KOD UCZNIA LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓW WOJEWÓDZKI KONKURS PRZYRODNICZY Etap rejonowy 09. 02. 2007 DROGI UCZNIU! Przed Tobą 28 zadań konkursowych. Na ich rozwiązanie masz 90 minut. Bardzo uważnie przeczytaj treść każdego z nich. Rozwiązując zadania, w których podane są cztery odpowiedzi, pamiętaj, że tylko jedna jest poprawna. Literę przy właściwej odpowiedzi otocz kółkiem. Jeżeli się pomylisz, przekreśl kółko znakiem „X” i zaznacz poprawną odpowiedź. Nie wolno Ci używać korektora ani kalkulatora. Maksymalna ilość punktów, jaką możesz uzyskać za każde zadanie, podana jest w ramce. Łączna liczba punktów, jakie możesz otrzymać, wynosi 50. Zdobycie 90% wszystkich punktów zapewni Ci udział w następnym etapie konkursu. POWODZENIA! 1. Troje dzieci: Arek, Ala i Ela stanęło na linii wschód- zachód. Na podstawie poniższego rysunku uzupełnij zdania wpisując odpowiedni kierunek geograficzny. 1pkt. Zach.(W) Wsch.(E) Arek stoi na ………………………… od Eli. Ala stoi na ……………………….. od Arka. Ela stoi na …………………………. od Ali i Arka. 2. Kierunki geograficzne możemy wyznaczyć między innymi 1pkt. przyglądając się uważnie przyrodzie. Wyjaśnij, w jaki sposób określimy kierunek świata obserwując mrowisko w lesie. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………. . 3. Masz mapy wykonane w czterech różnych skalach: 1:10000, 1: 25000, 1:50000 i 1:100000. Która mapa została wykonana w małej skali? A. 1:10000 B. 1:25000 C. 1:50000 D. 1:100000 1pkt. 4. Jeśli mapa została sporządzona w skali 1:10000, to 1cm na tej A. 100m B. 10000m C. 1m D. 10m mapie odpowiada 1pkt. 5. Do pomiaru wilgotności powietrza służą A. anemometr, psychrometr. B. higrometr, deszczomierz. C. barometr, deszczomierz. D. psychrometr, higrometr. 6. Uzupełnij zdania, wpisując odpowiednie wyrazy- śnieg, grad, szron, gołoledź. 2pkt. A. …............ to bryłki lodu spadające z chmur. B. ………….. to opad złożony z kryształków lodu. C. …………..powstaje z kropli deszczu zamarzających na chłodnej nawierzchni szosy. D. ………….. to osad kryształków lodu powstających wskutek zamarzania pary wodnej. Mapka poziomicowa do zadania nr 7,8,9 7. Na jakiej wysokości bezwzględnej znajduje się punkt C? A. 500 m n.p.m. B. 600 m n.p.m. C. 800 m n.p.m. D. 550 m n.p.m. 8. W jakim kierunku płynie woda ze źródła? A. Północno- wschodnim. B. Zachodnim. C. Południowo- wschodnim. D. Południowym. 1pkt. 1pkt. 9. Zaznacz na mapce linią drogę z punktu A do punktu B, prowadzącą w jednym i tym samym poziomie. 10. Gleba to powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej powstała ze skały macierzystej. Na jakich skałach powstały następujące gleby? Wpisz w odpowiednie miejsce podane skały: piasek, skały wapienne, less, glina. A. Czarnoziemy…………………………………………… 2pkt. B. Gleby bielicowe………………………………………… C. Gleby brunatne ………………………………………… D. Rędziny …………………………………………………. 11. Podanym skałom przyporządkuj opisy, wpisując obok ich nazw odpowiednie litery. A. Twarda skała o czarnej barwie i kryształach, które trudno dostrzec. Była wykorzystywana do brukowania ulic. B. Skała luźna zbudowana z drobnych , widocznych gołym okiem ziaren minerałów nie połączonych ze sobą. C. Skała zbudowana z ziaren mniejszych od piasku, lecz większych od iłu. Występuje w różnych odcieniach, od żółtokremowego do szarożółtego. D. Miękka skała zbudowana ze szczątków mchów i innych roślin bagiennych. E. Skała zbudowana przeważnie ze szczątków zwierząt i roślin żyjących w morzach lub jeziorach. - torf ……. - bazalt ….. - wapień . ….. - piasek…… - less …… 12. W którym zestawie występują wyłącznie zwierzęta stałocieplne? A. Żmija, węgorz, łoś. B. Szczupak, wrona, pies. 1pkt. C. Wilk, ryś, bocian. D. Żaba, chomik, żółw. 13. Znane Ci są liczne organizmy żyjące w środowisku wodnym i lądowym. Uporządkuj podane poniżej nazwy roślin i zwierząt i wpisz je w odpowiednie miejsce w tabeli (grążel, chrobotek, błotniarka, kosodrzewina, skrętnica, trzmiel, okoń, pijawka, sokół, torfowiec, wywłócznik, kret). Organizmy lądowe Rośliny Zwierzęta Organizmy wodne Rośliny Zwierzęta 14. Rozpoznaj drzewa wykorzystując poniższe nazwy, przy których wpisz odpowiednie litery oznaczające poszczególne gatunki. Sosna zwyczajna………... Świerk pospolity ………… Lipa drobnokwiatowa …… Dąb szypułkowy ….......... Grab zwyczajny …………. Buk zwyczajny ………… A. B. C. D. 3pkt. E. F. 15. Rośliny wykształciły różnorodne przystosowania do rozsiewania nasion i owoców. Która roślina wykorzystuje zwierzęta do rozsiewania swoich nasion? 2pkt. A. B. A. Pomidor C. B. Rzep C. Groch D. D. Mniszek Uzasadnij swój wybór: .………………………………………………….. …………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………. 16. Na rysunkach przedstawiono dzioby czterech ptaków, które żywią się różnym pokarmem. Do podanych rysunków dobierz odpowiedni pokarm, wpisując w ramki odpowiednie litery. A. B. C. D. Rzęsa wodna, małe zwierzęta wodne. Myszy i inne gryzonie. Żaby, owady występujące na łące. Nasiona, dżdżownice. 17. Rysunki przedstawiają typy kwiatostanów. A. B. C. Na ich podstawie uzupełnij zdania. D. E. F. 2pkt. A. Grono oznaczone jest literą……………………………….. B. Kwiatostan oznaczony literą E nazywamy ……………… C. Marchew ma kwiatostan oznaczony literą ……….. …… D. Kwiatostan oznaczony literą A nazywamy ……………. .. 18. Na mapie Polski oznaczono literami różne obiekty geograficzne. Rozpoznaj je i zapisz, wykorzystując podane poniżej nazwy (wyspa Wolin, Mierzeja Helska, Mierzeja Wiślana, Wyżyna Lubelska, Sudety, Tatry, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Pojezierze Mazurskie, Pojezierze Pomorskie, Nizina Wielkopolska, Nizina Mazowiecka, Wyżyna Śląska). A. …………………………………………………….. B. …………………………………………………… C. ……………………………………………………. 2pkt. D. ……………………………………………………. 19. Rysunek przedstawia schemat układu pokarmowego człowieka. A. Podpisz poszczególne narządy należące do tego układu, wykorzystując poniższe określenia: żołądek, przełyk, jama ustna, jelito grube, wątroba, jelito cienkie, trzustka. 3pkt. B. Napisz nazwę tego odcinka przewodu pokarmowego, z którego następuje wchłanianie pokarmu do krwi. ………………………………………………………………. 20. Poniższy rysunek przedstawia komórkę roślinną. W wyznaczonych miejscach wpisz nazwy poszczególnych elementów tej komórki. 21. Dziura ozonowa powstaje w wyniku uwalniania do atmosfery A. freonów. B. dwutlenku siarki. 1pkt. C. związków azotu. D. dużych ilości pyłów. 22. Proces rozkładu substancji następujący w sposób naturalny pod wpływem mikroorganizmów nazywamy A. utylizacją. 1pkt. B. recyklingiem. C. biodegradacją. D. pasteryzacją. 23. Czystymi źródłami energii są A. drewno, wiatr. B. promieniowanie słoneczne, ropa naftowa. C. wiatr, gaz ziemny. D. wiatr, promieniowanie słoneczne. 1pkt. 24. Podaj trzy różne działania, w jaki sposób Ty możesz przyczynić się do oszczędzania wody. A. …………………………………………………………. B. …………………………………………………………… C. …………………………………………………………… 25. Połącz nazwę składników pokarmowych z pełnionymi przez nie funkcjami w organizmie, według wzoru 1D 2. ….. 4. ……. 6. …… 3. ….. 5. ….. 1. Woda A. Ważny składnik budulcowy i regulujący, niezbędny do budowy kości i zębów. 2. Sole mineralne B. regulują procesy zachodzące w organizmach żywych, występują szczególnie w warzywach i owocach. 3. Tłuszcze C. Główne źródło energii, zawarte głównie w produktach pochodzenia roślinnego. 4. Białka D. Ważny składnik żywych organizmów, przenoszący składniki odżywcze. 5. Cukry E. Główny składnik budulcowy, szczególnie potrzebny w okresie rozwoju organizmów. 6. Witaminy F. Bogate źródło energii, występuje także jako materiał zapasowy. 26. Połącz wyrażenia z lewej kolumny z wyrażeniami z prawej kolumny według wzoru. 1- A 2- …….. 4- ……. 6- …….. 3- …….. 5- ……. 7- ……. 1. Gołoborza 2. Klif 3. Śnieżka A. Góry Świętokrzyskie B. Tatry C. Wybrzeże Bałtyku 3pkt. 3pkt. 3pkt. 4. Hałdy 5. Szarotka alpejska 6. Szlak Orlich Gniazd 7. Połoniny 8. wąwozy lessowe D. Bieszczady E. Wyżyna Śląska F. Karkonosze G. Wyżyna Krakowsko- Częstochowska H. Wyżyna Lubelska 27. Który zestaw zawiera działanie podejmowane przez rolników prowadzących gospodarstwo ekologiczne? A. stosowanie nawozów sztucznych, np. azotowych B. wykorzystanie chemicznych środków ochrony roślin C. wprowadzanie monokultur D. wprowadzanie zadrzewień śródpolnych 28. Na schematycznym rysunku sieci rzecznej oznaczono literami a, b, c, d jej elementy. Ujście rzeki to A. a B. b 1pkt. C. c D. d