Analiza sprawności gospodarowania

Analiza sprawności gospodarowania
ANALIZA SPRAWNOŚCI GOSPODAROWANIA obejmuje:
Analizę rotacji składników kapitału obrotowego.
Analizę kosztów.
Analizę efektywności gospodarki zasobami firmy.
WSK.AŹNIKI FINANSOWE OPARTE NA KOSZTACH.
Wsk. poziomu kosztów = koszt własny /sprzedaż * 100%. Wsk. ilustruje część sprzedaży
konieczną do sfinansowania kosztów własnych. Jest miarą efektywności ponoszonych
kosztów
własnych. Im niższy tym korzystniejszy, pozytywna jest również tendencja
spadkowa, która dowodzi szybszemu wzrostowi sprzedaży niż kosztów. Wsk. około 70, 80%
jest korzystny, a 100% nie.
Wsk. sfinansowania kosztów własnych kapitałem obrotowym = kapitał obrotowy /koszt
własne – amortyzacja. Wsk. ilustruje zdolność firmy do sfinansowania rzeczywiście
wydatkowanych kosztów własnych posiadanym kapitałem obrotowym. Istotny jest nie tyle
poziom Wsk. co jego tendencja w czasie, która ilustruje bieżącą płynność firmy przy danym
poziomie kosztów własnych. Negatywna jest tendencja spadkowa.
Wsk. udziału zobowiązań w koszcie własnym = zobowiązania długoterminowe /koszt własny.
Wsk. ten ilustruje stopień sfinansowania kosztów własnych zobowiązaniami. Ocenie podlega
jego zmienność w czasie. Wzrost oznacza skłonność do zadłużenia się firmy. Najbardziej
niekorzystna sytuacja występuje, gdy pojawiają się duże rozbieżności między przyrostem
kosztów a zobowiązaniami.
Wsk. poziomu kosztów finansowych = koszt finansowy /zobowiązania. Wsk. ten pokazuje
jaką część zobowiązań firmy stanowią jej koszty finansowe. Wsk.azuje na ewentualny proces
zmian zadłużenia in+ lub in-, związanego z podnoszeniem kosztów finansowych np. pożyczki,
kredytu.
Do pomiaru aktywności przedsiębiorstwa w zakresie wykorzystania zasobów majątkowych
służą Wsk. sprawności działania. Zalicza się do nich:
Wsk. oparte na kosztach wytwarzania w przedsiębiorstwie :
- Wsk. operacyjności = koszt własny sprzedaży /sprzedaż netto * 100%. Wsk. ten obrazuje
efektywność gospodarowania w firmie i zdolność jej kierownictwa do kontroli i obniżki
kosztów. Wsk. powinien się mieścić w granicach 50 –90%. Jeżeli jego poziom jest wyższy niż
90% to przedsiębiorstwo może mieć trudności w uzyskaniu zwrotu poniesionych nakładów,
a jeżeli jest niższy niż 50% to świadczy to o wysokiej zyskowności.
www.wkuwanko.pl
1
Analiza sprawności gospodarowania
- Wsk. kontroli kosztów administracyjnych = koszty administracyjne /sprzedaz netto * 100%.
Wsk. ten informuje o udziale kosztów ogólnozakładowych w wartości sprzedaży. Koszty te
mieszczą się w granicach 10 – 15% ogółu kosztów i powinny uwzględniać wszystkie ogólne
koszty prowadzenia działalności przedsiębiorstwa włączając w nie także odsetki od
zaangażowanych kapitałów obcych.
- Poziom zobowiązań w koszcie własnym sprzedaży = zobowiązania bieżące / koszt własny
sprzedaży
*
100%.
Wsk.
mówi
jaki
udział
maja
zobowiązania
bieżące
wraz
z przypadającą do9 spłaty na dany rok ratą zobowiązania długoterminowego w koszcie
własnym sprzedaży.
- Wsk. pokrycia kosztów kapitałem obrotowym = aktywa bieżące – pasywa bieżące / koszty
własne sprzedaży – amortyzacja * 100%. Wsk. mówi w jakim stopniu środki obrotowe
przedsiębiorstwa po spłaceniu zobowiązań krótkoterminowych pokrywają koszty działalności
przedsiębiorstwa.
- Wsk. poziomu kosztów finansowych = koszty finansowe /średni stan zobowiązań * 100%.
Wsk. służy do porównania z zyskownością zaangażowanych w przedsiebiorstwie kapitałów.
Jego wielkość zależy od zadłużenia przedsiębiorstwa zobowiązaniami długoterminowymi,
stopnia pokrycia zapotrzebowania na kapitał obrotowy kredytami krótkoterminowymi i od
wysokości stopy % pożyczek i kredeytów.
Wsk. rotacji majątku:
- Wsk. globalnego obrotu aktywami = sprzedaż netto /średni stan aktywów ogółem. Wsk.
ten określa ile razy sprzedaż netto jest większa od aktywów przedsiębiorstwa. Jego wielkość
zależy od branży. Niski będzie w przemyśle o wysokiej kapitałochłonności, a wysoki
w przemyśle o wysokim udziale pracy ludzkiej i w procesach produkcyjnych.
- Wsk. rotacji środków trwałych = sprzedaż netto /średni stan środków trwałych. Określa ile
razy sprzedaż netto jest większa od środków trwałych zaangażowanych w działalność
przedsiębiorstwa, ukazuje efektywność wykorzystania środków trwałych uczestniczących
w tworzeniu wartości sprzedaży.
- Wsk. rotacji majątku obrotowego = sprzedaż netto /średni stan majątku obrotowego.
Ukazuje ile razy w ciągu roku następuje „odtwarzanie” tego majątku poprzez sprzedaż usług
i wyrobów. Jego poziom powinien być optymalny, tzn. nie może być zbyt wysoki, aby nie
powodował zamrożenia kapitału obrotowego i nie może być zbyt niski, aby nie prowadził do
zachwiania rytmiczności produkcji i sprzedaży oraz do pogorszenia stopnia wykorzystania
środków trwałych.
www.wkuwanko.pl
2
Analiza sprawności gospodarowania
- Wsk. rotacji środków płynnych = sprzedaż netto / średni stan należności i środków
pieniężnych. Wsk. pomocniczy Wsk. rmo.
Wsk. gospodarowania zasobami:
- Wydajność pracy na 1 zatrudnionego = sprzedaż netto /przeciętna liczba zatrudnionych.
- Produktywność środków trwałych = sprzedaż netto / przeciętny stan środków trwałych
brutto. Określa wartość sprzedaży przypadającą na 1 złotówkę zaangażowaną w majątek
trwały brutto.
- Stopień sfinansowania przyrostu środków trwałych z amortyzacji = amortyzacja / przyrost
środków trwałych * 100%. Obrazuje w jakim stopniu amortyzacja finansuje przyrost środków
trwałych przedsiębiorstwa.
- Stopień sfinansowania przyrostu środków trwałych cash flow = zysk netto + amortyzacja
/przyrost środków trwałych * 100%. Wsk. ten mówi o stopniu pokrycia przyrostu środków
trwałych z własnych wygospodarowanych środków.
- Stopień sfinansowania przyrostu aktywów z cash flow = zysk netto + amortyzacja /przyrost
aktywów ogółem * 100%. Stopień sfinansowania przyrostu aktywów tych środków wyraża
relacja cash flow do przyrostu aktywów ogółem.
Wsk. rynku kapitałowego. Wsk. wykorzystywane przez akcjonariuszy.
- Zysk na 1 akcję = zysk netto /ilość wyemitowanych akcji. Wsk. ten ilustruje skalę
potencjalnych korzyści akcjonariuszy zakładając, że dywidenda zależy od wielkości
wygospodarowanego zysku.
- Wsk. ceny do zysku na 1 akcję (PER) = cena rynkowa akcji /zysk netto na 1 akcję. Wsk.
umożliwia ocenę opłacalności lokat kapitałowych w różnych firmach. Określa on liczbę lat, w
ciągu których nastąpi zwrot nakładu na zakup akcji, jeśli firma nadal będzie przynosić zyski.
- Wsk. stopy dywidendy = dywidenda na 1 akcję /cena rynkowa 1 akcji * 100%.
- Stopa wypłat dywidendy = dywidenda na 1 akcję /zysk netto na 1 akcję
- Wsk. ceny do kapitału własnego (PEQ) = cena rynkowa akcji / kapitał własny przypadający
na 1 akcję. Niska wartość Wsk. oznacza, że spółka osiąga małe zyski bieżące.
- Wsk. ceny do wartości księgowej (PBV) = cena rynkowa 1 akcji /wartość ksiegowa firmy
przypadająca na 1 akcję.
RENTOWNOŚĆ – relacja efektywnościowa porównująca uzyskany wynik z poniesionym na
ten cel nakładem.
www.wkuwanko.pl
3
Analiza sprawności gospodarowania
Rentowność
sprzedaży.
opodatkowaniem/sprzedaż
Wsk.
rentowności
netto*100%.
opodatkowania zysku. Poziom Wsk.
sprzedaży
Wielkość
Wsk.
brutto
jest
=
niezależna
zysk
przed
od
stopy
zależy od zysku osiąganego na działalności
podstawowej, finansowej, wyniku na pozostałej sprzedaży oraz od salda strat i zysków
nadzwyczajnych.
Wsk. rentowności sprzedaży netto = zysk netto/sprzedaż netto *100%. Wsk. informuje o
udziale zysku po opodatkowaniu w wartości sprzedaży, czyli jaką marżę zysku przynosi dana
wartość sprzedaży. Im Wsk. jest niższy, tym większa wartość sprzedaży musi być
zrealizowana dla osiągnięcia określonej kwoty zysku. Większa wartość Wsk. oznacza
korzystniejszą kondycję finansową firmy.
Rentowność majątku. Stopa zwrotu inwestycji (Wsk. rentowności majątku) = zysk
netto/aktywa * 100%. Stopa informuje o kwocie zysku netto przypadającej na jednostkę
aktywów, jest najbardziej pojemnym ekonomicznie Wsk. rentowności. Jego ocena powinna
uwzględniać porównanie z wynikami przeciętnymi w branży, bezpośrednim konkurentem lub
firmami konkurencyjnymi. W warunkach wysokiej inflacji należy Wsk. skorygować w celu
urealnienia. Jeżeli Wsk. wyższy, tym korzystniejsza sytuacja firmy.
Rentowność aktywów = rentowność sprzedaży netto * rotacja aktywów.
Stopa zwrotu aktywów = zysk operacyjny/aktywa * 100%. Stopa oznacza kwotę zysku
operacyjnego przypadającą na jednostkę aktywów. Minimalne zmniejszanie wartości Wsk.
wynika z szybszego przyrostu aktywów aniżeli zysku netto, przy znacznym zwiększaniu sumy
bilansowej następuje utrzymanie poziomu rentowności majątku. Jest to jedyna stopa, gdzie
można wyznaczyć min. i max.
Zysk operacyjny – ebit – zysk przed spłatą
odsetek i opodatkowaniem. Jeżeli firm
a wykorzystuje oprocentowany kapitał obcy to firma ta musi osiągać taki poziom stopy
zwrotu aktywów, który zapewni przynajmniej spłatę odsetek od pożyczonego kapitału.
Rentowność kapitału. Stopa zwrotu kapitału (Wsk. zyskowności kapitału własnego) = zysk
netto/kapitał własny * 100%. Wsk. informuje o kwocie zysku netto przypadającej
na
jednostkę
zaangażowanego
kapitału
własnego.
Umożliwia
proste
porównanie
atrakcyjności inwestowania środków własnych w działalność firmy z innymi instrumentami
lokat kapitału. Im wartość Wsk. zwrotu kapitału jest wyższa, tym korzystniejsza jest sytuacja
finansowa firmy, ponieważ można uzyskać wyższe dywidendy i rozszerzyć przedsiębiorstwo.
Rentowność kapitału stałego = zysk netto/kapitał stały Model Du Ponta. Zysk netto/kapitał
własny = zysk netto/sprzedaż netto * sprzedaż netto/aktywa ogółem * pasywa
www.wkuwanko.pl
4
Analiza sprawności gospodarowania
ogółem/kapitał własny., rentowność kapitału własnego, rentowność sprzedaży netto, rotacja
majątku, struktura kapitału własnego i obcego.
Wsk. rentowności kapitału własnego = zysk netto + odsetki od długów długoterminowych
/kapitał własny + długi długoterminowe * 100%. Im wartość Wsk. zwrotu kapitału jest
wyższa, tym korzystniejsza jest sytuacja finansowa przedsiębiorstwa.
Wsk.. są użytecznymi narzędziami, ale nie mają odpowiedzi na wszystkie pytania, są
kalkulowane na podstawie danych liczbowych i nie uwzględniają strategii kierownictwa,
sytuacji ekonomicznej. Wsk. mogą być przedmiotem manipulacji ze strony kierownictwa,
mogą być nieporównywalne ze względu na różne systemy księgowości. Wsk. są kalkulowane
w oparciu o wartość księgową, która nie zawsze odzwierciedla wartość rynkową.
ZASTOSOWANIE WSK. FINANSOWYCH DO OCENY BANKRUCTWA – ALTMANA
Jest to metoda tzw. analizy dyskryminacyjnej (ekonometryczna). Ocena firmy dotyczy
zagrożenia jej upadłości lub braku takiego zagrożenia.
x1 = kapitał pracujący (nadwyżka majątku obrotowego nad bieżącymi zobowiązaniami)
/aktywa ogółem. (aktywa bieżące netto/ aktywa)
x2 =
kapitał zatrzymany (zysk /strata netto oraz nie podzielone zyski, straty za lata
poprzednie pomniejszone o wypłaconą dywidendę w roku bieżącym) /aktywa ogółem.
x3 = zysk przed opodatkowaniem i zapłaceniem odsetek (zysk brutto + koszty finansowe)
/aktywa ogółem. (zysk operacyjny /aktywa)
x4 = wartość rynkowa przedsiębiorstwa (cena giełdowa za 1 akcję * ilość akcji spółki)
/zobowiązania.
x5 = przychody ze sprzedaży /aktywa ogółem
Z=(1,2*x1) + (1,4*x2) + (3,3*x3) + (0,6*x4) + (1,0*x5)
Dobra kondycja Z > 2,99,
Bankructwo Z < 1,81
Przedział nieokreślony 1,81 < Z < 2,91
Ze względu na x4 jest to metoda trudna do zastosowania na naszym rynku.
www.wkuwanko.pl
5