Analiza ekonomiczna przeds. 30g. WZ

Analiza ekonomiczna
cz. II
Analiza wielkości i jakości produkcji
2
Mierniki produkcji:
• ilościowe:
- naturalne
- umowne
• wartościowe:
- brutto
- netto
3
Zadanie 1
Na podstawie poniższych danych:
a) ustalić wielkość produkcji w różnych miernikach,
b) ustalić dynamikę produkcji w różnych miernikach
c) ocenić wyniki produkcyjne przedsiębiorstwa
Wyszczególnienie
Wartość wytworzonych wyrobów gotowych
Wartość zrealizowanych usług
2001
2002
580 000
30 000
560 000
15 000
Stan remanentów produkcji niezakończonej
- na początek okresu
- na koniec okresu
Stan zapasów wyrobów gotowych
- na początek okresu
- na koniec okresu
90 000
115 000
115 000
110 000
150 000
100 000
100 000
80 000
Koszty materiałów bezpośrednich
Koszty materialne produkcji
300 000
380 000
290 000
350 000
4
Zadanie 2
Na podstawie poniższych danych:
a) ustalić wielkość produkcji w różnych miernikach,
b) ustalić dynamikę produkcji w różnych miernikach
c) ocenić wyniki produkcyjne przedsiębiorstwa
Wyszczególnienie
Wartość sprzedanych wyrobów gotowych
Wartość zrealizowanych usług
Stan remanentów produkcji niezakończonej
- na początek okresu
- na koniec okresu
Stan zapasów wyrobów gotowych
- na początek okresu
- na koniec okresu
Koszty materiałów bezpośrednich
Koszty materialne produkcji
2002
2003
880 000
75 000
900 000
55 000
190 000
155 000
155 000
170 000
150 000
100 000
100 000
80 000
400 000
520 000
420 000
550 000
5
Zadanie 3
Na podstawie poniższych danych:
a) ustalić wielkość produkcji w różnych miernikach,
b) ustalić dynamikę produkcji w różnych miernikach
c) ocenić wyniki produkcyjne przedsiębiorstwa
Wyszczególnienie
Plan
Wykonanie
750 000
150 000
724 000
115 000
20 000
-15 000
Zmiana stanu zapasów wyrobów gotowych
(stan końcowy – stan początkowy)
-55 000
40 000
Koszty materiałów bezpośrednich
Koszty materialne produkcji
440 000
620 000
426 000
605 000
Wartość wytworzonych wyrobów gotowych
Wartość zrealizowanych usług
Zmiana stanu produkcji niezakończonej
(stan końcowy – stan początkowy)
6
Zadanie 3
Ustalić wpływ zmiany wielkości produkcji i cen na zmianę wartości produkcji
plan
wykonanie
-----------------------------------------------------------------------------------------------------Wielkość produkcji w szt.
2 500
2 875
cena zbytu wyrobu w zł
80
84,5
------------------------------------------------------------------------------------------------------
7
Zadanie 4
Dokonać rozliczenia wpływu czynników na zmianę wartości produkcji
Wyroby
Plan
Wykonanie
ilość
cena
wartość
w tys. zł
ilość
cena
wartość
w zł
A
B
C
200
200
100
410
990
388
82 000
198 000
38 800
194
218
116
434
983
391
84 196
214 294
45 356
Razem
500
x
318 800
528
x
343 846
8
Zadanie 2
Na podstawie danych w tabeli:
a) obliczyć ilościowy wskaźnik średniej gatunkowości w obu okresach
b) obliczyć wartościowy wskaźnik średniej gatunkowości w obu okresach
c) ustalić wpływ zmian gatunkowości na przychody ze sprzedaży
Wyszczególnienie
Wielkość sprzedaży
Cena
2008
2009
----------------------------------------------------------------------------------------Wyroby gotowe w gat.I
10 000
10 500
52
Wyroby gotowe w gat.II
2 000
3 000
45
Wyroby gotowe w gat.III
2 500
1 000
40
------------------------------------------------------------------------------------------
Analiza czynników wytwórczych
Analiza zużycia materiałów
10
Analiza poziomu zużycia materiałów
WSKAŹNIKI MATERIAŁOCHŁONNOŚCI PRODUKCJI
• wsk. wartościowy
koszty materiałowe
------------------------wartość produkcji
• wsk. ilościowo-wartościowy
ciężar wyrobu
-----------------cena
jednostkowa norma zużycia materiałów
-------------------------------------------------cena
• wsk. ilościowy
wsk. wykorzystania materiałów
ilość materiału w wyrobie
-------------------------------------------------jednostkowa norma zużycia materiałów
wsk. strat materiałowych
wielkość strat materiałowych
--------------------------------------------------jednostkowa norma zużycia materiałów
• wsk. uwzględniający parametry użytkowe wyrobu
ciężar wyrobu
------------------------parametr użytkowy
11
ODCHYLENIA WZGLĘDNE KOSZTÓW MATERIAŁÓW BEZPOŚREDNICH
 Kwota bezwzględnej obniżki (zwyżki) kosztów materiałowych - Kmb
Kmb  Km2  Km1 )
 Kwota względnej obniżki (zwyżki) kosztów materiałowych - m





Km  Km2  ( Km1  ' P)
Km  Km1  (' Km  ' P)
 Km2 Km1 
  P2
Km  

P1 
 P2
 Wsk. względnej obniżki (zwyżki) kosztów materiałowych – ' K
' Km 
Km
100
Km2  Km
12
WSKAŹNIKI OCENY KOSZTÓW MATERIAŁOWYCH
• wsk. poziomu całkowitych kosztów materiałowych
całkowite koszty materiałowe
------------------------------------koszty ogółem
• wsk. poziomu kosztów materiałów bezpośrednich
koszty bezpośrednie materiałowe
----------------------------------------koszty ogółem
• wsk. poziomu kosztów materiałów pośrednich
koszty pośrednie materiałowe
------------------------------------koszty ogółem
• wsk. poziomu kosztów i strat utrzymywania zapasów
koszty i straty utrzymywania zapasów
-----------------------------------------------koszty ogółem
13
Zadanie 1
Na podstawie poniższych danych obliczyć wskaźniki charakteryzujące materiałochłonność produkcji oraz
dokonać oceny zmian w tym zakresie wskutek przeprowadzonej modernizacji wyrobu
przed
modernizacją
cena wyrobu gotowego
jednostkowy koszt produkcji
koszty zużycia materiałów przypadające na 1 wyrób
w tym:
- materiałów podstawowych
- materiałów pomocniczych
ciężar wyrobu w gramach
jednostkowa norma zużycia materiałów (g)
podstawowy parametr użytkowy
- moc w W (w watach)
po
modernizacji
500
412
343
650
523
458
245
98
1 110
1 530
365
92
1 240
1 600
100
120
14
Zadanie 2.1
Na podstawie poniższych danych dokonać oceny zmian w poziomie zużycia materiałów w przedsiębiorstwie
(dane w tys. zł):
Wyszczególnienie
2007
2008
Wartość produkcji sprzedanej
Koszty produkcji sprzedanej
Koszty zużycia materiałów, w tym:
- koszty zużycia materiałów bezpośrednich
- koszty zużycia materiałów pośrednich
4320
3370
2292
1720
572
5486
4145
2865
2166
699
15
Analiza wpływu czynników na wielkość zużycia materiałów
Odchylenie
ilości zużytych
materiałów
Odchylenie
ilości produkcji
Odchylenie w
jednostkowym
zużyciu materiałów
Odchylenie
kosztów
materiałów
Odchylenie
wielkości produkcji
Odchylenie
materiałochłonności
produkcji
Odchylenie
kosztów
materiałów bezp.
Odchylenie jedn.
kosztów
materiałów bezp.
Odchylenie jedn.
zużycia
materiałów
Odchylenie
wielkości
produkcji
Odchylenie
cen
materiałów
17
Odchylenie
całkowitych kosztów
materiałów
Odchylenie
wielkości
produkcji
Odchylenie
jednostkowego
zużycia materiałów
Odchylenie
cen materiałów
18
• ustalanie wpływu dwóch czynników na koszty materiałowe
Kbn  (n2  n1 )  c1
Kbc  n2  (c2  c1 )
• ustalanie wpływu trzech czynników na koszty materiałowe
Kbq  (q2  q1 )  n1  c1
Kbn  q2  (n2  n1 )  c1
Kbc  q2  n2  (c2  c1 )
19
Zadanie 2.2
Na podstawie poniższych danych dokonać rozliczenia wpływu czynników na koszty zużycia materiałów w
przedsiębiorstwie (dane w tys. zł):
Wyszczególnienie
2007
2008
Wartość produkcji sprzedanej
Koszty produkcji sprzedanej
Koszty zużycia materiałów, w tym:
- koszty zużycia materiałów bezpośrednich
- koszty zużycia materiałów pośrednich
4320
3370
2292
1720
572
5486
4145
2865
2166
699
20
Zadanie 3
Na podstawie poniższych danych dokonać oceny efektywności zużywanych materiałów
Wyszczególnienie
2007
2008
Wartość produkcji wytworzonej (w tys. zł)
Koszty materiałowe ogółem (w tys. zł)
8 000
4 600
9 500
5 390
21
Zadanie 4
Na podstawie danych obliczyć:
a) materiałochłonność produkcji,
b) określić wpływ zmiany materiałochłonności na zwiększenie kosztów materiałowych
Wyszczególnienie
Wielkość produkcji (w szt.)
Koszty zużytych materiałów (tys. zł)
Okres I
320
2 390
Okres II
368
2 520
22
Zadanie 6
Plan produkcji w styczniu wynosił 4.000 szt. wyrobów. Obliczyć obniżkę kosztów materiałowych i wielkość
dodatkowej produkcji możliwą do wykonania dzięki zmniejszeniu jednostkowego zużycia materiałów.
Materiał
Blacha w kg
Pręty w kg
Rury w mb
Śruby w kg
Jednostkowa wielkość zużycia
materiałów
Plan
wykonanie
20,0
6,0
1,2
1,2
18,0
5,8
1,0
1,1
Jednostkowa
cena
materiału
50
70
150
25
23
Zadanie 2.3
Na podstawie poniższych danych ustalić wpływ gospodarki materiałami na wynik finansowy przedsiębiorstwa
(dane w tys. zł):
Wyszczególnienie
2007
2008
Wartość produkcji sprzedanej
Koszty produkcji sprzedanej
Koszty zużycia materiałów, w tym:
- koszty zużycia materiałów bezpośrednich
- koszty zużycia materiałów pośrednich
4320
3370
2292
1720
572
5486
4145
2865
2166
699
24
Analiza czynników wytwórczych
Analiza efektywności pracy
25
Analiza efektywności czynnika ludzkiego
Wskaźniki wydajności pracy
wartość produkcji sprzedanej
------------------------------------ogół zatrudnionych
wartość produkcji wg kosztów przerobu
--------------------------------------------------ogół zatrudnionych
liczba wykonanych wyrobów
-------------------------------------ogół zatrudnionych
produkcja wytworzona
-------------------------------------------------liczba przepracowanych roboczo-godzin
produkcja wytworzona
---------------------------------------------------------------------------liczba zatrudnionych robotników bezpośrednio produkcyjnych
26
Inne wskaźniki pomiaru efektywności pracy
* wsk. pracochłonności
nakłady pracy
-----------------produkcja
* wsk. wykonania normy ilościowej
ilość wykonana
-------------------ilość zadana
* wsk. wykonania normy czasowej
czas zadany
----------------------------------czas rzeczywisty wykonania
27
Zadanie 1
Na podstawie danych:
a) ustalić wydajność pracy w różnych miernikach,
b) przeprowadzić analizę uzyskanych wyników.
Wyszczególnienie
Zatrudnienie ogółem,
w tym zatrudnienie robotników
Przepracowane roboczo-godziny
Produkcja sprzedana (w tys. zł)
Produkcja wg kosztów przerobu (w tys. zł)
Produkcja (w szt.)
Kwiecień
Maj
500
400
80 000
48 000
30 000
16 000
540
410
84 000
57 960
21 840
16 464
28
Zadanie 2
Na podstawie danych:
a) ustalić wydajność pracy na poszczególnych wydziałach produkcyjnych,
b) przeprowadzić analizę wykorzystując wskaźnik średniej wydajności pracy i ogólny wskaźnik wydajności
pracy
Wartość produkcji (w zł)
Wydział
Zatrudnienie
I okres
II okres
I okres
II okres
I
II
III
IV
200 000
160 000
210 000
240 000
360 000
190 000
157 500
120 000
20
20
30
40
40
25
25
20
Razem
810 000
827 500
110
110
29
Zadanie 3
Na podstawie danych:
a) ustalić wydajność pracy na poszczególnych wydziałach produkcyjnych,
b) przeprowadzić analizę wykorzystując wskaźnik średniej wydajności pracy i ogólny wskaźnik wydajności
pracy
Wydział
Wartość produkcji
(w zł)
Przepracowany czas pracy
(w dniach)
I okres
II okres
I okres
II okres
A
B
C
D
50 000
30 000
27 000
56 000
61 500
31 500
36 000
33 000
250
200
150
350
300
200
200
200
Razem
163 000
162 000
950
900
30
Zadanie 4
Obliczyć dynamikę wydajności pracy mając dane:
- wzrost zatrudnienia ogółem o 10%
- wzrost zatrudnienia robotników o 5%
- dynamika produkcji 115%
31
Zadanie 5
Na podstawie danych obliczyć:
a) wydajność pracy pracowników grupy przemysłowej, wydajność pracy robotników,
b) ustalić wpływ wzrostu wydajności pracy zatrudnionych i wielkości zatrudnienia na zmianę wielkości produkcji,
c) ustalić wpływ wzrostu wydajności pracy robotników i zmian ich udziału w strukturze zatrudnienia na
wydajność pracy pracowników grupy przemysłowej
Wyszczególnienie
Wartość produkcji (w tys. zł)
Ogół zatrudnionych pracowników
Liczba zatrudnionych robotników
Okres I
Okres II
3 500
500
350
4 200
500
400
32
33
Analiza wykorzystania czasu pracy
Wskaźniki wykorzystania czasu pracy
* wsk. wykorzystania nominalnego czasu pracy
liczba godz. przepracowanych
------------------------------------czas nominalny
* wsk. efektywnego czasu pracy
czas efektywnie przepracowany
--------------------------------------czas nominalny
* wsk. przestojów produkcyjnych
czas przestojów produkcyjnych
--------------------------------------czas nominalny
* wsk. strat czasu pracy
czas strat produkcyjnych
------------------------------czas nominalny
* wsk. zmianowości
przec. liczba robotników na wszystkich zmianach
------------------------------------------------------------przec. liczba pracujących na największej zmianie
34
Zadanie 6
Na podstawie poniższych danych ocenić wykorzystanie czasu pracy oraz ustalić wpływ strat czasu pracy na
wielkość produkcji
1. Liczba zatrudnionych robotników
120 os.
2. Wielkość produkcji
96 mln zł
3. Nominalny fundusz czasu pracy
256.320 godz.
4. Godziny nadliczbowe
5.000 godz.
5. Przestoje i prace nieprodukcyjne
- przestoje nieprodukcyjne
4.700 godz.
- produkcja braków
8.540 godz.
6. Nieobecności w pracy
- uzasadnione
13.500 godz.
- nieuzasadnione
4.580 godz.
7. Czas urlopów wypoczynkowych
50.000 godz.
35
Zadanie 7
Na podstawie poniższych danych dokonać analizy wykorzystania czasu pracy w ciągu miesiąca oraz wpływ na
koszty przedsiębiorstwa.
Wyszczególnienie
Plan
Wykonanie
Wielkość zatrudnionych robotników (os.)
Czas nominalny 1 robotnika (godz.)
Nieobecności z powodu choroby (godz.)
Inne nieobecności usprawiedliwione (godz.)
Nieobecności nieusprawiedliwione (godz.)
Urlopy (godz.)
Miesięczne koszty ogólne (tys. zł)
Miesięczne płace z narzutami (tys. zł)
Wielkość produkcji (szt.)
200
176
2.000
1.000
420
2.400
800
4.000
210
176
3.150
1.654
1.224
420
2.455
832
4.282
36
Analiza czynnikowa w zakresie czynnika pracy
Odchylenie
wielkości
produkcji
Odchylenie
wielkości
zatrudnienia
Odchylenie
wydajności pracy
na 1 zatrudnionego
Odchylenie
czasu pracy
na 1 zatrudnionego
Odchylenie
wydajności pracy
na 1 godzinę
37
Odchylenie
całkowitych kosztów
płac bezpośrednich
Odchylenie
wielkości
produkcji
Odchylenie od
normy
pracy
Odchylenie
stawek
wynagrodzenia
38
Odchylenie
kosztów
robocizny bezp.
Odchylenie
wielkości
produkcji
Odchylenie jedn.
kosztów
robocizny bezp.
Odchylenie jedn.
nakładów
pracy
Odchylenie
stawek
wynagrodzeń
39
Zadanie 8
Na podstawie poniższych danych ustalić udział wzrostu wydajności pracy i zatrudnienia we wzroście produkcji.
Zakład
Wielkość produkcji
Zatrudnienie ogółem
I okres
I okres
II okres
II okres
I
II
III
1 100 000
280 000
95 000
1 350 000
365 000
115 000
405
123
25
430
130
30
Razem
1 475 000
1 830 000
553
590
40
Zadanie 9
Na podstawie poniższych danych obliczyć, w jakim stopniu wzrost produkcji został osiągnięty
dzięki wzrostowi wydajności pracy.
- wzrost zatrudnienia o 2%
- wzrost produkcji o 15%
41
Analiza płac
Wskaźniki oceny gospodarki płacowej
* wsk. wyprzedzenia średniej płacy przez wzrost wydajności pracy
dynamika wzrostu wydajności pracy
--------------------------------------------dynamika wzrostu średniej płacy
* wsk. opłacenia wzrostu wydajności pracy wzrostem średniej płacy
tempo wzrostu średniej płacy
----------------------------------------tempo wzrostu wydajności pracy
Odchylenie
kosztów
płac
Odchylenie
wielkości
zatrudnienia
Odchylenie
średniej
płacy
Zadanie 7.2
Na podstawie poniższych danych ustalić wpływ czynników na zmianę kwoty wynagrodzeń przedsiębiorstwa.
Wyszczególnienie
Plan
Wykonanie
Wielkość zatrudnionych robotników (os.)
Czas nominalny 1 robotnika (godz.)
Nieobecności z powodu choroby (godz.)
Inne nieobecności usprawiedliwione (godz.)
Nieobecności nieusprawiedliwione (godz.)
Urlopy (godz.)
Miesięczne płace z narzutami (tys. zł)
Wielkość produkcji (szt.)
200
176
2.000
1.000
420
800
4.000
210
176
3.150
1.654
1.224
420
832
4.282
44
Zadanie 10
Na podstawie poniższych danych obliczyć, w jakim stopniu wzrost sumy wynagrodzeń został
osiągnięty dzięki wzrostowi średniej płacy
- wzrost zatrudnienia o 2%
- wzrost sumy wynagrodzeń o 13%
45
Analiza kompleksowa czynnika ludzkiego
Zadanie 11
Na podstawie danych w tabeli dokonać oceny gospodarki czynnikiem ludzkim
Wyszczególnienie
Produkcja towarowa (tys. zł)
Produkcja sprzedana (tys. zł)
Ogół wypłaconych wynagrodzeń (tys. zł)
Ogół zatrudnionych pracowników
w tym robotnicy
Liczba przepracowanych rob-godz. przez 1 robotnika
I kw.
II kw.
15 140
14 250
2 126
189
162
632
17 254
18 300
2 353
191
169
644
46
Zadanie 13
Na podstawie poniższych danych ustalić wpływ wzrostu wydajności pracy na wzrost produkcji, koszty i
rentowność.
Wyszczególnienie
Wartość sprzedanej produkcji (w tys. zł)
Zatrudnienie ogółem
Koszty ogólne (w tys. zł)
Zysk (w tys. zł)
Okres
poprzedni
Okres
badany
Wskaźnik
dynamiki
(w %)
400
120
80
80
480
126
88
104
120
105
110
130
47
Analiza struktury zatrudnienia
Zadanie 14
Na podstawie poniższych danych dokonać oceny struktury zatrudnienia w poszczególnych zakładach
przedsiębiorstwa wielozakładowego
Grupa pracownicza
Robotnicy
Pracownicy inżynieryjno-techniczni
Pracownicy administracyjno-biurowi
Pracownicy obsługi
Uczniowie
Zakład Nr 1
Zakład Nr 2
Zakład Nr 3
470
52
64
12
-
600
83
122
17
30
520
47
61
20
12
48
Zadanie 15
Na podstawie poniższych danych dokonać oceny struktury zatrudnienia. Przy obliczeniach uwzględnić istnienie
zatrudnienia utajonego.
Grupy zatrudnionych
I kw.
II kw.
Robotnicy
Pracownicy inżynieryjno-techniczni
Pracownicy administracyjno-biurowi
Pracownicy obsługi
Straż przemysłowa
500
30
30
20
16
540
35
27
15
13
Razem
596
630
I kw.
Liczba przepracowanych godzin nadliczbowych
7.800
Przeciętny czas pracy 1 robotnika w kwartale (godz.)
520
Dodatkowe wynagrodzenia wypłacone pracownikom
inżynieryjno-technicznym za prace zlecone (zł)
86.400
Przeciętna kwartalna płaca pracownika
inżynieryjno-technicznego (zł)
9.600
Wartość produkcji (zł)
2.500.000
Wykonanie planu nowych uruchomień i innych
zadań z zakresu rozwoju techniki (w %)
80
II kw.
3.180
530
40.800
10.200
2.875.000
92
49
Analiza zasobów majątkowych
Analiza środków trwałych
50
Analiza stanu środków trwałych
Wsk. charakteryzujące wyposażenie w środki trwałe
 Wsk. wyposażenia ogólnego
przec. wartość brutto prod. środków trwałych
---------------------------------------------------------przec. liczba zatrudnionych prac. grupy przem.
 Wsk. technicznego uzbrojenia pracy
przec. wartość brutto prod. środków trwałych
-----------------------------------------------------------------przec. liczba zatrudnionych robotników bezpośr. prod.
 Wsk. wyposażenia energetycznego
przec. moc zainstalowanych silników i in. urządzeń energ.
----------------------------------------------------------------------przec. liczba zatrudnionych robotników bezpośr. prod.
 Wsk. zużycia energii elektrycznej
zużyta energia elektryczna (w kWh)
-----------------------------------------------------------------------------liczba godz. przepracowanych przez robotników bezpośr. prod.
51
Wsk. charakteryzujące zużycie środków trwałych
 wsk. umorzenia środków trwałych
umorzenie
--------------------------------------wartość brutto środków trwałych
 średni wiek maszyn i urządzeń
 średni stopień zużycia maszyn i urządzeń
średni okres eksploatacji
--------------------------------------przewidziany okres eksploatacji
 wsk. odnowienia środków trwałych
inwestycje
---------------------------------------wartość brutto środków trwałych
 wsk. renowacji środków trwałych
wartość remontów
---------------------------------------wartość brutto środków trwałych
52
Zadanie 1
Na podstawie poniższych danych:
a) ocenić zużycie maszyn
b) ustalić stopień zgodności planowego okresu eksploatacji z faktycznie realizowanym
Liczba maszyn wg lat eksploatacji
Grupa
maszyn
Frezarki
Szlifierki
Tokarki
Wiertarki
Strugarki
Pozostałe
do 5
5-10
10-15
15-20
20-30
8
5
12
9
4
11
1
18
4
10
6
7
9
4
6
5
2
4
3
7
2
8
9
8
1
2
3
19
Liczba
maszyn
Planowany
okres
eksploatacji
w latach
21
35
26
32
24
49
15
10
12
10
15
-
53
Analiza wykorzystania środków trwałych
Wsk. charakteryzujące wykorzystanie środków trwałych (1)
 wsk. wykorzystania zdolności produkcyjnej
faktyczna produkcja
--------------------------zdolność produkcyjna
 wsk. gotowości prod. maszyn i urządzeń
liczba maszyn zainstalowanych
--------------------------------------liczba maszyn posiadanych
 wsk. sprawności prod. maszyn i urządzeń
liczba maszyn pracujących na najliczebniejszej zmianie
-------------------------------------------------------------------liczba maszyn posiadanych
 wsk. wykorzystania powierzchni prod.
powierzchnia wykorzystywana
-------------------------------------powierzchnia posiadana
54
Wsk. charakteryzujące wykorzystanie środków trwałych (2)
 wsk. produkcyjnego wykorzystania czasu pracy maszyn
faktyczny czas pracy
-------------------------czas nominalny
 wsk. przestojów maszyn i urządzeń
czas przestojów
--------------------czas nominalny
 wsk. strat czasu pracy maszyn
czas przestojów nieprodukcyjnych
------------------------------------------czas nominalny
 wsk. zmianowości
liczba godz. pracy maszyn i urządzeń
-----------------------------------------------------------------------------------------------liczba godz. pracy maszyn i urządzeń pracujących na najliczebniejszej zmianie
55
ANALIZA WPŁYWU STRAT CZASU PRACY MASZYN I URZĄDZEŃ NA
ZMNIEJSZENIE WIELKOŚCI PRODUKCJI I ZYSKU
 Ustalanie wpływu strat czasu pracy maszyn i urządzeń na zmniejszenie produkcji
P * 100
P = ------------ - P
100 - Ws
 Ustalanie wpływu strat czasu pracy maszyn i urządzeń na zmniejszenie zysku
- zmniejszenie zysku wynikające ze zmniejszenia produkcji
Z * 100
Zp = ------------ - Z
100 - Ws
- zmniejszenie zysku wynikające z względnej zwyżki kosztów stałych
KS * 100
Zk = ------------ - KS
100 - Ws
- zmniejszenie zysku wynikające z strat czasu pracy maszyn i urządzeń
Z = Zp + Zk
56
Zadanie 2
Na podstawie poniższych danych obliczyć i ocenić wpływ strat czasu pracy maszyn i urządzeń na wielkość
produkcji i zysk przedsiębiorstwa
------------------------------------------------------------------------------------------------2006
2007
2008
------------------------------------------------------------------------------------------------Produkcja sprzedana
30.000
32.000
35.000
Koszty ogólne
6.000
6.100
6.300
Zysk
5.000
5.300
5.800
Wsk. strat czasu pracy maszyn (w %)
4.0
3.8
3.5
-------------------------------------------------------------------------------------------------
57
Zadanie 3
Na podstawie poniższych danych:
a) ocenić wykorzystanie maszyn,
b) określić wpływ wykorzystania maszyn na wielkość produkcji i zysk
Wyszczególnienie
Okres I
Okres II
Liczba maszyn posiadanych
Liczba maszyn zainstalowanych
Liczba maszyn pracujących na najliczebniejszej zmianie
Wielkość produkcji (tys. zł)
Koszty ogólne (tys. zł)
Zysk (tys. zł)
312
295
282
13 500
3 200
920
340
315
301
15 800
3 300
1 320
Przyczyny unieruchomienia maszyn
Wyszczególnienie
Okres I
Okres II
Awaria
Remont
Brak zleceń produkcyjnych
Zmiany profilu produkcyjnego
Niedostateczna harmonizacja
Rezerwa
2
7
2
3
1
2
3
10
1
2
3
1
Razem
17
20
58
Analiza produktywności środków trwałych
Wsk. produktywności środków trwałych
wartość produkcji
---------------------------------------wartość brutto środków trwałych
wartość produkcji
---------------------------------------wartość netto środków trwałych
wartość produkcji
--------------------------------------------------wartość produkcyjnych środków trwałych
wartość produkcji
--------------------------------wartość maszyn i urządzeń
ilość produkcji
--------------------------------wartość środków trwałych
wartość produkcji
-------------------------------------amortyzacja środków trwałych
59
Zadanie 4
Na podstawie poniższych danych ocenić produktywność posiadanego majątku. Wyjaśnić różnice we wskaźnikach
produktywności. Ustalić najbardziej prawdopodobną zmianę produktywności majątku trwałego.
Wyszczególnienie
Wartość produkcji wytworzonej (tys. zł)
Liczba maszyn (w szt.)
Wartość netto środków trwałych (tys. zł)
Wartość netto maszyn produkcyjnych (tys. zł)
Amortyzacja roczna (tys. zł)
Zdolność produkcyjna (tys. zł)
2000
2001
1115
30
805
453
84
1280
1452
35
952
621
125
1630
60
Zadanie 5
Na podstawie poniższych danych ustalić:
a) produktywność środków trwałych
b) wpływ zmiany produktywności na przyrost produkcji
c) wpływ produktywności na zmianę zysku
Wyszczególnienie
Okres I
Okres II
Zmiana
%
Wartość produkcji
Wartość netto środków trwałych
Koszty ogólne
Zysk
404 800
82 100
38 200
28 500
471 500
86 200
45 300
37 600
66 700
4 100
7 100
9 100
16,5
5,0
18,6
32,0
61
Zadanie 6
Rozliczyć wpływ czynników na przyrost produkcji
Wyszczególnienie
Wartość produkcji (tys. zł)
Liczba maszyn (szt.)
Efektywny czas pracy 1 maszyny (godz.)
Okres I
Okres II
Zmiana
%
8 100
32
2 262
9 254
38
2 064
+ 1 154
+6
- 198
+ 14,3
+18,8
- 8,8
62
Zadanie 7
Na podstawie poniższych danych:
a) ocenić produktywność posiadanego majątku,
b) ustalić wpływ zmiany produktywności majątku trwałego na zmianę produkcji,
c) ustalić wpływ zmiany produktywności majątku trwałego na zmianę zysku,
d) określić wpływ czynników na zmianę produktywności majątku trwałego.
Wyszczególnienie
I okres
II okres
Wartość produkcji (tys. zł)
Wartość netto środków trwałych (tys. zł)
Koszty ogólne (tys. zł)
Zysk (tys. zł)
1 100
800
119
85
1 450
950
124
140
63
Analiza zasobów majątkowych
Analiza zapasów
64
WSKAŹNIKI OCENY ZAPASÓW
• wsk. zapasochłonności produkcji
przeciętny zapas materiałów
-----------------------------------wartość produkcji
• wsk. produktywności zapasów materiałowych
wartość produkcji
-----------------------------------przeciętny zapas materiałów
• wsk. zapasu w dniach (wsk. cyklu zapasów)
przeciętny zapas materiałów * liczba dni w okresie
---------------------------------------------------------------zużycie materiałów
• wsk. częstotliwości wymiany zapasów materiałów (wsk. rotacji materiałów)
zużycie materiałów
-----------------------------------przeciętny zapas materiałów
• wsk. zaangażowania materiałów w procesie wytwórczym
przeciętny zapas materiałów
---------------------------------------------zużycie materiałów w danym okresie
65
Pomiędzy wskaźnikami zachodzą następujące powiązania:
1
----------------------------------- = wskaźnik poziomu zapasów
wskaźnik obrotu zapasów
liczba dni w okresie
-------------------------------------- = wskaźnik obrotu zapasów
wskaźnik zapasów w dniach
liczba dni w okresie
----------------------------------wskaźnik obrotu zapasów
= wskaźnik zapasów w dniach
66
Szczegółowe wskaźniki zapasów
wskaźnik zapasów
zapasy materiałowe
materiałów w dniach = ----------------------------------------------------------------koszty zużycia materiałów / liczba dni w okresie
wskaźnik zapasów produkcji
zapasy produkcji niezakończonej
niezakończonej w dniach
= ------------------------------------------------------koszty wytworzenia / liczba dni w okresie
wskaźnik zapasów wyrobów
zapasy wyrobów gotowych
gotowych w dniach
= -------------------------------------------------------koszty wytworzenia / liczba dni w okresie
67
Zadanie 1
Wielkość i struktura zapasów w przedsiębiorstwie w badanym i poprzednim okresie kształtowały się
następująco (dane w tys. zł):
Okres
poprzedni
Okres
badany
Różnica
Zapas materiałów
Zapas produkcji niezakończonej
Zapas wyrobów gotowych
Zapas towarów
200
120
80
10
220
130
120
15
+20
+10
+40
+5
Razem zapasy
410
485
75
68
Zadanie 2
Dokonać oceny poziomu zapasów materiałowych w przedsiębiorstwie na podstawie poniższych danych:
Średni stan zapasów materiałów
Zużycie produkcyjne materiałów
2006
2007
2008
900
21.600
950
21.375
1.125
22.500
69
Zadanie 3
Dokonać oceny zapasów materiałowych w przedsiębiorstwie
I
Średni kwartalny zapas materiałów
Kwartalne zużycia materiałów
40.000
360.000
Kwartały
II
III
45.000
315.000
60.000
480.000
IV
62.000
372.000
70
Zadanie 4
Dokonamy oceny poziomu zapasów w przedsiębiorstwie na podstawie poniższych danych:
Wyszczególnienie
Średni stan zapasów
Wartość produkcji sprzedanej
2007
40.460
111.780
2008
Plan
Wykonanie
43.000
125.500
45.210
128.140
71
Zadanie 8
Ocenić czy wielkość posiadanych zapasów materiałowych jest zgodna z potrzebami produkcyjnymi,
związanymi z wytwarzaniem 20 szt. wyrobów dziennie.
Materiał
Wyszczególnienie
Norma zużycia materiałów na 1 wyrób w kg
Norma zapasu w dniach
Cena 1 kg materiału
Faktyczny zapas materiału w tys. zł
A
B
C
50
30
6
240
10
90
20
180
25
50
10
250
72
Zadanie 8.1
Wyznaczyć wielkość średnich zapasów dla materiałów A, B i C. Porównać faktyczne zapasy z wielkościami
średnimi. Z materiałów A, B i C przedsiębiorstwo wytwarza 100 wyrobów dziennie.
Materiał
Wyszczególnienie
Jednostkowe zużycie materiałów w kg
Średni cykl dostaw
Odchylenie od średniego cyklu dostaw
Cena 1 kg materiału
Faktyczny zapas materiału w tys. zł
A
B
C
20
60
3
10
540
10
30
6
15
225
30
90
5
20
3200
73