WIELKIE RELIGIE MONOTEISTYCZNE MONOTEIZM

WIELKIE RELIGIE MONOTEISTYCZNE
MONOTEIZM- JEDEN BÓG
JUDAIZM
BÓG: JAHWE
MIEJSCE POWSTANIA:
SYMBOLE:
Palestyna
Menora
Tora
1
Gwiazda Dawida
Dekalog
ŚWIĘTA KSIĘGA:
Arka Przymierza
TORA
2
ZASADY
Język liturgii: hebrajski
Dzień święty: sobota
Obowiązkowe nakrycie głowy mężczyzn:
jarmułka
 odpoczynek w szabat, który trwa od piątku wieczorem do soboty
wieczorem.
 przestrzegania przepisów pokarmowych tzn. obowiązek diety koszernej
 obchodzenia świąt - jednym z najważniejszych świąt jest Pascha,
(obchodzone na pamiątkę wyjścia z Egiptu), Jom Kippur - jest to „Dzień
Pojednania” , Chanuka, Sukkot (radosne Święto Namiotów upamiętnia
mieszkanie w szałasach i namiotach podczas wyjścia z Egiptu).
 oczekiwanie na Mesjasza. (Zbawiciela)
Miejsce kultu
Synagoga
Duchowny: Rabin
3
ŚWIĘTE MIEJSCE: Ściana Płaczu w Jerozolimie
PRAWO: Halacha
4
CHRZEŚCIJAŃSTWO
POCZĄTEK:
MIEJSCE POWSTANIA:
Narodziny JEZUSA CHRYSTUSA ok roku 1 n.e.początek ery chrześcijańskiej
PALESTYNA
SYMBOLE:
Chrystogram
Biblia
BÓG: JAHWE
5
Dekalog
Krzyż
Chrystus Dobry Pasterz
Ryba
ŚWIĘTA KSIĘGA:
ZASADY:




Kontynuacja Judaizmu
Wiara w Trójcę Świętą
Jezus Chrystus to bóg i zbawiciel
Dzień święty: niedziela
6
Prześladowania Chrześcijan:
NERON I w.n.e.
Oskarżenie chrześcijan o podpalenie Rzymu. Pochodnie
Nerona- palenie Chrześcijan.
Ostatnia modlitwa chrześcijańskich męczenników.
WPROWADZENIE CHRZEŚCIJAŃSTWA
313 Edykt Mediolański Konstantyna WielkiegoZaprowadzał wolność wyznania w Cesarstwie
Rzymskim. Od tej pory chrześcijanie bez przeszkód
mogli wyznawać swoją religię.
III/IV w. Największa fala prześladowań chrześcijan
za cesarza Dioklecjana.
380 r. n.e. cesarz Teodozjusz Wielki- Nakazał, aby
wszyscy poddani przyjęli wiarę chrześcijańską.
392 r.n.e. cesarz Teodozjusz Wielki podnosi
chrześcijaństwo do rangi religii państwowej, nie
wolno wyznawać innych.
7
ROZŁAM CHRZEŚCIJAŃSTWA
SCHIZMA WSCHODNIA 1054
PRZYCZYNY:
SKUTKI:
rywalizacja obu stron (papieża i patriarchy) o
władzę nad nowo chrystianizowanymi terenami;
WYDARZENIE
spory wyznaniowe między chrześcijanami;
nieuznawanie przez biskupów Konstantynopola
(patriarchów) prymatu biskupów Rzymu
(papieży);
SCHIZMA
WSCHODNIA
zlikwidowanie chrześcijańskiej jedności,
osłabienie wspólnoty religijnej;
chęć uzyskania zwierzchnictwa religijnego przez
papiestwo nad władcami Cesarstwa
Bizantyjskiego (papież posiadał już
zwierzchnictwo religijne nad władcami państw
powstałych na terenach dawnego Cesarstwa
Zachodniego).
1054
pogłębianie się różnic wyznaniowych i
obrzędowych pomiędzy chrześcijanami
wyznania katolickiego i prawosławnego.
8
PRZYCZYNY REFORMACJI XVI WIEK
symonia-
nepotyzm-
odpusty-
• kupowanie stanowisk
kościelnych.
• obsadzanie wyższych urzędów
swoimi krewnymi oraz bliskimi
znajomymi.
• sprzedaż rozgrzeszeń.
Najbogatsze osoby mogły za
duże sumy pieniędzy kupić
odpust nawet za jeszcze nie
popełnione przewinienia.
Osłabienie autorytetu
kościoła
SKUTKI REFORMACJI:
powstanie nowych wyznań
protestanckich:
luteranizm, kalwinizm,
anglikanizm
odejście od Kościoła
katolickiego 1/3 wiernych;
rozwój kultury i literatury
w językach narodowych;
wojny religijne
(nietolerancja
wyznaniowa) – np. noc św.
Bartłomieja we Francji
(1572) – wymordowanie
hugenotów;
kontrreformacja
Sobór w Trydencie
1545-1563
9
Sobór w Trydencie
1545-1563
KONTRREFORMACJA- REAKCJA KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO NA
REFORMACJĘ
10
IV w.
wprowadzenie
Chrześcijaństwa w
Imperium Rzymskim
XI w.
Schizma
Wschodnia
XVI w.
Reformacja
LUTERANIZM
Marcin Luter 1517
Katolicyzm
stolica: Rzym
KALWINIZM
zwierzchnik: papież
Jan Kalwin 1536
podział: 1517
Chrześcijaństwo
podział: 1054 r
ANGLIKANIZM
Prawosławie
Henryk VIII 1534
stolica: Konstantynopol
zwierzchnik: patriarcha
11
CHARAKTERYSTYKA WYZNAŃ CHRZEŚCIJAŃSKICH
wyznanie
powstanie
katolicyzm
W wyniku
schizmy
wschodniej
1054
prawosławie
W wyniku
schizmy
wschodniej
1054
luteranizm
W wyniku
wystąpienia
Marcina
Lutra 1517reformacja
Kto stoi na
czele
papież
świątynia
patriarcha
Duchowny i symbol
język liturgii
Ksiądz,
łacina
Podstawa wiary
cerkiew
Pop,
greka
Zachowanie dogmatów
wiary chrześcijańskiej,
ustalonych w pierwszych
wiekach.Szczególny kult
ikon.
zbór
Pastor,
języki
narodowe
Jedynym źródłem wiary jest
Biblia, a szczególnie
Ewangelie.
kościół
Zakłada istnienie jednego Boga.
Bóg ten występuje w trzech
osobach:
- Bóg Ojciec
- Syn Boży (Jezus Chrystus)
- Duch Święty.
Róża Lutra
12
Kalwinizm
Inne nazwy:
Hugenoci- Francja,
Purytanie- Wielka
Brytania
W wyniku
wystąpienia
Jana
Kalwina
1536reformacja
anglikanizm
W wyniku
wystąpienia
Henryka
VIII 1534reformacja
Monarchowie
angielscy
zbór
Pastor,
języki
narodowe
kościół
Ksiądz,
języki
narodowe
Krzyż hugenocki
Predestynacjaprzeznaczenie, przekonanie,
ze los człowieka
jest z góry wyznaczony przez
Boga i niezależny od ludzi.
Zachowanie dogmatów
wiary katolickiej, ustalonych
w pierwszych wiekach
chrześcijaństwa.
13
ISLAM
MIEJSCE POWSTANIA:
SYMBOLE
PÓŁKSIĘŻYC I GWIAZDA
MEKKA
SZAHADA- wyznanie wiary zapisane czarnymi literami na białym tle
lub odwrotnie.
ŚWIĘTA KSIĘGA
KORAN
BÓG: ALLACH, prorok: MAHOMET
14
ZASADY
15
DŻIHAD
DUCHOWNY
„ŚWIĘTA WOJNA”- wszelkie starania podejmowane w imię
IMAM
szerzenia i umacniania islamu: zarówno poprzez walkę zbrojną, nawracanie
niewiernych, pokojowe propagowanie islamu, jak i wewnętrzne zmagania
wyznawcy.
HIDŻRA- 622 "Wielka Emigracja" proroka Mahometa oraz jego
zwolenników z Mekki Medyny uznana została za początek ery
muzułmańskiej. Od tego momentu liczy się lata w rachubie kalendarza
muzułmańskiego.
Dzień święty: PIĄTEK
MIEJSCE KULTU
MECZET
MIEJSCE ŚWIĘTE
ŚWIĄTYNIA KAABA MEKKA
PRAWO: SZARIAT
16
Dzieło Mahometa kontynuowali jego następcy –
kalifowie, którzy pełnili władzę religijną, polityczną i
wojskową w rządzonych przez siebie państwach, czyli
kalifatach.
OSIĄGNIĘCIA ARABÓW
Mistrzowie korzystania i rozpowszechniania myśli innych ludów
Dom Mądrości w Bagdadzie- akademia,
obserwatorium astronomiczne, biblioteka. Uczeni
tłumaczyli na język arabski dzieła starożytnych
filozofów i uczonych: Ptolemeusza, Arystotelesa,
Hipokratesa
Między VII i IX w. stworzyli imperium arabskie, rozciągające się od Indii
i Chin po Płw. Iberyjski (podbili Persję, bizantyjskie tereny w Afryce
Północnej i w Azji Zachodniej oraz obszar dzisiejszej Hiszpanii i
Portugalii). Arabowie nakładali na „niewiernych” (podbitą ludność, która
nie przeszła na islam) specjalny podatek zwany haraczem – był on jednak
niższy od podatków płaconych wcześniejszym władzom. Ekspansję Arabów
w Europie powstrzymał Karol Młot, dowódca Franków, w bitwie pod
Poitiers w 732 r.
17
18
19