……………………………………………………. Imię i nazwisko / klasa Temat: Na straży homeostazy – układ dokrewny KARTA PRACY 1. Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij hasło. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1. Hormon podwyższający poziom wapnia we krwi. 2. Hormon zwiększający tempo przemiany materii produkowany przez tarczycę. 3. Choroba będąca skutkiem nadmiaru hormonu wzrostu, występującego u osób dorosłych. 4. Hormon produkowany przez rdzeń nadnerczy. 5. Związki chemiczne produkowane przez gruczoły dokrewne. 6. Gruczoł produkujący melatoninę. 7. Jeden z gruczołów mieszanych (wewnątrz i zewnątrzwydzielniczy). 8. Gruczoł niezbędny dla rozwoju odporności organizmu. 9. Choroba spowodowana niedoborem insuliny. 10. Hormon antagonistyczny w stosunku do insuliny. Hasło: ……………………………………………………. oznacza …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………...................................................................................................................... 2. Wpisz nazwy zaznaczonych na schemacie gruczołów dokrewnych. 3. Ilość hormonów we krwi, jako substancji regulujących różne ważne procesy życiowe, musi być precyzyjnie kontrolowana. Podstawowe mechanizmy regulacyjne to: -zasada ujemnego sprzężenia zwrotnego - antagonistyczne działanie hormonów - kontrola ze strony układu nerwowego. Dokonaj analizy powyższego schematu i krótko opisz mechanizm działania ujemnego sprzężenia zwrotnego. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. 4. Narysuj schemat przedstawiający antagonistyczne działanie hormonów, w którym czynnikiem regulującym wydzielanie hormonów jest poziom określonej substancji we krwi (np. glukozy lub wapnia). 5. Uzupełnij tabelę dopasowując zamieszczone poniżej informacje. Hormon Gruczoł Nadmiar hormonu Niedobór hormonu Hormon wzrostu Utrata wzroku, Rdzeń nadnerczy Tężyczka (bolesne skurcze, drgawki, duszności) tyroksyna Wykształcenie cech męskich u kobiet jajniki estrogeny; parathormon; adrenalina; testosteron; insulina; tarczyca; trzustka; jądra; przysadka mózgowa; przytarczyce; cukrzyca – utrata wzroku, zaburzenia pracy nerek; odwapnienie kości – złamania; niewykształcenie cech męskich; karłowatość; choroba Basedowa (wytrzeszcz oczu), nerwowość, nadmierny metabolizm, zakłócenia pracy serca; nadpobudliwość seksualna; mała pobudliwość w sytuacjach stresowych; zaniki pamięci, wypadanie włosów, wysuszenie skóry, wole tarczycy; u dzieci – karłowatość, niedorozwój umysłowy; akromegalia, gigantyzm; choroby serca, obniżenie odporności organizmu, nadciśnienie tętnicze; męska budowa ciała kobiet, zaburzenia płodności. Dla ułatwienia poszczególne informacje zostały oddzielone średnikami.