id17271-MAF mat ĆW

Analiza menadżerska
Ćwiczenia
X.2016
1
Analizę menadżerską charakteryzuje:
- Wysoki stopień uogólnienia
- Agregacja zjawisk gospodarczych
- Ujęcie finansowe
2
Najbardziej ogólnym celem analizy menadżerskiej
jest
…umożliwienie efektywnego zarządzania, które w
długim okresie ma doprowadzić do jak najwyższej
wartości przedsiębiorstwa
3
Bardziej szczegółowe określenie celu analizy
menadżerskiej:
…umożliwienie zarządzającym osiągnięcie jak
najwyższej efektywności finansowej przy
ograniczeniu skali ryzyka finansowego
Zadania analizy menadżerskiej:
- Ocena realizacji podstawowych celów finansowych
- Wskazanie kierunków rozwoju przedsiębiorstwa
- Ocena poziomu efektywności finansowej
- Wykrywanie zakłóceń i nieprawidłowości w funkcjonowaniu
przedsiębiorstwa
- Wskazanie rezerw poprawy efektywności
4
Podstawowe decyzje w przedsiębiorstwie:
• operacyjne - o poziomie kosztów i w zakresie bieżącego
zarządzania finansami (np. ustalenie polityki kredytowej),
• inwestycyjne - o alokacji kapitału (o inwestycjach w
zakresie zakupów rzeczowych aktywów trwałych),
• finansowe - o wyborze źródeł finansowania (decyzje o
zaciągnięciu kredytów, pożyczek, zobowiązań),
• dywidendowe - o podziale wyniku finansowego (o
podziale zysku na dywidendy oraz na część
zainwestowaną w firmie).
Analiza menadżerska obejmuje:
- analizę retrospektywną
(ocenę zdarzeń, zjawisk minionych),
- analizę prospektywną
(analizę potrzebną do oceny przyszłych decyzji,
analizę do potrzeb planowania)
6
ANALIZA
DIAGNOZA
(retrospektywna)
Metody oceny
DECYZJA
Metody analizy
czynnikowej
OCENA
ANALIZA
(prospektywna)
Procedury symulacyjne
SKUTKÓW
DECYZJI
7
Przedmiotowe ujęcie analizy menadżerskiej
obejmuje przede wszystkim:
• W zakresie analizy retrospektywnej
(ocena stanu finansowego przedsiębiorstwa)
- ocenę rentowności
- ocenę sytuacji kapitałowej
- ocenę wykorzystania zasobów majątkowych
- ocenę płynności i wypłacalności
• W zakresie analizy prospektywnej
(analiza skutków decyzji dot. bieżących lub przyszłych zdarzeń)
-
określenie kierunków i tempa rozwoju przedsiębiorstwa
wybór przedmiotu działalności
ocena finansowa projektów inwestycyjnych
wybór źródeł finansowania
podział zysków
zapewnienie wypłacalności i płynności finansowej
8
W każdym z obszarów decyzyjnych analiza
finansowa dostarcza narzędzi służących:
- poprawie efektywności finansowej
- wyborowi optymalnego źródła finansowania
- zapewnieniu płynności finansowej
- wyborowi najkorzystniejszych projektów
inwestycyjnych
Wszystkie wymienione decyzje powinny prowadzić do
maksymalizacji majątku właściciela i maksymalizację
wartości firmy.
Ryzyko
Rentowność
Płynność
Rodzaje wskaźników ekonomicznych
Rodzaje wskaźników
Kryterium
Jednostka miary
•
•
•
•
•
•
•
Wskaźniki nakładów
Wskaźniki efektów
Wskaźniki efektywności
W jedn. naturalnych
Wartościowe
Procentowe
Niemianowane
Zakres zjawisk
•
•
Wskaźniki syntetyczne
Wskaźniki cząstkowe
Sposób wyrażenia
•
•
Wskaźniki bezwzględne (absolutne)
Wskaźniki względne (stosunkowe)
Budowa (formuła)
•
•
•
•
Wskaźniki struktury
Wskaźniki dynamiki
Wskaźniki natężenia
Wskaźniki pokrycia
Przedmiot
11
Analiza rozliczeniowa – zależności jednopoziomowe
Badane
zjawisko
Czynnik
1
Czynnik
2
Czynnik
3
12
Analiza rozliczeniowa – zależności wielopoziomowe
Badane
zjawisko
Czynnik
1
Czynnik
1.1
Czynnik
2
Czynnik
1.2
13
Łańcuchy zależności zjawisk – analiza następstw
Badane
zjawisko
Efekt
1
Efekt
2
Efekt
3
Łańcuchy zależności zjawisk – analiza przyczyn
Czynnik
3
Czynnik
2
Czynnik
1
Badane
zjawisko
14
Analiza rozliczeniowa - analiza kompleksowa
Czynnik
1
Czynnik
2
Czynnik
3
Efekt
1
Efekt
2
Efekt
3
15
Jakim cechom (wymogom) powinny odpowiadać analizy finansowe?
a) prawdziwość ocen i stwierdzeń, zgodność ze stanem faktycznym
b) nie mogą być tendencyjne, pomijać fakty, tuszować słabości
c) być dostępne we właściwym czasie
d) zwięzłość w formułowaniu wniosków
e) relatywnie mała pracochłonność i kosztochłonność
Zasady „dobrej” analizy:
- zasada obiektywności
- zasada koncentracji
- zasada przejrzystości
- zasada aktualności
16
Źródła danych dla potrzeb analiz
- wewnętrzne:
sprawozdania – bilans, RZiS, CF
dane ewidencji księgowej
plany
materiały kontrolne
materiały z poprzednich analiz
protokóły z posiedzeń, narad
dokumentacja techniczna
- zewnętrzne
informacje z materiałów publicystycznych, czasopism, gazet
internet
materiały GUS
raporty o przedsiębiorstwach, wywiadownie
Formy prezentacji wyników analiz:
- forma liczbowa
właściwa dla charakteryzowania zjawisk mierzalnych
nadmiar liczb może utrudnić prawidłowe odczytanie sytuacji
-forma graficzna
ułatwia obserwację przebiegu zjawisk w czasie
ułatwia odczytanie informacji liczbowych
- forma opisowa
przedstawia informacje niemierzalne
niezbędna dla wyrażenia opinii i ocen
niezbędna dla sformułowania diagnoz, wniosków i propozycji
17
Analiza sytuacji majątkowej i kapitałowej
Analiza bilansu
18
B I LA N S
AKTYWA
KWOTA
PA S Y WA
A. AKTYWA TRWAŁE
A. KAPITAŁ WŁASNY
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
III. Należności długoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
I Kapitał podstawowy
II. Kapitał zapasowy
III. Kapitał z aktualizacji wyceny
IV. Pozostałe kapitały rezerwowe
V. Zysk z lat ubiegłych
VI. Zysk netto
B. AKTYWA OBROTOWE
I. Zapasy
II. Należności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe
IV. Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA
ZOBOWIĄZANIA
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
RAZEM
KWOTA
RAZEM
19
AKTYWA BILANSOWE
______________________________________________________
A. AKTYWA TRWAŁE
I. Wartości niematerialne i prawne
1. Koszty zakończonych prac rozwojowych
2. Wartość firmy
3. Inne wartości niematerialne i prawne
4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
1. Środki trwałe
2. Środki trwałe w budowie
3. Zaliczki na środki trwałe w budowie
III. Należności długoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe
1. Nieruchomości
2. Wartości niematerialne i prawne
3. Długoterminowe aktywa finansowe
4. Inne inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2. Inne rozliczenia międzyokresowe
B. AKTYWA OBROTOWE
I. Zapasy
II. Należności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe
1. Krótkoterminowe aktywa finansowe
- udziały lub akcje
- inne papiery wartościowe
- udzielone pożyczki
- inne krótkoterminowe aktywa finansowe
- środki pieniężne w kasie i na rachunkach
- inne środki pieniężne
- inne aktywa pieniężne
2. Inne inwestycje krótkoterminowe
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
__________________________________________________
20
PASYWA BILANSOWE
______________________________________________________________________
A. KAPITAŁ WŁASNY
I. Kapitał podstawowy
II. Kapitał zapasowy
III. Kapitał z aktualizacji wyceny
IV. Pozostałe kapitały rezerwowe
V. Zysk z lat ubiegłych
VI. Zysk netto
B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA
I. Rezerwy na zobowiązania
1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne
3. Pozostałe rezerwy
II. Zobowiązania długoterminowe
1. Wobec jednostek powiązanych
2. Wobec pozostałych jednostek
- kredyty i pożyczki
- z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
- inne
III. Zobowiązania krótkoterminowe
1. Wobec jednostek powiązanych
- z tytułu dostaw i usług
- inne
2. Wobec pozostałych jednostek
- kredyty i pożyczki
- z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
- inne zobowiązania finansowe
- z tytułu dostaw i usług
- zaliczki na otrzymane dostawy
- zobowiązania wekslowe
- z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń
- z tytułu wynagrodzeń
- inne
IV. Rozliczenia międzyokresowe
1. Ujemna wartość firmy
2. Inne rozliczenia międzyokresowe
_____________________________________________________________________
21
STRUKTURA KAPITAŁÓW
KAPITAŁY
W PRZEDS.
WŁASNE
Wniesione przez
właścicieli
Wygospodarowane
z działalności
KAPITAŁ
STAŁY
OBCE
Długoterminowe
Krótkoterminowe
KAPITAŁ
ZEWNĘTRZNY
22
Złotą zasadę finansowania charakteryzują następujące nierówności:
majątek długoterminowy
---------------------------------  1
kapitał długoterminowy
majątek krótkoterminowy
----------------------------------  1
kapitał krótkoterminowy
23
Złota (pierwsza) zasada bilansowa:
kapitały własne
---------------------  1
majątek trwały
Druga zasada bilansowa :
kapitał stały
------------------  1
majątek trwały
Trzecia zasada bilansowa:
kapitał stały
-----------------------------------------------------------------------------------  1
majątek trwały + majątek obrotowy związany długoterminowo
24
Wielkość kapitału obrotowego:
kapitał obrotowy = kapitał stały - majątek trwały
lub
kapitał obrotowy = majątek obrotowy - kapitał krótkoterminowy
25
BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA ( I )
AKTYWA
Stan na
początek roku
Stan na koniec
roku
Dyna
-mika
Udział
w%
w%
Udział
w%
Kwota
w zł
Majątek trwały
35.000
Grunty
1.500
Budynki i budowle 11.500
Maszyny i urządz. 22.000
29,9
1,3
9,8
18,8
37.500
1.500
12.000
24.000
29,9
1,2
9,6
19,1
Majątek obrotowy
Zapasy
Należności
Środki pieniężne
82.000
33.000
39.000
10.000
70,1
28,2
33,3
8,6
88.000
36.000
45.000
7.000
RAZEM
117.000 100.0 125.500
Kwota
w zł
PASYWA
Stan na
początek roku
Stan na koniec
roku
Dyna
-mika
w%
Kwota
w zł
Udział
w%
Kwota
w zł
Udział
w%
107,2 Kapitał własny
100,0 Kapitał akcyjny
104,4 Kapitał zapasowy
109,1 Zysk okresu bieżącego
70.800
48.800
10.100
11.900
60,5
41,7
8,63
10,2
73.600
48.800
15.500
9.300
58,7
38,9
12,3
7,4
104,0
100,0
153,5
78,2
70,1
28,7
35,9
5,5
107,3 Kredyty długoterminowe
109,1 Zobowiązania krótkoter.
116,9 Zobowiązania z tyt. dost.
70,0 Zobowiązania z tyt. płac
Zobowiązania podatkowe
21.500
24.700
20.500
1.900
2.300
18,4
21,1
17,5
1,5
2,0
24.300
27.600
21.700
2.400
3.500
19,3
22,0
17,3
1,9
2,8
113,0
111,7
105,9
126,3
152,2
100.0
107,3 RAZEM
117.000
100,0 125.500
100,0
107,3
26
BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA (II)
Rok 1
Wyszczególnienie
Kwota
w zł
Rok 2
Udział
w%
Kwota
w zł
Udział
w%
Dynamika
w%
AKTYWA
Aktywa trwałe
- wartości niematerialne i prawne
- rzeczowe aktywa trwałe
- należności długoterminowe
- inwestycje długoterminowe
24.524
260
23.365
95
804
47,40
0,50
45,16
0,18
1,55
32.824
161
31.816
22
825
51,87
0,25
50,28
0,03
1,30
133,8
61,9
136,2
23,2
102,6
Aktywa obrotowe
- zapasy
- należności krótkoterminowe
- inwestycje krótkoterminowe
- rozliczenia międzyokresowe
27.214
13.630
11.478
1.898
208
52,60
26,34
22,18
3,67
0,40
30.454
16.811
11.907
1.331
405
48,13
26,57
18,82
2,10
0,64
111,9
123,3
103,7
70,1
194,7
RAZEM AKTYWA
51.738
100.0
63.278
100.0
122,3
Kapitał własny
- kapitał podstawowy
- kapitał zapasowy
- inne kapitały
- zysk z roku ubiegłego
- zysk okresu bieżącego
31.585
18.340
12.167
893
0
185
61,05
35,45
23,52
1,73
0
0,36
41.914
20.540
19.479
950
0
945
66,24
32,46
30,78
1,50
0
1,49
132,7
112,0
160,1
106,4
0
510,8
Zobowiązania i rezerwy
- rezerwy na zobowiązania
- zobowiązania długoterminowe
- zobowiązania krótkoterminowe
- rozliczenia międzyokresowe
20 153
36
0
19.508
609
38,95
0,07
0
37,71
1,18
21 364
103
2.667
17.462
1.132
33,76
0,16
4,21
27,60
1,79
106,0
286,1
RAZEM PASYWA
51.738
100,0
63.278
100,0
122,3
PASYWA
89,5
185,9
27
Bilans przedsiębiorstwa (III)
Wyszczególnienie
Rok 1
Rok 2
Rok 3
Kwota
w mld zł
Udział
w%
Kwota
w mld zł
Udział
w%
Kwota
w mld zł
Udział
w%
Majątek trwały
- rzeczowy majątek trwały
- wartości niematerialne
- finansowy majątek trwały
150.7
150.4
0.2
0.1
55.4
55.3
0.06
0.04
160.7
160.6
-
63.2
63.2
-
195.9
195.9
-
62.5
62.5
-
Majątek obrotowy
- zapasy
- należności
- środki pieniężne
121.2
47.0
70.2
0.3
44.6
17.3
25.8
0.1
93.6
63.4
23.3
1.9
36.8
24.9
9.2
0.7
117.3
71.1
35.0
5.6
37.5
22.7
11.1
1.8
3.7
1.4
5.0
2.0
5.6
1.8
271.9
100.0
254.3
100.0
313.2
100.0
Kapitał własny
Zysk okresu bieżącego
187.1
-23.6
68.8
-8.6
164.0
0.8
64.5
0.3
164.6
-11.3
52.6
-3.6
Kredyty i pożyczki
Zobowiązania bieżące
Rozliczenia międzyokresowe
22.8
78.9
6.7
8.4
29.0
2.5
25.6
58.0
5.9
10.1
22.8
2.3
34.7
121.2
4.0
11.0
38.7
1.5
RAZEM PASYWA
271.9
100.0
254.3
100.0
313.2
100.0
AKTYWA
Rozliczenia międzyokresowe
RAZEM AKTYWA
PASYWA
28
BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA „X”
Rok 1
Wyszczególnienie
Rok 2
Dynamika
w%
Kwota
w zł
Udział
w%
Kwota
w zł
Udział
w%
Aktywa trwałe
- rzeczowe aktywa trwałe
- wartości niematerialne
- inwestycje długoterminowe
20.142
8.693
2.594
8.855
15,2
6,5
2,0
6,7
33.263
9.896
1.946
21.421
13,6
4,1
0,8
8,8
165,1
113,8
75,0
241,9
Aktywa obrotowe
- zapasy
- należności
- inwestycje krótkoterminowe
- rozliczenia międzyokresowe
112.736
6.505
82.502
23.472
257
84,8
4,9
62,2
17,6
0,2
210.945
18.139
177.804
14.710
292
86,4
7,4
72,8
6,0
0,1
187,3
278,9
215,3
62,9
113,6
RAZEM AKTYWA
132.878
100.0
244.208
100.0
183,8
Kapitał własny
- kapitał akcyjny
- kapitał zapasowy
- inne kapitały
- zysk z roku ubiegłego
- zysk okresu bieżącego
29.888
5.453
360
5.739
18.336
22,5
4,1
0,3
4,3
13,8
56.155
11.130
2.194
14.734
4.061
24.036
23,0
4,6
0,9
6,0
1,7
9,8
187,9
204,1
609,4
256,7
131,1
Zobowiązania i rezerwy
- rezerwy na zobowiązania
- zobowiązania długoterminowe
- zobowiązania krótkoterminowe
- rozliczenia międzyokresowe
102 990
8.368
16.000
71.372
7.250
77,5
6,3
12,0
53,7
5,5
188 053
8.173
10.000
165.291
4.589
77,0
3,4
4,1
67,7
1,9
182,5
97,7
62,5
231,6
63,3
RAZEM PASYWA
132.878
100,0
244.208
100,0
183,8
AKTYWA
PASYWA
29
30
31
32
33
Analiza zysków i strat
34
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
(wariant kalkulacyjny)
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW, TOWARÓW I MATERIAŁÓW
I. Przychody ze sprzedaży produktów
II. Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów
KOSZTY SPRZEDANYCH PRODUKTÓW, TOWARÓW I MATERIAŁÓW
I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
ZYSK (STRATA) BRUTTO ZE SPRZEDAŻY
Koszty sprzedaży
Koszty ogólnego zarządu
ZYSK (STRATA) ZE SPRZEDAŻY
Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
ZYSK (STRATA) Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
Przychody finansowe
Koszty finansowe
ZYSK (STRATA) BRUTTO Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Wynik zdarzeń nadzwyczajnych
ZYSK (STRATA) BRUTTO
Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
ZYSK (STRATA) NETTO
35
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
(wariant porównawczy)
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY I ZRÓWNANE Z NIMI
I. Przychody ze sprzedaży produktów
II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie - plus, zmniejszenie - minus)
III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby
IV. Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów
KOSZTY DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
I. Amortyzacja
II. Zużycie materiałów i energii
III. Usługi obce
IV. Podatki i opłaty
V. Wynagrodzenia
VI. Ubezpieczenia i inne świadczenia
VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
ZYSK (STRATA) ZE SPRZEDAŻY
Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
ZYSK (STRATA) Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
Przychody finansowe
Koszty finansowe
ZYSK (STRATA) BRUTTO Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Wynik zdarzeń nadzwyczajnych
ZYSK (STRATA) BRUTTO
Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
ZYSK (STRATA) NETTO
36
WARIANT PORÓWNAWCZY
WARIANT KALKULACYJNY
Przychody ze sprzedaży
i zrównane z nimi
Przychody ze sprzedaży
produktów i towarów
Koszty sprzedanych
produktów i towarów
Koszty dział. operacyjnej
- amortyzacja
- zużycie materiałów
- usługi obce
- podatki i opłaty
- wynagrodzenia
- ubezpieczenia
- pozostałe
- wartość sprzedanych
towarów
Zysk brutto ze sprzedaży
Koszty sprzedaży
Koszty ogólnego zarządu
Zysk ze sprzedaży
Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
Zysk z działalności operacyjnej
Przychody finansowe
Koszty finansowe
Zysk z działalności gospodarczej
37
POZOSTAŁE PRZYCHODY I KOSZTY OPERACYJNE
Pośrednio związane z działalnością operacyjną przedsiębiorstwa przychody i koszty,
w szczególności są to przychody i koszty związane z:
-
działalnością socjalną,
zbyciem środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych
utworzeniem i rozwiązaniem rezerw (nie związanych z operacjami finansowymi)
odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych
odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami
odszkodowaniami, karami, grzywnami
przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie aktywów na inne cele niż nabycie lub
wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i
prawnych
PRZYCHODY I KOSZTY FINANSOWE
Przychody finansowe
-
dywidendy i udziały w zyskach
odsetki
zyski ze zbycia aktywów finansowych
zyski z aktualizacji wartości aktywów finansowych
dodatnie różnice kursowe
Koszty finansowe
-
odsetki
straty ze zbycia aktywów finansowych
straty z aktualizacji wartości aktywów finansowych
ujemne różnice kursowe
38
Rachunek zysków i strat
Treść
Lp.
1
2
Rok 1
Kwota
%
3
Rok 2
Kwota
%
4
5
Dynamika
5/3
6
7
1
Przychody ze sprzedaży i zrównane z
nimi
7.720
100,00
11.599
100,00
150,25
2
Koszty działalności operacyjnej
5.015
65,00
7.201
62,10
143,59
3
Zysk ze sprzedaży
2.705
35,00
4.398
38,00
162,59
4
Pozostałe przychody operacyjne
1.675
21,70
875
7,50
52,24
5
Pozostałe koszty operacyjne
1.420
18,40
3.440
29,70
242,25
6
Zysk na działalności operacyjnej (3+4-5)
2.960
38,30
1.833
15,80
61,93
7
Przychody finansowe
475
6,10
1.659
14,20
349,30
8
Koszty finansowe
1.684
21,80
1.881
16,20
111,70
9
Zysk brutto na działalności gospodarczej
(6+7-8)
1.751
22,70
1.611
13,80
92,00
10
Zyski nadzwyczajne
-
-
-
-
-
11
Straty nadzwyczajne
-
-
-
-
-
12
Zysk brutto
1.751
22,70
1.611
13,80
92,00
13
Obowiązkowe obciążenie wyniku
finansowego
727
9,40
651
5,60
89,50
14
ZYSK NETTO
1.024
13,30
950
8,20
92,90
39
40
Tabela 4. Relacje pomiędzy kategoriami wyniku finansowego w spółce Wawel S.A.
Relacje pomiędzy kategoriami wyniku
finansowego
2007
2008
2009
2010
zysk z działalności operacyjnej /
zysk ze sprzedaży
95,4%
92,5%
98,7%
98,5%
zysku brutto /
zysk z działalności operacyjnej
98,9%
100,9%
101,8%
103,8%
zysk brutto /
zysk ze sprzedaży
94,4%
93,3%
100,4%
102,2%
zysk netto /
Zysk ze sprzedaży
75,8%
74,9%
80,6%
82,5%
zysk netto /
Zysk brutto ze sprzedaży
19,8%
20,6%
23,5%
28,6%
efektywna stopa opodatkowania
19,7%
19,8%
19,7%
19,3%
41
Tabela 6. Relacje między kategoriami wyniku finansowego w spółce Mieszko S.A.
Relacje pomiędzy kategoriami
wyniku finansowego
2007
2008
2009
2010
zysk z działalności operacyjnej /
zysk ze sprzedaży
131,5%
106,0%
119,8%
117,4%
zysk brutto /
zysk z działalności operacyjnej
44,4%
57,0%
75,7%
84,7%
zysk brutto /
zysku ze sprzedaży
58,3%
60,4%
90,6%
99,4%
zysk netto /
zysku ze sprzedaży
42,1%
47,3%
71,7%
79,7%
zysk netto /
zysku brutto ze sprzedaży
4,0%
6,3%
9,4%
12,3%
efektywna stopa opodatkowania
27,7%
21,8%
20,9%
19,8%
42
Analiza zysku wg sfer działalności w RZiS
43
Wynik finansowy
z podstawowej działalności
operacyjnej
Wynik finansowy
z pozostałej działalności
operacyjnej
Wynik
finansowy
na
operacjach
finansowych
Wynik
finansowy
nadzwyczajny
44
Zysk
na działalności
gospodarczej
Zysk
na sprzedaży
Wynik finansowy
na pozostałej działalności
operacyjnej
Wynik
na operacjach
finansowych
Zysk
brutto na
sprzedaży
Koszty
ogólnego zarządu
Koszty
sprzedaży
Zysk
na sprzedaży
produktów
Zysk
na sprzedaży
towarów
Zysk
na sprzedaży
materiałów
45
Rachunek zysków i strat
Wyszczególnienie
Rok 1
Rok 2
Rok 3
Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów
1.Przychody netto ze sprzedaży produktów
2.Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
11.797
11.696
101
15.866
15.451
415
20.054
19.655
399
Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów
1.Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
2.Wartość sprzedanych towarów i materiałów
7.529
7.430
99
11.235
10.798
437
15.019
14.751
268
Zysk (strata) brutto ze sprzedaży
Koszty sprzedaży
Koszty ogólnego zarządu
4.268
199
1.170
4.631
175
2.230
5.035
248
2.288
Zysk (strata) ze sprzedaży
Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
2.899
22
98
2.226
50
474
2.499
58
529
Zysk (strata) z działalności operacyjnej
Przychody finansowe
Koszty finansowe
2.823
115
432
1.802
37
771
2.028
190
682
Zysk (strata) brutto
Podatek dochodowy
2.506
0
2.506
1.071
1.068
0
1.068
481
1.536
0
1.536
667
Zysk (strata) netto
1.435
587
869
Zysk (strata) brutto z działalności gospodarczej
Wynik zdarzeń nadzwyczajnych
46
Odchylenie zysku na
działalności
gospodarczej
Odchylenie zysku
na sprzedaży
Odchylenie wyniku
finans. na pozostałej
działalności operac.
Odchylenie wyniku
na operacjach
finansowych
Odchylenie zysku
brutto na
sprzedaży
Odchylenie kosztów
ogólnego zarządu
Odchylenie
kosztu sprzedaży
Odchylenie zysku
na sprzedaży
produktów
Odchylenie zysku
na sprzedaży
towarów
Odchylenie zysku
na sprzedaży
materiałów
47
Sfery tworzenia zysku na podstawie rachunku zysków i strat
Zysk
na działalności
gospodarczej
Zysk
na sprzedaży
Wynik finansowy
na pozostałej działalności
operacyjnej
Zysk
na sprzedaży
produktów
Zysk
na sprzedaży
materiałów
Zysk brutto na
sprzedaży
produktów
Koszty
ogólnego zarządu
Wynik
na operacjach
finansowych
Zysk
na sprzedaży
towarów
Koszty
sprzedaży
48
Analiza czynnikowa zysku
49
Ceny
wyrobów
Popyt na
wyroby
Ceny
materiałów
Przychody ze
sprzedaży
Koszty
wytworzenia
wyrobów
Zysk
netto
Koszty sprzedaży
Zużycie
materiałów
Koszty ogólnego
zarządu
Stawki płac
Kursy
walutowe
Stopy
procentowe
Koszty
finansowe
Podatek
dochodowy
Stawki
podatkowe
50
Odchylenie zysku na
działalności
gospodarczej
Odchylenie wyniku na
pozostałej działalności
operacyjnej
Odchylenie zysku
na sprzedaży
Odchylenie wyniku na
operacjach
finansowych
Odchylenie zysku
brutto na
sprzedaży
Odchylenie kosztów
ogólnego zarządu
Odchylenie
kosztu sprzedaży
Odchylenie zysku
na sprzedaży
produktów
Odchylenie zysku
na sprzedaży
towarów
Odchylenie zysku
na sprzedaży
materiałów
Odchylenie
wielkości
sprzedaży
Odchylenie
cen
Odchylenie
kosztów
bezpośrednich
Odchylenie
kosztów
wydziałowych
51
Zadanie 2
Przedsiębiorstwo wytwarza 1.000 szt. wyrobów. Rachunek wyniku finansowego tego
przedsiębiorstwa przedstawia się następująco:
- Przychody ze sprzedaży
120.000
- Koszty zmienne
60.000
- Koszty stałe
40.000
--------Zysk całkowity
20.000
Ustalić, jaki będzie przyrost zysku, jeśli przedsiębiorstwo zwiększy swoją sprzedaż o
10%
52
Zadanie 3
Przedsiębiorstwo wytwarzało 1.500 szt. wyrobów. Rachunek wyniku finansowego
tego przedsiębiorstwa przedstawiał się następująco:
- Przychody ze sprzedaży
180.000
- Koszty zmienne
90.000
- Koszty stałe
50.000
--------Zysk całkowity
40.000
Ustalić wielkość utraconego zysku, spowodowanego wycofaniem zamówienia przez
jednego z odbiorców na sprzedaż 300 szt. wyrobu.
53
Zadanie 4
Przedsiębiorstwo wytwarza 2.000 szt. wyrobów. Rachunek wyniku finansowego
tego przedsiębiorstwa przedstawia się następująco:
- Przychody ze sprzedaży
220.000
- Koszty zmienne
120.000
- Koszty stałe
60.000
--------Zysk całkowity
40.000
Ustalić, jaka będzie zmiana zysku, jeśli przedsiębiorstwo zwiększy rozmiary
sprzedaży o 10%, ale jednocześnie obniży cenę wyrobu o 8%
54
Zadanie 6.1
Ustalić wpływ czynników na odchylenie osiągniętego zysku od zysku planowanego w danym
okresie.
-----------------------------------------------------------------------------------------------plan
wykonanie
-----------------------------------------------------------------------------------------------Wartość sprzedaży
150 000
185 000
Koszty wykonania produktów (zmienne)
55 000
69 000
Koszty utrzymania firmy (stałe)
60 000
72 000
Koszty finansowe (odsetki od kredytów)
3 000
2 000
Zysk nadzwyczajny
0
1 500
Straty nadzwyczajne
0
3 200
Podatek dochodowy od zysku brutto
5 000
7 500
-----------------------------------------------------------------------------------------------Ceny wyrobów nie uległy zmianie
55
Zadanie 6.2
Ustalić wpływ czynników na odchylenie osiągniętego zysku od zysku planowanego w danym
okresie.
-----------------------------------------------------------------------------------------------plan
wykonanie
-----------------------------------------------------------------------------------------------Wartość sprzedaży
150 000
185 000
Koszty wykonania produktów (zmienne)
55 000
69 000
Koszty utrzymania firmy (stałe)
60 000
72 000
Koszty finansowe (odsetki od kredytów)
3 000
2 000
Zysk nadzwyczajny
0
1 500
Straty nadzwyczajne
0
3 200
Podatek dochodowy od zysku brutto
5 000
7 500
-----------------------------------------------------------------------------------------------Ceny wyrobów zwiększyły się o 10%
56
Na podstawie poniższego rachunku zysków i strat ustalić wpływ czynników na zmianę
zysku, wiedząc że ceny wzrosły o 5% (inflacja)
57
Zadanie 1 (RKZ)
Wyszczególnienie
Plan
Wykonanie
Przyrost
---------------------------------------------------------------------------------------------------wielkość sprzedaży (szt.)
1.000
1.200
200
cena wyrobu
50
55
5
jednostkowy koszt zmienny
35
38
3
koszty stałe
5.000
4.800
(-)200
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Planowany zysk = 1.000 * (50 – 35) – 5.000 = 10.000 zł
Wykonany zysk = 1.200 * (55 – 38) – 4.800 = 15.600 zł
Przyrost zysku
5.600 zł
58
Analityczne rozliczenie wpływu czynników w produkcji jednoasortymentowej przy
zastosowaniu rachunku kosztów zmiennych
Ustalanie wpływu czynników elementarnych:
a) wpływ zmiany wielkości sprzedaży na przyrost zysku
DZ(q) = D q * (c0 – kz0)
b) wpływ zmiany cen sprzedawanych wyrobów na przyrost zysku
DZ(c) = D c * q1
c) wpływ zmiany jednostkowego kosztu zmiennego na przyrost zysku
DZ(kz) = D kz * q1
d) wpływ zmiany kosztów stałych na przyrost zysku
DZ(KS) = D KS
59
Zadanie 5
Dokonać ustalenia wpływu czynników na odchylenie wyniku finansowego od planu.
plan
wykonanie
--------------------------------------------------------------------------------------------wielkość sprzedaży (szt.)
12 000
10 500
cena wyrobu (zł)
25.5
32.0
koszt jednostkowy wytworzenia (zł)
15.8
19.1
koszt sprzedaży (tys. zł)
12.2
14.3
koszt ogólnego zarządu (tys. zł)
24.6
25.2
pozostałe koszty operacyjne (tys. zł)
3.0
3.5
koszty finansowe (tys. zł)
2.0
2.3
---------------------------------------------------------------------------------------------
60
Analiza przepływów pieniężnych
61
62
Rachunek przepływów pieniężnych
A. Działalność operacyjna
Wpływy - wydatki
B. Działalność inwestycyjna
Wpływy - wydatki
C. Działalność finansowa
Wpływy - wydatki
Rachunek zysków i strat
Działalność podstawowa operacyjna
Przychody - koszty
Działalność pozostała operacyjna
Przychody - koszty
Operacje finansowe
Przychody - koszty
63
Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych wg metody bezpośredniej
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
I. Wpływy
1. Sprzedaż
2. Inne wpływy operacyjne
II. Wydatki
1. Dostawy
2. Wynagrodzenia
3. Ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i inne świadczenia
4. Podatki i opłaty o charakterze publiczno-prawnym
5. Inne wydatki operacyjne
III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów
trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i
prawne
3. Z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych
aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
I. Wpływy
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów
kapitałowych oraz dopłat do kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
D. Razem przepływy pieniężne netto (A+B+C)
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F +/- D)
III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
64
Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych wg metody pośredniej
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I. Zysk netto
II. Korekty:
1. Amortyzacja
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3. Odsetki i udziały w zyskach
4. Zysk z działalności inwestycyjnej
5. Zmiana stanu rezerw
6. Zmiana stanu zapasów
7. Zmiana stanu należności
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych
9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
10.Inne korekty
III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów
trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i
prawne
3. Z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych
aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
I. Wpływy
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów
kapitałowych oraz dopłat do kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
D. Razem przepływy pieniężne netto (A+B+C)
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F +/- D)
III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
65
PR Z E D S I Ę B I O R STWA
A
CF na działalności operacyjnej
B
C
D
8000
2500
5000
- 400
CF na działalności inwestycyjnej
- 6000
- 6600
1200
800
CF na działalności finansowej
- 2900
4400
- 6000
- 400
- 900
300
200
0
CF na całej działalności
1
2
3
4
5
6
7
8
CF na działalności operacyjnej
+
+
+
+
-
-
-
-
CF na działalności inwestycyjnej
+
+
-
-
+
+
-
-
CF na działalności finansowej
+
-
-
+
-
+
+
-
66
Zadanie 1.1. Rachunek przepływów pieniężnych wg metody pośredniej
Okres
poprzedni
Okres
bieżący
662
2.221
2.110
-151
2.914
20
-68
-1.375
-1 609
792
-394
-18
------2.883
2.545
9.983
2.445
-242
3.134
- 10
-1.571
329
5.828
- 39
109
-------12.528
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych
aktywów trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości
oraz wartości
niematerialne i prawne
3. Z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
54
203
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych
aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i
prawne
3. Na aktywa finansowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I. Zysk netto
II. Korekty:
1. Amortyzacja
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3. Odsetki i udziały w zyskach
4. Zysk z działalności inwestycyjnej
5. Zmiana stanu rezerw
6. Zmiana stanu zapasów
7. Zmiana stanu należności
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych
9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
10. Inne korekty
III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
Okres
bieżący
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności
inwestycyjnej
III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
Okres
poprzedni
-
I. Wpływy
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych
instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
1.876
1.842
970
800
106
1.600
242
II. Wydatki
1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu
podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
3.354
-
11.892
-
440
2.914
---------- 1.478
8.758
3.134
---------10.050
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
-
D. Razem przepływy pieniężne netto (A+B+C)
183
849
54
-
203
-
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych
183
849
F. Środki pieniężne na początek okresu
142
325
1.276
1.832
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F +/- D)
325
1.174
965
1.812
311
---------- 1.222
20
--------1.629
67
Przepływy środków pieniężnych (zadanie 1.1.)
Wyszczególnienie
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
Razem przepływy pieniężne netto
Środki pieniężne na początek roku
Środki pieniężne na koniec roku
Okres
poprzedni
Okres
badany
2 883
- 1 222
- 1 478
---------183
142
325
12 528
-1 629
-10 050
---------849
325
1 174
68
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej (zadanie 1.1.)
Wyszczególnienie
Zysk na działalności operacyjnej
Amortyzacja
Zmiana stanu zapasów
Zmiana stanu należności
Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych
Zmiana stanu rezerw
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
Inne
Środki pieniężne z działalności operacyjnej
Okres
poprzedni
3 445
2 110
- 1 375
- 1 609
792
- 68
- 394
- 18
---------2 883
Okres
badany
5 427
2 445
- 1 571
329
5 828
- 39
109
---------12 528
69
Zmiana wielkości przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej (Zadanie 1.1.)
Wyszczególnienie
Zysk na działalności operacyjnej
Amortyzacja
Zmiana stanu zapasów
Zmiana stanu należności
Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych
Zmiana stanu rezerw
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
Inne
Razem
Okres
poprzedni
3 445
2 110
- 1 375
- 1 609
792
- 68
- 394
- 18
---------2 883
Okres
badany
5 427
2 445
- 1 571
329
5 828
- 39
109
---------12 528
Zmiana
+ 1 982
+335
-196
+1 938
+5 036
+68
+355
+127
-------+9 645
70
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej (zadanie 1.1.)
Wyszczególnienie
Wpływy
- z aktywów finansowych
Wydatki
- nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz
rzeczowych aktywów trwałych
- na aktywa finansowe
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
Okres
poprzedni
54
54
1 276
965
311
---------- 1 222
Okres
badany
203
203
1 832
1 812
20
--------1 629
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej (zadanie 1.1.)
Wyszczególnienie
Wpływy
- kredyty i pożyczki
- emisja dłużnych papierów wartościowych
- inne wpływy finansowe
Wydatki
- spłaty kredytów i pożyczek
- odsetki
Środki pieniężne netto z działalności finansowej
Okres
poprzedni
1 876
970
800
106
3 354
440
2 914
---------- 1 478
Okres
badany
1 842
1 600
242
12 892
8 758
3 134
--------10 050
71
Zadanie 4.1. Rachunek przepływów pieniężnych
WYSZCZEGÓLNIENIE
CF Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
Zysk netto
Korekty o pozycję:
Amortyzacja
Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
Odsetki i udziały w zyskach
Zysk na działalności inwestycyjnej
Zmiana stanu rezerw
Zmiana stanu zapasów
Zmiana stanu należności
Zmian stanu zobowiązań krótkoterminowych
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
Inne pozycje
Korekty razem
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
CF Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ
Wpływy
Zbycie wart. niemat. i pr. oraz rzeczowych aktywów trwałych
Zbycie nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych
Wpływy z aktywów finansowych
Inne wpływy inwestycyjne
Wydatki
Nabycie wart. niemat. i pr. oraz rzeczowych aktywów trwałych
Inwestycje w nieruchomości oraz wart. niemat. i prawne
Wydatki na aktywa finansowe
Inne wydatki inwestycyjne
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
CF Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ
Wpływy
Wpływy z emisji akcji i innych instrumentów kapitałowych
Kredyty i pożyczki
Emisja dłużnych papierów wartościowych
Inne wpływy finansowe
Wydatki
Nabycie akcji własnych
Dywidendy
Spłaty kredytów i pożyczek
Odsetki
Inne wydatki finansowe
Środki pieniężne netto z działalności finansowej
Razem przepływy pieniężne netto
Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego
Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego
Rok 1
4.296,8
Rok 2
16.227,1
9.072,9
1.601,8
4.255,6
1.036,6
-4.069,1
-4.439,1
3.321,6
-23,6
10.756,7
15.053,5
9.156,0
0,0
3.141,1
794,3
-2.073,8
-8.611,6
-389,9
-2.210,6
-194,5
16.032,6
3,5
3,5
18.305,6
18.290,5
15,1
-18.302,2
3,2
3,2
5.661,4
5.504,2
157,2
-5.658,2
20.943,1
16.000,0
4.943,1
17.594,5
11.737,1
4.255,6
1.601,8
3.348,6
99,9
1.377,5
1.477,4
2.728,9
2.728,9
10.687,3
7.546,2
3.141,1
-7.958,4
2.416,0
1.477,4
3.893,4
72
Rok 1
Rok 2
10.154
19.368
Amortyzacja
9.073
9.156
Rezerwy
1.037
794
Zmiana stanu zapasów
-4.069
-2.074
Zmiana stanu należności
-4.439
-8.612
3.322
-390
-24
-2.211
15.053
16.033
Wpływy
4
3
Wpływy z aktywów finansowych
4
3
Wydatki
18.306
5.661
Zakup rzeczowych aktywów trwałych
18.291
5.504
15
157
-18.302
-5.658
Wpływy
20.943
2.729
Wpływy z emisji akcji i in. instrumentów kapitałowych
16.000
-
4.943
2.729
Wydatki
17.595
10.687
Spłaty kredytów i pożyczek
11.737
7.546
Odsetki
4.256
3.141
Inne wydatki finansowe
1.602
-
Środki pieniężne netto z działalności finansowej
3.349
-7.958
100
2.416
Zadanie 4.1.
CF Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
Zysk operacyjny
Zmian stanu zobowiązań krótkoterminowych
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
CF Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ
Wydatki na aktywa finansowe
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
CF Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ
Kredyty i pożyczki
RAZEM PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO
73
Sumaryczne zestawienie wpływów pieniężnych
(zadanie 4.1.)
WPŁYWY
ROK 1
kwota
Zysk netto
Amortyzacja
Wpływy z aktywów finansowych
Wpływy z emisji akcji
Kredyty i pożyczki
Zmiana stanu rezerw
Przyrost operacyjnych
zobowiązań krótkoterminowych
RAZEM
ROK 2
%
4.297
9.073
4
16.000
4.943
1.037
11,1
23,5
0,01
41,4
12,8
2,8
3.322
8,6
38.675
100,0
kwota
%
16.227
9.156
3
2.729
794
28.910
56,2
31,7
0,01
9,4
2,8
100,0
74
Sumaryczne zestawienie wydatków pieniężnych
(zadanie 4.1)
WYDATKI
Nabycie aktywów trwałych
Wydatki na aktywa finansowe
Spłata kredytów i pożyczek
Przyrost zapasów
Przyrost należności
Spadek operacyjnych
zobowiązań krótkoterminowych
Zmiana stanu rozliczeń
międzyokresowych
RAZEM
ROK 1
ROK 2
kwota
%
18.291
15
11.737
4.069
4.439
47,4
0,04
30,4
10,6
11,5
5.504
157
7.546
2.074
8.612
20,8
0,6
28,5
7,8
32,5
-
390
1,5
-
kwota
%
24
0,06
2.211
8,4
38.575
100,0
26.494
100,0
75
Zestawienie wpływów i wydatków wg horyzontu czasowego
(zadanie 4.1.)
Wyszczególnienie
Rok 1
Rok 2
4.297
9.073
3
--------13.373
16.227
9.156
3
--------25.386
16.000
4.943
--------20.943
34.316
2.729
-------2.729
28.115
Razem
18.291
15
11.737
--------30.043
5.504
157
7.546
--------13.208
NADWYŻKA ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA
4.274
14.908
Zmiana
Zmiana
Zmiana
Zmiana
Zmiana
-4.069
-4.439
3.322
1.037
-24
-2.074
-8.612
-390
794
-2211
-4.174
-100
-4.274
-12.492
-2.416
-14.908
DLUGOOKRESOWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
Wewnętrzne
zysk netto
amortyzacja
wpływy z aktywów finansowych
Razem
Zewnętrzne
wpływy z emisji akcji
zaciągnięte kredyty i pożyczki
Razem
Razem długookresowe źródła finansowania
WYKORZYSTANIE DŁUGOOKRESOWYCH
ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA
nabycie aktywów trwałych
wydatki na aktywa finansowe
spłata kredytów i pożyczek
stanu zapasów
stanu należności
stanu operacyjnych zobowiązań krótkoterminowych
stanu rezerw
stanu rozliczeń międzyokresowych
Razem
Zmiana stanu środków pieniężnych
Razem
76
Sprawozdanie przepływów pieniężnych w spółce „Amica” S.A.
Wyszczególnienie
Kwota
A. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej
I. Zysk netto
II. Korekty:
1.Amortyzacja
2.Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3.Odsetki i udziały w zyskach
4.Zysk z działalności inwestycyjnej
5.Zmiana stanu rezerw
6.Zmiana stanu zapasów
7.Zmiana stanu należności
8.Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych
9.Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
10.Inne korekty
III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
II. Wydatki
1.Nabycie wart. niemater.oraz rzeczowych aktywów trwałych
2.Inwestycje w nieruchomości oraz wart. niemater.
3.Na aktywa finansowe
4.Inne wydatki inwestycyjne
III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
Kwota
C. Przepływy pieniężne z działalności finansowej
42 439
39 514
42 913
1 420
7 003
3
1 280
-15 296
- 43 290
34 221
707
10 553
81 953
B. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1.Zbycie wart. niemater. oraz rzeczowych aktywów trwałych
2.Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wart. niemater.
3.Z aktywów finansowych
4.Inne wpływy inwestycyjne
Wyszczególnienie
1 803
552
1 251
I. Wpływy
1.Wpływy netto z emisji akcji i innych instr. kapitałowych
2.Kredyty i pożyczki
3.Emisja dłużnych papierów wartościowych
4.Inne wpływy finansowe
119 760
119 760
II. Wydatki
1.Nabycie udziałów (akcji) własnych
2.Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3.Inne wydatki z tytułu podziału zysku
4.Spłaty kredytów i pożyczek
5.Wykup dłużnych papierów wartościowych
6.Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7.Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8.Odsetki
9.Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
62 292
D. Razem przepływy pieniężne netto (A+B+C)
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F +/- D)
9 999
9 999
14 697
24 696
49 623
4 414
8 255
57 468
131 225
88 270
42 955
- 129 422
77
Sprawozdanie przepływów pieniężnych w spółce „Tonsil” S.A.
Wyszczególnienie
Kwota
A. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej
I. Zysk netto
II. Korekty:
1.Amortyzacja
2.Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3.Odsetki i udziały w zyskach
4.Zysk z działalności inwestycyjnej
5.Zmiana stanu rezerw
6.Zmiana stanu zapasów
7.Zmiana stanu należności
8.Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych
9.Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
10.Inne korekty
III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
II. Wydatki
1.Nabycie wart. niemater. oraz rzeczowych aktywów trwałych
2.Inwestycje w nieruchomości oraz wart. niemater.
3.Na aktywa finansowe
4.Inne wydatki inwestycyjne
III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
Kwota
C. Przepływy pieniężne z działalności finansowej
- 8 999
9 067
3 651
0
2 362
- 472
48
802
2 051
1 053
- 99
- 329
69
B. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1.Zbycie rzeczowych aktywów trwałych
2.Zbycie inwestycji w nieruchomościach i wart. niemater.
3.Z aktywów finansowych
4.Inne wpływy inwestycyjne
Wyszczególnienie
88
573
54
- 539
I. Wpływy
1.Wpływy netto emisji akcji i innych instr. kapitałowych
2.Kredyty i pożyczki
3.Emisja dłużnych papierów wartościowych
4.Inne wpływy finansowe
21 416
9 462
10 654
1 300
II. Wydatki
1.Nabycie udziałów (akcji) własnych
2.Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3.Inne wydatki z tytułu podziału zysku
4.Spłaty kredytów i pożyczek
5.Wykup dłużnych papierów wartościowych
6.Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7.Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8.Odsetki
9.Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
17 399
8 833
6 200
2 366
4 017
D. Razem przepływy pieniężne netto (A+B+C)
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F +/- D)
-615
-615
1 331
716
4 788
3 263
325
1 200
- 4 700
78
Sprawozdanie przepływów pieniężnych w spółce „Rafamet” S.A.
Wyszczególnienie
Kwota
A. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej
I. Zysk netto
II. Korekty:
1.Amortyzacja
2.Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3.Odsetki i udziały w zyskach
4.Zysk z działalności inwestycyjnej
5.Zmiana stanu rezerw
6.Zmiana stanu zapasów
7.Zmiana stanu należności
8.Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych
9.Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
10.Inne korekty
III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
II. Wydatki
1.Nabycie wart. niemater. oraz rzeczowych aktywów trwałych
2.Inwestycje w nieruchomości oraz wart. niemater.
3.Na aktywa finansowe
4.Inne wydatki inwestycyjne
III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
Kwota
C. Przepływy pieniężn z działalności finansowej
576
3 334
2 121
819
2 866
114
2 948
-1 582
-215
- 350
- 356
- 3 081
3 910
B. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1.Zbycie wart. niemater. oraz rzeczowych aktywów trwałych
2.Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wart. niemater.
3.Z aktywów finansowych
4.Inne wpływy inwestycyjne
Wyszczególnienie
209
178
31
I. Wpływy
1.Wpływy netto z emisji akcji i innych instr. kapitałowych
2.Kredyty i pożyczki
3.Emisja dłużnych papierów wartościowych
4.Inne wpływy finansowe
19 340
II. Wydatki
1.Nabycie udziałów (akcji) własnych
2.Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3.Inne wydatki z tytułu podziału zysku
4.Spłaty kredytów i pożyczek
5.Wykup dłużnych papierów wartościowych
6.Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7.Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8.Odsetki
9.Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
18 218
D. Razem przepływy pieniężne netto (A+B+C)
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F +/- D)
16 340
3 000
15 081
2 439
698
1 122
2 764
2 772
1 433
4 197
2 477
2 265
212
- 2 268
79
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
Wyszczególnienie
Tonsil
Amica
A. Przepływy środków pieniężnych z
działalności operacyjnej
1.Zysk na działalności operacyjnej
2.Amortyzacja
3.Zmiana stanu rezerw
4.Zmiana stanu zapasów
5.Zmiana stanu należności
6.Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych
7.Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
- 7 438
3 651
48
802
2 051
1 053
-9
61 418
42 913
1 280
-15 296
- 43 290
34 221
707
1 294
2 121
2 948
-1 582
-215
- 350
- 356
69
81 953
3 910
Środki pieniężne netto z działalności
operacyjnej
Rafamet
80
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
Wyszczególnienie
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności
inwestycyjnej
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz
rzeczowych aktywów trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości
niematerialne i prawne
3. Z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
Tonsil
Amica
Rafamet
88
1 803
209
573
552
178
54
- 539
1 251
31
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz
rzeczowych aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości
niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
4 788
131 225
477
3 263
88 270
2 265
325
1 200
42 955
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
- 4 700
- 129 422
212
- 2 268
81
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
Wyszczególnienie
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności
finansowej
I. Wpływy
1. Wpływy netto z emisji akcji i innych instrumentów
kapitałowych oraz dopłat do kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
Tonsil
Amica
Rafamet
21 416
119 760
19 340
9 462
10 654
1 300
119 760
16 340
3 000
II. Wydatki
1. Nabycie akcji własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z
tytułu podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu
finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
17 399
62 292
18 218
8 833
6 200
49 623
15 081
2 366
4 414
8 255
Środki pieniężne netto z działalności finansowej
4 017
57 468
2 439
698
1 122
82
PRZEPŁYW FUNDUSZY
============================================================
WYSZCZEGÓLNIENIE
KWOTA
--------------------------------------------------------------------------------------------------ŻRÓDŁA
- zysk netto
3 000
- amortyzacja
2 500
- sprzedaż składników majątku trwałego
100
- sprzedaż udziałów
50
- zwrot pożyczek udzielonych innym przedsiębiorstwom
200
- zmniejszenie stanu należności
120
- zmniejszenie stanu zapasów
0
- zmniejszenie stanu gotówki
25
- zwiększenie stanu zobowiązań bieżących
135
- zaciągnięcie kredytów i pożyczek
250
- emisja obligacji
0
- emisja akcji
0
- inne
0
--------------------------------------------------------------------------------------------------RAZEM ŻRÓDŁA
6 380
--------------------------------------------------------------------------------------------------WYKORZYSTANIE
- strata finansowa
- zwrot zaciągniętych kredytów i pożyczek
420
- inwestycje
5 500
- wypłata dywidendy
200
- zakup udziałów w innych podmiotach
85
- udzielenie pożyczek
0
- zwiększenie stanu należności
0
- zwiększenie stanu zapasów
175
- zwiększenie stanu gotówki
0
- zmniejszenie stanu zobowiązań bieżących
0
- nabycie papierów wartościowych
0
- inne
0
--------------------------------------------------------------------------------------------------RAZEM WYKORZYSTANIE
6 380
============================================================
83
ZESTAWIENIE PLANISTYCZNE PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH
A. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
I. Wynik finansowy
- 1 250
II. Korekty o pozycje:
1 827
1. Amortyzacja
2 364
2. Zyski/straty z tytułu różnic kursowych
90
3. Odsetki i dywidendy otrzymane i zapłacone
1 936
4. Wynik na działalności inwestycyjnej
0
9. Zmiana stanu zapasów
- 216
10. Zmiana stanu należności i roszczeń
- 3 012
11. Zmiana stanu zobowiązań kr-termin (bez pożyczek i kredytów)
665
12. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
0
13. Zmiana stanu przychodów przyszłych okresów
0
14. Inne
0
____
III. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej (I+/-II)
577
B. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ
I. Wpływy
1. Sprzedaż składników rzeczowego majątku trwałego
3 890
2. Otrzymane odsetki
44
II. Wydatki
1. Nabycie akcji i udziałów w jedn. zależnych
- 4 842
_____
III. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
- 908
C. PRZEPŁYWY SRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ
I. Wpływy
1. Zaciągnięcie krótkoterminowych kredytów bankowych
2 064
2. Zaciągnięcie krótkoterminowych pożyczek
2 000
II. Wydatki
1. Spłata długoterminowych kredytów bankowych
- 654
2. Spłata długoterminowych pożyczek
- 790
3. Zapłacone odsetki
- 1 980
4. Inne
- 779
_____
III. Środki pieniężne netto z działalności finansowej
- 139
D. ZMIANA STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NETTO (A+/-B+/-C)
- 470
E. ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTEK ROKU
533
F. ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC ROKU
64
84
WZORCOWE UKŁADY NIERÓWNOŚCI WSKAŹNIKÓW
(metoda indeksów)
'K < 'Zn
'K - dynamika kapitału
'Zn - dynamika zysku netto
'R < 'M < 'S < 'Zn
'R - dynamika zatrudnienia
'M - dynamika majątku
'S - dynamika przychodów ze sprzedaży
'Kp < 'S < 'Zop < 'Zn
'Kp - dynamika kosztów produkcji
'Zop - dynamika zysku operacyjnego
85
Szybka analiza przedsiębiorstwa
metodą indeksów
Wskaźnik
2010
2009
2008
2007
Zysk netto (w tys. zł)
18 187
12 986
12 787
14 639
Przychody (w tys. zł)
4 622 720
4 256 070
Wartość majątku (w
tys. zł)
1 741 701
1 496 094
378
276
Stan zatrudnienia
(w osobach)
2010/2009 2009/2008 2008/2007
1,400
1,015
0,873
3 595 037 2 538 494
1,086
1,183
1,416
1 295 747 1 014 806
1,164
1,154
1,276
1,369
1,065
0,905
259
286
Analiza wskaźnikowa
87
Korzyści analizy wskaźnikowej:
- łatwo i szybko można je ustalić na podstawie dostępnych sprawozdań
finansowych,
- umożliwiają porównywanie w czasie i analizę trendów w zakresie badanych
zjawisk,
- są w popularnym użyciu przez przedsiębiorstwa w kraju i za granicą, co
umożliwia porównania między sobą oraz ustalenie pozycji przedsiębiorstwa
na tle innych,
- są użyteczne do identyfikowania problemów w działalności przedsiębiorstwa i
określania dalszych kierunków szczegółowej analizy,
- ich duża różnorodność pozwala na kompleksową ocenę działalności
przedsiębiorstwa, dodatkowo poprzez wiązaną interpretację wskaźników
uzyskuje się poszerzenie obszaru oceny.
Słabości analizy wskaźnikowej
- wskaźniki informują o poprawie lub pogorszeniu sytuacji ekonomicznofinansowej, ale nie ukazują przyczyn tego stanu lub jego zmiany.,
- pojedyncze wskaźniki analizowane bez uwzględniania innych informacji lub
wskaźników dostarczają mało użytecznych informacji o sytuacji w –
przedsiębiorstwie,
- posługując się wskaźnikami łatwo jest popełnić nadinterpretację wskaźników,
polegającą na sformułowaniu zbyt dalekich wniosków i zafałszowanie
obrazu ocenianych zjawisk,
- tylko w przypadku niektórych wskaźników występują wzorcowe wielkości
pozwalające na ocenę prawidłowości analizowanych zjawisk,
- zmiany w zakresie rachunkowości lub zróżnicowanie zasad rachunkowości w
różnych krajach mogą powodować utratę porównywalności wskaźników i
niemożność oceny badanych zjawisk.
88
WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI
* wsk. bieżącej płynności
aktywa obrotowe
-------------------------------------zobowiązania krótkoterminowe
* wsk. wysokiej płynności
aktywa obrotowe - zapasy
--------------------------------------zobowiązania krótkoterminowe
* wsk. gotówkowego pokrycia zobowiązań krótkoterminowych
gotówka + krótkoterminowe papiery wartościowe
-------------------------------------------------------------zobowiązania krótkoterminowe
* kapitał obrotowy
aktywa obrotowe – zobowiązania krótkoterminowe
* wsk. poziomu kapitału obrotowego
kapitał obrotowy
----------------------aktywa ogółem
89
WSKAŹNIKI WYDAJNOŚCI GOTÓWKOWEJ
* wsk. wydajności gotówkowej sprzedaży
nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej
-----------------------------------------------------------sprzedaż
* wsk. wydajności gotówkowej aktywów
nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej
-----------------------------------------------------------aktywa
* wsk. wydajności gotówkowej zysku
nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej
-----------------------------------------------------------zysk operacyjny
90
WSKAŹNIKI WYSTARCZALNOŚCI
GOTÓWKOWEJ
* wsk. pokrycia obsługi zadłużenia
nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej
-----------------------------------------------------------rata spłaty kredytu + odsetki
* wsk. pokrycia wydatków inwestycyjnych
nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej
-----------------------------------------------------------wydatki inwestycyjne
* wsk. ogólnej wystarczalności gotówkowej
nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej
-----------------------------------------------------------inwestycje + spłata zobowiązań + dywidenda
* wsk. pokrycia zobowiązań
nadwyżka gotówkowa z działalności operacyjnej
----------------------------------------------------------zobowiązania ogółem
91
Wskaźniki wydajności gotówkowej w przykładzie 4
Wskaźniki
Rok 1
Rok 2
CF op. / sprzedaż
CF op. / aktywa
10,2
11,6
9,1
9,8
CF op. / (CF op. + IF inw. + IF fin.)
0,42
0,85
Wskaźniki wystarczalności gotówkowej w przykładzie 4
Wskaźniki
CF op. / zakup rzeczowych aktywów trwałych
CF op. / (odsetki + spłata kredytów)
CF op. / zobowiązania ogółem
CF op. / zobowiązania długoterminowe
CF op. / (zakup rzeczowych aktywów trwałych
i finansowych + spłata kredytów + odsetki)
Rok 1
Rok 2
0,82
0,95
0,35
1,02
2,9
1,5
0.37
1,43
0,44
0,98
92
WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI
* wsk. obrotu zapasów
koszty wytw. sprzed. wyr.
-------------------------------zapasy
sprzedaż
lub -----------zapasy
* wsk. zapasów w dniach
zapasy
---------------sprzedaż/365
* wsk. obrotu należności
sprzedaż
------------należności
* wsk. spływu należności
należności
---------------sprzedaż/365
* wsk. obrotu aktywów trwałych
sprzedaż
----------------------aktywa trwałe netto
* wsk. obrotu aktywów ogółem
sprzedaż
-----------------aktywa ogółem
93
WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA
* wsk. zadłużenia aktywów
zobowiązania ogółem
--------------------------aktywa
* wsk. zadłużenia długoterminowego
zadłużenie długoterminowe
-----------------------------------kapitał własny
* wsk. pokrycia odsetek
zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem
-------------------------------------------------------odsetki
* wsk. pokrycia odsetek i kredytów (wsk. wiarygodności kredytowej)
zysk netto + amortyzacja
--------------------------------raty kapitałowe + odsetki
94
WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI
* wsk. marży brutto
sprzedaż - koszt wytw. sprzed. wyr.
-------------------------------------------sprzedaż
* 100
* wsk. zyskowności operacyjnej
zysk operacyjny
--------------------- * 100
sprzedaż
* wsk. zyskowności brutto
zysk brutto
--------------- * 100
sprzedaż
* wsk. zyskowności netto
zysk netto
------------- * 100
sprzedaż
* wsk. zwrotu z aktywów (ROA), wsk. zwrotu z
inwestycji (ROI), wsk. zyskowności majątku,
wsk. zyskowności aktywów ogółem
zysk netto
--------------------- * 100
aktywa ogółem
* wsk. zwrotu kapitału własnego (ROE)
zysk netto
----------------- * 100
kapitał własny
95
Wsk. marży brutto
Wsk. zyskowności
operacyjnej
Efektywność
produktowa
Koszty ogólnegozarządu
Koszty sprzedaży
Wynik na pozost. dział.
operacyjnej
Wynik na operacjach
finansowych
Wsk. zyskowności
brutto
Obciążenia podatkowe
Wsk. zyskowności
netto
96
Wsk. zyskowności
netto
Rotacja aktywów
Wsk. zwrotu z
aktywów
Struktura kapitału
Wsk. zwrotu
kapitału własnego
Efektywność kapitału
własnego
97
PRZEDSIĘBIORSTWO
BRANŻA
1.97
0.81
30.1%
2.40
0.92
42.4%
Wskaźniki aktywności (obrotu)
a) wsk. obrotu zapasów
b) wsk. spływu należności
c) wsk. obrotu aktywów stałych
d) wsk. obrotu aktywów ogółem
3.8
58.5
3.6
1.38
3.6
50.1
4.6
1.5
Wskaźniki zadłużenia
a) wsk. zadłużenia ogółem (w %)
b) wsk. zadłużenia długoterminowego
c) wsk. pokrycia odsetek
58
0.64
3.6
47
0.89
5.8
24.4%
10.2%
7.4%
5.9%
8.1%
19.5%
26.5%
14.9%
12.6%
7.6%
11.4%
21.5%
Wskaźniki płynności
a) wsk. bieżącej płynności
b) wsk. wysokiej płynności
c) wsk. poziomu kapitału obrotowego
Wskaźniki zyskowności
a) wsk. marży brutto
b) wsk. zyskowności operacyjnej
c) wsk. zyskowności brutto
d) wsk. zyskowności netto
e) wsk. zyskowności majątku (ROA)
f) wsk. zwrotu kapitału własnego (ROE)
REDA S.A.
Przedsiębiorstwo jest głównie
producentem podzespołów do branży
przemysłu elektromaszynowego.
Niewielką część produkcji stanowią
wyroby rynkowe.
W produkcji podzespołów udział
produkcji przedsiębiorstwa na rynku
kształtuje się od 30 do 50%. Obserwuje
się stały wzrost konkurencji.
W roku 2 wartość przychodów ze
sprzedaży powiększyła się w stosunku
do roku ubiegłego o 19,8%.
Przedsiębiorstwo nie realizowało w tym
okresie żadnych znaczących inwestycji.
Nie dokonano także odnowienia
produktów.
W roku 2 zawarty został układ z
wierzycielami na restrukturyzację
zadłużenia.
Wskaźniki finansowe przedsiębiorstwa
Rok 1
Rok 2
Wsk bieżącej płynności
0,95
1,35
Wsk wysokiej płynności
0,43
0,38
Wsk poziomu kapitału obrotowego
-1,28
7,43
Wsk zadłużenia ogółem
29,70
37,30
Wsk zadłużenia kredytowego
6,50
18,30
Wsk zadłużenia długoterminowego
0,01
0,29
Wsk pokrycia odsetek
0,73
-0,49
Wsk obrotu aktywów
1,25
1,44
Wsk obrotu majątku trwałego
1,75
2,02
Wsk obrotu zapasów
8,18
6,97
Wsk spływu należności (dni)
28,90
17,50
Wsk marży brutto
16,14
9,88
Wsk rentowności operacyjnej
3,64
-6,83
Wsk rentowności brutto
-0,51
-8,39
Wsk rentowności netto
-0,95
-8,41
Wsk zyskowności majątku
-1,19
-12,11
Wsk zwrotu kapitału własnego
-1,69
-19,31
99
WSKAŹNIKI FINANSOWE PRZEDSIĘBIORSTW W BRANŻY
Przeds.
A
Przeds.
B
Przeds.
C
Przeds.
D
Wsk. zyskowności operacyjnej (%)
Wsk. zyskowności brutto (%)
Wsk. zyskowności netto (%)
Wsk. zwrotu z aktywów (%)
Wsk. zwrotu kapitału własnego (%)
20.32
4.48
1.05
10.7
2.21
24.19
21.82
8.63
15.71
31.05
16.72
0.28
-1.14
-0.88
-3.28
14.75
4.08
0.19
0.17
0.54
Wsk. bieżącej płynności
Wsk. wysokiej płynności
Wsk. gotówkowego pokrycia zobowiązań
1.05
0.38
0.01
1.39
0.70
0.08
1.33
0.50
0.01
8.20
2.35
0.38
Wsk. ogólnego zadłużenia aktywów (%)
Wsk. kredytowego zadłużenia aktywów (%)
Wsk. zadłużenia długoterminowego
Wsk. pokrycia odsetek
Wsk. pokrycia odsetek i rat kapitałowych
51.28
18.06
0.0
1.28
0.16
44.74
5.86
0.0
10.21
2.13
67.89
31.12
0.14
1.02
0.03
68.58
62.27
0.73
1.38
0.05
1.0
1.6
4.9
75
44
1.8
4.0
6.8
54
48
0.8
2.7
4.5
80
75
0.9
1.8
3.3
110
53
Wyszczególnienie
Wsk. obrotu aktywów
Wsk. obrotu majątku trwałego
Wsk. obrotu zapasów
Wsk. zapasu w dniach
Wsk. spływu należności
100
TONEX SA
___________________________________________________________________________
1
2
3
4
___________________________________________________________________________
Wsk. bieżącej płynności
Wsk. wysokiej płynności
Wsk. poziomu kapitału obrotowego (%)
0.77
0.43
(-)13.2
0.80
0.42
(-)12.4
0.97
0.47
(-)1.5
0.97
0.46
(-)1.5
Wsk. zadłużenia aktywów
Wsk. zadłużenia kredytowego
Wsk. zadłużenia długoterminowego
Wsk. pokrycia odsetek
56.7
29.1
0.0
(-)0.03
61.1
32.3
0.0
1.17
53.5
7.7
0.0
1.58
52.9
7.5
0.0
1.64
Wsk. marży brutto
Wsk. zyskowności operacyjnej
Wsk. zyskowności brutto
Wsk. zyskowności netto
22.0
6.0
(-)14.7
(-)14.7
26.0
11.5
2.1
2.1
28.3
14.2
5.6
5.6
28.9
14.6
6.1
6.1
Wsk. obrotu aktywów
0.84
1.08
1.47
1.66
Wsk. obrotu majątku trwałego
1.50
2.12
3.08
3.58
Wsk. obrotu zapasów
4.39
4.72
5.44
5.52
Wsk. spływu należności (dni)
96
78
52
41
__________________________________________________________________________
101
Tabela 9. Wskaźniki finansowe spółki Wawel S.A.
Wskaźniki
2007
2008
2009
2010
10,66%
10,86%
12,77%
16,66%
rentowność kapitału własnego
wynik finansowy netto / kapitał własny
16,62%
17,18%
20,57%
27,61%
rentowność netto sprzedaży
wynik finansowy netto / przychody ze sprzedaży
9,13%
10,33%
11,07%
13,42%
wskaźnik płynności bieżącej
aktywa obrotowe / zobowiązania krótkoterminowe
1,79
1,96
2,47
2,52
wskaźnik płynności gotówkowej
środki pieniężne / zobowiązania krótkoterminowe
0,02
0,01
0,2
0,09
szybkość obrotu należności
należności z tytułu dostaw i usług /
przychody ze sprzedaży * 365
86 dni
91 dni
93 dni
96 dni
okres spłaty zobowiązań
zobowiązania z tytułu dostaw i usług /
koszt zużytych materiałów * 365
74 dni
45 dni
41 dni
38 dni
szybkość obrotu zapasów
(zapasy /
Koszt zużytych materiałów * 365)
44 dni
26 dni
23 dni
29 dni
trwałość struktury finansowania
(kapitał własny + zobowiązania długoterminowe) / pasywa
78,64%
80,73%
81,34%
80,80%
obciążenie majątku zobowiązaniami
(pasywa - kapitał własny) / aktywa
21,40%
19,39%
18,67%
19,39%
rentowność majątku
wynik finansowy netto / aktywa
102
Tabela 10. Wskaźniki finansowe spółki Mieszko S.A.
Wskaźniki
2007
2008
2009
2010
rentowność majątku
wynik finansowy netto / aktywów
1,30%
2,70%
3,80%
5,10%
rentowność kapitału własnego
wynik finansowy netto / kapitał własny
3,00%
6,70%
9,10%
11,50%
rentowność netto sprzedaży
wynik finansowy netto / przychody ze sprzedaży
1,40%
2,70%
3,60%
4,70%
wskaźnik płynności bieżącej
aktywa obrotowe ogółem / zobowiązania krótkoterminowe
1,09
1,37
0,83
1,67
wskaźnik płynności gotówkowej
środki pieniężne / zobowiązania krótkoterminowe
0,04
0,02
0,02
0,04
szybkość obrotu należności
należności z tytułu dostaw i usług /
przychody ze sprzedaży produktów * 365
111 dni
110 dni
111 dni
107 dni
okres spłaty zobowiązań
zobowiązania z tytułu dostaw i usług /
Koszt zużytych materiałów * 365
119 dni
129 dni
123 dni
117 dni
szybkość obrotu zapasów
zapasy /
Koszt zużytych materiałów * 365
43 dni
47 dni
42 dni
53 dni
trwałość struktury finansowania
(kapitał własny + zobowiązania długoterminowe) / pasywa
63,80%
70,00%
50,05%
72,50%
obciążenie majątku zobowiązaniami
(suma pasywów-kapitał własny) / aktywa
59,50%
56,70%
53,90%
50,90%
103
Tabela 11. Porównanie wskaźników finansowych spółki Mieszko S.A. i Wawel S.A.
Wskaźniki
rentowność majątku
wynik finansowy netto / aktywów
rentowność kapitału własnego
wynik finansowy netto / kapitał własny
2007
2008
2009
2010
2007
2008
2009
2010
1,30%
2,70%
3,80%
5,10%
10,66%
10,86%
12,77%
16,66%
3,00%
6,70%
9,10%
11,50%
16,62%
17,18%
20,57%
27,61%
1,40%
2,70%
3,60%
4,70%
9,13%
10,33%
11,07%
13,42%
1,09
1,37
0,83
1,67
1,79
1,96
2,47
2,52
0,04
0,02
0,02
0,04
0,02
0,01
0,2
0,09
111 dni 110 dni 111 dni 107 dni
86 dni
91 dni
93 dni
96 dni
119 dni 129 dni 123 dni 117 dni
74 dni
45 dni
41 dni
38 dni
43 dni
53 dni
44 dni
26 dni
23 dni
29 dni
63,80% 70,00% 50,05% 72,50%
78,64%
80,73%
81,34%
80,80%
59,50% 56,70% 53,90% 50,90%
21,40%
19,39%
18,67%
19,39%
rentowność netto sprzedaży
wynik finansowy netto /
przychody ze sprzedaży
wskaźnik płynności bieżącej
aktywa obrotowe ogółem /
zobowiązania krótkoterminowe
wskaźnik płynności gotówkowej
środki pieniężne /
zobowiązania krótkoterminowe
cykl obrotu należności
należności z tytułu dostaw i usług /
przychody ze sprzedaży produktów * 365
okres spłaty zobowiązań
zobowiązania z tytułu dostaw i usług /
Koszt zużytych materiałów * 365
cykl obrotu zapasami
zapasy /
Koszt zużytch materiałów * 365
47 dni
42 dni
trwałość struktury finansowania
(kapitał własny + zobowiązania długoterminowe)
/ pasywa
obciążenie majątku zobowiązaniami
(suma pasywów-kapitał własny) /
aktywa
104
Zadanie 1
Ustalić, czy sytuacja finansowa przedsiębiorstwa (efektywność, płynność, ryzyko) uległa
poprawie, czy pogorszeniu w 2008 r. w porównaniu z rokiem ubiegłym
wsk. zadłużenia aktywów ogółem
wsk. zadłużenia długoterminowego
wsk. spływu należności
wsk. obrotu zapasów
wsk. obrotu aktywów ogółem
wsk. pokrycia odsetek
2010
45%
0,45
48 dni
5,0
1,5
2,0
2011
55%
0,30
68 dni
4,6
1,45
3,3
105
Zadanie 2
Ocenić sytuację finansową przedsiębiorstwa (efektywność, płynność, ryzyko).
wsk. zadłużenia aktywów ogółem
wsk. zadłużenia długoterminowego
wsk. obrotu zapasów
wsk. obrotu aktywów ogółem
wsk. obrotu aktywów stałych
wsk. pokrycia odsetek
Przeds.
35%
0,2
4,4
1,2
2,6
1,2
Branża
44%
0,4
5,3
1,4
2,4
1,8
106
Zadanie 3
Dokonać interpretacji uzyskanych przez przedsiębiorstwo wskaźników finansowych w dwóch
kolejnych latach działalności.
2008
2009
---------------------------------------------------------------------------------wsk. rentowności operacyjnej
23%
21%
wsk. rentowności brutto
10%
12%
wsk. rentowności netto
6%
8%
wsk. zyskowności majątku
12%
20%
wsk. zyskowności kapitału
25%
30%
107
Zadanie 4
Dokonać interpretacji uzyskanych przez przedsiębiorstwo wskaźników finansowych w dwóch
kolejnych latach działalności.
2007
2008
--------------------------------------------------------------------------------------wsk. rentowności operacyjnej
23%
25%
wsk. rentowności brutto
10%
14%
wsk. rentowności netto
6%
9%
wsk. zyskowności majątku
12%
10%
wsk. zyskowności kapitału
25%
20%
wsk. wysokiej płynności
1,5
0,89
wsk. bieżącej płynności
2,2
1,8
108
Zadanie 5
Dokonać interpretacji uzyskanych wskaźników w przedsiębiorstwie w stosunku do roku
poprzedniego. Uzasadnić postawioną diagnozę.
------------------------------------------------------------------------------------2009
2010
------------------------------------------------------------------------------------wsk. rentowności operacyjnej
20,0%
22,5%
wsk. pokrycia odsetek
1,9
1,5
wsk. wysokiej płynności
0,7
1,1
wsk. spływu należności
35,2
45,5
-------------------------------------------------------------------------------------
109
Zadanie 6
Dokonać interpretacji uzyskanych wskaźników w przedsiębiorstwie X na tle branży. Uzasadnić
postawioną diagnozę.
---------------------------------------------------------------------------------2010
Branża
---------------------------------------------------------------------------------wsk. rentowności operacyjnej
20%
25%
wsk. pokrycia odsetek
1,3
1,5
wsk. zadłużenia aktywów
40%
55%
wsk. zadłużenia d-terminowego
0,3
0,4
wsk. wysokiej płynności
0,9
0,8
wsk. obrotu aktywów
2,0
1,5
wsk. obrotu zapasów
6,8
8,3
wsk. spływu należności w dniach
45,2
25,5
----------------------------------------------------------------------------------
110
Analiza piramidalna wskaźników
111
Zwrot
Zysk netto
kapitału = --------------------własnego
Kapitał własny
14.6%
Zysk netto
Zyskowność = -------------------aktywów
Aktywa ogółem
Mnożnik
Aktywa ogółem
kapitału = --------------------własnego
Kapitał własny
6.13%
2.382
Zysk netto
Zyskowność = --------------netto
Sprzedaż
Sprzedaż
Rotacja = ------------------aktywów Aktywa ogółem
4.45%
1.377
112
Zysk netto
Zyskowność = ------------------aktywów
Aktywa ogółem
6.13%
Zyskowność =
netto
Zysk netto
-------------Sprzedaż
Sprzed
aż
4.45%
Sprzedaż
Rotacja = --------------------------aktywów
Aktywa ogółem
w
1.377
SPRZEDAŻ
ZYSK
NETTO
5016
AKTYWA
OGÓŁEM
112760
Sprzedaż
86300
15940
Koszty
(wydatki)
Koszt
wytworzenia
wyrobów
sprzedanych
Koszty
ogólnego zarządu
3050
Koszty sprzedaży
1200
Koszty operacji
finansowych
1 254
Podatek
dochodowy
81890
Aktywa
bieżące
Majątek
trwały
31700
Zapasy
27530
18320
2540
1800
Należności
Środki
pieniężne
Krótkoterminowe
papiery
wartościowe
Inne
113
Schemat 1. Analiza porównawcza spółki Rolimpex S.A. na modelu Du Ponta
ROE 
Zysk netto
100%
Kapital wlasny
Rolimpex S.A.
Rok 1
Rok 2
6,32
8,35
Rolimpex S.A.
Zysk netto
100%
Sprzedaż
Rolimpex S.A.
Rok 2
24,47
22,37
Zysk netto
 100%
Aktywa og olem
ROA 
Rn 
Rok 1
Rok 1
Rok 2
2,45
2,54
Mn 
Aktywa ogolem
Kapital wlasny
Rok 1
Rok 2
3,86
2,67
Rolimpex S.A.
OA 
Sprzedaż
Aktywa ogolem
Rolimpex S.A.
Rok 1
Rok 2
2,58
3,29
114
Schemat 2. Analiza porównawcza spółek Mieszko S.A. i Wawel S.A. na podstawie modelu Du Ponta
ROE 
ROA 
Rn 
Zysk netto
100%
Kapital wlasny
Mieszko S.A.
2007
3,43
2008
5,95
2009
8,31
2010
10,33
Wawel S.A.
14,25
14,62
17,06
21,64
Zysk netto
 100%
Aktywa og olem
Mn 
2007
2008
2009
2010
Mieszko S.A.
1,4
2,58
3,83
5,07
Wawel S.A.
10,66
11,09
12,77
16,16
OA 
Zysk netto
100%
Sprzedaż
2007
2008
2009
2010
Mieszko S.A.
1,46
2,52
3,63
4,65
Wawel S.A.
9,13
9,82
10,23
12,64
Aktywa ogolem
Kapital wlasny
2007
2008
2009
2010
Mieszko S.A. 2,446 2,305
2,168
2,038
1,335
1,339
Wawel S.A.
1,337 1,318
Sprzedaż
Aktywa ogolem
Mieszko S.A.
Wawel S.A.
2007
2008
2009
2010
0,962
1,167
1,024 1,056 1,099
1,129 1,249 1,279
115
Zwrot
Zysk netto
kapitału = -----------------własnego
Kapitał własny
14.6%
Zysk netto
Zyskowność = ----------------aktywów
Aktywa ogółem
Mnożnik
Aktywa ogółem
kapitału = -----------------własnego
Kapitał własny
6.13%
2.382
Sprzedaż
Rotacja = ------------------aktywów Aktywa ogółem
Zysk netto
Zyskowność = ------------netto
Sprzedaż
4.45%
1.377
SPRZEDAŻ
ZYSK
NETTO
5016
AKTYWA
OGÓŁEM
112760
Sprzedaż
Koszty
(wydatki)
86300
Koszt
wytworzenia
wyrobów
sprzedanych
15940
Koszty ogólnego
zarządu
3050
1200
1254
Koszty sprzedaży
Koszty operacji
finansowych
Podatek
dochodowy-20%
81890
Aktywa
trwałe
31700
27530
Aktywa
obrotowe
Zapasy
18320
Należności
2540
Środki pieniężne
1800
Krótkoterminowe
papiery
wartościowe
Inne
116
Zysk netto
------------------Kapitał własny
9,87%
Aktywa ogółem
--------------------Kapitał własny
Zysk netto
------------------Aktywa ogółem
5,17%
1,91
Sprzedaż
------------------Aktywa ogółem
Zysk netto
--------------Sprzedaż
2,81%
Zysk brutto
------------Sprzedaż
3,51%
Zysk operac.
---------------Sprzedaż
4,44%
1,84
Stawka
podatku
dochodowego
20%
Koszty finans
--------------Sprzedaż
0,93%
Sprzedaż
---------------Aktywa stałe
3,05
Sprzedaż
-------------Zapasy
11,67
Należności
---------------Sprzedaż/365
37,84
Marża brutto
--------------Sprzedaż
33,01%
Koszty stałe
-------------Sprzedaż
28,57%
Gotówka
----------Sprzedaż
2,48
117
ZADANIE 1
Na podstawie poniższych danych obliczyć wskaźniki rentowności wykorzystując zależności występujące w
piramidzie Du'Ponta.
- sprzedaż
12 000
- koszty produkcji
10 500
- wsk. obrotu aktywów
1,54
- wsk. zadłużenia aktywów
40%
- stawka podatku dochodowego 20%
118
ZADANIE 2
Na podstawie poniższych danych obliczyć wskaźniki rentowności wykorzystując zależności występujące w
piramidzie Du'Ponta.
- wsk. zyskowności operacyjnej
12,0%
- odsetki/sprzedaż
2,7%
- wsk. obrotu aktywów
1,5
- wsk. kapitał własny/aktywa
60%
-stawka podatku dochodowego
20%
119
ZADANIE 3
Na podstawie poniższych danych obliczyć wskaźniki rentowności wykorzystując zależności występujące w
piramidzie Du'Ponta.
- sprzedaż
55 000
- koszty stałe operacyjne
21 500
- odsetki
3 500
- wsk. zadłużenia aktywów
44%
- wsk.marży brutto
48%
- wsk. obrotu aktywów
1,5
-stawka podatku dochodowego
20%
120
ZADANIE 4
Ustalić wskaźniki rentowności znając następujące relacje ekonomiczne w przedsiębiorstwie:
- wsk. marży brutto
43%
- koszty stałe/sprzedaż
0,22
- wsk.pokrycia odsetek
2,5
- wsk.obrotu aktywów
1,2
- mnożnik
1,9
- stawka podatku dochodowego 20%
121
Przewidywanie bankructwa firmy
122
ZAGROŻENIE UPADŁOŚCIĄ
Podejście BEAVERA
1. Przepływy pieniężne / Zobowiązania ogółem
.
2. Zysk netto / Aktywa ogółem
3. Zobowiązania ogółem / Aktywa ogółem
4. Kapitał obrotowy / Aktywa ogółem
5. Wskaźnik bieżącej płynności
Środki pieniężne w krótkookresowej
dyspozycji
– pasywa bieżące
6. -------------------------------------------------------Koszty operacyjne - amortyzacja
123
Algorytm E.I. Altmana:
Z = 1,2 X1 + 1,4 X2 + 3,3 X3 + 0,6 X4 + 1,0 X5
gdzie:
Kapitał pracujący
X1 =------------------------Aktywa ogółem
Zysk zatrzymany
X2 = -----------------------Aktywa ogółem
EBIT
X3 =---------------------Aktywa ogółem
Wartość rynkowa kapitału własnego
X4 = -------------------------------------------Księgowa wartość zadłużenia
Sprzedaż
X5 = --------------------Aktywa ogółem
Graniczna wielkość Z = 2, 675.
Wartość wskaźnika
Szanse upadku
1,81 lub mniej
Bardzo wysokie
1,81 – 2,99
Nieokreślone tzw. szara strefa
3,0 i więcej
Niewielkie
124
Zmodyfikowany model Altmana I:
(z 1983 r.)
Z = 0,717 X1 + 0,847 X2 + 3,107 X3 + 0,420 X4 + 0,998 X5
W modelu tym rynkowa wartość kapitału akcyjnego – umieszczona w liczniku wskaźnika X4 - została zastąpiona
wartością księgową akcji zwykłych i uprzywilejowanych:
Wartość księgowa akcji zwykłych i uprzywilejowanych
X4 = ----------------------------------------------------------------------Księgowa wartość zadłużenia
Ocena przedsiębiorstw nie notowanych na giełdzie
Wartość wskaźnika
Szanse upadku
1,23 lub mniej
Bardzo wysokie
1,23 – 2,90
Nieokreślone tzw. szara strefa
2,9 i więcej
Niewielkie
125
Zmodyfikowany model Altmana II:
Z = 6,56 X1 + 3,26 X2 + 6,72 X3 + 1,05 X4
Ocena przedsiębiorstw na podstawie zmodyfikowanego modelu Altmana II:
na podmiotów gospodarczych
na podstawie zmodyfikowanegoSzanse
wskaznika
Z – score
Wartość wskaźnika
upadku
Wartosc wskaznika
1,10 lub mniej
1,10 lub mniej
1,10 – 2,60
2,6 i więcej
Bardzo wysokie
Szanse upadku
Nieokreślone tzw. szara strefa
bardzo wysokie
1,10 – 2,60
Niewielkie
nieokreslone – tzw.,
„szara strefa”, obejmuje
zarówno podmioty zagrozone, jak i
niezagrozone upadloscia
2,60 i wiecej
niewielkie
126
Model J. Gajdki i D. Stosa:
(wariant I)
ZG = 0,77321 - 0,08564 X1 + 0,00077 X2 +0,92210 X3 + 0,65360 X4 + 0,59469 X5
gdzie:
Przychody netto ze sprzedaży
X1= ----------------------------------------------Przeciętny stan aktywów ogółem
Przeciętny stan zobowiązań krótkoterminowych  365 dni
X2= -----------------------------------------------------------------------------------Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
Zysk netto
X3= ---------------------------------------Przeciętny stan aktywów
Zysk brutto
X4= ------------------------------------Przychody ze sprzedaży
Zobowiązania ogółem
X5= ----------------------------------Aktywa ogółem
Wartość graniczna omawianego modelu to 0,45.
127
Model J. Gajdki i D. Stosa:
(wariant II z 1996 r.)
ZG = - 0,005 X1 + 2,0552 X2 + 1,7260 X3 + 0,1155 X4 – 0,3342
gdzie:
Przeciętny stan zobowiązań krótkoterminowych  365 dni
X1= -----------------------------------------------------------------------------------Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
Zysk netto
X2= ---------------------------------------Przeciętny stan aktywów
Zysk brutto
X3= --------------------------Aktywa ogółem
Zobowiązania ogółem
X4= ----------------------------------Aktywa ogółem
Wartością graniczną omawianego modelu jest 0.
Wartości graniczne modelu J. Gajdki i D. Stosa (wariant II)
Wartość wskaźnika
- 0,49671 lub mniej
-0,49671 do 0,494604
0,494604 i więcej
Szanse upadku
bardzo wysokie
nieokreślone – tzw., „szara strefa”, obejmuje
zarówno podmioty zagrożone jak i niezagrożone
upadłością
niewielkie
128
Model A. Hołdy:
ZH = 0,6050 + 0,6810  WBP – 0,0196  WZA + 0,1570  OA + 0,00969  WZM
+ 0,000672  WZk
gdzie:
Majątek obrotowy
WBP = ---------------------------------------------Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania ogółem  100
WZA = -----------------------------------------Aktywa
Przychody z ogółu działalności
OA = ----------------------------------------------Średnioroczny majątek ogółem
Wynik netto  100
WZM = ---------------------------------------------Średnioroczny majątek ogółem
Przeciętne zobowiązania krótkoterminowe  100
WZk = ----- ----------------------------------------------------------------------Koszt sprzedanych produktów, towarów i materiałów
Wartość krytyczna omawianego modelu wynosi zero.
Wartości graniczne obszaru niepewności modelu A. Hołdy:
Wartość wskaźnika
- 0,3 lub mniej
-0,3 do 0,1
0,1 i więcej
Szanse upadku
bardzo wysokie
nieokreślone – tzw., „szara strefa”, obejmuje
zarówno podmioty zagrożone jak i niezagrożone
upadłością
niewielkie
129
Model poznański:
FD = 3,562 X1 + 1,588 X2 + 4,288 X3 + 6,719 X4 – 2,368
gdzie:
Wynik finansowy netto
X1= ------------------------------------Majątek całkowity
Majątek obrotowy - zapasy
X2= --------------------------------------------Zobowiązania długoterminowe
Kapitał stały
X3= ----------------------------Majątek całkowity
Wynik finansowy ze sprzedaży
X4= -------------------------------------------Przychody ze sprzedaży
Jeżeli otrzymany wynik jest liczbą większą od zera, interesującą nas jednostkę należy zaliczyć do
grupy przedsiębiorstw zdolnych do kontynuowania działalności. W przeciwnym razie mamy do
czynienia z kandydatem do rychłego bankructwa.
130
Model D. Hadasik
D (W) = 0,365425 W1 – 0,765526W2 – 2,40435 W3 + 1,59079 W4 + 0,00230258 W5 –
0,0127826 W6 + 2,36261
gdzie:
W1=
Aktywa bieżące
Zobowiązania bieżące
W2=
Aktywa bieżące - zapasy - RMK
Zobowiązania bieżące
W3=
Zobowiązania ogółem
Wartość majątku ogółem
W4=
Kapitał pracujący
Pasywa ogółem
W5=
Sprzedaż
Przeciętny stan należności
W6=
Przeciętny stan zapasów  365
Koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów
Wartość funkcji dyskryminacyjnej, która rozdziela firmy zagrożone bankructwem od nie zagrożonych wynosi – 0,374345.
131
BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA „X”
Rok 1
Wyszczególnienie
Rok 2
Dynamika
w%
Kwota
w zł
Udział
w%
Kwota
w zł
Udział
w%
Aktywa trwałe
- rzeczowe aktywa trwałe
- wartości niematerialne
- inwestycje długoterminowe
20.142
8.693
2.594
8.855
15,2
6,5
2,0
6,7
33.263
9.896
1.946
21.421
13,6
4,1
0,8
8,8
165,1
113,8
75,0
241,9
Aktywa obrotowe
- zapasy
- należności
- inwestycje krótkoterminowe
- rozliczenia międzyokresowe
112.736
6.505
82.502
23.472
257
84,8
4,9
62,2
17,6
0,2
210.945
18.139
177.804
14.710
292
86,4
7,4
72,8
6,0
0,1
187,3
278,9
215,3
62,9
113,6
RAZEM AKTYWA
132.878
100.0
244.208
100.0
183,8
Kapitał własny
- kapitał akcyjny
- kapitał zapasowy
- inne kapitały
- zysk z roku ubiegłego
- zysk okresu bieżącego
29.888
5.453
360
5.739
18.336
22,5
4,1
0,3
4,3
13,8
56.155
11.130
2.194
14.734
4.061
24.036
23,0
4,6
0,9
6,0
1,7
9,8
187,9
204,1
609,4
256,7
131,1
Zobowiązania i rezerwy
- rezerwy na zobowiązania
- zobowiązania długoterminowe
- zobowiązania krótkoterminowe
- rozliczenia międzyokresowe
102 990
8.368
16.000
71.372
7.250
77,5
6,3
12,0
53,7
5,5
188 053
8.173
10.000
165.291
4.589
77,0
3,4
4,1
67,7
1,9
182,5
97,7
62,5
231,6
63,3
RAZEM PASYWA
132.878
100,0
244.208
100,0
183,8
AKTYWA
PASYWA
132
Wypłata dywidendy w wysokości 50% osiągniętych zysków netto
133
Próg rentowności
Wymagany poziom sprzedaży
z punktu widzenia zysków
134
PROGOWA (GRANICZNA) WIELKOŚĆ PRODUKCJI (SPRZEDAŻY)
Przychody
Przychody
Koszty
Koszty całkowite
Koszty zmienne
Koszty stałe
BP
Produkcja
Przychody
Przychody
Koszty
Koszty całkowite
całccałkowite
Koszty zmienne
Koszty stałe
Produkcja
MB
135
PRÓG RENTOWNOŚCI
PROGOWA WIELKOŚĆ SPRZEDAŻY (PRODUKCJI)
* Progowa wielkość produkcji (sprzedaży)
KS
BPi = --------c - kz
* Progowa wartość produkcji (sprzedaży)
KS
BPw = -------- * c
c - kz
lub
KS
BPw = ---------1 - kz/c
lub
KS
BPw = ---------1 - KZ/S
* Progowy stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych
KS
BP = -------------------- * 100
Qmax * (c - kz)
136
Przykład 1
Ustalić progową wielkość produkcji i margines bezpieczeństwa na podstawie poniższych danych:
- zdolność produkcyjna
2000 szt.
- cena wyrobu
12 zł
- koszty stałe 7000 zł
- jednostkowe koszty zmienne 6.5 zł
* Progowa wielkość produkcji (próg rentowności w ujęciu ilościowym) - BPi
KS
7000
BPi = -------- = ----------- = 1273
c - kz
12 - 6.5
* Progowa wartość produkcji (próg rentowności w ujęciu wartościowym) - BPw
KS
7000
BPw = --------- * c = ---------- * 12 = 15276
c - kz
12 - 6.5
* Próg rentowności jako procent wykorzystania zdolności produkcyjnej - BP
KS
7000
BP = ------------------- * 100 = --------------------- * 100 = 63.6%
Qmax * (c -kz)
2000 * (12 - 6.5)
137
Zadanie 6.3
Ustalić próg rentowności dla przedsiębiorstwa
-------------------------------------------------------------------------------Wartość sprzedaży
150 000
Koszty wykonania produktów (zmienne)
55 000
Koszty utrzymania firmy (stałe)
60 000
Koszty finansowe (odsetki od kredytów)
3 000
Podatek dochodowy od zysku brutto (20%)
6 400
-------------------------------------------------------------------------------ZYSK NETTO
25 600
138
Na podstawie poniższego rachunku zysków i strat ustalić próg rentowności
(założenie: koszty sprzedaży to koszty zmienne)
139
Próg rentowności w przypadku produkcji dwóch wyrobów
produkcji
wyrobu A
300
200
100
100
200
300
400
Wielkość produkcji
wyrobu B
140
USTALANIE ILOŚCIOWEGO PROGU RENTOWNOŚCI
W PRZYPADKU PRODUKCJI WIELOASORTYMENTOWEJ
KS
BPqa = -----------------(ci - kzi) * Ui

Przykład
Ustalić próg rentowności i margines bezpieczeństwa mając następujące dane:
Asortymenty
Wyszczególnienie
A
B
C
-------------------------------------------------------------------------------------------------------cena wyrobu
100
150
220
jednostkowe koszty zmienne
60
100
150
koszty stałe
500 000
Udział w sprzedaży asortymentów (w %)
20
50
30
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
500 000
BPqa = -------------------------------------------------------------- = 9 259
(100-60)*0,20 + (150-100)*0,50 + (220-150)*0,30
BE wyrobu A = 9259 * 0,20 = 1852 szt.
BE wyrobu B = 9259 * 0,50 = 4630 szt.
BE wyrobu C = 9259 * 0,30 = 2778 szt.
141
USTALANIE WARTOŚCIOWEGO PROGU RENTOWNOŚCI
W PRZYPADKU PRODUKCJI WIELOASORTYMENTOWEJ
KS
BPwa =
(ci - kzi) * qi
ci* qi
Przykład
Ustalić próg rentowności i margines bezpieczeństwa mając następujące dane:
Asortymenty
Wyszczególnienie
A
B
C
-------------------------------------------------------------------------------------------------------cena wyrobu
100
150
220
jednostkowe koszty zmienne
60
100
150
koszty stałe
500 000
produkcja poszczególnych asortymentów (szt.)
2000
5000
3000
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
500 000
BPwa = ------------------------------------------------------------ = 1 490 741
(100-60)*2000+(150-100)*5000+(220-150)*3000
----------------------------------------------------------(100*2000)+(150*5000)+(220*3000)
142
Zadanie 8
Na podstawie poniższych danych ustalić:
a) wynik finansowy,
b) próg rentowności,
Dane:
Wielkość sprzedaży (szt.)
Cena
Koszty zmienne na szt. wyrobu
Koszty stałe produkcji
Koszty ogólnego zarządu
Koszty sprzedaży
Asortme nty
A
B
500
1000
200
120
140
84
C
800
100
70
20 000
38 000
5 000
143
Zadanie 8.1
Na podstawie poniższych danych ustalić próg rentowności.
Dane:
Cena
Koszty zmienne na szt. wyrobu
Koszty stałe produkcji
Koszty ogólnego zarządu
Koszty sprzedaży
Asortme nty
A
B
C
200
120
100
140
84
70
20 000
38 000
5 000
Proporcje pomiędzy kolejnymi wyrobami powinny być jak: 1,5 : 1,0 : 2,5
144
Zadanie 8.2
Na podstawie poniższych danych ustalić próg rentowności.
Dane:
Cena
Koszty zmienne na szt. wyrobu
Koszty stałe produkcji
Koszty ogólnego zarządu
Koszty sprzedaży
Asortme nty
A
B
C
200
120
100
140
84
70
20 000
38 000
5 000
Wyrobu C nie można wyprodukować mniej niż 500 szt., a proporcje pomiędzy wyrobami A i B mają być jak 2 : 1
145
PRÓG RENTOWNOŚCI Z WYMAGANYM ZYSKIEM
Przychody
Przychody
Koszty
zyski
Wymagany zysk
Koszty całkowite
BP
BPZ
Sprzedaż
146
USTALANIE PROGOWEJ WIELKOŚCI SPRZEDAŻY ZAPEWNIAJĄCEJ
OSIĄGNIĘCIE WYMAGANEGO ZYSKU
a) wymagana kwota zysku operacyjnego
KS + Zop.
BPz = -------------1 - KZ/S
b) wymagana kwota zysku netto
KS + Zn / (1 - T)
BPz = ----------------------1 - KZ/S
c) wymagana stopa zwrotu
BPROE
KS + (ROE * Kw) / (1 – T)
= ---------------------------------1 - KZ/S
gdzie: S - sprzedaż
KS - koszty stałe
KZ - koszty zmienne
T - stopa podatku dochodowego
Zn - zysk netto
Zop – zysk operacyjny
ROE – wymagana stopa zwrotu
Kw – kapitał własny
147
Zadanie 6.4
Ustalić wielkość sprzedaży zapewniającą zysk netto na poziomie 30 000 zł.
-------------------------------------------------------------------------------Wartość sprzedaży
150 000
Koszty wykonania produktów (zmienne)
55 000
Koszty utrzymania firmy (stałe)
60 000
Koszty finansowe (odsetki od kredytów)
3 000
Podatek dochodowy od zysku brutto (20%)
6 400
-------------------------------------------------------------------------------ZYSK NETTO
25 600
148
Na podstawie poniższego rachunku zysków i strat ustalić wielkość sprzedaży
zapewniającą rentowność na poziomie 10% od obrotu
(założenie: koszty sprzedaży to koszty zmienne)
149
Analiza ryzyka operacyjnego i finansowego
Stopień dźwigni operacyjnej, finansowej i łącznej
150
RACHUNEK WYNIKU FINANSOWEGO A DŹWIGNIE
SPRZEDAŻ WYROBÓW I USŁUG
Koszty materiałów bezpośrednich
Koszty robocizny bezpośredniej
Inne koszty bezpośrednie
Razem koszty bezpośrednie
Amortyzacja
Koszty materiałów i paliw
Czynsze
Koszty płac
Inne koszty pośrednie
Razem koszty pośrednie
DŹWIGNIA
OPERACYJNA
Razem koszty operacyjne
DŹWIGNIA
CAŁKOWITA
( PEŁNA)
ZYSK OPERACYJNY - EBIT
Odsetki
ZYSK BRUTTO - EBT
Podatek dochodowy
DŹWIGNIA
FINANSOWA
ZYSK NETTO - EAT
Dywidenda uprzywilejowana
DOCHÓD DLA AKCJONARIUSZY
ZWYKŁYCH - EPS
DOCHÓD NA 1 AKCJĘ
151
DŹWIGNIA OPERACYJNA
EBIT = f (S)

Stopień dźwigni operacyjnej (DOL):
D EBIT (%)
DOL przy sprzedaży x = --------------------D Sprzedaż (%)
lub
S - KZ
DOL przy sprzedaży x = ---------------S - KZ - KS

Operacyjny punkt zwrotny (BP op.):
KS
BP op. = -------c - kz

Max. spadek wielkości sprzedaży - ryzyko operacyjne:
100 / DOL
gdzie: EBIT - zysk operacyjny
S - sprzedaż
KZ - koszty zmienne
KS - koszty stałe
c - cena jednostkowa wyrobu
kz - koszt zmienny jedn.
152
Zadanie 1
Dokonać ustalenia i interpretacji dźwigni operacyjnej w przedsiębiorstwie.
Określić ryzyko operacyjne.
Wielkości ekonomiczne:
- koszt stały
4 800 zł
- jedn. koszt zmienny 26 zł
- cena
51 zł
Aktualnie oszacowany popyt na wyroby firmy i przewidywana wielkość produkcji
wynosi 250 szt.
153
Zadanie 2
Dokonać interpretacji zmiany dźwigni operacyjnej i operacyjnego punktu zwrotnego w
przypadku przeprowadzenia modernizacji parku maszynowego. Określić ryzyko firmy
po przeprowadzeniu zmian.
Wielkości ekonomiczne przed zmianami:
- koszt stały
7000 zł
- jedn. koszt zmienny 6.5 zł
- cena 12 zł
Po przeprowadzeniu modernizacji parku maszynowego przewiduje się zwiększenie
kosztów stałych o 10%. Pozostałe wielkości ekonomiczne nie ulegną zmianie.
Aktualnie oszacowany popyt na wyroby firmy i przewidywana wielkość produkcji
wynosi 2000 szt.
154
Zadanie 2.1
Na podstawie danych z zadania 2 (po modernizacji) dokonać interpretacji zmiany
dźwigni operacyjnej i operacyjnego punktu zwrotnego w przypadku
unowocześnienia wyrobów. Określić ryzyko firmy po przeprowadzeniu zmian.
Wielkości ekonomiczne po unowocześnieniu wyrobów:
- koszt stały 7700 zł
- jedn. koszt zmienny 7 zł
- cena 13 zł
Oszacowany popyt na unowocześnione wyroby i przewidywana wielkość produkcji
wynosi 2200 szt.
155
DŹWIGNIA FINANSOWA
EPS = f (EBIT)
D EPS (%)
DFL przy EBIT = x = --------------D EBIT (%)
lub
EBIT
DFL przy EBIT = x = --------------------------EBIT - 0 - Ep/(1 - T)
gdzie: EPS - dochód przypadający na 1 akcję
EBIT - dochód przed odsetkami i opodatkowaniem
O - odsetki
Ep - dywidenda uprzywilejowana
T - stopa podatku dochodowego
156
Zadanie 3
Ustalić i zinterpretować zmianę dźwigni finansowej wynikającej z obniżenia
poziomu zadłużenia kredytowego.
Dane:
- zysk operacyjny 120.000
- odsetki 25.000
- dywidendy uprzywilejowane 15.000
- stawka podatku dochodowego 20%
Zmniejszenie zadłużenia spowoduje obniżenie wysokości odsetek do 18.000 zł.
157
DŻWIGNIA CAŁKOWITA (PEŁNA) - DCL
EPS = f (S)
DEPS (%)
DCL przy sprzedaży x = ----------------DSprzedaż (%)
lub
S - KZ
DCL przy sprzedaży x = ------------------------------------S - KZ - KS - O – Ep / (1 - T)
KS + O + Ep / (1 - T)
BP = ---------------------------c - kz
DCL = DOL * DFL
158
Zadanie 31
Firma decyduje się na wymianę części swojego wyposażenia na linie automatyczne. Wartość
inwestycji wynosi 3 mln zł. Przedsięwzięcie zostanie sfinansowane kredytem bankowym, od
którego roczne oprocentowanie wynosi 12%. Ustalić, jaki będzie wpływ tej decyzji finansowoinwestycyjnej na zmianę poziomu ryzyka oraz dochody dla akcjonariuszy (EPS). Dane:
- jednostkowy koszt zmienny (kz) 24 zł, po zmianie 22 zł
- operacyjne koszty stałe (KS) 6,5 mln zł, po zmianie 7,0 mln zł
- wielkość produkcji (q) 350.000 szt.
- cena wyrobu (c) 46 zł
- liczba akcji zwykłych (N) 500.000
- stawka podatku dochodowego (T) 20%
159
Zadanie 32
Firma decyduje się na wymianę części swojego wyposażenia. Wartość inwestycji wynosi 5 mln
zł. Przedsięwzięcie zostanie sfinansowane kredytem bankowym w kwocie 2.5 mln zł, w
pozostałej części z środków własnych.
Roczne odsetki od zaciągniętych kredytów będą wynosić 10%. Ustalić, jaki będzie wpływ tej
decyzji finansowo-inwestycyjnej na zmianę poziomu ryzyka.
Dane:
- jedn. koszt zmienny 15 zł,
- koszty stałe 3 mln zł, po wykonaniu inwestycji 3,2 mln zł
- odsetki
po wykonaniu inwestycji 250 tys. zł
- wielkość produkcji 280 000 szt., po wykonaniu inwestycji 350 000 szt.
- cena wyrobu 28 zł
160
Marginesy bezpieczeństwa finansowego
w zakresie rentowności
161
Próg rentowności (BP) i margines bezpieczeństwa (MB)
Przychody
Przychody
Koszty
Koszty całkowite
całccałkowite
Koszty zmienne
Koszty stałe
BP
Q
Produkcja
MB
gdzie: BP – próg rentowności
MB – margines bezpieczeństwa
Q – planowana (realizowana) wielkość produkcji
162
PROGOWA (GRANICZNA) WIELKOŚĆ PRODUKCJI (SPRZEDAŻY)
* Progowa wielkość produkcji (sprzedaży)
KS
BPi = --------c - kz
* Progowa wartość produkcji (sprzedaży)
KS
BPw = -------- * c
c - kz
lub
KS
BPw = ---------1 - kz/c
* Progowy stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych
KS
BP = -------------------- * 100
Qmax * (c - kz)
163
MARGINESY BEZPIECZEŃSTWA DOTYCZĄCE SPRZEDAŻY
* jako liczba wykonanych wyrobów (MBi)
MBi = Q - BPi
* jako wartość sprzedanej produkcji (MBw)
MBw = S - BPw
* jako procent zmniejszenia produkcji
MB = 100 - BP
lub
KS
MB = ----------- - 1
S - KZ
* 100
164
Przykład 1
Ustalić margines bezpieczeństwa na podstawie poniższych danych:
- zdolność produkcyjna
2000 szt.
- cena wyrobu
12 zł
- koszty stałe 7000 zł
- jednostkowe koszty zmienne
6.5 zł
165
Próg rentowności (BP) i margines bezpieczeństwa w zakresie cen (MB C)
Przychody
Koszty
Przychody
Koszty całkowite
całccałkowite
Koszty zmienne
Koszty stałe
BP
C
Poziom cen
MB
gdzie: BP – próg rentowności
MBC – margines bezpieczeństwa w zakresie cen wyrobów
C – planowana (realizowana) wielkość cen
166
USTALANIE GRANICZNYCH CEN I GRANICZNYCH ODCHYLEŃ CEN
* Graniczny poziom cen - cmin
KS + KZ
cmin = ------------Q
* Graniczne odchylenie cen
- jako wielkość absolutna (różnica ceny) - MBc
MBc = cmin - c
- jako procent zmniejszenia ceny - 'MBc
cmin - c
'MBc = ----------- * 100
c
* Maksymalny spadek cen - 'MBc
'MBc =
KS + KZ
------------- - 1 * 100
S
167
Próg rentowności (BP) i margines bezpieczeństwa w zakresie kosztów (MBK)
Przychody
Koszty
Koszty
Przychod
y
K
BP
Poziom
kosztów
MB
gdzie: BP – próg rentowności
MBK – margines bezpieczeństwa
K – planowana (realizowana) wielkość kosztów
168
USTALANIE GRANICZNYCH KOSZTÓW ZMIENNYCH
I GRANICZNYCH ODCHYLEŃ KOSZTÓW ZMIENNYCH
* Graniczny poziom jedn. kosztów zmiennych - kzmax
S - KS
kzmax = -------Q
* Graniczne odchylenie jedn. kosztów zmiennych
- jako wielkość absolutna (różnica jedn. kosztu zmiennego)
MBkz = kzmax - kz
- jako procent wzrostu jedn. kosztu zmiennego
kzmax - kz
'MBkz = ------------- * 100
kz
* Maksymalny wzrost jedn. kosztu zmiennego - 'MBkz
S - KS
'MBkz = --------- - 1 * 100
KZ
169
USTALANIE GRANICZNEGO POZIOMU KOSZTÓW STAŁYCH
I GRANICZNEGO ODCHYLENIA KOSZTÓW STAŁYCH
* Graniczny poziom kosztów stałych - KSmax
KSmax = S - KZ
* Graniczne odchylenie kosztów stałych
- jako wielkość absolutna (różnica kosztu stałego)
MBKS = KSmax - KS
- jako procent wzrostu kosztu stałego
KSmax - KS
'MBKS = --------------- * 100
KS
* Maksymalny wzrost kosztów stałych - 'MBKS
'MBKS =
S - KZ
----------- - 1
KS
* 100
170
PRZYKŁAD 1.1
Przeprowadzić analizę bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorstwa. Ustalić wielkości
graniczne i dopuszczalne odchylenia czynników na podstawie poniższych danych:
- aktualna wielkość produkcji
2000 szt.
- cena wyrobu
12 zł
- koszty stałe
7000 zł
- jednostkowe koszty zmienne 6.5 zł/szt.
171
PRZYKŁAD 2
Obliczyć margines bezpieczeństwa finansowego na podstawie następujących danych:
- wartość sprzedanych wyrobów
1237
- koszty stałe
390
- koszty zmienne sprzedanych wyrobów
700
172
PRZYKŁAD 2.1
Przeprowadzić analizę bezpieczeństwa finansowego z punktu widzenia rentowności
określając maksymalny poziom odchyleń wielkości ekonomicznych na podstawie
następujących danych:
- sprzedaż
1237
- koszty stałe
390
- koszty zmienne
700
173
Analiza wrażliwości
Przesunięcia progu rentowności w przypadku zmiany kosztów stałych
Przychody
Przychody
Koszty
Koszty całkowite
BP
Produkcja
174
Przesunięcia progu rentowności w przypadku zmiany kosztów zmiennych
Przychody
Przychody
Koszty
Koszty całkowite
BP
Produkcja
175
Przesunięcia progu rentowności w przypadku zmiany cen
Przychody
Przychody
Koszty
Koszty całkowite
BP
Produkcja
176
Przykład 1.2
Przeprowadzić analizę wrażliwości progu rentowności na zmianę czynników.
Dane:
- wielkość produkcji
2000 szt.
- cena wyrobu
12 zł
- koszty stałe
7000 zł
- jednostkowe koszty zmienne 6.5 zł/szt.
177
PRZYKŁAD 2.2
Na podstawie następujących danych obliczyć próg rentowności i przeprowadzić analizę
wrażliwości progu rentowności na niekorzystną zmianę czynników:
- sprzedaż
1237
- koszty stałe
390
- koszty zmienne
700
178
Przykład 5
Wielkość sprzedawanych wyrobów, ich ceny i koszty zmienne przedstawiają się
następująco:
Wyszczególnienie
Ilość wyrobów (tys. szt.)
Cena wyrobu
Jednostkowy koszt zmienny
Wyroby
A
B
C
100
10
5
200
10
7
500
5
3,5
Koszty stałe wynoszą 1400 tys. zł
179
Ocena poziomu kapitału obrotowego
180
Poziom kapitału obrotowego w przedsiębiorstwie
Sytuacja I
Kapitał stały – Majątek trwały > 0
Majątek
trwały
Majątek
obrotowy
Kapitał
stały
Kapitał
obrotowy
Zobowiązania
bieżące
Sytuacja II
Kapitał stały – Majątek trwały = 0
Majątek
trwały
Kapitał stały
Majątek
obrotowy
Zobowiązania
bieżące
Sytuacja III
Kapitał stały – Majątek trwały < 0
Majątek
trwały
Kapitał stały
- Kapitał
obrotowy
Zobowiązania
bieżące
Majątek
obrotowy
181
OCENA WIELKOŚCI KAPITAŁU OBROTOWEGO

wsk. poziomu kapitału obrotowego na tle obrotów
kapitał obrotowy
----------------------- x 100
roczna sprzedaż
kapitał obrotowy
------------------------------------średnia miesięczna sprzedaż

wsk. poziomu kapitału obrotowego na tle aktywów
kapitał obrotowy
----------------------- x 100
aktywa ogółem
kapitał obrotowy
----------------------- x 100
aktywa obrotowe
kapitał obrotowy
-------------------------- x 100
zapasy + należności

wsk. przyrostu kapitału obrotowego do zysku netto
przyrost kapitału obrotowego
--------------------------------------zysk netto
182
ZKO i DKO - ujęcie statyczne
Kapitał obrotowy < Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy
(KO)
(ZKO)
Kapitał
stały
KO
Zapasy
należności
Inne
składniki
majątku
Z
K
O
obowiązania
Zobowiązania
terminowe
Zk
Majątek obrotowy
Majątek trwały
Kapitał obrotowy > Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy
(KO)
(ZKO)
Majątek obrotowy
Majątek trwały
Zapasy
należności
Inne
składniki
majątku
Z
K
O
K
O
Kapitał
stały
Zobowiązania
terminowe
183
Czynniki określające wielkość dysponowanego kapitału
obrotowego:
• wielkość kapitałów własnych
• polityka dywidend
• poziom osiągniętej efektywności finansowej - zysków
• wielkość długoterminowych kapitałów obcych
• rozmiary aktywów trwałych
• metody naliczania amortyzacji środków trwałych
• polityka inwestycyjna
184
Czynniki określające wielkość zapotrzebowania na kapitał
obrotowy:
• wielkość utrzymywanych zapasów
• polityka udzielania kredytów kupieckich
• windykacja należności
• wielkość krótkoterminowych aktywów finansowych
• polityka sterowania gotówką
• skala wykorzystywanych zobowiązań handlowych wynikających z
prowadzonej działalności
• wielkość wykorzystywanych kredytów i pożyczek krótkoterminowych
185
OKREŚLANIE ZAPOTRZEBOWANIA KAPITAŁU OBROTOWEGO
Metoda „procentu od sprzedaży”
* Określanie poziomu zapotrzebowania na kapitał obrotowy (ZKO)
ZKO = Abpl - Zkpl
* Przewidywany poziom aktywów obrotowych (Abpl)
Abpl
Ab
= ----- * Spl
S
* Przewidywany poziom zobowiązań krótkoterminowych (Zkpl)
Zk
Zkpl = ---- * Spl
S
186
Ustalanie wielkości kapitału obrotowego firmy w dyspozycji (KO)
KO = KStpl - Mtpl
* Ustalanie planowanej wielkości kapitału stałego (KStpl)
KStpl = Kw + Zz + Zd
* Ustalanie planowanej wielkości majątku trwałego (Mtpl)
Mtpl = Mt + I - Am
187
Zadanie 1
Ustalić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy przedsiębiorstwa. Określić wielkość niedoboru (nadwyżki) kapitału
obrotowego
Aktywa
Gotówka
Należności
Zapasy
Majątek obrotowy
Majątek trwały
Razem aktywa
Kwota
Pasywa
Kwota
500
2.000
4.000
------6.500
1.000
7.500
Zobowiązania z tytułu dostaw
Pozostałe zobow. kr-terminowe
2.000
500
-----2.500
500
4.500
7.500
Zobowiązania kr-terminowe
Kredyty długoterminowe
Kapitał własny
Razem pasywa
Dodatkowe informacje:
- sprzedaż w okresie sprawozdawczym 15.000
- przewidywany poziom sprzedaży 18.750
- przewidywany zysk netto 500
- amortyzacja 250
- planowane inwestycje 300
188
Zadanie 2
Ustalić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy firmy. Określić niedobór (nadwyżkę)
kapitału obrotowego
Aktywa
Gotówka
Należności
Zapasy
Kwota
Pasywa
Kwota
Zobowiązania z tytułu dostaw
Pozostałe zobow. kr-terminowe
Majątek obrotowy
Majątek trwały
200
1.500
2.000
------3.700
2.000
Zobowiązania kr-terminowe
Kredyty długoterminowe
Kapitał własny
1.200
300
-----1.500
1.200
3.000
Razem aktywa
5.700
Razem pasywa
5.700
Rachunek wyniku finansowego
Sprzedaż
20.000
Koszty zmienne
15.000
Koszty stałe
2.200
EBIT
2.800
Odsetki
200
EBT
2.600
Podatek
780
EAT
1.820
Dodatkowe informacje:
- przewidywany wzrost sprzedaży 10%
- odsetki w okresie planowym 400
- roczna amortyzacja 200
- planowane inwestycje 1.200
- spłata zobowiązań długoterminowych 1.200
- stawka podatku dochodowego 20%
189
Zadanie 3
Ustalić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy firmy. Określić niedobór (nadwyżkę) kapitału obrotowego
Aktywa
Gotówka
Należności
Zapasy
Kwota
Pasywa
Kwota
Zobowiązania z tytułu dostaw
Pozostałe zobow. kr-terminowe
Majątek obrotowy
Majątek trwały
200
1.500
2.000
------3.700
2.000
Zobowiązania kr-terminowe
Kredyty długoterminowe
Kapitał własny
1.500
500
-----2.000
1.200
2.500
Razem aktywa
5.700
Razem pasywa
5.700
Dodatkowe informacje:
- sprzedaż w okresie sprawozdawczym 11.500
- przewidywany poziom sprzedaży w okresie planowanym 12.000
- przewidywany zysk netto 550
- roczna amortyzacja 200
- przewidywana dywidenda 100
- planowane inwestycje 400
- spłata zobowiązań długoterminowych 200
- aktywa obrotowe w okresie sprawozdawczym zależne od sprzedaży 95%
- zobowiązania bieżące w okresie sprawozdawczym zależne od sprzedaży 80%
190
OKREŚLANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA KAPITAŁ OBROTOWY
Metoda wskaźnikowa I
* Określanie wielkości zapotrzebowania na kapitał obrotowy (ZKO)
ZKO = Abpl - Zkpl
* Przewidywany poziom aktywów obrotowych (Abpl)
Abpl = Zppl + Npl + Gpl
* Przewidywany poziom zapasów (Zppl)
WZpd
Zppl = --------- * Spl
lub
365
* Przewidywany poziom należności (Npl)
WNd
Npl = ------- * Spl
lub
365
Spl
Zppl = -----WZpo
Spl
Npl = -----WNo
* Przewidywany poziom gotówki operacyjnej (Gpl)
Kg
Kg
Gpl = ------ * WGd
lub
Gpl = -----365
WGo
* Przewidywany poziom zobowiązań krótkoterminowych (Zkpl)
Kz
Kz
Zkpl = ------ * WZKd
lub
ZKpl = --------365
WZko
191
Zadanie 1.1
Ustalić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy przedsiębiorstwa. Określić wielkość niedoboru (nadwyżki) kapitału obrotowego
Aktywa
Gotówka
Należności
Zapasy
Kwota
Pasywa
Kwota
Zobowiązania z tyt. dostaw mat.
Pozostałe zobow. krótkoterm.
Majątek obrotowy
Majątek trwały
500
2.000
4.000
------6.500
1.000
Zobowiązania krótkoterm.
Kredyty długoterminowe
Kapitał własny
2.000
500
-----2.500
500
4.500
Razem aktywa
7.500
Razem pasywa
7.500
Dodatkowe informacje:
- sprzedaż w okresie sprawozdawczym wyniosła 15.000
- przewidywany wzrost sprzedaży 25% w roku 1, 10% w roku 2, 5% w roku 3
- przewidywany przeciętny okres spływu należności 40 dni
- planowany wsk. obrotu zapasami ( wsk. sprzedaż/zapasy) w ciągu roku 4,0
- zakładany wsk. obrotu gotówką 28,0
- planowany wsk. obrotu zobowiązań bieżących w ciągu roku 5,2
- koszty zmienne stanowią 70% wartości sprzedaży (60% koszty materiałów, 10% koszty robocizny)
- operacyjne koszty stałe wynoszą 3.000
- amortyzacja roczna 250
- przewidywany zysk netto 500
- amortyzacja 250
- planowane inwestycje 300
192
Zadanie 4.1
Ustalić zapotrzebowanie na kapitał obrotowy firmy. Określić wielkość niedoboru (nadwyżki) kapitału
obrotowego
Aktywa
Kwota
Pasywa
Kwota
Zobowiązania z tytułu dostaw
Pozostałe zobow. kr-terminowe
Majątek obrotowy
Majątek trwały
200
2.000
2.500
------4.700
3.300
Zobowiązania kr-terminowe
Kredyty długoterminowe
Kapitał własny
700
500
-----1.200
1.800
5.000
Razem aktywa
8.000
Razem pasywa
8.000
Gotówka
Należności
Zapasy
Dodatkowe informacje:
- sprzedaż bieżąca 15.000
- przewidywany poziom sprzedaży 16.500
- przewidywany zysk netto 500
- amortyzacja 450
- planowane inwestycje 1.200
- przewidywana wartość zakupu materiałów 9.000
Przewiduje się ponadto, że w wyniku działań usprawniających gospodarkę zapasami wsk. obrotu zapasów
zwiększy się do 6.5, zaś poprawa dyscypliny finansowej spowoduje skrócenie okresu spływu należności o 8
dni. Prawidłowy okres rozliczeń z tytułu dostaw materiałowych wynosi 30 dni
193
CYKL "OD GOTÓWKI DO GOTÓWKI"
CYKL OPERACYJNY
zakup
surowców
sprzedaż
wyrobów
okres posiadania zapasów
uzysk
gotówki
okres spływu
należności
cykl operacyjny
okres spłaty
zobowiązań
cykl konwersji gotówkowej
(cykl obrotu gotówką)
zapłata
za surowce

cykl konwersji gotówkowej = cykl operacyjny - okres spłaty zobowiązań

cykl operacyjny = okres posiadania zapasów + okres spływu należności

zapasy
okres posiadania zapasów = ------------------------------------------------koszt wytworzenia sprzed.wyrobów/365

należności
okres spływu należności = ----------------sprzedaż/365

zobowiązania bieżące
okres spłaty zobowiązań = ----------------------------------------------------------------------(koszty wytworzenia sprzed. wyr.+ koszty operacyjne)/365
194
Zadanie 6
Sprzedaż firmy wynosi 2,5 mln zł rocznie. Koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów wynoszą 1,9
mln zł, a koszty operacyjne 0,3 mln zł. Zapasy stanowią 5% rocznej wartości sprzedaży. Okres spływu
należności wynosi 20 dni. Ustalić, jaki powinien być minimalny okres regulowania zobowiązań, aby
firma nie musiała korzystać z innych źródeł finansowania majątku obrotowego.
Zadanie 7
Firma przewiduje roczną sprzedaż w wysokości 1440 tys. zł. Koszty wytworzenia sprzedanych
wyrobów wyniosą 1100 tys. zł, a koszty operacyjne 200 tys. zł. Poziom należności jest przewidywany
w wysokości 100 tys. zł. Długość minimalnego okresu utrzymywania zapasów wynosi 40 dni. Jakie
warunki płatności powinna wynegocjować firma ze swoimi kontrahentami, aby okres konwersji
gotówki nie przekroczył 15 dni.
Zadanie 8
Przeciętny zapas towarów sklepu spożywczego wynosi 4 dni. Jakie warunki płatności należy
wynegocjować z dostawcami, aby nie trzeba było finansować kapitału obrotowego z własnych
środków. Obrót miesięczny sklepu wynosi 2 mln zł, a marża - 20%
195
Zadanie 9
Firma szacuje, że w nadchodzącym roku należności wzrosną z 250 do 330 mln zł. Jednocześnie
firma chce skrócić długość okresu utrzymywania zapasów z 58 do 40 dni. Wiedząc, że firma
osiągnie sprzedaż w wysokości 1200 mln zł, obliczyć zmianę długości okresu konwersji
gotówkowej.
Zadanie 10
W firmie szacuje się, że zatory płatnicze wyrażające się we wzroście należności spowodują
wydłużenie okresu konwersji gotówkowej do 80 dni. Tymczasem sytuacja finansowa firmy
pozwala, aby okres ten nie był dłuższy niż 65 dni. Po wstępnych rozmowach z dostawcami
pojawiła się szansa, aby wydłużyć okres regulowania zobowiązań, efektem którego zobowiązania
wzrosną o 50 mln zł. Roczny koszt zakupu materiałów wynosi 945 mln zł. Należy sprawdzić, czy
uzgodnienia z dostawcami wystarczą, aby cykl konwersji gotówkowej nie był dłuższy niż 65 dni.
196
Zadanie 7
Firma X rozważa 3 alternatywne strategie finansowania zapotrzebowania na kapitał obrotowy:
Strategia l: finansowanie wyłącznie kredytem krótkoterminowym (obrotowym) o koszcie 6%
Strategia 2: finansowani e wyłącznie kredytem długoterminowym o koszcie 12%
Strategia 3: finansowanie w połowie kredytem krótkoterminowym (6%), a w połowie kredytem długoterminowym (12%).
Wypełnij poniższy bilans oraz rachunek zysków i strat dla każdej strategii oraz wylicz dla każdej z nich: wsk. płynności bieżącej,
zwrot z aktywów, zwrot z kapitału własnego (stopa podatku dochodowego = 20%).
Oceń wady i zalety poszczególnych strategii.
BILANS
Gotówka
Należności
Zapasy
Aktywa trwałe
Aktywa
Zobowiązania wobec dostawców
Kredyt (6%)
Kredyt (12%)
Kapitał własny
Pasywa
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
Sprzedaż
Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów
Zysk na sprzedaży
Koszty operacyjne
Zysk operacyjny
Koszt odsetek
Zysk brutto
Podatek dochodowy
Zysk netto
WSKAŹNIKI
Wskaźnik płynności bieżącej
Zwrot z aktywów (zysk netto /Aktywa)
Zwrot z kapitału własnego
STRATEGIA 1
50
100
250
500
900
300
STRATEGIA 2
50
100
250
500
900
300
STRATEGIA 3
50
100
250
500
900
300
450
900
STRATEGIA 1
450
900
STRATEGIA 2
450
900
STRATEGIA 3
600
480
120
40
80
600
480
120
40
80
600
480
120
40
80
STRATEGIA 1
STRATEGIA 2
STRATEGIA 3
197
OCENA STOSOWANEJ POLITYKI W ZAKRESIE KAPITAŁU OBROTOWEGO
* wsk. bieżącej płynności ('Pb)
aktywa bieżące
--------------------------------------zobowiązania krótkoterminowe
* wsk. udziału aktywów bieżących w aktywach ogółem ('Ab)
aktywa bieżące
-------------------aktywa ogółem
* wsk. udziału zobowiązań kr-terminowych w finansowaniu majątku (Zb/A)
zobowiązania krótkoterminowe
--------------------------------------aktywa ogółem
* wsk. udziału aktywów o wysokiej płynności (LR 1)
gotówka + kr-termin. papiery wartościowe
----------------------------------------------------aktywa bieżące
* wsk. pokrycia zobowiązań kr-terminowych przez aktywa o wysokiej płynności (LR
2)
gotówka + kr-termin. papiery wartościowe
----------------------------------------------------zobowiązania krótkoterminowe
198
PRZYKŁAD 11
Na podstawie poniższych danych rozpoznać rodzaj stosowanej przez firmy polityki w zakresie kapitału
obrotowego
Firma
A
Ab
Got.
Zb
'Pb
'Ab
Zb/A
LR 1
LR 2
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
A
2429
1400
37
871
1.6
0.58
0.36
0.03
0.04
B
2209
1588
238
653
2.4
0.72
0.30
0.15
0.36
C
232
137
40
57
2.4
0.59
0.25
0.29
0.70
D
906
433
177
298
1.5
0.48
0.33
0.41
0.59
E
3861
2254
163
1215
1.9
0.58
0.31
0.07
0.13
F
2958
498
50
367
1.4
0.16
0.12
0.10
0.14
G
5344
2011
181 1373
1.5
0.38
0.26
0.09
0.13
H
1723
845
105
1.8
0.49
0.28
0.12
477
0.22
199
200
ZARZĄDZANIE NALEŻNOŚCIAMI
201
202
Przykład 1
Na podstawie poniższych danych oceń stan należności w przedsiębiorstwie. Sprzedaż w ostatnich
czterech miesiącach przedstawiała się następująco
- w marcu 450 tys. zł,
- w kwietniu 450 tys. zł,
- w maju 520 tys. zł,
- w czerwcu 630 tys. zł.
Struktura należności (w tys. zł)
Miesiąc
Należności
Ogółem
Marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
730
930
850
1000
Bieżące
300
350
430
500
Przeterminowane
1-30
31-60
61-90
pow. 90dni
250
290
210
250
100
140
100
150
80
100
60
100
50
50
-
203
Rodzaje polityki w zakresie należności:
• Polityka agresywna
- wykorzystuje spływ należności jako instrument wzrostu sprzedaży
- realizuje sprzedaż odbiorcom o niższej wiarygodności
- stosowane są różne instrumenty windykacji należności
- powinna być korzystniejsza relacja N/S
• polityka konserwatywna
- ścisłe przestrzeganie standardowych terminów płatności
- sprzedaż tylko klientom o wysokiej wiarygodności
- mała aktywność w stosowaniu różnych instrumentów zarządzania należnościami
- mniej korzystna relacja N/S
• polityka umiarkowana
204
205
206
207
Zadanie22
Zadanie
Firma rozważa możliwość ograniczenia sprzedaży swoich wyrobów do kontrahentów o
najniższej wiarygodności. Przed podjęciem stosownej decyzji niezbędne jest zbadanie, czy
utrata części kontrahentów będzie opłacalna dla przedsiębiorstwa. W pierwszym kroku
dokonano rozpoznania istniejących kontrahentów. Wyniki tego rozpoznania przedstawia
poniższe zestawienie.
------------------------------------------------------------------------------------------------------Grupa
Przeciętny
Wskaźnik
Wartość
okres spływu
„złych”
sprzedaży
kontrahentów
należności
długów
(w mln zł)
(w %)
------------------------------------------------------------------------------------------------------1
25
-
1000
2
35
2
1500
3
45
5
900
4
70
10
300
5
90
15
200
------------------------------------------------------------------------------------------------------Dotychczas firma sprzedawała wyroby wszystkim kontrahentom. Dla zmniejszenia poziomu
należności zamierza się wyłączyć z obrotów kontrahentów grupy 5.
Koszty zmienne produkcji wynoszą 60% wartości sprzedaży, a koszt finansowania
należności wynosi 20%. Stawka podatku dochodowego wynosi 20%.
Ustalić, czy zmniejszenie sprzedaży wskutek wyłączenia z obrotów kontrahentów o
najmniejszej wiarygodności, zaliczanych do grupy 5 będzie opłacalne dla przedsiębiorstwa.
208
ZADANIE 2.1
Dane jak w zadaniu 2, ale w odniesieniu do kontrahentów o najniższej wiarygodności - grupy 5 rozważa się
zaostrzenie warunków płatności. Polegać to będzie na sprzedaży z zapłatą w momencie dostawy. Zakłada
się, że 50% odbiorców zostanie utraconych. Czy działanie to będzie opłacalne dla przedsiębiorstwa?
209
Zadanie 4
Dla zmniejszenia poziomu należności rozważa się wprowadzenie skonta 1% w przypadku zapłacenia w ciągu
10 dni przy wymaganej płatności 30 dni. Dotychczasowy przeciętny okres spływu należności wynosił 50 dni.
Przewiduje się, że w wyniku nowej propozycji przeciętny okres spływu należności zostanie skrócony do 30
dni, gdyż ok. 40% odbiorców zechce skorzystać z skonta. Roczna sprzedaż wynosi 3,5 mln zł, a koszt kapitału
(przed opodatkowaniem) wynosi 20%.
210
Zadanie 5
Dotychczasowy termin płatności za dostawy wynosi 30 dni. Roczna sprzedaż wynosi 3 mln zł. Koszt
finansowania należności wynosi 15%. Oferta opustu cenowego wobec odbiorców jest następująca: 2%
zmniejszenia ceny jeśli zapłata nastąpi w ciągu 10 dni.
Zakłada się że połowa odbiorców zechce skorzystać z oferty opustu cenowego. Rezultatem tego będzie
skrócenie przeciętnego okresu oczekiwania na spływ należności do 20 dni. Stawka podatku dochodowego
wynosi 20%
211
Zadanie 6
W przedsiębiorstwie rozważana jest zmiana polityki kredytowej wobec odbiorców. Dotychczasowy okres spływu
należności oferowany odbiorcom na 30 dni zostałby wydłużony do 40 dni. Przewiduje się, że pozwoli to
zwiększyć sprzedaż o 10% w stosunku do obecnego poziomu wynoszącego 3 mln zł. Udział “złych długów” w
wartości sprzedaży wynoszący aktualnie 2% pozostałby na dotychczasowym poziomie. Koszt finansowania
należności (oprocentowanie kredytów bankowych) wynosi 15% w stosunku rocznym. Koszty zmienne stanowią
70% wartości sprzedaży. Stawka podatku dochodowego - 20%.
212
Zadanie 7
Przedsiębiorstwo rozważa zmianę warunków sprzedaży swoich wyrobów dla zwiększenia sprzedaży.
Dotychczasowy okres spłaty należności (okres inkasa) wynoszący 30 dni zostałby wydłużony do 60 dni.
Szacuje się, że to pozwoli zwiększyć sprzedaż o 10% w stosunku do obecnego poziomu wynoszącego 3 mln
zł. Wskaźnik "złych" długów wynosi aktualnie 2% sprzedaży i utrzyma się na tym samym poziomie. Koszty
zmienne stanowią 75% wartości sprzedaży. Wymagana stopa zwrotu (przed opodatkowaniem) wynosi 20%.
Ustalić, czy zmiana warunków sprzedaży będzie opłacalna dla przedsiębiorstwa
213
Zadanie 7.1
Przedsiębiorstwo rozważa zmianę warunków sprzedaży swoich wyrobów. Dotychczasowy okres spływu
należności (okres inkasa) wynoszący 60 dni zostałby skrócony do 30 dni. Szacuje się, że to zmniejszy
sprzedaż o 10% w stosunku do obecnego poziomu wynoszącego 3 mln zł. Wskaźnik "złych" długów
wynoszący aktualnie 2% sprzedaży zmniejszy się o 0,5%. Koszty zmienne stanowią 75% wartości sprzedaży.
Koszt finansowania należności wynosi 20%.
Ustalić, czy zmiana warunków sprzedaży będzie opłacalna dla przedsiębiorstwa
214
Zarządzanie zobowiązaniami
krótkoterminowymi
215
OCENA ZOBOWIĄZAŃ KRÓTKOTERMINOWYCH
• wskaźnik okresu (cyklu) rotacji zobowiązań krótkoterminowych
średni stan zobowiązań krótkoterminowych * 365
------------------------------------------------------------------sprzedaż
średni stan zobowiązań krótkoterminowych
----------------------------------------------------------(koszty własne – amortyzacja) / 365
• wskaźnik rotacji zobowiązań krótkoterminowych
sprzedaż
---------------------------------------------------------średni stan zobowiązań krótkoterminowych
• wskaźnik poziomu zobowiązań krótkoterminowych
średni stan zobowiązań krótkoterminowych
------------------------------------------------------------ * 100
sprzedaż
• wskaźnik pokrycia ogółu aktywów
zobowiązania krótkoterminowe
------------------------------------------- * 100
aktywa ogółem
216
• wskaźnik pokrycia aktywów obrotowych
zobowiązania krótkoterminowe
------------------------------------------ * 100
aktywa obrotowe
• wskaźnik struktury źródeł finansowania:
kapitały długoterminowe
--------------------------------------zobowiązania krótkoterminowe
• wskaźnik nasilenia zobowiązań z tytułu dostaw (wskaźnik okresu spłaty zobowiązań z tytułu dostaw):
średni stan zobowiązań z tytułu dostaw
------------------------------------------------------------- * 365
wartość zakupionych materiałów i surowców
• wskaźnik zobowiązań przeterminowanych:
zobowiązania przeterminowane
------------------------------------------------------- * 100
ogółem zobowiązania krótkoterminowe
217
Tabela 1. Struktura wieku zobowiązań krótkoterminowych (w tys. zł)
Miesiąc
Zobowiązania
Ogółem
Marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
560
420
750
800
Bieżące
400
350
450
350
Przeterminowane
1-30
31-60
61-90
pow. 90dni
120
50
230
250
40
10
50
130
10
10
50
10
20
218
Koszt kredytu bankowego
Roczny koszt uzyskania krótkoterminowych źródeł finansowania według stopy prostej
odsetki + prowizja
AFC = -------------------------- *
udostępnione środki
365
---d
Efektywna stopa oprocentowania krótkoterminowych źródeł finansowania według procentu
składanego
APR =
odsetki + prowizja
1 + ------------------------udostępnione środki
365 / d
-1
219
Zadanie 1
Ustalić roczny koszt oraz efektywną stopę oprocentowania kredytu udzielonego przez
bank w wysokości 15 mln zł. Kredyt został zaciągnięty 15 marca i spłacony 30
czerwca. Bank naliczył odsetki w wysokości 450 tys. zł
220
Zadanie 2
Ustalić odsetki i efektywną stopę oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego przez firmę w
wysokości 100 mln zł. Kredyt został zaciągnięty 26 sierpnia i ma zostać spłacony 31 grudnia. Roczna stopa
procentowa stosowana przez bank wynosi 15%
221
Zadanie 3
Ustalić roczny koszt oraz efektywną stopę oprocentowania kredytu udzielonego przez bank w wysokości 150
mln zł. Kredyt został zaciągnięty 1 marca i spłacony 30 czerwca. Bank naliczył odsetki w wysokości 10.5 mln
zł i potrącił z kwoty udzielonego kredytu
222
Zadanie 4
Ustalić efektywną stopę oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego w wysokości 350 mln zł. Kredyt
został zaciągnięty 20 sierpnia i ma zostać spłacony 30 listopada. Roczna stopa procentowa wynosi 20% i
została potrącona z kwoty udzielonego kredytu
223
Koszt kredytu bankowego - odsetki i spłata kapitału w ratach
(1+r) n - 1
K = A * ------------r * (1+r) n
r=?
gdzie: K - wielkość uzyskanego kredytu
A - płatność ratalna
n - liczba rat
Zadanie 5
Ustalić koszt kredytu zaciągniętego w wysokości 10 000 zł. Kredyt jest spłacany wraz z odsetkami w
miesięcznych ratach w wysokości 940 zł przez okres 12 miesięcy.
224
Zadanie 6
Firma posiada linię kredytową w wysokości 1 000 tys. zł do wykorzystania w ciągu 91 dni. Bank nalicza 0.5%
prowizję od niewykorzystanego kredytu w ramach przyznanej linii kredytowej
Odsetki od wykorzystanego kredytu wynoszą 11% w stosunku rocznym.
W ciągu pierwszych 30 dni firma wykorzystała 100 tys. zł kredytu, zaś w pozostałych 61 dniach - 300 tys. zł.
Jaki był koszt kredytu uzyskanego w ramach linii kredytowej?
225
Zadanie 7
Spółka rozważa przeprowadzenie emisji krótkoterminowych papierów dłużnych – 9-miesięcznych. Wartość
emisji 3 mln zł. Bank oferuje przeprowadzenie emisji na następujących warunkach:
- oprocentowanie roczne wynosi 10% płatne na końcu każdego trzymiesięcznego okresu,
- prowizja dla banku wynosi 0,50% i jest płatna z góry na początku,
- opłata skarbowa wynosi 0,10% i jest płatna z góry na początku,
- emisja wymaga przygotowania na początku memorandum informacyjnego dla potencjalnych
nabywców, jej przygotowanie kosztuje 15 tys. zł
Ustalić koszt pozyskania kapitałów pożyczkowych na drodze emisji krótkoterminowych papierów dłużnych
226
Zadanie 7.1
Spółka rozważa przeprowadzenie emisji krótkoterminowych papierów dłużnych – trzymiesięcznych, a
następnie ich rolowanie przez okres dwóch lat. Wartość emisji 3 mln zł. Bank oferuje przeprowadzenie emisji
na następujących warunkach:
- oprocentowanie roczne wynosi 10% płatne na końcu każdego trzymiesięcznego okresu,
- prowizja dla banku wynosi 0,50% i jest płatna na początku każdego roku,
- opłata skarbowa wynosi 0,10% i jest płatna na początku całego okresu
- emisja wymaga przygotowania na początku memorandum informacyjnego dla potencjalnych
nabywców, jej przygotowanie kosztuje 15 tys. zł
Ustalić koszt pozyskania kapitałów pożyczkowych na drodze emisji krótkoterminowych papierów dłużnych
227
Zadanie 8
W dniu 3 lipca 2003 r. wystawiono weksel na kwotę 50 000 zł. Weksel jest płatny w ciągu 14 dni po okazaniu.
Stopa oprocentowania kredytu wekslowego wynosi 20 % w stosunku rocznym. Posiadacz weksla przedstawił
go do wykupu 15 października 2003 r. Ustalić kwotę płatności pry wykupie weksla
228
Zadanie 9
W dniu 15 lipca 2003 r. wystawiono kontrahentowi weksel za dostawę materiałów o wartości 35 000
zł. Wystawca weksla został zobowiązany do wykupu weksla po 50 dniach od jego wystawienia. Stopa
oprocentowania kredytu wekslowego wynosi 20 %.
229
Zadanie 10
Dane jak w zadaniu 9. Posiadacz weksla jeszcze tego samego dnia przedłożył go do dyskonta w banku.
Bank nalicza odsetki dyskontowe według stopy w wysokości 15 %.
230
Zadanie 11
Spółka przedstawiła do dyskonta weksel wystawiony 15 lutego 2003 r. na kwotę 41 950 zł płatny 15 maja
2003 r. przy stopie 20 % rocznie. Bank przysłał weksel do dyskonta w dnie 31 marca 2003 r. według stopy
22 % rocznie.
231
Koszt kredytu kupieckiego
Koszt kredytu w skali rocznej:
odsetki
365
---------------------- * ------- * 100
wartość dostawy
d
d – przesunięcie terminu zapłaty (liczba dni)
Zadanie 12
Wartość dostawy wynosi 50 tys. zł. Z uwagi na przesunięcie terminu zapłaty za dostawę o 3 miesiące,
płatność została powiększona o odsetki w wysokości 2,5 tys. zł.
232
Koszt kredytu kupieckiego z wykorzystaniem skonta
Termin
skonta
Początek
okresu
0
5
10
Termin
zapłaty
15
20
25
30 dni
Okres skonta
Okres zapłaty
Formuła kosztu kredytu kupieckiego
Stopa skonta
365
kkk = ------------------------- * -----100 – stopa skonta
d
efektywna stopa oprocentowania kredytu kupieckiego
e kkk =
stopa skonta
1 + -----------------------100 – stopa skonta
360/d
d – okres zapłaty (okres skonta)
-1
233
Zadanie 13
Dostawca udziela 1% opustu cenowego w przypadku zapłaty w ciągu 7 dni, przy wymaganym
terminie płatności 30 dni (1/7 zapłata 30).
234
Zadanie 14
Występują dwie oferty dostaw materiałowych. Pierwsza od dostawcy A zawiera propozycję dostawy z
okresem płatności 30 dni. Druga oferta od dostawcy B dopuszcza 50 dniowy okres zapłaty, ale cena
materiałów dostawcy A jest niższa o 1,15% w stosunku do ceny materiałów dostawcy B.
235
Zadanie 15
Są dwie oferty dostaw materiałowych. Pierwsza od dostawcy A zawiera propozycję dostawy z okresem
płatności w ciągu 30 dni, druga oferta od dostawcy B zawiera okres zapłaty w ciągu 40 dni. Obie oferty różni
także cena materiałów, która w przypadku dostawcy B jest o 1% wyższa. Roczna wartość kupowanych
materiałów wynosi 200 mln zł, przyjmując niższą cenę zakupu od dostawcy A. Kredyt bankowy jest
oprocentowany w wysokości 25% w stosunku rocznym.
Która oferta jest korzystniejsza ?
*
236
Zadanie 13.1
Dostawca udziela opustu cenowego “1/7 zapłata 30”. Wartość kupowanych materiałów w ciągu roku wynosi
150 mln zł. Przedsiębiorstwo korzysta z kredytu bankowego oprocentowanego w wysokości 20% rocznie.
-
237
238
Próg wypłacalności
239
PRÓG WYPŁACALNOŚCI - CBP
(cash breakeven point)
Przychody
Koszty
Wydatki
Przychody
Koszty
całkowite
Wydatki
Sprzedaż
CBP
BP
Przychody
Koszty
Wydatki
Przychody
Wydatki
Koszty
całkowite
BP
CBP
240
PRÓG WYPŁACALNOŚCI
(Cash Breakeven Point - CBP)
1. Koszty stałe operacyjne
2. Amortyzacja
3. Odsetki od zadłużenia (kredytów)
4. Rata kredytu do zapłacenia
5. Wydatki na zakup majątku trwałego
6. Dywidendy
7. Relacja: koszty zmienne / przychody ze sprzedaży
8. Stopa podatku dochodowego
Rachunek („od końca”)
750.380 zł
63.500 zł
54.740 zł
33.000 zł
60.000 zł
20.000 zł
0,62
20%
Tradycyjny próg rentowności
Wersja A
Cash breakeven
Wersja B
CASH FLOW
+ Zakupy majątku trwałego
+ Dywidendy
+ Spłata kredytu
0
60.000
20.000
33.000
= Cash flow operacyjne
- Amortyzacja
= Zysk netto
+Podatek dochodowy
113.000
-63.500
49.500
+12.375
ZYSK BRUTTO
+ Koszty stałe
= Marża brutto
+ Koszty zmienne
0
813.880
813.880
1.327.909
0
868.620
868.620
1.417.222
61.875
868.620
930.495
1.518.176
SPRZEDAŻ
Porównanie sprzedaży
2.141.789
100%
2.285.842
106,7%
100%
2.448.671
114,3%
107,1%
241
Aby osiągnąć sprzedaż (obroty) o przeszło 7% wyższe potrzebny jest przyrost KO i
zdolności wytwórczych. A więc skutki będą w wydatkach inwestycyjnych, zadłużeniu i
przyroście KO.
Pełny rachunek CBP wymaga uwzględnienie tych dodatkowych wydatków:
1. Powiększenie zdolności produkcyjnych
2. Amortyzacja od tych inwestycji
3. Przyrost kapitału obrotowego
4. Zaciągnięty kredyt długoterminowy
5. Spłata bieżącej raty kredytu
6. Wzrost kosztów stałych
170.000
14.500
90.000
50.000
15.000
31.380
Rachunek CBP przy dodatkowych założeniach
CASH FLOW
- Nowy kredyt długoterminowy
+ Zakupy majątku trwałego
+ Dywidendy
+ Spłata kredytów długoterminowych
Dotychczasowa: 33.000
Nowa: 15.000
+ Przyrost kapitału obrotowego
0
-50.000
170.000
20.000
48.000
= Cash flow operacyjne
- Amortyzacja
= Zysk netto
+Podatek dochodowy
278.000
-78.000
200.000
50.000
ZYSK BRUTTO
+ Koszty stałe
Dotychczasowe: 868.620
Dodatkowe: 31.380
= Marża brutto
+ Koszty zmienne
250.000
900.000
1.150.000
1.876.316
SPRZEDAŻ
3.026.316
90.000
242
USTALANIE PROGU WYPŁACALNOŚCI
Ustalanie progu wypłacalności przy następujących założeniach:
a) nie występują odroczone płatności; sprzedaż wyrobów gotowych lub usług odbywa się za
gotówkę, również zakup surowców, materiałów, paliw i energii dokonuje się za gotówkę,
b) zapasy surowców i materiałów nie występują, są relatywnie niewielkie lub są bardzo stabilne
w stosunku do zużycia w rezultacie wielkość zakupionych materiałów i wielkość ich zużycia
w każdym okresie jest taka sama lub bardzo zbliżona,
c) po wyłączeniu amortyzacji uzyskuje się kategorię kosztów równoważną z wielkością
wydatków gotówkowych poniesionych w danym okresie czyli tzw. koszty gotówkowe,
d) przedsiębiorstwo nie płaci podatku dochodowego
Próg wypłacalności można ustalić według wzoru:
KS – Am + W
CBP i = -----------------c – kzj
CBPw = CBPi * c
KS – Am + W
CBPw = -------------------1 - KZ/S
243
Przykład 1
Ustalić próg wypłacalności na podstawie poniższych danych:
- aktualna wielkość produkcji
2000 szt.
- cena wyrobu
12 zł
- koszty stałe
7000 zł, w tym amortyzacja 1500 zł
- jednostkowe koszty zmienne 6.5 zł/szt.
- wypłata dywidendy 1000 zł
244
Przykład 1.1
Ustalić próg wypłacalności na podstawie danych z przykładu 1. Dodatkową
pozycją wydatków są inwestycje w kwocie 5000 zł
245
PRÓG WYPŁACALNOŚCI
z podatkiem dochodowym (gdy W>Am)
KS + (W – Am) / (1- T)
CBPi = -----------------------------c - kz
KS + (W – Am) / (1- T)
CBPw = -----------------------------1- KZ/S
KS * (1- T) – Am + W
CBPw = ------------------------------(1- KZ/S) (1- T)
246
Zapotrzebowanie na kapitały zewnętrzne
247
ZAPOTRZEBOWANIE NA ZEWNĘTRZNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
metodą bilansową
• Ogólna formuła określania zewnętrznych potrzeb finansowych firmy (PFz)
PFo = Apl - Ppl
• Przewidywany poziom aktywów (Apl)
Apl = Abpl + Atpl
• Przewidywany poziom pasywów (Ppl)
Ppl = Kw + Zz + Zbpl
248
Zadanie 1
Sporządzić długookresowy (5 letni) plan zapotrzebowania na zewnętrzne źródła finansowania opierając się
na następujących założeniach:
• sprzedaż w roku bieżącym osiągnie 10 mln. zł,
a w kolejnych wyniesie: 10,6 mln. zł, 11,4 mln. zł, 12,4 mln. zł, 13,6 mln. zł i 15 mln. zł,
• rentowność netto sprzedaży wynosi 10% i pozostanie na tym poziomie,
• zakłada się utrzymanie 50% dywidendy dla udziałowców,
• wskaźnik obrotu aktywami jest stabilny i wynosi 0,8 x,
• wskaźnik zadłużenia powinien pozostać na maksymalnym poziomie 30%.
• kapitał własny w roku bieżącym 8,75 mln zł
249
Wyszczególnienie
Rok Rok 1 Rok 2 Rok 3 Rok 4 Rok 5
bieżący
Sprzedaż
10
Zysk netto
1,0
Dywidenda
Aktywa
Kapitały własne
8,75
Maksymalna zadłużenie
Dostępne źródła finansowana
Zapotrzebowanie na kapitały zewnętrzne
(aktywa minus pasywa)
250
ZAPOTRZEBOWANIE NA ZEWNĘTRZNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
metodą bilansową przyrostową
Ogólna formuła określania poziomu globalnych potrzeb finansowych firmy (PFo)
PFo = DA - DZk
Przewidywany wzrost aktywów (DA)
Ab
DA = ---- * DS + I
S
Przewidywany wzrost (spadek) zobowiązań krótkoterminowych (DZk)
Zb
DZk = ---- * DS
S
Określanie potrzeb finansowych, które muszą być sfinansowane z źródeł
zewnętrznych (PFz)
PFz = PFo - [(EAT + Am) - D]
251
Przykład 1
Ustalić zapotrzebowanie firmy na zewnętrzne źródła finansowania w następnym roku działalności
Bilans w okresie sprawozdawczym:
Aktywa
Gotówka
Należności
Zapasy
Kwota
Pasywa
Kwota
Zobowiązania z tytułu dostaw
Pozostałe zobow. kr-terminowe
Majątek obrotowy
Majątek trwały
500
2.000
4.000
------6.500
1.000
Zobowiązania kr-terminowe
Kredyty długoterminowe
Kapitał własny
2.000
500
-----2.500
500
4.500
Razem aktywa
7.500
Razem pasywa
7.500
Dodatkowe informacje:
- sprzedaż bieżąca 15.000
- przewidywany poziom sprzedaży 18.750
- przewidywany zysk netto 450
- przewidywana dywidenda 250
- planowane inwestycje 300
- planowana spłata kredytów długoterminowych
- planowana amortyzacja 300
500
252
Przykład 2
Dane z przykładu 1. Ustalić zapotrzebowanie na zewnętrzne źródła finansowania w okresie trzech lat,
przyjmując, że rok pierwszy został już określony w przykładzie 1.
Dodatkowe informacje dotyczące roku 2 i 3:
- wzrost sprzedaży w roku 2: 10%, w roku 3: 5%,
- przewidywany zysk netto w roku 2: 5% wartości sprzedaży, w roku 3: 7,5% wartości sprzedaży,
- stopa dywidendy w roku 2: 50% zysku netto, w roku 3: 50% zysku netto,
- amortyzacja w roku 2: 330, w roku 3: 300.
253
Przykład 3
Ustalić zapotrzebowanie firmy na zewnętrzne źródła finansowania w następnym roku działalności.
Bilans w okresie sprawozdawczym:
Aktywa
Gotówka
Należności
Zapasy
Kwota
Pasywa
Kwota
Zobowiązania z tytułu dostaw
Pozostałe zobow. kr-terminowe
Majątek obrotowy
Majątek trwały
200
1.500
2.000
------3.700
2.000
Zobowiązania kr-terminowe
Kredyty długoterminowe
Kapitał własny
1.500
500
-----2.000
1.200
2.500
Razem aktywa
5.700
Razem pasywa
5.700
Dodatkowe informacje:
- przewidywany wzrost sprzedaży 13.3%
- przewidywany zysk netto 800
- roczna amortyzacja 200
- przewidywana dywidenda 200
- planowane inwestycje 800
- planowana spłata kredytów długoterminowych 600
254
Przykład 4
Dane w przykładzie 3. Ustalić zapotrzebowanie na zewnętrzne źródła finansowania zakładając,
że w przyszłym roku firma zmniejszy poziom aktywów obrotowych o 10%. Jednocześnie trwają
negocjacje z bankiem o odroczenie płatności z tytułu zaciągniętych kredytów, które pozwalają
przyjąć, że należna rata spłaty kredytu nie będzie egzekwowana w tym okresie.
255
A – P = K – K x r (1-T)
A – P = K – K x ekK
A – P = K (1 – ekK )
K = (A – P) / (1 – ekK ) = (A – P) / (1 – r+rT)
gdzie:
K - wysokość potrzebnego kapitału obcego
A - poziom aktywów
P - poziom pasywów
ekK - efektywny koszt kapitału obcego
T - stopa podatku dochodowego
r – nominalna stopa oprocentowania kapitału obcego
256
Zadanie 7
Firma X rozważa 3 alternatywne strategie finansowania:
Strategia l: finansowanie wyłącznie kredytem krótkoterminowym (obrotowym) o koszcie 6%
Strategia 2: finansowanie wyłącznie kredytem długoterminowym o koszcie 12%
Strategia 3: finansowanie w formie dodatkowego kapitału właściciela.
Ustal niezbędną wielkość finansowania obcego, wypełnij poniższy bilans oraz rachunek zysków i strat dla
każdej strategii (stopa podatku dochodowego - 20%)
BILANS
Gotówka
Należności
Zapasy
Aktywa trwałe
Aktywa
Zobowiązania wobec dostawców
Kredyt (6%)
Kredyt (12%)
Kapitał własny
Zysk roku bieżącego
Pasywa
Kwota
50
100
250
500
900
300
0
0
450
64
814
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
Sprzedaż
Koszt własny sprzedaży
Zysk na sprzedaży
Koszty operacyjne
Koszt odsetek
Zysk brutto
Podatek dochodowy
Zysk netto
Kwota
600
480
120
40
0
80
16
64
257
BILANS
Gotówka
Należności
Zapasy
Aktywa trwałe
Aktywa
Zobowiązania wobec dostawców
Kredyt (6%)
Kredyt (12%)
Kapitał własny
Zysk roku bieżącego
Pasywa
STRATEGIA 1 STRATEGIA 2 STRATEGIA 3
50
50
50
100
100
100
250
250
250
500
500
500
900
900
900
300
300
300
450
450
450
900
900
900
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT STRATEGIA 1 STRATEGIA 2 STRATEGIA 3
Sprzedaż
600
600
600
Koszt własny sprzedaży
480
480
480
Zysk na sprzedaży
120
120
120
Koszty operacyjne
40
40
40
Koszt odsetek
Zysk brutto
Podatek dochodowy
Zysk netto
258
Przykład 5
Ustalić zapotrzebowanie firmy na zewnętrzne źródła finansowania w następnym roku działalności.
Bilans w okresie sprawozdawczym:
Aktywa
Gotówka
Należności
Zapasy
Kwota
Pasywa
Kwota
Zobowiązania z tytułu dostaw
Pozostałe zobow. kr-terminowe
Majątek obrotowy
Majątek trwały
200
1.500
2.000
------3.700
2.000
Zobowiązania kr-terminowe
Kredyty długoterminowe
Kapitał własny
1.500
500
-----2.000
1.200
2.500
Razem aktywa
5.700
Razem pasywa
5.700
Informacje dodatkowe:
- odsetki przypadające do spłaty w okresie planowym 200
- planowany zysk operacyjny 550
- amortyzacja 200
- sprzedaż w okresie sprawozdawczym 6.000
- przewidywany wzrost wartości sprzedaży 800
- planowana spłata zobowiązań długoterminowych 600
- stawka podatku dochodowego 20%
259
Zadanie 1
Ustalić minimalny poziom efektywności operacyjnej majątku, który spełniłby oczekiwania finansowe kapitałoi kredytodawców. Stawka podatku dochodowego wynosi 20%
Źródła finansowania
Udział w %
Koszt pozyskania w %
Kapitał akcyjny
Kapitał uprzywilejowany
Kredyt bankowy
Zobowiązania handlowe
54
9
27
10
15
11
10 (b/T)
0
Razem
100
X
260
Zadanie 3
Jaka powinna być struktura kapitału, jeśli efektywność operacyjna majątku (EBIT/Aktywa)
wynosi 17,0%. Koszt kapitału własnego został oszacowany na poziomie 16,0%, zaś
oprocentowanie kredytu wynosi 12,0% w stosunku rocznym. Stopa podatku dochodowego
wynosi 20%.
261
Zadanie 4
Efektywność operacyjna majątku (EBIT/Aktywa) wynosi 17,0%. Określić strukturę kapitału
wiedząc, że 10% aktywów stanowią zobowiązania handlowe. Koszt kapitału własnego wynosi
16,0%, a oprocentowanie kredytu bankowego 12,0% w stosunku rocznym. Stopa podatku
dochodowego wynosi 20%.
262
Zadanie 6
Ustalić przy jakiej strukturze kapitałowej możliwe jest osiągnięcie stopy zwrotu kapitału
własnego na poziomie 24% wiedząc, że:
- efektywność operacyjna aktywów (EBIT/aktywa) wynosi 15%
- stopa oprocentowania kredytu bankowego wynosi 12%
- stopa podatku dochodowego 20%
263
Rachunek przepływów
pieniężnych
Rachunek
całościowy
Rachunek
bezpośredni
Rachunek
pośredni
Rachunek wg rodzajów
działalności
Rachunek
bezpośredni
Rachunek
pośredni
264
ZESTAWIENIE PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (2)
(metoda pośrednia)
==================================================================
WYSZCZEGÓLNIENIE
KWOTA
==================================================================
1. Zysk netto
5300
2. Amortyzacja
2400
------------------------------------------------------------------------------------------------------------3. I NCF
7700
------------------------------------------------------------------------------------------------------------4. +/- Saldo należności
80
5. +/- Saldo zapasów
(-)25
6. +/- Saldo zobowiązań
(-)32
-----7. Razem zmiany w składnikach kapitału obrotowego
23
------------------------------------------------------------------------------------------------------------8. II NCF
7723
------------------------------------------------------------------------------------------------------------9. Spłata kredytów i pożyczek
3200
10.Udzielenie pożyczek
0
11.Wydatki inwestycyjne
5500
12.Wypłaty nagród z zysku
280
13.Inne wydatki gotówkowe
0
------14.Razem wydatki gotówkowe
8980
------------------------------------------------------------------------------------------------------------15.Zaciągnięcie kredytów i pożyczek
1500
16.Emisja obligacji i akcji
0
17.Inne wpływy gotówkowe
0
-----18.Razem wpływy z instrumentów finansowych
1500
==================================================================
19. III NCF Z CAŁEJ DZIAŁALNOŚCI (8-14+18)
243
==================================================================
20. GOTÓWKA NA POCZĄTEK OKRESU
300
------------------------------------------------------------------------------------------------------------21. GOTÓWKA NA KONIEC OKRESU
543
==================================================================
265
ZESTAWIENIE PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
(metoda bezpośrednia)
WYSZCZEGÓLNIENIE
1. Sprzedaż
2. Inne przychody
3. +/- Saldo należności
I. Łączne wpływy z działalności
4. Koszty własne (bez amortyzacji i kosztów finansowych)
5. Podatek dochodowy
6. +/- Saldo zapasów
7. +/- Saldo zobowiązań
II. Łączne wydatki z tytułu działalności
III. NCF Z TYTUŁU PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI (I-II)
8. Oprocentowanie pożyczek i kredytów
9. Spłata kredytów i pożyczek
IV. Łączne wydatki finansowe
V. NCF Z UWZGLĘDNIENIEM OBLIGATORYJNYCH
WYDATKÓW FINANSOWYCH (III-IV)
10. Wydatki inwestycyjne
11. Udzielone pożyczki
12. Wypłaty nagród z zysku
13. Wypłata dywidendy dla właścicieli
14. Inne wydatki
VI. Łączne wydatki dokonane przez właścicieli
15. Zaciągnięcie kredytów i pożyczek
16. Emisja akcji i obligacji
17. Inne wpływy z instrumentów finansowych
VII. Łączne wpływy z instrumentów finansowych
VIII. NADWYŻKA STRUMIENIA GOTÓWKOWEGO NETTO
18. GOTÓWKA NA POCZĄTEK OKRESU
19. GOTÓWKA NA KONIEC OKRESU
KWOTA
92 500
4 300
(-)3 600
--------93 200
68 200
9 300
5 800
6 700
-------90 000
3 200
2 400
5 400
------7 800
(-)4 600
9 400
0
0
0
0
------9 400
14 000
0
0
14 000
0
500
500
266
Zadanie 1
Na podstawie poniższych danych sporządzić plan przepływów pieniężnych:
- zysk operacyjny na prowadzonej działalności
- przewidywane nakłady inwestycyjne
- zadłużenie długoterminowe do spłaty w okresie planowanym
- odsetki od zadłużenia
- przewidywane dywidendy od posiadanych udziałów
- amortyzacja
- zakładany wzrost zapasów materiałowych
- przewidywane zwiększenie zapasów wyrobów gotowych
- zakładane zmniejszenie stanu należności
- przewidywany wzrost zobowiązań krótkoterminowych
- stan środków pieniężnych na początek okresu planowanego
1400
980
500
82
19
450
90
80
28
288
275
Przedsiębiorstwo płaci podatek dochodowy wg stawki 20% od uzyskanych dochodów.
267
ZADANIE 2
Na podstawie poniższych danych sporządzić plan przepływów pieniężnych
przedsiębiorstwa.
Bilans na koniec okresu sprawozdawczego
-----------------------------------------------------------------------------------------------AKTYWA
PASYWA
-----------------------------------------------------------------------------------------------Gotówka
500
Zobowiązania wobec dostawców
1500
Należności
2000
Pozostałe zobowiązania kr-termin. 1000
Zapasy
4000
---------Zobowiązania kr-terminowe
2500
Majątek obrotowy
6500
Zadłużenie dł-terminowe
500
Majątek trwały
1000
Kapitał własny
4500
---------Aktywa ogółem
7500
Pasywa ogółem
7500
-----------------------------------------------------------------------------------------------Dodatkowe informacje:
- sprzedaż w okresie sprawozdawczym 15000
- planowany poziom sprzedaży 18750
- planowany zysk netto 500
- amortyzacja 250
- planowane inwestycje 300
268
Zadanie 3
Na podstawie poniższych danych sporządzić plan przepływów pieniężnych
przedsiębiorstwa.
Bilans na koniec okresu sprawozdawczego
---------------------------------------------------------------------------------------------------AKTYWA
PASYWA
---------------------------------------------------------------------------------------------------Gotówka
200 Zobowiązania wobec dostawców
1200
Należności
1500 Pozostałe zobowiązania bieżące
300
Zapasy
2000
---------- Razem zobowiązania bieżące
1500
Aktywa bieżące
3700 Zadłużenie długoterminowe
1200
Aktywa trwałe
2000 Kapitał własny
3000
----------Aktywa ogółem
5700
Pasywa ogółem
5700
---------------------------------------------------------------------------------------------------Rachunek zysków w okresie sprawozdawczym
Sprzedaż
20000
Koszty zmienne
15000
Koszty stałe
2200
EBIT
2800
Odsetki
200
EBT
2600
Podatek
520
EAT
2080
Dodatkowe informacje:
- przewidywany wzrost sprzedaży 10%
- odsetki w okresie planowym 400
- roczna amortyzacja 200
- planowane inwestycje 1200
- spłata zobowiązań długoterminowych w okresie planowanym 1200
269
ZADANIE 4
Na podstawie poniższych danych sporządzić plan przepływów pieniężnych przedsiębiorstwa
Bilans na koniec okresu sprawozdawczego
--------------------------------------------------------------------------------------------------AKTYWA
PASYWA
--------------------------------------------------------------------------------------------------Gotówka
200 Zobowiązania wobec dostawców
700
Należności
2000 Pozostałe zobowiązania bieżace
500
Zapasy
2500
---------Razem zobowiązania bieżące
1200
Aktywa bieżące
4700 Zadłużenie dł-terminowe
1800
Aktywa stałe
3300 Kapitał własny
5000
----------Aktywa ogółem
8000
Pasywa ogółem
8000
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Dodatkowe informacje:
- sprzedaż w okresie sprawozdawczym 15000
- planowany poziom sprzedaży 16500
- przewidywany zysk netto 500
- amortyzacja 250
- planowane inwestycje 1200
- przewidywana wartość zakupu materiałów 9000
Przewiduje się ponadto, że w wyniku działań usprawniających gospodarkę zapasami wsk. obrotu
zapasów zwiększy się do 6.5, zaś poprawa dyscypliny finansowej spowoduje skrócenie okresu
spływu należności o 8 dni. Prawidłowy okres rozliczeń z tytułu dostaw materiałowych wynosi 30
dni
270
Ocena finansowa działań długookresowych
271
272
273
Zależność między przyszłą wartością a czasem
274
Zadanie 1
Jaka będzie wartość wkładu oszczędnościowego w wysokości 1000 zł po 5
latach oprocentowanych 10%rocznie.
Zadanie 2
Jaka będzie wartość wkładu oszczędnościowego 1000 zł po 5 latach
oprocentowanych wg zmiennej stopy procentowej: 9% przez 2 lata, 7% przez
kolejne 3 lata.
275
276
277
Zależność między obecną wartością a czasem
278
Zadanie 3
Jaką kwotę należy ulokować na rachunku terminowym aby po 4 latach uzyskać
4000 zł. Stopa oprocentowania wynosi 8% rocznie
Zadanie 4
Jaką kwotę należy ulokować na rachunku terminowym oprocentowanym wg
zmiennej stopy procentowej: 8% w pierwszym roku, 7% w drugim i 6% w
trzecim roku, aby uzyskać 10 000 zł po 3 latach
279
Zadanie 5
Po ilu latach nastąpi podwojenie kapitału, jeśli roczna stopa zwrotu z inwestycji
wynosi 15%
280
Zadanie 6
Ulokowana w banku na rachunku terminowym kwota 1000 zł podwoiła się po
10 latach. Ile wynosiło oprocentowanie lokaty bankowej?
281
282
Zadanie 21
Ustalić aktualną wartość spodziewanych przepływów gotówkowych w ciągu kolejnych 5 lat:
100, 100, 100, 120, 120. Dla 1 i 2 roku przyjąć stopę dyskontową w wysokości 5%, a dla pozostałych lat
- 6%.
283
Zadanie 22
Firma ma 2 oferty sprzedaży swojej nieruchomości. Pierwszy oferent chce zapłacić 500 tys. zł gotówką.
Drugi - 550 tys. płatne po 3 miesiącach. Która oferta jest korzystniejsza, jeśli:
a) stopa dyskontowa wynosi 3% miesięcznie,
b) istnieje możliwość natychmiastowego zainwestowania uzyskanej gotówki uzyskując 5%
stopę zwrotu w skali miesiąca.
Zadanie 23
Jak długo należy dokonywać wpłat po 1250 zł, aby uzyskać kwotę 10 000 zł, przy rocznym
oprocentowaniu depozytów 12%.
.
284
Zadanie 24
Bank A płaci 7% rocznie od depozytów stosując kapitalizację roczną. Bank B płaci 6% odsetek, ale
kapitalizacja następuje po każdym kwartale. Która oferta bankowa jest korzystniejsza dla
depozytariusza.
Zadanie 25
Uzyskano pożyczkę w banku hipotecznym w wysokości 85 000 zł . Roczne płatności zostały określone
w wysokości 8 274 zł przez 30 lat. Jaką stopę procentową naliczył bank hipoteczny.
285
286
Finansowa ocena inwestycji rzeczowych
287
PROSTE METODY OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH (1)
1. Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych - PB
NINV
PB = ----------Zn + Am
lub
NINV
PB = ------NCFa
gdzie: NINV - nakłady inwestycyjne
Zn - zysk netto
Am - roczna amortyzacja
NCFa- roczne przepływy gotówki
* gdy zyski są zróżnicowane w poszczególnych latach działalności
Okres
1
2
3
4
5
6
7
8
"kwoty odzyskane"
0.9
2.0
2.3
3.5
3.5
3.7
saldo roku
(-) 10.0 mln
(-) 10.0 "
(-) 9.1 "
(-) 7.1 "
(-) 4.8 "
(-) 1.3 "
(+) 2.2 "
(+) 5.9 "
288
2. Prosta stopa zwrotu
Zn + 0
RI = --------- x 100
I
Zn
RE = -------- x 100
Kw
gdzie:
RI – prosta stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych
RE – prosta stopa zwrotu kapitałów własnych
Zn – zysk netto (po opodatkowaniu)
I – całkowite nakłady inwestycyjne
Kw – kapitały wniesione przez inwestorów (kapitały własne)
0 – odsetki od kapitałów obcych finansujących inwestycję
stopa dochodu z wartości księgowej:
Zn
RD = ------Ik
gdzie
RD – stopa dochodu z wartości księgowej inwestycji
Zn – średnioroczny zysk netto
Ik – średnia roczna wartość księgowa inwestycji
289
290
Przewidywana wartość NCF po zdyskontowaniu w poszczególnych
latach funkcjonowania przewsięwzięcia inwestycyjnego
100
80
60
40
NCF
20
0
-20
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
-40
-60
-80
-100
-120
lata
291
METODY DYSKONTOWE OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH
 Wartość zaktualizowana netto – NPV
NPV 
n
NCF
 (1  r )
t 1
 NINV
t
lub
NPV 
n
1
 NCF * (1  r )
t 1
t
 NINV
 Wewnętrzna stopa zwrotu – IRR
IRR = r gdy
n
NCF
 (1  r )
t 1
t
 NINV  0
t
 NINV
lub
n
NCF
 (1  r )
t 1
 Wskaźnik wartości zaktualizowanej netto – NPVR
NPVR 
NPV
PVI
 Wskaźnik opłacalności – PI
n
PI 
NCF
 (1  r )
t 1
t
NINV
292
NPV
r
Rysunek 2. Zależności między stopą dyskontową a NPV
293
NPV
IRR
10 %
20 %
miara bezpieczeństwa
finansowego
25 %
r
projekt nieopłacalny
Rysunek 3 Wewnętrzna stopa zwrotu
294
NPV
A
B
10 %
r
Rysunek 4 Alternatywne projekty inwestycyjne
295
296
Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu - MIRR
0
-1000
1
2
300
500
3
400
4
5
300
100
330
484
666
439
TV = 2019
1000
MIRR = 15,09%
297
Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu - MIRR

NCF * (1 + r)(n-i)
NINV = ------------------------(1 + MIRR)n
lub
TV
NINV = ----------------(1 + MIRR)n
298
Przykład 1
Początkowy wydatek inwestycyjny wynosi 50.000 zł. Okres eksploatacji projektu
inwestycyjnego wynosi 5 lat. Przewidywane zyski i nadwyżki gotówkowe w kolejnych latach
przedstawia poniższa tabela (dane w tys. zł.).
Wyszczególnienie
Przychody
Koszty
Zysk brutto
Podatek dochodowy (20%)
Zysk netto
Amortyzacja
CF
1
35,0
28,7
6,3
1,3
5,0
10,0
15,0
2
35,0
28,7
6,3
1,3
5,0
10,0
15,0
3
35,0
28,7
6,3
1,3
5,0
10,0
15,0
4
35,0
28,7
6,3
1,3
5,0
10,0
15,0
5
35,0
28,7
6,3
1,3
5,0
10,0
15,0
299
Przykład 1.2
Dane jak w przykładzie 1. Obliczyć prosty i zdyskontowany okres zwrotu.
300
OKRES
0
1
2
3
4
5
6
7
8
PB
NPV
NPVR
PI
IRR
Projekt A
-17 240
15 000
16 000
17 000
12 000
12 400
12 400
-12 400
-12 000
3,04
-8
19,99%
Projekt B
-12 290
-28 730
13 890
15 270
15 270
15 270
16 000
12 000
Projekt C
-34 790
5 530
7 290
12 120
15 260
17 950
19 000
4,22
4 459
0,12
1,12
24,34%
4,35
2 831
0,08
1,08
22,58%
Projekt D
-14 240
-31 000
10 280
15 420
18 580
18 580
19 000
14 000
8 000
5,95
4 547
0,11
1,11
23,56%
Projekt E
-12 000
-5 000
-2 000
7 000
7 500
9 000
12 000
16 000
5,50
2 213
0,13
1,13
23,11%
301
302
303
Zadanie 3
Przedsiębiorstwo chce wymienić zamortyzowane maszyny na nowe. Koszty zakupu i instalacji
nowych maszyn wynoszą 5.400 tys. zł. Nowe maszyny byłyby eksploatowane przez 6 lat.
Wartość rynkowa „starych” maszyn wynosi 1.400 tys. zł. Dokonać oceny finansowej
projektowanego przedsięwzięcia zakładając, że dochody (zyski) bez uwzględnienia amortyzacji i
opodatkowania będą wynosiły:
- przy eksploatacji „starych” maszyn:
w latach 1 - 3: 800 tys. zł.
w latach 4 - 6: 500 tys. zł
- przy eksploatacji nowych maszyn:
1.500 tys. zł w każdym roku
Podatek dochodowy jest naliczany według stawki 20%
Wykonać obliczenia przyjmując 10% stopę dyskontową.
Dopuszczalny okres zwrotu wynosi 4 lata.
304