Stan jamy ustnej a ogólny stan zdrowia
advertisement
Stan jamy ustnej a ogólny stan zdrowia Ćwiczenia 20.12.2006 Próchnica •Badania amerykańskie dowodzą, że jej rozpowszechnienie u osób powyżej 60 roku życia przewyższa występowanie próchnicy u dzieci. Programy prewencyjne •Dotyczą częściej dzieci, ale i w dalszych grupach wiekowych bywają stosowane •Dobrym przykładem jest program fluoryzacji wody, który dotyczy wszystkich grup wiekowych i jest efektywny również w grupie pacjentów w starszym wieku Proces zapalny w jamie ustnej •Może sprzyjać rozwojowi miażdżycy i dodatnio korelować z procesem zapalnym, toczącym się na blaszkach miażdżycowych •od 1980 roku 11 badań randomizowanych stwierdziło związek pomiędzy złym stanem zdrowia jamy ustnej i toczącym się w efekcie procesem zapalnym z rozwojem choroby niedokrwiennej serca •Jest to jeden z uznanych czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca, wymieniany po paleniu papierosów. •Stąd zachodzi konieczność kontroli stomatologicznej i sanacji jamy ustnej celem pełnego oszacowania czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca. Choroby przyzębia jako czynnik ryzyka choroby niedokrwiennej serca •Choroby przyzębia i procesy zapalne zębów powodują wzrost tych samych parametrów, które są odpowiedzialne za rozwój miażdżycy Zmiany w surowicy w chorobach zębów i przyzębia •wzrost poziomu CRP •wzrost poziomu fibrynogenu •wzrost poziomu cholesterolu •wzrost leukocytów •wzrost cytokin prozapalnych Ryzyko chorób serca i naczyń oraz incydentów mózgowych •Zapalenie dziąseł zwieksza ryzyko wystąpienia incydentów mózgowych 1.37 raza •Proces zapalny toczący się w zębach zwiększa ryzyko incydentów mózgowych 1.13 razy a ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca 1.15 razy Dla porównania częstość poszczególnych jednostek chorobowych jamy ustnej •Dla populacji 30-latków •35% ma zmiany zapalne zębów •22% łagodna forma, 13% forma średnia i ciężka •Dla zestawienia z chorobą niedokrwienną serca: 20% zgonów na świecie jest właśnie przez nia spowodowane. Choroby zębów a choroby układu oddechowego •Wpływają na zaostrzenie zapalenia płuc oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. •Ułatwiają zapadanie na zapalenia płuc i rozwiniecie się przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Poprawa stanu jamy ustnej •Może zmniejszyć zapadalność na zapalenia płuc nawet o 40% •Z kolei zły stan jamy ustnej i kolonizacja bakteriami może spowodować większa zapadalność na zapalenia płuc Mechanizm zwiększonego ryzyka zapadnięcia na zapalenia płuc •Kolonizacja jamy ustnej i błony śluzowej gardła przez patogenne szczepy bakterii •Niewydolność mechanizmów obronnych, odpowiedzialnych za usuwanie patogenów z błony śluzowej Mechanizm zwiększonego ryzyka zapadnięcia na zapalenia płuc 2 •Aspiracja wydzieliny zawierającej patogeny do dróg oddechowych zachodzi u zdrowych ludzi podczas snu •U pacjentów z choroba Parkinsona, po udarze, splątanych czy po zażyciu dużej ilości leków sedatywnych aspiracja ta przebiega dużo łatwiej Mechanizm zwiększonego ryzyka zapadnięcia na zapalenia płuc 3 •Obniżenie wydolności mechanizmów obronnych, odpowiedzialnych za usuwanie patogenów z błon śluzowych górnych dróg oddechowych •Zaburzenia odżywiania - niedożywienie •Palenie papierosów •Używanie kortykosterydów •Już istniejąca przewlekła obturacyjna choroba płuc •Intubacje dotchawicze, zwłaszcza intubacje przez nos (konieczne w wielu zabiegach laryngologicznych czy z zakresu chirurgii szczękowej) Najczęstsze patogeny jamy ustnej odpowiedzialne za zapalenia płuc •Pseudomonas aeruginosa •Staphylococcus aureus •Klebsiella pneumoniae •Escherichia coli •Enterobacter species Mechanizmy ułatwiające kolonizację bakteryjna jamy ustnej •Zmniejszone wydzielanie śliny •Zmiany w pH śliny •choroby zębów i przyzębia Pacjenci bardziej narażeni na kolonizację •pacjenci przewlekle chorzy •starsi ludzie pozostający pod opieką instytucji medycznych Parodontoza •Przewlekła choroba zapalna •Biorą w niej udział zaktywowane limfocyty Th1 •uwalniają cytokiny, takie jak TNF-α czy IL-β •obydwie te cytokiny odgrywają rolę w procesie rozwoju blaszki miażdżycowej Paradontoza a poziom cholesterolu •Obecność kieszonek zębowych w paradontozie jest skojarzone ze wzrostem poziomu cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL oraz obniżenia stężenia HDL ale jedynie u mężczyzn Wytłumaczenie tego faktu •Kolonizacja kieszonki zębowej przez bakterie •miejscowy proces zapalny •proces zapalny systemowy - uogólniony •cytokiny prozapalne •progresja rozwoju miażdżycy Choroby zębów i przyzębia a ciąża •Pacjentki z chorobami zębów i przyzebia w tym z paradontozą maj zwiększone ryzyko •1) porodu przedwczesnego 4.28 razy •2) niskiej masy urodzeniowej noworodka 5.28 razy Możliwe wytłumaczenie •Cytokiny prozapalne uwalniane w większych ilościach powodują dysfunkcję łożyska •dodatkowo pobudzają mięsień macicy do skurczów przedwczesnych •leczenie zmniejsza zarówno ryzyko przedwczesnych porodów jak i niskiej masy urodzeniowej Osteoporoza a choroby zębów i przyzębia •Osteoporoza koreluje dodatnio z brakami w uzębieniu •Koreluje także z obecnością paradontozy Osteoporoza a choroby zębów i przyzębia 2 •Pewne badania wskazują na dodatnią korelację pomiędzy niską masą kostną żuchwy a obecnością kieszonek zębowych •Ciężka forma paradontozy dotyka aż 30% populacji osób w starszym wieku Paradontoza i inne choroby zapalne zębów a ryzyko udaru mózgu •Utrata zębów związana ze złym stanem jamy ustnej stanowi zwiększone ryzyko udaru mózgu •Ryzyko udaru jest większe u pacjentów mających <25 zębów w porównaniu z chorymu mającymi 25 i więcej zębów Wytłumaczenie tego faktu? •Znajdowano drobnoustroje wywołujące paradontozę w zakrzepach tworzących się w naczyniach mózgowych •Endotoksyny bakteryjne uszkadzają śródbłonek naczyń i stymulują mięśniówkę gładką do proliferacji •wzrost produkcji białka C-reaktywnego •wzrost produkcji fibrynogenu •obniżenie tolerancji glukozy •negatywny wpływ na profil lipidowy Stan jamy ustnej a aspekty psychologiczne •Problemy związane z żuciem, bólem podczas rozdrabniania pokarmów; •Obniżenie kontaktów towarzyskich z powodu dyskomfortu podczas jedzenia pokarmów Badania przeprowadzone w populacji seniorów •Wskazują na pozytywną korelację złego stanu jamy ustnej zarówno w subiektywnej, jak i obiektywnej ocenie (5-cio punktowa skala) z dobrostanem psychologicznym i oceną zadowolenia z życia •Tendencja ta utrzymywała się w trzyletniej i siedmioletniej obserwacji Monitorowanie higieny jamy ustnej? •Badano 2 aspekty higieny jamy ustnej: •A) regularne mycie zębów •B) regularne używanie nici dentystycznej Podsumowanie I •Zły stan jamy ustnej może przyspieszać rozwój miażdżycy, stanowić czynnik ryzyka zawału i udaru mózgu •Ponadto może powodować niską masę urodzeniową noworodków i być czynnikiem ryzyka porodów przedwczesnych Podsumowanie II •Aspekty psychologiczne złego stanu jamy ustnej mogą warunkować wycofywanie się osób z aktywności życiowej (zwłaszcza istotne jest to u osób w starszym wieku) i ograniczania kontaktów towarzyskich
