Żywność w łańcuchu troficznym człowieka

ŚRODOWISKO
Środowisko to ogół elementów
przyrodniczych i antropogenicznych
(przyrody martwej i ożywionej,
pozostających w stanie naturalnym
lub przekształconym przez człowieka),
tworzących otoczenie, w którym
żyje człowiek.
ŚRODOWISKO
„Środowisko jest to ogół czynników
abiotycznych (środowisko fizyczne),
biotycznych (środowisko biologiczne) oraz
społeczno-ekonomicznych (środowisko
społeczne), mających bezpośrednie
znaczenie dla życia i rozwoju organizmów
żywych i społeczności ludzkich”.
Środowisko przyrodnicze
- ogólny
termin oznaczający trójwymiarową
powłokę kuli ziemskiej, stanowiącą
miejsce przenikania się:
LITOSFERY,
ATMOSFERY,
HYDROSFERY
BIOSFERA – obejmuje żywe organizmy
ŚRODOWISKO
Środowisko przyrodnicze jest miejscem
zachodzenia wszystkich procesów
geograficznych.
Składa się z komponentów:
budowy geologicznej (geologia - gleby),
klimatu i stosunków wodnych (hydrologia),
rzeźby terenu (krajobraz),
szaty roslinnej (flora) i
świata zwierzęcego (fauna).
BIOSFERA
Obejmuje ona powierzchnię Ziemi (granicę
trzech elementów):
• zewnętrzną część skorupy ziemskiej - litosferę
(ok. 3 m w głąb – gleby i skały),
• powłokę gazową okalającą Ziemię (dolna
część atmosfery – troposfera i stratosfera),
• zasoby wodne naszej planety, czyli hydrosferę.
BIOSFERA
Ziemia nazywana jest
niekiedy planetą wody,
ponieważ woda pokrywa
większą część jej
powierzchni, tj. ok. 70%
ATMOSFERA
Atmosfera stanowi zewnętrzną, gazową
strefę Ziemi. W składzie pionowym
atmosfery wyróżnia się 6 warstw:
1. troposfera,
2. stratosfera,
3. mezosfera,
4. termosfera,
5. jonosfera i
6. egzosfera.
LITOSFERA
Litosfera -
(skorupa ziemska) jest
zróżnicowana pod względem grubości
(5 – 70 km) i nie jest jednorodna.
Jest źródłem składników
mineralnych dla biosfery (obieg materii).
LITOSFERA
Skorupa ziemska jest zbudowana ze
skał, czyli zespołów mineralnych.
Wśród skał wyróżnia się trzy główne
grupy genetyczne: magmowe,
metamorficzne,
i osadowe.
LITOSFERA
Skały magmowe stanowią podstawowy
element budujący skorupę ziemską, zaś
udział skał wtórnych, tj. osadowych
i metamorficznych w całości litosfery
jest podrzędny.
HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE
Wszystkie wody występujące
bezpośrednio na powierzchni
ziemskiej, czyli tzw. wody
powierzchniowe tworzą
h y d r o s f e r ę.
HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE
Prawie 98% stanowią wody mórz
i oceanów zajmujących ponad
70% całej powierzchni Ziemi.
HYDROSFERA I WODY
PODZIEMNE
Pozostała ilość, tj. ok. 2% przypada
na wody lądowe: jeziora, rzeki,
morza wewnętrzne, lądolody,
lodowce i śniegi.
HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE
Średnia głębokość mórz i oceanów
wynosi w przybliżeniu 3 700 m,
a maksymalnie ponad 11 000 m
(Rów Mariański na Oceanie Spokojnym ciśnienie rzędu 1000 atmosfer).
Wyróżnia się wody słone i słodkie
oraz wody podziemne i atmosferyczne.
Zanieczyszczenie środowiska
https://www.google.pl/search?q=zanieczyszczenie
Zanieczyszczenie środowiska
rozumiemy jako „stan środowiska wynikający
z wprowadzania do powietrza, wody lub gleby,
substancji stałych, ciekłych lub gazowych lub
energii w takich ilościach i takim składzie, że:
może to ujemnie wpływać na zdrowie człowieka,
przyrodę ożywioną, klimat i glebę, wodę lub
powodować inne niekorzystne zmiany, np.
korozję metali”.
Źródła zanieczyszczeń
źródła naturalne (np. wulkany, erozja wietrzna
skał, pył kosmiczny, pożary lasów) lub
 sztuczne (antropogeniczne – spowodowane
działalnością człowieka), które następuje
„w wyniku niezamierzonej, ale systematycznej
działalności człowieka, polegającej na ciągłej
emisji czynników degradujących środowisko
lub jest następstwem awarii będącej przyczyną
nagłego uwolnienia zanieczyszczeń”.

Źródła zanieczyszczeń
Przemysł chemiczny i energetyczny,
 Przemysł wydobywczy,
 Motoryzacja,
 Rolnictwo.

https://www.google.pl/search?q=zanieczyszczenie
Rodzaje zanieczyszczeń środowiska
Substancje gazowe, stałe i ciekłe.
 Punktowe (ściekowe, kopalniane,
z elektrowni cieplnych, mogilniki,
składowiska odpadów, promieniowanie).
 Liniowe (wzdłuż szlaków komunikacyjnych,
linie energetyczne, rurociągi itp.).
 Obszarowe (z rolnictwa, sady,
lasy, odpady przemysłowe,
komunalne).

Zanieczyszczenie gleby utrzymuje się
bardzo długo (obniża jakość plonów).

Wody podziemne stanowią główne ujęcie
wody pitnej (zanieczyszczenie metalami
ciężkimi oraz żelazem, bakteriami).

Wody powierzchniowe - przy dużym
zanieczyszczeniu tracą zdolność do
samooczyszczania.


Zanieczyszczenie powietrza, wody (podziemne,
lądowe, atmosferyczne, mórz i oceanów) i gleby.
W morzach i oceanach plamy ropy naftowej i olejów
opałowych.

Zanieczyszczenie hałasem to zanieczyszczenie
spowodowane dużą emisją hałasu przez urządzenia
mechaniczne np. maszyny budowlane, środki
transportu – takie jak samoloty, samochody, głośniki
nadające muzykę w miejscach publicznych, itp.
Jest typowe dla środowiska miejskiego.
Zanieczyszczenie krajobrazu polega na
zmniejszeniu wartości estetycznych otoczenia
przez ingerencję człowieka np. hałdy.

Zanieczyszczenie światłem to emisja
światła (duże aglomeracje miejskie), która
zakłóca równowagę w przyrodzie (żerowanie
zwierząt) czy obserwacje astronomiczne.

Stałe źródła światła w nocy, głównie miejskie, skupiają się
wzdłuż wybrzeży i szlaków transportowych np. autostrad
międzystanowych w USA, kolei transsyberyjskiej
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ludno%C5%9B%C4%87_%C5%9Bwiata

Hałas jest spowodowany głównie przez
środki transportu, urządzenia techniczne, ale
także zachowania społeczne powodujące
nieustanną emisję dźwięków w otoczeniu.
Uszkodzenia słuchu są najstarszą i najpowszechniejszą
chorobą zawodową w Polsce.
Konsekwencją hałasu są również zaburzenia
organiczne oraz agresja, depresja i inne.

Odory (niepożądane zapachy) są skutkiem
obecności w powietrzu zanieczyszczeń
pobudzających receptory węchowe (siarka).
Najczęściej są to mieszaniny bardzo wielu różnych
związków, występujących w bardzo małych ilościach.
Ich oddziaływanie na zdrowie ludzi ma zwykle
charakter psychosomatyczny.
Skażenie środowiska
to „zanieczyszczenie środowiska
przyrodniczego (głównie powietrza, wody
i gleby), albo organizmu ludzkiego
i zwierzęcego toksycznymi związkami
chemicznymi, promieniotwórczymi
materiałami lub zakaźnymi biologicznymi
czynnikami, bez względu na ich rodzaj
i czas ich oddziaływania”.
Skażenie środowiska – prowadzi do
całkowitego zniszczenia normalnej struktury
danego układu.
Następuje najczęściej na skutek wypadków
np. radiologicznych (najczęściej tam, gdzie
materiały radioaktywne są używane,
składowane lub transportowane).
Przykłady: awarie elektrowni atomowych,
wyciek substancji żrących, odpady szpitalne,
laboratoria badawcze (mikrobiologiczne) itp.
Pierwiastki promieniotw.: rad, polon, pluton, uran.
Skażenie promieniotwórcze
obejmuje zanieczyszczenie powietrza,
wody, gleby, ciała ludzkiego, przedmiotów itp.
substancjami promieniotwórczymi.
Występuje w wyniku wybuchu jądrowego, awarii
reaktorów jądrowych, podczas pracy
w laboratorium radiochemicznym. Jest bardzo
groźne dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt.
Skażenie promieniotwórcze usuwa się metodami
mechanicznymi i chemicznymi.
EKOSYSTEM
EKOSYSTEM
Ekosystem to jedno z podstawowych pojęć w ekologii.
Termin ten został sformułowany przez brytyjskiego
ekologa Arthura Tansley’a w 1935 roku.
Stanowi skrót od angielskich słów ecological system
Ekosystem stanowi największą jednostkę
funkcjonalną biosfery.
CECHY EKOSYSTEMU I BIOCENOZY
Na
ekosystem składają się dwa składniki:
czyli ogół gatunków występujących
na danym obszarze powiązanych ze sobą w jedną
całość różnymi zależnościami (element żywy
1. biocenoza -
ekosystemu).
2.
- czyli nieożywione elementy
obszaru, jak: podłoże, woda, powietrze (czyli
środowisko zewnętrzne).
biotop
FUNKCJONOWANIE EKOSYSTEMU
Każdy w pełni rozwinięty
ekosystem składa się
z elementów:
•
•
biotycznych (żywych).
abiotycznych
(nieożywionych),
FUNKCJONOWANIE EKOSYSTEMU
•
•
•
•
•
•
Elementami abiotycznymi są:
woda,
gleba,
gazy atmosferyczne (tlen, azot, dwutlenek węgla),
rzeźba terenu,
klimat,
temperatura.
Tworzą one biotop, czyli nieożywioną część
ekosystemu.
BIOCENOZA
Wyróżniamy:
•
Biocenozy naturalne (np. biocenozę
morza, rzeki, jeziora, sawanny, torfowiska,
lasu, łąki), w powstanie których człowiek nie
ingerował.
•
Biocenozy sztuczne (np. biocenozę stawu
hodowlanego, pola, sadu, pastwiska, parku,
ogrodu), w powstaniu których uczestniczył
człowiek.
BIOCENOZA
Biocenozę tworzą:
• fitocenoza - organizmy roślinne,
(PRODUCENCI)
• zoocenoza - organizmy zwierzęce,
(KONSUMENCI)
• drobnoustroje (DESTRUENCI) .
FUNKCJONOWANIE EKOSYSTEMU
Każdy naturalny ekosystem stanowi układ
otwarty i funkcjonuje dzięki przepływowi energii
i krążeniu materii.
Najważniejszym źródłem energii w ekosystemach
jest energia słoneczna.
Energia przepływa jednokierunkowo
strumieniem w układzie otwartym,
natomiast materia krąży w ekosystemie
w obiegu zamkniętym.
Struktura (rodzaje) ekosystemów
Ekosystemy wodne (np. oceany, morza,
rafa koralowa, rzeki, jeziora).
Ekosystemy lądowe (las, dżungla,
pustynia, łąka, pole, jaskinia).
Ekosystemy wodno-lądowe (bagna,
torfowisko).