cw 133_teoria.doc (142 KB) Pobierz 1. PRZEWODNICTWO ELEKTRYCZNE CIAŁ STAŁYCH Przewodnictwo elektryczne w ciałach stałych. polega na ruchu nośników ładunków elektr., np. elektronów; wartość przewodnictwa zależy więc od liczby tych nośników w c. stałych Pod tym względem c. stałe. dzielą się na 3 grupy: - przewodniki (metale), - półprzewodniki - dielektryki (izolatory). Wraz ze wzrostem temp. przewodnictwo elektryczne przewodników (metali) maleje, natomiast w tempera turach bliskich 0°K staje się ono bardzo duże (nadprzewodnictwo). Przewodnictwo półprzewodników i dielektryków rośnie ze wzrostem temp.; w temp. niskich pół-przewodniki, praktycznie biorąc, nie przewodzą prądu elektr. Możliwa jest również klasyfikacja ciał stałych ze względu na ich zdolność przewodzenia prądu elektrycznego pod wpływem przyłożonego z zewnątrz pola elektrycznego. Zdolność przewodzenia prądu elektrycznego określa się przez podanie przewodności właściwej lub jej odwrotności - oporu właściwego. Ciała stałe z tego punktu widzenia dzielimy na trzy grupy: o dobre przewodniki (głównie metale) o δ od 10-8 do 10-6 Ω · m o złe przewodniki (izolatory) o δ > 109 Ω · m o ciała o pośrednich wartościach δ leżących w szerokich granicach około 14 rzędów wielkości. Do tej grupy ciał zaliczamy również półprzewodniki. W półprzewodnikach mamy zawsze do czynienia z przewodnictwem elektronowym. Również przewodnictwo dziurowe polega, podobnie jak elektronowe, na przemieszczaniu się elektronów. Natomiast, np. w kryształach jonowych nośnikami prądu są jony, a nie elektrony. (Czasami przewodniki jonowe zaliczane są do półprzewodników, w szerszym sensie tego pojęcia). Zależność oporu właściwego od temperatury T przebiega w sposób charakterystyczny, inny dla metali i inny dla półprzewodników: o dla metali δ = δ0 (l +ΔT), gdzie T - temperatura, α - współczynnik temperaturowy oporu przyjmujący wartości dodatnie rzędu 10-6 na kelwin, o dla półprzewodników δ = δ0eΔE/kT, gdzie k - stała Boltzmanna, ΔE - miara tzw. energii aktywacji. Jest to energia, jaką muszą mieć elektrony, aby mogły uczestniczyć w przewodzeniu prądu. 2. Prawa Kirchhoffa- dwa podstawowe prawa dotyczące przepływu prądu stałego w obwodach: I prawo Kirchhoffa: wektorowa suma wszystkich natężeń prądu dopływających do punktu rozgałęzienia w obwodzie elektrycznym równa jest zeru (inaczej: suma natężeń prądów wpływających do punktu rozgałęzienia równa jest sumie natężeń prądów wypływających). II prawo Kirchhoffa: suma spadków napięcia w każdym zamkniętym obwodzie elektrycznym równa jest zewnętrznej sile elektromotorycznej SEM działającej na ten obwód. Prawa Kirchhoffa pozwalają ułożyć i rozwiązać układ równań opisujący przepływ prądu stałego w dowolnie skomplikowanym obwodzie elektrycznym. Prawo Ampčre'a - prawo określające siłę, z jaką pole magnetyczne o indukcji B działa na przewodnik, przez który płynie prąd o danym natężeniu I: dF = I (dL * B), gdzie dL - element przewodnika, dF przyczynek siły działającej na element dL. Prawo Ohma - prawo fizyki głoszące, że stały prąd I płynący w przewodniku jest wprost proporcjonalny do przyłożonego napięcia U (napięcie elektryczne). U=RI, gdzie współczynnik proporcjonalności R jest oporem elektrycznym (oporność elektryczna). Uogólnione prawo Ohma dla prądów zmiennych ma postać: ZI=e gdzie Z - zespolona oporność (impedancja), e - siła elektromotoryczna. Prawo odkrył G.S. Ohm. 3 Cykl Carnota - przemiana termodynamiczna, złożona z dwóch przemian izotermicznych i dwóch przemian adiabatycznych. Cykl Carnota jest procesem kołowym i odwracalnym. Do realizacji cyklu potrzebny jest czynnik termodynamiczny, który może wykonywać pracę np. gaz w naczyniu z tłokiem a także dwa nieograniczone źródła ciepła jedno jako źródło ciepła (o temperaturze T1) a drugie jako chłodnica (o temperaturze T2). Przemiana izotermiczna - przemiana gazowa, zachodząca przy określonej, stałej temperaturze. W przemianach tych, zgodnie z prawem Boyla'a-Mariotte'a, ciśnienie gazu doskonałego wywierane na ścianki naczynia jest odwrotnie proporcjonalne do zajmowanej przez niego objętości, co zapisuje się jako: pV = const gdzie: p - ciśnienie V - objętość Przemiana adiabatyczna (Proces adiabatyczny) - proces termodynamiczny, podczas którego wyizolowany układ nie nawiązuje wymiany ciepła, lecz całość energii dostarczana lub odbierana jest z niego jako praca. Przemiana adiabatyczna jest przemianą, w której zmieniają się trzy parametry stanu gazu: ciśnienie, objętość i temperatura. Przemiana ta nie wymaga ciepła z otoczenia, dlatego podczas sprężania rośnie jego temperatura, a podczas rozprężania temperatura maleje. Podobnie jak w przypadku sprężania izotermicznego - maleje objętość a rośnie ciśnienie, w sprężaniu adiabatycznym trzeba dodatkowo uwzględnić wzrost ciśnienia gazu (spowodowany wzrostem temperatury). Przebieg przemiany adiabatycznej określa się prawem Poissona: gdzie: p - ciśnienie V - objętość - wykładnik adiabaty, równy stosunkowi pojemności cieplnej przy stałej objętości i przy stałym ciśnieniu. Krzywe obrazujące procesy adiabatyczne zwiemy adiabatami. Proces adiabatyczny jest szczególnym przypadkiem procesu politropowego. Przebieg cyklu Cykl składa się z następujących procesów: 1. Sprężanie izotermiczne – czynnik roboczy styka się z chłodnicą, ma temperaturę chłodnicy i zostaje poddane procesowi sprężania w tej temperaturze (T2). Czynnik roboczy oddaje ciepło do chłodnicy. 2. Sprężanie adiabatyczne – czynnik roboczy nie wymienia ciepła z otoczeniem, jest poddawany sprężaniu aż uzyska temperaturę źródła ciepła (T1). 3. Rozprężanie izotermiczne – czynnik roboczy styka się ze źródłem ciepła, ma jego temperaturę i poddawany jest rozprężaniu izotermicznemu w temperaturze T1, podczas tego cyklu ciepło jest pobierane ze źródła ciepła. 4. Rozprężanie adiabatyczne – czynnik roboczy nie wymienia ciepła z otoczeniem i jest rozprężany aż czynnik roboczy uzyska temperaturę chłodnicy (T2). Sprawność cyklu Dla układu tego definiuje się sprawność jako stosunek pracy wykonanej do ilości ciepła pobranego ze źródła ciepła. Parser nie umiał rozpoznać (Can't write to or create math output directory): \eta = \frac{Q _1 - Q _2}{Q_1} = \frac{T_1-T_2}{T_1} = 1- \frac{T_2}{T_1} Wzór powyższy wyprowadzony przez Carnota określa, że sprawność cyklu nie zależy od czynnika roboczego, ani sposobu realizacji, a zależy tylko od temperatur źródła ciepła i chłodnicy. Warto zwrócić uwagę na to, że sprawność silnika pracującego w temperaturach T1=373K (temperatura wrzenia wody) i T2=300K (temp. pokojowa) wynosi około 24%. Carnot udowodnił też, że dowolny odwracalny cykl zamknięty w którym podczas pobierania ciepła układ ma temperaturę mniejszą od Tmax a podczas oddawania ciepła większą od Tmin ma sprawność mniejszą od cyklu Carnota opartego o temperatury Tmax i Tmin. Dlatego często sprawność silników termodynamicznych określa się w odniesieniu do cyklu Carnota zwanego silnikiem idealnym. Cykl Carnota jest odwracalny i może przebiegać w odwrotnym kierunku (zamienione sprężanie z rozprężaniem) wówczas układ przekazuje energię cieplną od ciała o niższej temperaturze do ciała o wyższej temperaturze. Układ taki nazywany jest pompą ciepła (lub cieplną) i pracuje on kosztem wykonywania pracy nad nim. Sprawność cyklu Carnota określa też parametry idealnej pompy cieplnej działającej przy zadanych temperaturach. Rzeczywiste pompy cieplne mają sprawność mniejszą od cyklu Carnota. [Edytuj] Przykładowy diagram cyklu na wykresie ciśnienie vs. objętość Źródło: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Cykl_Carnota" Cykl Carnota Francuski inżynier i fizyk Leonarda Sadi Carnota na początku XIX-go wieku rozpatrywał tzw. cykl Carnota. Jest on cyklem odwracalnym składającym się z dwóch przemian izotermicznych oraz dwóch adiabatycznych. Przebieg tych przemian ilustruje wykres: Rys 1 Na schemacie tym kolorem różowym zaznaczone są izotermy, kolorem zielonym - adiabaty. Ich odcinki, które wchodzą w skład cyklu, są oznaczone na niebiesko. Przebieg cyklu rozpoczyna się w punkcie 1 przemianą izotermiczną zachodzącą przy temperaturze T1, w wyniku której następuje rozprężanie gazu od objętości V1 do V2 przy czym ciśnienie zmienia się od p1 do p2. Równocześnie ciepło pobierane jest ze zbiornika o nieograniczonej pojemności cieplnej, dzięki czemu jego temperatura nie ulega zmianie, pomimo przekazania układowi ciepła. Proces zachodzący pomiędzy punktami 2 i 3 jest procesem adiabatycznym, natomiast proces w przedziale 3-4 jest znów procesem izotermicznym, ale zachodzącym przy niższej temperaturze T2; proces 4-1 jest drugim procesem adiabatycznym. Przemiana Izotermiczna, rozprężanie Adiabatyczna, rozprężanie Izotermiczna, sprężanie Parametry p1 V1 T1 p2 V2 T1 p3 V3 T2 p2 V2 T1 p3 V3 T2 p4 V4 T2 Położenie Ciepło Ciepło cylindra pobrane oddane Z1 Q1 p W2 ... Plik z chomika: JareckiKrk Inne pliki z tego folderu: Praca gazu W1 239a.jpg (489 KB) 240.jpg (756 KB) Praca sił zew. 241.jpg (461 KB) 242.jpg (617 KB) 243.jpg (861 KB) Inne foldery tego chomika: 10 - Wyznaczenie temperatury punktu obojętnego i temperatury inwersji dla termopary żelazo-miedź 101 - Pomiar przekroju czynnego na zderzenia 103 - Promieniowanie kosmiczne 113 - Tranzystor. Kriogenika 121 - Termometr oporowy i termopara Zgłoś jeśli naruszono regulamin Strona główna Aktualności Kontakt Dla Mediów Dział Pomocy Opinie Program partnerski Regulamin serwisu Polityka prywatności Ochrona praw autorskich Platforma wydawców Copyright © 2012 Chomikuj.pl