Relacje interpersonalne, inaczej interakcje lub stosunki interpersonalne Interakcja- ludzkie oddziaływanie wzajemne zwłaszcza takie, które ma miejsce w bezpośrednim kontakcie. Istnieją dwie tendencje w ujmowaniu interakcji: 1) Podstawowy składnik wszelkich zjawisk społecznych, które opierają się na interakcyjnym modelu społeczeństwa 2) Interakcja jako autonomiczny, rządzący się własnymi prawami proces Teorie socjologiczne pozwalające zrozumieć kształtowanie się relacji interpersonalnych: 1) Teoria wymiany- Peter Blau, Georg Homans Interakcja oznacza tutaj skierowane na siebie nawzajem działania racjonalnych podmiotów realizujących własne, indywidualne interesy. Inspiracją dla tej teorii była także teoria gier, teoria decyzji oraz racjonalnego wyboru. Homans- szeroko utożsamia wymianę z każdą interakcją społeczną. Według niego interakcja zachodzi wtedy gdy zachowania jednostki są nagradzane lub karane zachowaniami innych. Każdy partner interakcji tak długo ją prowadzi dopóki jest to dla niego opłacalne. Blau- pokazał wpływ instytucjonalizacji wymiany na struktury ponadindywidualne. Odwołuje się do teorii gier, odróżnia 2 typy gier: - grę o sumie zerowej- zysk jednego partnera jest jednocześnie stratą drugiego, występuje konflikt między partnerami. - gra o sumie niezerowej- wszyscy partnerzy mogą jednocześnie wygrać 2) Koncepcja Ervinga Goffmana Zdefiniował procesy poznawcze, do których należą: sens cudzych zachowań oraz określenie własnego postępowania w danej sytuacji. Wyróżnił także procesy ekspresyjne- przedstawienie siebie w odpowiednim świetle oraz narzucanie przez to odpowiedniej roli partnerowi. Interakcja „twarzą w twarz” jest kombinacją procesów poznawczych i ekspresyjnych. Interakcja to gra, w której obie strony chcą przekazać korzystne dla siebie, a ukryć niekorzystne informacje. Interakcja według Goffmana podlega społecznym regułom i odbywa się w określonych ramach społecznych. Jest od tych reguł zależna i wpływa na ich utrwalanie. Rytuał interakcyjny ma zasadnicze znaczenie ponieważ podtrzymuje zaufanie do podstawowych stosunków społecznych. Pokazują naszą pozycję w strukturze społecznej. Rytuał to mechanizm dzięki któremu ci, którzy są usytuowani niżej uznają wyższość tych, którzy są ponad nimi. Aspekty relacji w naszej grupie: W naszej grupie relacje opierają się na przede wszystkim na własnych interesach, jednak w sytuacjach zadaniowych potrafimy ze sobą współpracować. Opierają się także na wzajemnym zaangażowaniu. Mają swoją specyfikę w zależności od tego z kim w te relacje wchodzimy. Inne będą pomiędzy studentami, a inne pomiędzy wykładowcą, a studentem. Aby pozostawać w dobrych stosunkach w członkami grupy konieczny jest wzajemny szacunek. Przez okazywanie szacunku można rozumieć aspekt działania, będący symbolicznym środkiem wyrażania uznania wobec osoby, do której adresowany jest komunikat. Te oznaki czci są wyrazem stosunku jednostki do jej adresata. W komunikacji jednostki posługują się rytuałem interakcyjnym. Rytuał interakcyjny to przyjęte powszechnie reguły komunikacji pomiędzy jednostkami. Najpowszechniej spotykanymi przykładami czynności ceremonialnych są pozdrowienia, komplementy, przeprosiny w jakie obfitują stosunki międzyludzkie jakie możemy nazwać rytuałami statusu lub rytuałami interpersonalnymi. Jednostka będąc w obecności obiektu, który ma dla niej szczególną wartość musi mieć na uwadze kontrolę swoich skutków działania. Posiadanie dla kogoś szacunku może wynikać tylko i wyłącznie z faktu, że należy ona do jakiejś kategorii lub coś reprezentuje. Pytania i hipotezy: 1. Czy relacje interpersonalne są spowodowane wyłącznie własnym interesem czy wchodzimy w relacje również po to by nie czuć się samotnym? Hipoteza: Wchodzenie w relacje jest spowodowane wyłącznie własnym interesem. 2. Czy ludzie zawsze rozpoznają sens cudzych zachowań i określają swoje postępowanie w danej sytuacji? Hipoteza: Ludzie interpretując cudze zachowanie zastanawiają się co zrobiliby będąc w podobnej sytuacji. 3) Czym kierujemy się wybierając osoby, z którymi wchodzimy w relacje? Hipoteza: Ludzie częściej wchodzą w relacje z osobami, do których czują sympatię, i z którymi pozostają w interakcji przez dłuższy czas. Martyna Bąk, Justyna Pałka, Joanna Tyrpień, Iwona Smyrek, Katarzyna Stec