Rodzina alkoholowa jako źródło stresu
advertisement
Rodzina alkoholowa jako źródło stresu Odkąd istnieje społeczeństwo istnieją też rodziny. Nie ulega wątpliwości, że rodzina zawsze była jednym z najistotniejszych czynników w rozwoju jednostki. Alkoholizm jest chorobą rodzinną Dzieci uczą się od rodziców Dziecko rodzi się całkowicie zależne od opieki rodziny. Opiekun – zwykle jedno lub oboje rodziców – prowadzi dziecko od zupełnej zależności przez kolejne stadia rozwoju ku socjalizacji, która czyni je członkiem społeczności rodzinnej i społeczeństwa. Dziecko przyjmuje od rodziców dowolne, modelowane przez nich wzory zachowań i pod jego kierunkiem nawiązuje harmonijne związki z innymi ludźmi. Mówiąc najprościej, dziecko uczy się od rodziców. Są oni zaufanym, a często i jedynym źródłem informacji, przez które docierają do niego wzory zachowania, wartości, postawy i głębokie przekonania o sobie jako jednostce. Dzieci uczą się przypatrując się modelom rodzicielskim, naśladując je i utożsamiają się z nim. Podstawowa więc zasada wychowania mówi, że jeśli dziecko ma się nauczyć cenić siebie, musi być przekonane, że ktoś je ceni. Od rodziny dziecko uczy się także ról społecznych – pełnionych w systemie rodzinnym i szerszym systemie społecznym. Uczy się języka i kultury, bez których nie przystosuje się do życia w społeczeństwie i nie nauczy współdziałania z innym (Brown, 1995). Cały szereg normalnych procesów związanych z rozwojem emocjonalnym, intelektualnym, społecznym i fizycznym odbywa się pod bezpośrednim i pośrednim kierunkiem i wpływem znaczącej osoby, z którą dziecko jest związane. Alkoholizm rodziców bezpośrednio oddziałuje na to, czego dziecko dowiaduje się o swojej kulturze, widzi bowiem tę kulturę oczami rodziców, a do związków z osobami spoza rodziny i kontaktów społecznych będzie podchodziło tak jak oni. Alkoholizm jest chorobą rodzinną ponieważ dotyka każdego członka rodziny i wywiera na niego niszczący wpływ. Rozpatrując rodzinę jako system trzeba na nią patrzeć kompleksowo, gdyż każdy z jej członków, jako część funkcjonującego układu, zależny jest od innych. Gdy rodzina współdziała ze sobą, by funkcjonować nienagannie, jakakolwiek zmiana w części tej rodziny wywoła również zmiany w innych jej częściach. Rodzinny układ zawsze będzie dążył do stanu równowagi. Rodzina alkoholowa zmienia swój sposób funkcjonowania usiłując przystosować się do drastycznej zmiany sposobu zachowywania się alkoholika. Gdy alkoholik wypada z normalnego rytmu, cała rodzina traci równowagę i musi zmienić sposób funkcjonowania, aby przetrwać. Alkoholizm nie spada na rodzinę nagle lecz rozwija się powoli. W miarę jak choroba postępuje, wszystko zaczyna obracać się wokół uzależnionego rodzica, którego zachowanie decyduje o sposobie interakcji pozostałych członków rodziny ze światem zewnętrznym. Każdy członek rodziny przystosowuje się do zachowania osoby uzależnionej, przyswajając sobie wzory zachowań powodujące możliwie jak najmniejszy stres. Sposób funkcjonowania całej rodziny ulega przesunięciu i pogarsza się w miarę, jak rodzina stara się równoważyć następstwa choroby. W reakcji na chorobę alkoholową, członkowie rodziny nieświadomie spełniają role, które pozwalają zneutralizować skutki zachowania alkoholika i sprawiają, że rodzina funkcjonuje nadal można powiedzieć, że adaptują się do sytuacji. Portret rodziny W ogólnym portrecie rodziny dotkniętej alkoholizmem możemy wymienić takie cechy jak chaos, nieprzewidywalność i niespójność. Sposób myślenia jest arbitralny, sztywny i nielogiczny, nierzadko dochodzi do przemocy (Brown, 1995). Chaotyczną rzeczywistość często skutecznie maskują obronne zabiegi adaptacyjne i próby radzenia sobie z sytuacją. Cechą charakterystyczną tej rzeczywistości jest dominacja alkoholika nad rodziną i stale obecna świadomość grożącej katastrofy. Rodzina zawsze musi być gotowa do przeciwdziałania. Powtarzającą się cechą rodziny dotkniętej alkoholizmem jest groźba destabilizacji. W każdej chwili może dojść do załamania się porządku dnia. Rodzina często przystosowuje się do poczucia chaosu, które staje się elementem. Gdy w zachowaniu i rozumowaniu jednego z członków rodziny brak jest konsekwencji, trudno mówić o jakiejś stabilizacji. Jeśli zasady funkcjonowania rodziny i jej role społeczne stale się zmieniają nie możemy mówić też o poczuciu bezpieczeństwa i o wewnętrznym rozwoju członków rodziny szczególnie dzieci. Często niespójność dotyczy standardów władzy rodzicielskiej i formułowanych przez rodziców ograniczeń. Jeśli więc w twojej rodzinie pije ktoś alkohol w sposób, który przeszkadza innym członkom to warto o tym porozmawiać z psychologiem by pomóc sobie i dzieciom. Zapraszamy do PLU przy ul. Rembielińskiej 8. mgr Bożena Nagrodzka Specjalista terapii uzależnień Kierownik – Poradni Leczenia Uzależnień – Przychodnia Rejonowo-Specjalistyczna ul. Rembielińska 8 PORADNIA LECZENIA UZALEŻNIEŃ SZPZLO WARSZAWA-BRÓDNO, UL. REMBIELIŃSKA 8 czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00 - 19.00 tel. 674 55 21 Można zapisać się osobiście lub telefonicznie Poradnia Leczenia Uzależnień jest placówką o wysokim standardzie, wyposażoną w nowoczesny sprzęt oraz zatrudniającą wysoko wykwalifikowaną kadrę: lekarza psychiatrę, psychologów, specjalistów terapii uzależnień oraz terapeutów.
