PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKOLNO- PRZEDSZKOLNEGO NR 9 im A. Cz. Centkiewiczów w Bełchatowie „Szkoła i Przedszkole bezpieczne dla dziecka, wspierające jego wszechstronny rozwój we współpracy z domem rodzinnym i w zgodzie z naturą” Bełchatów 2012 Podstawa prawna Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Konwencja Praw Dziecka Ustawa z dnia 7 września z 1991 roku o systemie oświaty ( tekst jednolity Dz. U. z 204 r Nr 256 poz. 2572 z późn. zm. ) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego Ministra poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009 r Nr 4 poz. 17) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku podręczników ( Dz. U. z 2009 r Nr 89 poz.730 ) Karta Nauczyciela art. 6 Podstawa programowa – Rozporządzenie MENiS z dn.26.02.2002 Statut Zespołu Szkolno – Przedszkolnego nr 9 2 Wstęp „ Pomóżmy dzieciom, by każdy z nich stał się tym, kim stać się może” Janusz Korczak Wychowanie od podstaw nie jest rzeczą prostą. Jest to proces ciągły i długotrwały. Rozpoczyna się on tuż po narodzeniu dziecka, w rodzinie. Przedszkole i szkoła jedynie kontynuuje i ukierunkowuje czynności wychowawcze podjęte przez rodziców i opiekunów. To proces polegający przede wszystkim na wywołaniu zamierzonych zmian w charakterze dziecka, w celu zapewnienia mu możliwości harmonijnego rozwoju jego osobowości. To prowadzenie dziecka za rękę w taki sposób, by nie czuło się ono prowadzone, a jednocześnie osiągało szczyty swoich wewnętrznych i nabytych możliwości oraz umiejętności. Przedszkole to instytucja wspomagająca i wspierająca rodziców lub opiekunów w wychowaniu ich dzieci, to pierwsze i jakże ważne ogniwo edukacji, kształcące podstawową umiejętność życia w śród ludzi sobie obcych, w grupie rówieśniczej. To nauka relacji międzyludzkich, zasad postępowania, ról społecznych, jakie pełnią poszczególni członkowie małej społeczności. Szkoła podstawowa to kolejne ogniwo w procesie edukacji. To ona kształtuje umiejętność samodzielnego uczenia się, zdobywania wiedzy. Odkrywa i ukierunkowuje potencjalne możliwości ucznia i wykorzystuje je w celu zapewnienia mu jak najlepszych możliwości wszechstronnego rozwoju, możliwości dobrego startu w przyszłość. Celem wychowania przedszkolnego jest wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno- kulturowym i przyrodniczym. Szczególnie ważny jest także tok wielokierunkowego oddziaływania na wszechstronny rozwój dzieci w porozumieniu z domem rodzinnym. To tylko dzięki współpracy z rodzicami, można zapewnić dzieciom optymalne warunki rozwoju, dostosowane do ich potrzeb, możliwości i umiejętności. Celem oddziaływań wychowania szkolnego jest takie kierowanie rozwojem społeczno - emocjonalnym uczniów, by w przyszłości śmiało i pewnie odnajdywali się w nowych dla siebie sytuacjach. Rozbudzenie w nich chęci samodzielnego zdobywania wiedzy, poszerzania horyzontów, przełamywania barier, odkrywania tego, co wydaje się niemożliwe do odkrycia, dopingowanie i wspieranie w drodze do podejmowania ważnych decyzji na drodze dalszej edukacji. 3 Wszystkie obszary oddziaływań w wychowaniu przedszkolnym i szkolnym łączą się w integralna całość, gdyż przedszkolak i uczeń potrzebuje ochrony nie tylko ze strony dorosłych, zrozumienia, wsparcia, wzorów do naśladowania, ale przede wszystkim przewodnictwa w odkrywaniu tajemnic otaczającego go świata, kreatywności i aktywności. Nauczyciel - wychowawca to przewodnik, którego nadrzędnym celem jest wspomaganie wszechstronnego rozwoju małego człowieka. Pomaga kształtować osobowość dziecka, wychowywać go na mądrego i dobrego człowieka, wspierać rodzinę w procesie wychowania. Nauczyciel powinien stać się dla dziecka „ łącznikiem, tłumaczem i interpretatorem skomplikowanego świata kultury”. Ma być dla wychowanka inicjatorem rozwoju świata uczuciowego, moralnego i społecznego. Wizja szkoły Pragniemy stwarzać warunki do kształcenia człowieka myślącego i wrażliwego. Niech nasza szkoła będzie przyjazna dziecku oraz otwarta na jego inicjatywy. Niech pozostanie wierna tradycji i historii, a realizując proces kształcenia kieruje się najważniejszymi wartościami- miłością, szacunkiem i uczciwością. Niechaj będzie dobrą placówką oświatową, aby każdy jej uczeń mógł być z niej dumny, a w przyszłości wspominał ją jako dobrze zorganizowaną i zarządzaną. Misja Szkoły Jesteśmy szkołą opierająca się w pracy wychowawczej z dziećmi na uniwersalnych wartościach ogólnoludzkich. Chcemy wychowywać uczniów odpowiedzialnych, uczciwych i samodzielnych. Pragniemy, by każdy uczeń osiągnął sukces na miarę swoich możliwości. Wizja Przedszkola Przedszkole i rodziców. przyjazne dziecku – otwarte na oczekiwania dzieci Misja Przedszkola Naszym największym dobrem jest dobro dziecka, dlatego stwarzamy każdemu z wychowanków bezpieczne warunki do rozwoju osobowości, na miarę jego możliwości, przygotowujemy je do odnoszenia sukcesów i radzenia 4 sobie z trudnościami, pragniemy rozbudzać w nim ciekawość świata i ludzi, spostrzegawczość i wrażliwość, umiejętność odróżnienia dobra od zła. Charakterystyka programu Program jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i podstawą programową nauczania w szkole podstawowej , oraz Statutem Zespołu Szkolno - Przedszkolnego. Uwzględnia on także Konwencje Praw Dziecka oraz Deklaracje Praw Człowieka. Został opracowany w celu realizacji fundamentalnych wartości w elementarnym wychowaniu dzieci, wspomaganie rozwoju emocjonalno społecznego oraz kształtowania zachowań społecznie akceptowalnych. Celem programu jest świadome wprowadzanie dziecka w system pożądanych zachowań, zapewnienie warunków do wszechstronnego i wielokierunkowego rozwoju dziecka, uwzględnienie potrzeb społeczności przedszkolnej i szkolnej. Program zawiera cele, które ukierunkowują działalność nauczyciela oraz wspomagają kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania dzieci w grupie i środowisku. Program nie zawiera podziału treści na grupy wiekowe. Dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym charakteryzują się znacznymi różnicami indywidualnymi w zakresie tempa rozwoju. Efektywność wspierania i wspomagania rozwoju zależeć będzie przede wszystkim od najkorzystniejszego dopasowania przez nauczyciela treści kształcenia do indywidualnych możliwości rozwojowych każdego dziecka i potrzeb uwarunkowanych środowiskiem zewnętrznym. To, w jakim czasie, jakie kompetencje nabędzie dziecko, nie jest uzależnione od jego wieku, ale od jego indywidualnych potrzeb i możliwości rozwojowych. Nauczyciel realizujący program może dokonywać wyboru zadań, zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami dzieci, potrzebami środowiska, oczekiwaniami rodziców a także pojawiającymi się problemami wychowawczymi. Program ukierunkowany jest na dziecko, jego możliwości i oczekiwania. Przyjmuje do realizacji cele szczegółowe, wyprowadzone z celu nadrzędnego, zawartego w wybranych obszarach podstawy programowej. Kryteria sukcesu: I. Model absolwenta szkoły: Szkoła będzie stwarzać sytuacje, aby absolwent: 1. W SFERZE ROZWOJU INTELEKTUALNEGO 5 Pracował systematycznie i był odpowiedzialny za własna naukę Wykorzystywał wiedzę w praktyce Potrafił planować i organizować własna naukę Rozpoznawał własne zdolności i predyspozycje Dostrzegał zależności przyczynowo- skutkowe, czasowe i przestrzenne 2. W SFERZE ROZWOJU DUCHOWO- INTELEKTUALNEGO Odróżniał dobro od zła i dokonywał właściwych wyborów Poznawał i akceptował siebie Umiał określić własne potrzeby i emocje Wyrażał kulturalnie własne myśli i uczucia Rozbudzał w sobie potrzebę ciągłego rozwoju 3. W SFERZE ROZWOJU MORALNO- SPOŁECZNEGO Potrafił pracować w zespole Umiał nawiązywać i podtrzymywać kontakty Był wrażliwy na potrzeby innych Był życzliwie nastawiony do świata i ludzi Miał szacunek dla dobra wspólnego Przyswoił sobie metody i techniki negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i problemów społecznych 4. W SFERZE ROZWOJU FIZYCZNEGO Dbał o zdrowie i bezpieczeństwo własne i innych Był wolny od nałogów Znał zasady i miał nawyk stosowania higieny osobistej II. Model absolwenta przedszkola: Dziecko powinno: 1. W SFERZE ROZWOJU INTELEKTUALNEGO Wypowiadać się w sposób zrozumiały i jasny dla otoczenia Poszerzać swoją wiedzę i doskonalić umiejętności Znać numery alarmowe telefonów 6 Znać niebezpieczeństwa płynące z zabaw z prądem, ogniem, wodą bez nadzoru dorosłych Przestrzegać podstawowych zasad ruchu pieszego Znać swój adres Znać barwy narodowe, godło, hymn kraju Być dumnym z przynależności narodowej 2. W SFERZE ROZWOJU DUCHOWO - INTELEKTUALNEGO Dostrzegać i rozumieć potrzeby innych oraz akceptować ich odmienność Pomagać młodszym lub mniej sprawnym dzieciom Opiekować się dziećmi nowymi lub nieśmiałymi Rozróżniać dobro od zła Wyrażać własne emocje oraz oczekiwania wobec innych Panować nad swoimi emocjami Wystrzegać się agresywnych zachowań Nie szkodzić drugiemu człowiekowi 3. W SFERZE ROZWOJU MORALNO - SPOŁECZNEGO Przestrzegać norm i zasad przyjętych w grupie Przestrzegać zawieranych umów Słuchać, co mówią inni Być koleżeńskie i uczynne Zachowywać się spokojnie, gdy inni odpoczywają Znać konsekwencje łamania obowiązujących zasad Samodzielnie rozwiązywać konflikty i nieporozumienia Potrafić wyrazić opinie i zareagować odpowiednio na negatywne zachowania innych Potrafić przeprosić i przyznać się do winy Próbować pogodzić się z porażką Umieć wygrywać Kulturalnie zachowywać się w miejscach publicznych Szanować cudzą własność Nie przyjmować prezentów od obcych Używać form grzecznościowych 4. W SFERZE ROZWOJU FIZYCZNEGO Nie korzystać zbyt długo z komputera i gier video Kulturalnie zachowywać się przy stole 7 Sprawnie posługiwać się sztućcami Dbać o ład i porządek wokół siebie Dbać o estetyczny wygląd swojej garderoby Nie oglądać zbyt długo telewizji Ubierać się stosownie do pogody Zjadać urozmaicone posiłki Rozumieć konieczność zjadania warzy i owoców dla zdrowia Znać zasady i stosować nawyk dbania o higienę osobistą Cele programu: Cel główny: Wspomaganie rozwoju intelektualnego i moralnego akceptowalnych . emocjonalno – społecznego, duchowooraz kształtowanie zachowań społecznie Cele i zadania programu wychowawczego Zespołu Szkolno- Przedszkolnego: Wprowadzenie dziecka w świat nauki poprzez poznanie języka, pojęć, twierdzeń i metod na poziomie umożliwiającym dalsze kształcenie Kształtowanie umiejętności prawidłowej i kulturalnej komunikacji w środowisku dorosłych i rówieśników Rozbudzanie i rozwijanie indywidualnych zainteresowań dziecka Wprowadzenie ucznia w świat kultury i sztuki Rozwijanie umiejętności społecznych poprzez zdobywanie prawidłowych doświadczeń we współżyciu prawidłowych współdziałaniu prawidłowych grupie Kształtowanie prawidłowych i akceptowalnych społecznie postaw moralnych: uczuciowość, tolerancja, sprawiedliwość, odpowiedzialność i życzliwość Kształtowanie elementarnych nawyków higienicznych Uświadamianie dziecku prawidłowych postaw prozdrowotnych Uświadomienie dzieciom niebezpieczeństw i zagrożeń ze strony świata zewnętrznego i wynikających z zachowań ich samych oraz wdrażanie do przestrzegania zasad warunkujących bezpieczeństwo Tworzenie więzi uczuciowej z rodziną i środowiskiem 8 Ogólne zadania wychowawcze Zespołu Szkolno- Przedszkolnego 1. Rozwijanie umiejętności uczenia się 2. Kształcenie Kulturalnego sposobu kulturalnego komunikowania się z otoczeniem 3. Rozpoznawanie własnych emocji i kierowanie swoim zachowaniem 4. Poznanie człowieka i nabywanie umiejętności porozumiewania się z nim 5. Poznanie ról społecznych w swoim środowisku i relacji zachodzących miedzy nimi oraz organizowanie różnych ról społecznej aktywności 6. Wzmacnianie więzi emocjonalnej z rodziną 7. Poszanowanie ogólnie przyjętych wartości moralnych 8. Rozumienie zagrożeń świata zewnętrznego oraz konieczności dbania o bezpieczeństwo swoje i innych 9. Poznawanie środowiska naturalnego przez pryzmat swojego zdrowia psychicznego i fizycznego 10.Zapoznanie z tradycjami narodowymi Zadania dla poszczególnych organów statutowych wspomagających działanie wychowawcze Zespołu SzkolnoPrzedszkolnego Działanie na rzecz osiągnięcia celów wychowawczych naszego Zespołu Szkolno – Przedszkolnego jest wspólnym zadaniem zarówno organów statutowych zespołu ( Rada pedagogiczna, Rada Rodziców, Samorząd Uczniowski), jak i pozyskanych do współpracy różnorodnych instytucji np. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, MOPS, MCK, Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Muzeum Regionalne, Policja, Straż Miejska, Straż Pożarna, Nadleśnictwo. Warunki realizacji: Programem wychowawczym objęte zostaną wszystkie dzieci uczęszczające do przedszkola. Zadania wychowawcze realizowane będą przez wszystkich nauczycieli w sposób ciągły, poprzez odpowiedni dobór metod i form pracy, dostosowaną literaturę, pomoce dydaktyczne oraz stosowanie środków wychowawczych ( motywatorów) wzmacniających pozytywne zachowania dzieci. Szeroko rozumiana współpraca z rodzicami 9 ma na celu ujednolicenie oddziaływań wychowawczych. Pracownicy niepedagogiczni będą wspierać działania nauczycieli. Realizacja działań wychowawczych Cel: Rozwijanie u dziecka potrzeby zdobywania wiedzy ZADANIA 1. Korzyści płynące ze zdobywania wiedzy 2. Rozbudzanie aktywności poznawczej i działalności praktycznej 3. Tworzenie warunków do łączenia teorii z praktyką 4. Uatrakcyjnienie form i metod, którymi prowadzone są zajęcia dydaktyczne i pozalekcyjne 5. Wdrażanie do samodoskonalenia, poprzez korzystanie z księgozbioru bibliotecznego i dostępnych źródeł informacji 6. Przygotowanie do racjonalnej i systematycznej samokontroli i samooceny przebiegu i wyników dalszej pracy 7.Przygotowanie do systematycznego i samodzielnego uczenia się przez całe życie 8.Stwarzanie możliwości wykazania się zdobyta wiedzą i umiejętnościami 9.Motywowanie do pogłębiania i zdobywania wiadomości 10. Organizacja wycieczek do muzeów, kin, teatrów 11. Rozwijanie chęci do aktywnego uczestnictwa w życiu klasy, szkoły, przedszkola OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Rozumie korzyści płynące ze zdobywania wiedzy. 2. Potrafi zastosować wiadomości teoretyczne w praktyce 3.Potrafi korzystać z księgozbioru bibliotecznego i dostępnych źródeł informacji 4. Umie dokonać samokontroli i samooceny własnej pracy. 5.Wie, ze systematyczne i samodzielne uczenie się pomaga w życiu 6.Wykorzystuje zdobytą wiedzę w życiu codziennym. 7.Uczestniczy w wycieczkach do muzeów, kin teatrów. 8.Bierze udział w konkursach z wiedzy, manualnych i sprawnościowych 9.Aktywnie uczestniczy w życiu szkoły, przedszkola 10. Bierze czynny udział w apelach, uroczystościach, przedstawieniach Cel: Rozwijanie umiejętności wypowiadania się i komunikowania ZADANIA 1. Dbałość o poprawność i kulturę języka ucznia 2. Bezpośredniość i otwartość w wyrażaniu swoich potrzeb, sądów OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Dba o poprawność i kulturę języka 2. Potrafi otwarcie i bezpośrednio wyrażać swoje prośby, sądy i oczekiwania 10 i oczekiwań 3. Sposoby porozumiewania się 4. Umiejętność słuchania 5. Korygowanie błędów językowych w wypowiedziach ustnych i pisemnych 6. Nauka wypowiadania się pełnymi zdaniami 7. Stosowanie podczas zajęć dyskusji, dramy, kształcenia dłuższych wypowiedzi 8. Przestrzeganie kultury prowadzenia rozmów i dyskusji 9. Stosowanie form grzecznościowych 10. Organizowanie konkursów literackich, recytatorskich, ortograficznych 11. Udział w spektaklach teatralnych 12. oglądanie wartościowych, odpowiednich dla wieku filmów 13. Dostarczanie wzorców właściwego zachowania się ( przykład nauczyciela) 14. Nabywanie nawyków kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych 15. Zapoznanie z prostymi zasadami savoir-vivr’u, stosowanie ich w sytuacjach codziennych 16. Uczenie się mówienia miłych słów oraz dziękowania innym za te słowa 3. Posługuje się językiem niewerbalnym ( wykorzystuje na zajęciach, elementy dramy, pantomimy, mowę ciała) 4. 4.Potrafi słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi nauczyciela i innych, oczekuje na swoja kolej wypowiedzi 5. Potrafi korygować błędy w wypowiedziach ustnych i pisemnych 6. Potrafi wypowiadać się pełnymi zdaniami 7. posługuje się formami grzecznościowymi w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami 8. Wykorzystuje swoja wiedzę i umiejętności poprzez udział w konkursach, pokazach, apelach, uroczystościach 9. Potrafi zachować się adekwatnie do sytuacji i miejsca 10. Zna zasady dobrego zachowania się i potrafi ich przestrzegać 11. Potrafi przyjąć i odpowiedzieć na komplement Cel: Kształtowanie pozytywnych postaw i cech osobowości ZADANIA 1. Wykształcenie nawyku przeciwstawiania się brutalności, wulgarności agresji i wandalizmu. 2. Kształtowanie postaw tolerancji, poszanowania godności osobistej innych, wzajemnego szacunku 3. Wyrabianie nawyku dbałości o mienie szkoły, przedszkola, pomoce, sprzęt, zabawki, czystość i porządek 4. Aktywizacja ucznia w kierunku samooceny, samokontroli, samowychowania 5. Wykształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Uczeń potrafi dostrzec przejawy brutalności, wulgarności, agresji i wandalizmu oraz umie na nie odpowiednio reagować 2. Zna i rozumie pojęcia: tolerancja, godność osobista, szacunek. Dostrzega różnice między ludźmi i akceptuje je. Szanuje dorosłych, młodszych i rówieśników 3. Dba o mienie szkoły i przedszkola, pomoce, sprzęt, zabawki, czystość i porządek. 4. Potrafi dokonać samokontroli i samooceny 11 rozwiązywania konfliktów 6. Dbałość o kulturę osobistą 7. Kształtowanie postawy sumiennego i systematycznego wywiązywania się z obowiązków, przestrzeganie ustalonych regulaminów, norm i zasad 8. Kształtowanie godności osobistej, samokrytycyzmu w ocenianiu swoich mocnych i słabych stron, przeciwstawianie się słabościom i negatywnym emocjom, a w sytuacjach trudnych szukanie pomocy u innych 9. Umiejętność porozumiewania się umiarkowanym głosem 10. Rozumienie konsekwencji kłamstwa dla siebie i innych 11. Umiejętność właściwego przyjmowania pochwał i krytyki 12. Reagowanie na umówione sygnały 13. Zapoznanie z bezpiecznymi sposobami rozładowywania napięć i agresji 14. Panowanie nad swoimi emocjami ( złością, agresją, smutkiem) 15. Poszukiwanie sposobów nagradzania umiejętności i zachowań innych 16. Dostrzeganie i sprzeciwianie się przejawom samolubstwa i okrucieństwa wobec młodszych i słabszych 17. Interesowanie się wytworami swoich kolegów, dostrzeganie wysiłku włożonego w ich powstanie 18. Wspólne i bezkonfliktowe korzystanie ze wspólnych pomocy, zabawek oraz sprzętu 19.Przygotowanie dziecka do podjęcia nauki w szkole i umiejętnego radzenia sobie w dalszym życiu 5. Wie, do kogo może zwrócić się o pomoc 6. Przestrzeganie ustalonych regulaminów norm i zasad. Sumiennie i systematycznie wywiązuje się z obowiązków 7. Dba o kulturę osobistą 8. Potrafi mówić cicho, nie krzyczeć w sytuacjach dialogu 9. Wie i rozumie, dlaczego kłamstwo nie jest dobrym rozwiązaniem sytuacji, stara się mówić prawdę 10. Potrafi cieszyć się z pochwały, oraz przyjąć krytykę i wyciągnąć z niej wnioski dla siebie 11. Właściwie i sprawnie reaguje na umówione sygnały 12. Zna sposoby bezpiecznego rozładowywania agresji i potrafi z nich korzystać w sytuacjach napięć 13. Panuje nad swoimi emocjami 14. Wie w jaki sposób można podziękować lub nagrodzić właściwe zachowanie innych 15. Stara się dbać o młodszych, nie dokuczać im i bronić ich przed szykanowaniem i dokuczaniem 16. Interesuje się wytworami prac swoich rówieśników 17. Potrafi zgodnie i wspólnie współdziałać w parach, w małych zespołach i większych grupach. Cel: Poszanowanie ogólnie przyjętych norm moralnych ZADANIA 1. Samodzielne podejmowanie prostych obowiązków w domu, przedszkolu i szkole OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Wykonuje powierzone mu obowiązki 2. Opiekuje się zwierzętami, czuje się za nie odpowiedzialne 12 2. Opieka nad zwierzętami, przestrzeganie zakazu znęcania się nad nimi 3. Rozróżnianie prawdy, fałszu, fantazji , kłamstwa w utworach literackich i sytuacjach codziennych 4. Rozróżnianie pojęcia dobra i zła 5. Podejmowanie prób oceny i ocenianie postępowania bohaterów bajek i opowiadań oraz swoich i rówieśników 6. Próby oceniania własnych negatywnych zachowań i poszukiwanie możliwości ich naprawienia 7. Rozumienie znaczenia uczucia przyjaźni 8. Uczenie tolerancji i zrozumienia dla odmienności 9. Nabywanie umiejętności liczenia się z odczuciami drugiej osoby ( empatia) 3. Rozróżnia podstawowe pojęcia etyczne- prawdę, fałsz, fantazję, kłamstwo – w sytuacjach realnych i w literaturze 4. Rozumie pojęcia dobra i zła 5. Stara się obiektywnie oceniać postępowanie swoje i rówieśników 6. Samodzielnie podejmuje próby naprawienia swoich negatywnych zachowań 7. Potrafi się zaprzyjaźnić i dbać o przyjaciela 8. Jest tolerancyjne 9. Odczuwa empatię Cel: Rozwijanie wrażliwości na potrzeby środowiska przyrodniczego ZADANIA 1. Uświadomienie, że człowiek jest częścią przyrody, a stan środowiska przyrodniczego wpływa na zdrowie człowieka 2. Dostrzeganie zmian w środowisku oraz ich wartościowanie 3. Doskonalenie umiejętności prowadzenia obserwacji w terenie, wyciąganie wniosków 4. Uświadomienie wpływu codziennych działań człowieka na środowisko naturalne 5. Dostarczanie wzorców prawidłowego zachowania w różnych sytuacjach ( wyrzucanie śmieci do kosza, nie deptanie trawników itp.) 6. Przyzwyczajanie dzieci do przestrzegania elementarnych zasad dbania o czystość środowiska( nie zaśmiecaj, nie niszcz przyrody itp.) 7. Rozumienie prawidłowych zasad OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Dba o estetykę najbliższego otoczenia 2. Rozumie znaczenie terenów zieleni dla zdrowia człowieka 3. Potrafi prowadzić obserwacje w najbliższej okolicy 4. Rozróżnia pozytywne aspekty ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze 5. Wie, na czym polegają zdrowotne i estetyczne funkcje lasu 6. Wie, na czym polega znaczenie czystej wody, powietrza, gleby oraz jakie mogą być rodzaje ich zanieczyszczeń 7. Zna zasady postawy przyjaciela przyrody i przestrzega ich 8. Stosuje zachowania proekologiczne w szkole, przedszkolu, domu i otoczeniu 13 zachowania ekologicznego ( sortowanie śmieci, oszczędzanie wody i energii) Cel: Zintegrowanie zadań szkoły, przedszkola i środowiska rodzinnego ZADANIA 1. Pielęgnowanie tradycji rodzinnych 2. Rozwijanie zainteresowań przeszłością własnej rodziny- drzewo genealogiczne 3. Podział obowiązków w rodzinie i konsekwentne ich wykonywanie 4. Wzmacnianie więzi rodzinnych poprzez wspólne spędzanie wolnego czasu 5. Stosowanie się do ustalonych w rodzinie norm i zasad, zakazów i nakazów 6. Znajomość rozumienia pojęć: norma, prawo, obowiązek, tolerancja, godność 7. Kształtowanie relacji w rodzinie, które opierają się na wzajemnym zaufaniu i umiejętność słuchania, wspólne rozwiązywanie problemów 8. Miejsce dziecka w rodzinie 9. Uwrażliwianie dzieci na potrzeby członków swojej rodziny – ciche i spokojne zachowanie podczas, gdy inni odpoczywają lub pracują, 10. Wzmacnianie więzi rodzinnych poprzez udział rodziców i dziadków w uroczystościach przedszkolnych/ szkolnych i środowiskowych 11. Poznawanie pracy zawodowej rodziców i dziadków, oraz zawodów ważnych dla środowiska: strażak, policjant, lekarz, nauczyciel OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Zna i pielęgnuje tradycje rodzinne 2. Potrafi wymienić swoich przodków, zna koligacje między nimi 3. Respektuje podział obowiązków w rodzinie 4. Zna swoje miejsce w rodzinie 5. przestrzega norm i zasad obowiązujących w rodzinie 6. Rozumie i przestrzega pojęć norma, prawo, obowiązek, tolerancja, godność osobista 7. Umie rozplanować swój czas 8. Czuje się odpowiedzialny za siebie i innych członków rodziny 9. Liczy się z uczuciami i potrzebami innych osób w rodzinie 10. Potrafi zaprezentować swoje umiejętności i zdolności przed rodzicami/dziadkami. 11. Czuje się integralna częścią rodziny 12. Zna miejsca pracy rodziców i czynności związane z zawodami , które oni wykonują Cel: Rozumienie zagrożeń świata zewnętrznego ZADANIA 1. Rozumienie zakazów rodzicielskich i nauczycieli , wynikających z obawy o zdrowie i życie dzieci 2. Uświadomienie niebezpieczeństw wynikających ze zbliżania się do nieznanych, bezpańskich zwierząt OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Przestrzega norm i zasad ustanowionych przez rodziców, opiekunów i nauczycieli 2. Zna niebezpieczeństwo wynikające z kontaktów z bezpańskimi zwierzętami 14 3. Kształtowanie nawyku omijania i nie prowokowania napotkanych bezpańskich zwierząt 4. Bezwzględne przestrzeganie zakazu samodzielnego przyjmowania leków znalezionych zagrożeń domowej apteczce 5. Poznanie zagrożeń wynikających z kąpieli na nieoznaczonych kąpieliskach 6. Poznanie zagrożeń wynikających z nieprzestrzegania przepisów ruchu drogowego 7. Uświadamianie niebezpiecznych aspektów zabaw w miejscach do tego nie przeznaczonych 8. Rozumienie niebezpieczeństw wynikających z oddalanie się od rodziców, opiekunów i pań w przedszkolu/ szkole 9. Rozumienie zakazu rozmowy z nieznajomymi oraz przyjmowania od nich jakichkolwiek prezentów ( słodyczy, upominków rzeczowych itp.) 10. Poznanie najczęstszych przyczyn wywołujących pożary 11.Poznanie zagrożeń wynikających z zabawy sprzętem elektrycznym bez nadzoru dorosłych 3. Nie zaczepia, nie prowokuje i nie dokucza napotkanym zwierzętom 4. Rozumie i zna niebezpieczeństwa wynikające z bezpodstawnego przyjmowania lekarstw . 5. Wie, jakie niebezpieczeństwa czyhają na niestrzeżonych kąpieliskach i przy brawurowym zachowaniu w wodzie 6. Zna zasady ruchu drogowego, wie co może się wydarzyć w konsekwencji nie przestrzegania ich 7. Zna konsekwencje zabaw w miejscach niedozwolonych 8. Nie oddala się od rodziców, opiekunów, wychowawców na wyjazdach i wycieczkach. 9. Rozumie, że nie każdy dorosły może być przyjazny dziecku. Wie, co oznacza pojęcie „ Zły dotyk” i gdzie szukać pomocy w sytuacji zagrożenia 10. Przestrzega zakazu zabaw z ogniem 11. Korzysta ze sprzętu elektrycznego pod nadzorem osób dorosłych Cel: Uświadomienie dziecku konieczności dbania o bezpieczeństwo własne i innych ZADANIA 1. Spotkania z przedstawicielami instytucji dbającymi o porządek i bezpieczeństwo w mieściepolicjantem, strażakiem miejskim, strażakiem pożarnym 2. Poznanie zasad bezpiecznego przebywania w sali/ klasie, w przedszkolu i szkole 3. Ustalenie zasad bezpiecznej zabawy w ogrodzie przedszkolnym/ boisku i na placach zabaw 4. Rozumienie zasad bezpieczeństwa obowiązujących na wycieczkach 5. Przestrzeganie zakazu spożywania OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Bierze czynny udział w spotkaniach, słucha, obserwuje, zadaje pytania 2. Jest bezpieczne na terenie szkoły i przedszkola 3. Zna zasady prawidłowego zachowania na dworze i przestrzega ich 4. Zna zasady zachowania na wycieczkach i wyjazdach, rozumie konieczność ich przestrzegania 5. Wie, jakie konsekwencje dla zdrowia może wywołać spożycie trujących roślin, zatrutych produktów spożywczych 15 produktów spożywczych nieznanego pochodzenia( owoce, grzyby, rośliny, cukierki znalezione lub otrzymane od obcych) 6. Przestrzeganie zakazu rozmawiania z obcymi 7. Poznanie sposobu postępowania w razie skaleczenia, złego samopoczucia 8. Rozumienie konieczności nie oddalania się od grupy, rodziców, opiekunów 9. Rozumienie konieczności znajomości swojego nazwiska oraz adresu 10. Zapamiętanie numerów alarmowych służb bezpieczeństwa 11. Wyrobienie umiejętności wezwania pomocy w sytuacji zagrożenia 12. Nabywanie nawyku prawidłowego zachowania w kontaktach ze zwierzętami 13. Poznanie elementarnych zasad kodeksu drogowego i przestrzeganie ich na co dzień 14.Nabywanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie i bezpieczeństwo własne i innych 6. Stara się nie nawiązywać bliskich kontaktów z nieznajomymi dorosłymi 7. Wie, gdzie należy się zgłosic po pomoc w przypadku skaleczenia, złego samopoczucia 8. zna niebezpieczeństwa wynikające z oddalania się od grupy/ klasy na wyjeździe, wycieczce 9. Zna swoje nazwisko, adres oraz telefon do rodziców, potrafi go podać w sytuacji zagrożenia 10. Zna numery alarmowe służb bezpieczeństwa 11. Potrafi wezwać pomoc w sytuacji zagrożenia 12. Zna właściwy sposób zachowania wobec zwierząt 13. Zna przepisy ruchu drogowego i przestrzega zasad bezpiecznego poruszania się po ulicach 14. Czuje się odpowiedzialny za swoje zdrowie oraz zdrowie rówieśników z grupy/klasy Cel: Upowszechnienie odpowiednich zdrowotnych, profilaktyka uzależnień ZADANIA 1.Kształtowanie odpowiednich nawyków i przyzwyczajeń zdrowotnych 2.Wzbogacenie wiedzy utrwalenie nawyków czystości i higieny 3.Kształtowanie sprawności i wytrwałości fizycznej 4.Wyrabianie nawyku uprawiania sportu i turystyki 5. Poznanie problemów i potrzeb osób niepełnosprawnych, osób chorych i starszych 6. Kształtowanie zainteresowań i dbałości o własny wygląd zewnętrzny 7. Kształcenie odporności na namawianie nawyków i przyzwyczajeń OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Zna zasady prawidłowego żywienia, 2. Dba o czystość i higienę osobista oraz otoczenia 3. Uprawia sport i turystykę, rozumie konieczność przebywania na powietrzu dla zdrowia 4. Uprawia sport i turystykę 5. Zna problemy i potrzeby osób niepełnosprawnych, chorych i starszych, chętnie im pomaga w miarę własnych możliwości. 6. Dba o własny rozwój i wygląd zewnętrzny 7. Jest odporny na namawianie i presję, 16 i presję ze strony różnych osób do używania środków odurzających, narkotyków, dopalaczy, palenia tytoniu, picia alkoholu 8. Kształtowanie nawyków zdrowego odżywiania 9. Znajomość i respektowanie zasad bezpieczeństwa i higieny podczas uprawiania sportu, turystyki i zabaw ruchowych w Sali i na powietrzu 10. Kształtowanie świadomej i czynnej postawy w dążeniu do zachowania zdrowia 11. Rozumienie znaczenia ćwiczeń gimnastycznych dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu 12. Dostosowywanie ubioru do pogody 13. Zgłaszanie dolegliwości nauczycielowi 14. Rozumienie konieczności regularnych kontroli stomatologicznych dla zdrowia i urody, okresowych badań – bilansów…. - latka 15. Kształtowanie odpowiedzialności za porządek w przedszkolu i szkole oraz najbliższym otoczeniu potrafi powiedzieć nie, gdy ktoś namawia go do używania środków odurzających, narkotyków, dopalaczy, palenia tytoniu, picia alkoholu 8. Zna i respektuje zasady bezpieczeństwa podczas uprawiania sportu, turystyki, zabaw ruchowych w sali i na powietrzu i stosuje je 9. Wie w jaki sposób powinno dbać o swoje zdrowie 10. Zna znaczenie ćwiczeń fizycznych dla zdrowia i urody 11. Potrafi dopasować strój do panującej aury 12. Zgłasza nauczycielowi lub innemu pracownikowi szkoły i przedszkola swoje dolegliwości 13. Zna zasady prawidłowego zachowania się i potrafi ich przestrzegać 14. Rozumie, dlaczego należy odbywać kontrolne badania dla zdrowia 15. Czuje się odpowiedzialny za utrzymanie porządku w najbliższym otoczeniu szkoły i przedszkola Cel: Umiejętność życia w grupie ZADANIA 1. Kształtowanie poczucia przynależności do klasy/ grupy 2. wyjaśnienie potrzeby wzajemnego współdziałania 3. Współtworzenie i przestrzeganie norm grupowych 4. Ukazywanie problemów życia w społeczeństwie „ Sprawny inaczej” 5. Wdrażanie do szczerej i obiektywnej oceny rozwoju zachowań na forum klasy/ grupy 6. Zwalczanie klasowych/ grupowych konfliktów 7. Przeciwdziałanie źle pojętej rywalizacji w zespole 8. Doświadczanie współzależności sukcesu zespołowego zależnego od postępowania każdego ucznia 9. Nabywanie współodpowiedzialności OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Dziecko ma poczucie przynależności do klasy/ grupy 2. Chce i wyraża potrzebę działania w swojej klasie / grupie rówieśniczej 3. Współtworzy i respektuje normy postępowania 4. Wie, że w naszym społeczeństwie żyją sprawni inaczej i zna ich problemy 5. Potrafi i chce się pozytywnie zaprezentować 6. Umie rozwiązywać klasowe/ grupowe i indywidualne konflikty. Wie, do kogo można się zwrócić o pomoc 7. Przeciwdziała źle pojętej rywalizacji 8. Czuje się współodpowiedzialny za zachowanie klasy/grupy 17 za postępowanie swoje rówieśników i swoich 9. Cel: Kształtowanie postaw patriotycznych oraz poczucia tożsamości narodowej ZADANIA 1. Ukazywanie państwa jako dobra wspólnego 2. Odnoszenie się z szacunkiem do symboli narodowych, przeszłości historycznej 3. Znaczenie obchodów rocznicowych i ważnych wydarzeń państwowych. 4. Zaznajomienie dzieci z bohaterami, żołnierzami i ludźmi zasłużonymi, pochodzącymi z naszego regionu 5. Kształtowanie wśród uczniów poczucia, że sumienne wykonywanie obowiązków jest wkładem w budowę obecnej i przyszłej ojczyzny 6. Poznanie miejsc pamięci w naszej okolicy 7. Kształtowanie zainteresowań dzieci przemianami zachodzącymi w kraju i na świecie 8. Poszanowanie zasad demokracji 9. Przygotowanie uroczystych apeli, imprez szkolnych poświęconych rocznicom narodowym 10. Przeszłość historyczna regionu, w którym mieszkamy 11. Zaznajamianie z miejscowymi instytucjami użyteczności społecznej i omawianie ich podstawowych funkcji. 12. Rozwijanie zainteresowania pięknem i bogactwem naszego kraju, zwracanie uwagi na różnorodność regionów- elementy miejscowego folkloru. OCZEKIWANE EFEKTY DZIALAŃ 1. Wie, że państwo to wspólne dobro 2. Odnosi się z szacunkiem do symboli narodowych, przeszłości historycznej 3. Zna ważne wydarzenia państwowe 4. Wie o bohaterach, żołnierzach i ludziach zasłużonych, którzy pochodzą z naszego regionu 5. Wie, że sumienne wykonywanie obowiązków jest wkładem w budowę obecnej i przyszłej ojczyzny 6. Zna miejsca pamięci w naszej gminie 7. Interesuje się przemianami zachodzącymi w kraju i na świecie 8. Zna i rozumie zasady demokracji 9. Bierze udział w apelach, imprezach, konkursach 10. Zna historię swojej miejscowości 11. Zna instytucje użyteczności społecznej w mieście 12. Poznaje sztukę ludowa swojego kraju ( stroje regionalne, tańce, najważniejsze zabytki) 18 Metody: Podające: opowiadanie, pogadanka, wiersz, piosenka, teatrzyk, historyjka obrazkowa, praca z obrazkiem, Aktywizujące: drama, pantomima, burza mózgów, W. Sherbourne, A.M. Kniessów. R. Labana, M. Bogdanowicz,. E. GruszczykKolczyńskiej, Problemowe: gry dydaktyczne, inscenizacja, zadaniowa, modelowania ( dawania dobrego przykładu), Praktyczne: ćwiczenia, zabawy dydaktyczne, zabawy organizowane i spontaniczne, rozmowa kierowana metody technik relaksacyjnych: muzykoterapia, bajkoterapia, choreoterapia metody technik plastycznych, twórczość artystyczna i plastyczna dzieci Formy realizacji: zajęcia zorganizowane zabiegi higieniczne w łazience spacery wycieczki zajęcia ruchowe zawody sportowe przedsięwzięcia prozdrowotne prace porządkowe prace hodowlane( zielone kąciki) wystawy okolicznościowe spotkania z ciekawymi ludźmi uroczystości wystawy okolicznościowe konkursy tematyczne zabawy tematyczne zabawy zorganizowane kontakty z literaturą relaksacja 19 Ewaluacja: 1. Program wychowawczy poddawany będzie ustawicznej ewaluacji na zakończenie każdego roku szkolnego i weryfikowany według potrzeb 2. W ewaluacji uwzględnia się opinię dyrektora, nauczycieli, rodziców, wytwory pracy dziecięcej 3. Ewaluacji dokonuje się poprzez: Analizę dokumentacji - planów miesięcznych, zapisów w dziennikach zajęć, arkuszy obserwacyjnych dzieci Ankiety Wywiady Obserwację i ocenę zachowań Wytwory dziecięcej aktywności Bibliografia: 1. T. Gordon, Wychowanie bez porażek, Warszawa 1991. 2. M. Bogdanowicz, B. Kisiel, M. Przasnysza, "Metody Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka", Warszawa 1996r. 3. E. Kruszczyk- Kolczyńska, E. Zielińska, Program wspomagania rozwoju, wychowania i edukacji starszych przedszkolaków, Warszawa 2007. 4. A. Rawicka, Współpraca przedszkola z rodzicami, Warszawa 1998. 5. Generowicz W., Różewicz L., Witosławska M., Wnuk S., Mamo, tato! Pomóżcie mi zrozumieć i odkryć siebie, Płock 2004. 6. B. Bilewicz- Kuźnia, T. Parczewska, Ku dziecku, program wychowania przedszkolnego, Warszawa 2010 20 Program wychowawczy został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną, Rade Rodziców Szkoły i Przedszkola oraz Samorząd Uczniowski. Został zatwierdzony do realizacji przez Radę Pedagogiczną w dniu 25.11.2011r. 21