędzy z helikoptera”= zwiększanie podaży pieniądza bezpośrednio przez bank centralny: • Kredytowanie przedsiębiorstw przez bank centralny (kupowanie obligacji firm na rynku pierwotnym – bezpośrednio od przedsiębiorstw) W sytuacjach kryzysowych: gdy ustaje akcja kredytowa banków • Kredytowanie rządu przez bank centralny (kupowanie obligacji skarbowych na rynku pierwotnym – bezpośrednio od rządu) www.telegraph.co.uk Zakup obligacji skarbowych na rynku pierwotnym BANK CENTRALNY Zakup obligacji skarbowych BUDŻET Wzrost podaży pieniądza BANKI KOMERCYJNE Pieniądze na rachunkach rządu Zakup obligacji firm na rynku pierwotnym BANK CENTRALNY Zakup obligacji firm PRZEDSIĘBIORSTWA Wzrost podaży pieniądza BANKI KOMERCYJNE Pieniądze na rachunkach firm Czy QE może zmniejszyć problem nadmiernego zadłużenia rządów? BANK CENTRALNY Portfel obligacji skarbowych Oprocentowanie obligacji Zysk netto BUDŻET Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji skarbowych ECB Pożyczkodawca ostatniej instancji dla banków Pożyczkodawca ostatniej instancji dla rządu Brak do czasu powstania unii politycznej AT BE KY EE FI FR GR ES NL IE LT LU LV MT DE PT SI SK IT bn EUR 190 140 90 40 -10 Dane EBC Porównanie zakupów obligacji skarbowych przez banki centralne do ich emisji netto bln EUR 1,0 0,8 zakupy netto obligacji skarbowych przez bank centralny emisje netto obligacji skarbowych 0,6 0,4 0,2 0,0 FR ES NL DE IT JP (QE1) JP (QE2) JP (Q&QE) US Pier Carlo Padoan, „The EU Economy After the Great Recesion”, Public Lecture, European Institute, London Puenta: EBC może być niszczarką długu, ponieważ to nie banki centralne emitują pieniądze.
