1 Zadanie 1. 2pkt Na schematach A i B przedstawiono budowę

Zadanie 1. 2pkt
Na schematach A i B przedstawiono budowę pewnego organellum komórkowego oraz
rodzaje transportu zachodzącego z udziałem tego organellum.
a) Podaj nazwę przedstawionego na schemacie organellum oraz nazwy rodzajów
transportu zachodzącego przez to ogranellum.
nazwa organellum………………….
transport A…………………………
transport B…………………………
b) Wymień jedną różnicę między transportem A i B.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 2. 1pkt
Na schemacie przedstawiono synapsę - połączenie między dwiema komórkami nerwowymi.
Określ, czy element komórki nerwowej oznaczony literą A jest dendrytem czy neurytem
(aksonem). Odpowiedź uzasadnij.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
1
Zadanie 3. 1pkt
Zaznacz i podaj nazwę tkanki, która w układzie oddechowym człowieka oczyszcza
powietrze.
Nazwa tkanki……………………………
Zadanie 4. 1pkt
Dopisz właściwe określenia do podanych niżej struktur według podanego wzoru:
trawa - nerwacja równoległa , dąb - nerwacja pierzasta
drewno - woda i sole mineralne , łyko - ………………………...
trawa - korzeń , mech -………………………………………......
sosna - dominuje sporofit , paproć -…………………………...
Zadanie 5. 2pkt
Na poniższych rysunkach przedstawiono rośliny posiadające różne rodzaje liści
cebula tulipana
siewka fasoli
a) Podaj nazwy liści oznaczonych na rysunkach literami.
A- ………………… B-………………
C-……………
D-…………………..
b) Określ rodzaje systemów korzeniowych u tych roślin.
cebula tulipana……………………………………………………………………………….
siewka fasoli………………………………………………………………………………….
2
Zadanie 6. 1pkt
Zaznacz zestaw, w którym przedstawiono nazwy grup organizmów zaliczane do tej
samej jednostki systematycznej.
A. parzydełkowce, protisty, grzyby
B. pierścienice, nicienie, ryby
C. protisty, grzyby, zwierzęta
D. stekowce, torbacze, ssaki
Zadanie 7. 1pkt
Dokonaj krótkiej charakterystyki kręgowców, wpisując przy nazwie gromady
odpowiednie z podanych niżej określeń (określenia mogą się powtarzać).
zmiennocieplne, stałocieplne, jajorodne, żyworodne, owodniowce, bezowodniowce
płazy - ……………………………………………………………………………………
gady - …………………………………………………………………………………….
ptaki - …………………………………………………………………………………….
Zadanie 8. 1pkt
Zaznacz rysunek (A lub B), który przedstawia muchomora sromotnikowego. Swój
wybór uzasadnij podając 2 cechy budowy charakterystyczne tylko dla tego grzyba.
A
B
Cecha 1
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Cecha 2
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
3
Zadanie 9. 1pkt
Na schematach przedstawiono fragmenty łańcuchów polipeptydowych pochodzących
z białek trzech różnych organizmów.
Wyjaśnij, dlaczego białka tych organizmów różnią się właściwościami.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 10. 3pkt
Wykresy przedstawiają zakresy pH , w których mogą działać enzymy trawienne człowieka.
Podaj przykładowe nazwy enzymów, których optima działania zilustrowano na
wykresach A, B i C.
enzym A………………………………….
enzym B………………………………….
enzym C………………………………….
Zadanie 11. 2pkt
Uzupełnij tabelę tak, aby przedstawiała prawidłowy stan zastawek w czasie skurczu
i rozkurczu komór serca (użyj określeń: otwarte, zamknięte)
Fazy cyklu pracy serca
Zastawki przedsionkowo komorowe
Zastawki półksiężycowate
Rozkurcz komór
Skurcz komór
Podaj nazwy zastawek przedsionkowo-komorowych w lewej i prawej części serca
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
4
Zadanie 12. 1pkt
Na poniższym schemacie przedstawiono jedną z metod oznaczania grup krwi.
Podaj, jaką grupę krwi ma każda z osób I, II, III.
osoba I - ...................... osoba II -……………… osoba III - ………………
Zadanie 13. 2pkt
Na schemacie przedstawiono podział odporności organizmu na:
a) Podaj pełną nazwę rodzaju odporności dla każdej z podanych niżej sytuacji
(od 1do 4).
1. po otrzymaniu szczepionki……………………………………………………………
2. po otrzymaniu surowicy……………………………………………………………….
3. po przebytej chorobie………………………………………………………………….
4. w wyniku kontaktu płodu z organizmem matki……………………………………….
b) Podaj kryterium podziału odporności na czynną i bierną.
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
5
Zadanie 14. 2pkt
Na schemacie przedstawiono kręgosłup człowieka, z widocznymi naturalnymi krzywiznami.
Dwie z tych wypukłości skierowane do przodu noszą nazwę lordoz, a dwie pozostałe
określane są mianem kifoz.
a) Podaj nazwy dwóch odcinków kręgosłupa, których krzywizny są nazywane kifozami.
…………………………………………………………………………………………………
b) Podaj liczbę kręgów w odcinku krzyżowym kręgosłupa.
………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 15. 2pkt
Uzupełnij tabelę przyporządkowując wymienione niżej narządy do odpowiednich
układów (nazwy narządów mogą się powtarzać).
śledziona, migdałki, trzustka, jajniki, pęcherzyk żółciowy
Nazwa
układu
pokarmowy
hormonalny
limfatyczny
rozrodczy
6
Nazwy narządów
Zadanie 16. 2pkt
Zaburzenia w funkcjonowaniu układu dokrewnego mogą mieć bardzo poważne skutki
zdrowotne.
Przyporządkuj wymienionym chorobom właściwe im objawy.
ABCD-
akromegalia
cukrzyca
gigantyzm
osteoporoza
A-…….
1 - wysoki wzrost
2 - przerost gruczołu prostaty u mężczyzn
3 - nadmierny rozrost kości żuchwy, dłoni, stóp u dorosłych
4 - śpiączka
5 - łamliwość kości
B-…….
C-…….
D-…….
Zadanie 17. 2pkt
Połącz nazwy badań z ich krótką charakterystyką.
A. audiometria
B. elektroencefalografia (EEG)
C. dermatoskopia
D. cytologia
E. mammografia
1. badanie impulsów elektrycznych mózgu
2. badanie zmian chorobowych skóry
3. badanie ubytku słuchu
4. badanie gruczołu sutkowego
5. badanie komórek pobranych z szyjki macicy
6. badanie elektrycznej pracy serca
A - …….
B - …….
C - …….
D - …….
E - …….
Zadanie 18. 1pkt
W którym okresie rozwoju, zarodkowym czy płodowym, występuje większe ryzyko
powstania wrodzonych wad rozwojowych u dziecka. Swój wybór uzasadnij.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 19. 1pkt
Wyjaśnij, dlaczego konkurencja wewnątrzgatunkowa jest najczęściej silniejsza od
konkurencji międzygatunkowej.
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
7
Zadanie 20. 1 pkt
Zaznacz odpowiedź, w której przedstawiono nazwy dwóch procesów warunkujących
prawidłowy obieg węgla w przyrodzie.
A. Oddychanie i eutrofizacja
B. Fotosynteza i transpiracja
C. Oddychanie i fotosynteza
D. Fotosynteza i nitryfikacja
ZADANIA Z LITERATURY
Zadanie 1. 1 pkt
Ten gatunek brodźca nie jest ptakiem lęgowym w Polsce, ale można spotkać go w naszym
kraju podczas przelotów. Zimuje na morskich wybrzeżach Europy Zachodniej, w Afryce,
basenie Morza Śródziemnego, Azji Południowej i południowo – wschodniej oraz Indonezji
i Australii.
Opis dotyczy brodźca:
A.
B.
C.
D.
piskliwego
kwokacza
śniadego
samotnego
Zadanie 2. 1pkt
Zaznacz gatunek rośliny chronionej, będącej reliktem borealnym, występującym
w Puszczy Augustowskiej.
A.
B.
C.
D.
dąb czerwony
arnika górska
żurawina błotna
konwalia majowa
Zadanie 3. 1pkt
Spośród niżej wymienionych organizmów zaznacz przedstawicieli grzybów.
A.
B.
C.
D.
tajęża jednostronna
czarka szkarłatna
kruszczyk błotny
pieprznik jadalny
Zadanie 4. 1pkt
Zaznacz ten rezerwat występujący na obszarze Puszczy Augustowskiej, który jest
rezerwatem ornitologicznym.
A.
B.
C.
D.
8
Jezioro Kolno
Brzozowy Grąd
Jezioro Kalejty
Tobolinka
Zadanie 5. 1 pkt
Zaznacz zestaw, w którym wymieniono wyłącznie motyle.
A.
B.
C.
D.
pliszka żółta, mroczek posrebrzany
rusałka żałobnik, orszoł prążkowany
niedźwiedziówka nożówka, granicznik płucnik
skalnik arktyczny, perłowiec malinowiec
Zadanie 6. 1 pkt
Zęby niektórych ssaków mają otwarty korzeń i mogą rosnąć przez całe życie.
Uzębienie o takich zębach określamy jako:
A.
B.
C.
D.
brachiodontyczne
hipsodontyczne
heterodontyczne
sekodontyczne
Zadanie 7. 1 pkt
Podaj nazwę struktury oznaczonej na schemacie jako X, która oddziela siekacze od
reszty uzębienia u niektórych ssaków.
X - ……………………………….
Zadanie 8. 1 pkt
Informacja błędnie przypisana Wigierskiemu Parkowi Narodowemu to:
A.
B.
C.
D.
Wigierski P. N. został utworzony w 1989 roku
W Wigierskim P. N. stwierdzono ok. 700 gatunków roślin naczyniowych
Wigierski P. N. chroni zespół ponad 40 jezior
Licznymi gatunkami ptaków wodnych w Wigierskim P. N. są łyska, gągoł, perkoz
Zadanie 9. 1 pkt
W drzewostanie Puszczy Augustowskiej dominuje
A. świerk
B. sosna
C. dąb
D. olsza czarna
Zadanie 10. 1pkt
Zaznacz zdanie błędnie opisujące jarząb brekinię.
A. licie ma często podobne do głogu lub klonu polnego, młode liście mogą przypominać
liście jabłoni
B. preferuje siedliska zacienione oraz żyzne gleby zasobne w węglan wapnia
C. dla kiełkowania jego nasion konieczny jest dostęp światła do dna lasu i niezbyt gęste runo
D. może tworzyć pod ziemią pędy, z których wyrastają odrośla dające początek młodym
osobnikom
9