SYLABUS

SYLABUS
NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ KIERUNEK:
Oddział Stomatologiczny Wydziału Lekarskiego
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ PRZEDMIOT:
Zakład Mikrobiologii i Laboratoryjnej Immunologii Medycznej
Międzywydziałowej Katedry Immunologii Klinicznej i Mikrobiologii
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
NAZWA KIERUNKU: lekarsko-dentystyczny
PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny
SPECJALNOŚĆ:
POZIOM KSZTAŁCENIA: jednolite studia magisterskie
1. Nazwa przedmiotu: Mikrobiologia jamy ustnej
2. Kod przedmiotu:
3. Typ przedmiotu: podstawowy
4. Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z systematyką drobnoustrojów, fizjologiczną florą
bakteryjną,
charakterystyką
bakterii
chorobotwórczych
i
względnie
chorobotwórczych, wirusów chorobotwórczych dla człowieka oraz mechanizmami
chorobotwórczości wirusów i bakterii, udziałem bakterii w etiologii chorób oraz
zawodowymi zagrożeniami biologicznymi.
Przekazanie wiedzy nt. form wzajemnego oddziaływania w układzie drobnoustrój
– gospodarz, metod dezynfekcji i sterylizacji, sposobów postępowania
aseptycznego i antyseptycznego, antybiotykoterapii i chemioterapii, zasad terapii
empirycznej i celowanej, mechanizmów oporności drobnoustrojów na leki,
podstawy diagnostyki mikrobiologicznej.
5. Forma studiów: stacjonarne
6. Rok studiów: II (semestr 4)
7. Forma zajęć i liczba godzin dla poszczególnych form zajęć:
wykłady - 14 godzin
ćwiczenia - 21 godzin
Seminaria – 10 godzin
8. Liczba punktów ECTS i ich rozkład z uwzględnieniem poszczególnych
form pracy studenta:
9. Imię i nazwisko osoby prowadzącej /osób prowadzących:
- wykłady: Janina
- ćwiczenia: pracownicy naukowo-dydaktyczni:
Dr n. med. Beata Zarzycka,
Dr n. med. Izabela Szczerba,
Mgr Anna Michalak
10. Wymagania wstępne:
Zaliczenie przedmiotów: biologii, chemii, fizjologii, biofizyki
11. Metody dydaktyczne: wykłady, ćwiczenia laboratoryjne
12. Treści programowe przedmiotu:
Treści wykładów:
1. Wstęp do mikrobiologii. Rys historyczny i złożoność współczesnej
mikrobiologii. Pojęcie infekcjologii. Podział drobnoustrojów. Znaczenie
mikrobiologii i diagnostyki mikrobiologicznej we współczesnej medycynie. Broń
biologiczna.
2. Podstawy mikrobiologii. Klasyfikacja, budowa i rozmnażanie bakterii. Wzrost
i śmierć komórki bakteryjnej. Powstawanie i rola biofilmu – spojrzenie
mikrobiologa i lekarza. Metabolizm bakterii. Translokacja bakterii. Mechanizmy
transferu genów między bakteriami. Metody identyfikacji bakterii ze
szczególnym uwzględnieniem zastosowania cytometrii przepływowej w
bakteriologii; diagnostyka molekularna.
3. Rola mikrobiota w rozwoju odpowiedzi immunologicznej u człowieka.
Mikrobiom człowieka w zdrowiu i w chorobie. Komensale i pasożytnicza
flora mikrobiologiczna człowieka. Drobnoustroje kolonizujące skórę.
Drobnoustroje kolonizujące drogi oddechowe. Drobnoustroje kolonizujące
przewód pokarmowy. Drobnoustroje kolonizujące układ moczowo-płciowy.
Mechanizmy patogenezy bakteryjnej.
4. Patogeny alarmowe. Przepisy prawne..
5. Naturalne peptydy drobnoustrojowe (PAD) i antybiotyki. Występowanie w
przyrodzie, klasyfikacja, struktura, mechanizmy działania. Powstawanie i
mechanizmy oporności na PAD i antybiotyki. Mechanizmy warunkujące
oporność biofilmów bakteryjnych na czynniki antymikrobiologiczne.
6. Wirusy jako patogeny człowieka – HPV, HIV, WZWB i WZWD
7. Zakażenia szpitalne – problem interdyscyplinarny.
Treści ćwiczeń:
1. Mikrobiologia ogólna - Pożywki bakteryjne. Uzyskiwanie czystej hodowli. Bakterie
w organizmie i w środowisku człowieka. Wpływ czynników fizycznych i
chemicznych na bakterie.
2. Mikrobiologia ogólna - Budowa komórki bakteryjnej. Metody barwienia bakterii.
3. Mikrobiologia ogólna - Identyfikowanie bakterii na podstawie ich cech
biochemicznych i antygenowych. Oznaczanie wrażliwości bakterii na leki.
Mechanizmy oporności.
4. Seminarium z mikrobiologii ogólnej. Kolokwium z mikrobiologii ogólnej.
5. Mikrobiologia jamy ustnej - Bakterie wywołujące stany zapalne i ropne w obrębie
jamy ustnej rodzaj Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus).
6. Mikrobiologia jamy ustnej - Bakterie wywołujące zmiany zapalne i ropne w obrębie
jamy ustnej (rodzaj Mycobacterium, Corynebacterium, Actinomyces, Neisseria,
Treponema).
7. Mikrobiologia jamy ustnej - Fizjologiczna flora bakteryjna jamy ustnej.
8. Mikrobiologia jamy ustnej - Bakteriologia próchnicy zębów i chorób przyzębia.
(rodzaj Streptococcus, Lactobacillus, Actinomyces, Gram-ujemne pałeczki
beztlenowe (rodzaj Bacteroides, Fusobacterium, Prevotella, Porphyromonas,
Tannerella.
9. Zagrożenia środowiskowe w stomatologii: Rodzaj Mycobacterium, Pseudomonas,
Rodzina Enterobacteriaceae i Legionellaceaea.
10. Zaliczenie pracowni bakteriologicznej.
11. Seminarium a mikrobiologii jamy ustnej. Kolokwium zaliczeniowe.
13. Efekty kształcenia:
Wiedza
Student:
C.W1. zna rodzaje i gatunki oraz budowę wirusów, bakterii, ich cechy biologiczne i
mechanizmy chorobotwórczości;
C.W2. zna i opisuje fizjologiczną florę bakteryjną człowieka;
C.W3. zna i rozumie podstawy epidemiologii zakażeń wirusowych, bakteryjnych, a
także dróg szerzenia się zakażeń w organizmie człowieka;
C.W4. zna gatunki bakterii, wirusów będących najczęstszymi czynnikami
etiologicznymi zakażeń i infekcji;
C.W5. zna podstawy dezynfekcji, sterylizacji i postępowania aseptycznego;
C.W6. zna czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne;
C.W7. zna budowę układu odpornościowego i rozumie jego rolę;
C.W8. zna humoralne i komórkowe mechanizmy odporności wrodzonej i nabytej
C.W9. zna i rozumie zjawisko powstawania lekooporności;
C.W13. zna i rozumie pojęcie zdrowia i choroby, mechanizmów powstawania oraz
rozwoju procesu chorobowego na poziomie molekularnym, komórkowym,
tkankowym oraz ogólnoustrojowym, objawów klinicznych choroby, rokowań i
powikłań choroby;
C.W14. zna i omawia mechanizmy odczynu zapalnego i gojenia się ran;
C.W20. zna i rozumie zasady terapii zakażeń wirusowych, bakteryjnych;
Umiejętności
Student:
C.U1. pobiera odpowiednio dobrany rodzaj materiału biologicznego do badania
mikrobiologicznego w zależności od umiejscowienia i przebiegu zakażenia;
C.U2. interpretuje wyniki badań mikrobiologicznych, serologicznych i antybiogramu;
C.U3. dobiera i wykonuje właściwe testy wskazujące na liczebność bakterii w płynach
ustrojowych;
C.U4. przewiduje i wyjaśnia złożone patomechanizmy zaburzeń prowadzących do
powstawania chorób;
C.U5. opisuje przebieg kliniczny chorób w procesach patologicznych;
C.U7. opisuje zmiany patologiczne wywołane infekcją HIV i obserwowane u chorych
na AIDS;
Student po zakończeniu kursu mikrobiologii powinien:
 umieć opisać budowę komórki bakteryjnej i cząstki wirusowej, wskazać różnice
biologiczne między tymi zarazkami,
 umieć wymienić i krótko scharakteryzować gatunki wirusów i bakterii będących
najczęstszymi czynnikami etiologicznymi zakażeń człowieka;
 umieć wyjaśnić pojęcie rezerwuaru zarazka, źródła, dróg i wrót zakażenia;
 umieć opisać skład i zastosowanie szczepionek oraz surowic odpornościowych.
 potrafić powiązać obraz uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami
klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami oznaczeń laboratoryjnych oraz opisać
konsekwencje rozwijających się zmian patologicznych dla sąsiadujących
topograficzni narządów;
 analizować zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia
regulacji wywoływane przez czynnik etiologiczny.
Kompetencje
Student :
 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować
proces uczenia się.
 potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role.
 potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie
lub innych zadania
 potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników
 wykazuje umiejętność i nawyk samokształcenia
14. Wykaz literatury podstawowej:
Literatura podstawowa:
1. Samaranayake L.P.: Podstawy mikrobiologii dla stomatologów. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2004
2. Łuczak M., Swoboda-Kopeć E. [Red.]: Wybrane zagadnienia z mikrobiologii jamy
ustnej. CZELEJ, Lublin 2004
3. Marsh P., Martin M.: Mikrobiologia jamy ustnej. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994.
Literatura uzupełniająca:
1. Kayser F.H., Bienz K.A., Eckert J., Zinkernagel R.M.: Mikrobiologia lekarska.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007
2. Murray P.R., Rosenthal K.S., Pfaller M.A. Mikrobiologia. Elsevier Urban & Partner,
Wrocław 2011.
3. Virella G. Mikrobiologia i choroby zakaźne. Urban&Partner, Wrocław 2000
4. Irving W., Boswell T., Ala’Aldeen D. Mikrobiologia Medyczna. Krótkie wykłady.
Wydawnictwo PWN, Warszawa 2008
5. M. Brauncajs, Z. Krzemiński. Mikrobiologia lekarska-preparaty mikroskopowe i
pożywki, opracowanie na stronie UMED, studenci-materiały dydaktycznemikrobiologia lekarska
15. Metody oraz sposoby weryfikacji efektów kształcenia, w tym forma i warunki
zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenia cząstkowe:
Znajomość materiału teoretycznego dotyczącego każdego ćwiczenia jest
sprawdzana w formie pisemnej (tzw. kartkówki), polegającej na odpowiedzi na sześć
pytań.
Kolokwia (3): z mikrobiologii ogólnej (1) i szczegółowej (1)-pytania otwarte (1)praktyczne zaliczenie pracowni bakteriologicznejWarunki dopuszczenia do egzaminu:
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu końcowego jest zaliczenie wszystkich
ćwiczeń i kolokwiów.
Egzamin:
Egzamin końcowy jest przeprowadzany w Centralnym Ośrodku Egzaminacyjnym
Wydziału Lekarskiego, zgodnie z regulaminem COE Wydziału Lekarskiego.
Obowiązuje znajomość materiału przerobionego w toku zajęć, tj. materiału z
wykładów i ćwiczeń, oraz materiału z zalecanych podręczników.
Informacje dodatkowe:
[email protected]
[email protected]
Oświadczenie prowadzącego i jego podpis:
Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem
mojej indywidualnej pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku
pracy/współpracy wynikającej z umowy cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie
przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe.
Podpis Dziekana:
Data: