Mikroekonomia Joanna Tyrowicz [email protected] http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 1 O czym dzisiaj? • Przypomnienie oligopolu: – Model Cournot (konkurencja ilościowa) – Model Bertrand (konkurencja cenowa) – Zadania ☺ • Gry nierównoczesne, czyli model przywództwa (Stackelberg) 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 2 Oligopol (tylko kilka firm) • Najlepsza odpowiedź: nie to, co ja chce, tylko to, co mogę, wiedząc co zrobią inni. • Równowaga: wszyscy wybierają to, co dla nich najlepsze. • To jest równowaga Nasha. • Strategiczna współzależność: – Wpływ obniżenia ceny na sprzedaż zależy od tego, czy rywal też nie obniży ceny – Wpływ podniesienia ceny na sprzedaż zależy od tego, czy rywal też nie podniesie ceny – Nie jest się całkowicie panem własnego losu – trzeba grać ☺ 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 3 Model Cournot • Kilka firm sprzedaje ten sam homogeniczny produkt • Firmy ustalają ilość, nie cenę • Firms wybierają ilość symultanicznie – ilość rywala traktowana jak „dana” • Bariery wejścia? • Produkt homogeniczny. • Reakcja firmy „1” (jej najlepsza odpowiedź) to funkcja która mówi, ile powinna dostarczyć na rynek w zależności od tego, co zrobi firma „2”, by zmaksymalizować swój zysk • Funkcja reakcji firmy „2” to to samo! • Skoro produkt jest homogeniczny, pełne substytuty. 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 4 W ogólnym przypadku (firmy takie same) • Ilość każdej firmy a − c ( n + 1)b q* = • Ilość całego sektora Q* = n a −c n +1 b • Cena p* = • Zyski w sektorze n a + nc a c = + (n +1) (n +1) (n +1) π* = 15.12.2007r. 1 b 2 a−c − F ( n + 1) Mikroekonomia WNE UW 5 Model Bertranda • Kilka firm – Produkują to samo (homogeniczny) po stałym koszcie krańcowym. • Ustalają ceny, by zmaksymalizować zysk • Bariera wejścia (?) • Konsumenci – Doskonała informacja – Żadnych kosztów transakcyjnych • W równowadze P1 = P2 = MC! 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 6 Zadanie • Duopol napotyka następującą krzywą popytu P=160-2Q. Obydwie firmy mają stały koszt przeciętny wysokości 10. – Jaką ilość będzie każdy z duopolistów sprzedawać w równowadze Cournot? – A jaka byłaby sprzedawana w równowadze Bertrand? 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 7 Zadanie • Każdy duopolista oczekuje 50% udziału w rynku. Określ cenę i ilość równowagi na rynku o popycie równym P=100-Q, zakładając, że koszty produkcji są zerowe. Co się stanie, gdy oczekiwania duopolistów o udziale w rynku będą się sumować do 110%? 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 8 Zadanie • W mieście są dwie drużyny piłkarskie: Naprzód i Pogoń. Liczba biletów sprzedawanych przez każdy z tych klubów zależy od cen biletów, jakie każda z drużyn ustali. Jeżeli Naprzód ustali cenę PN, a Pogoń PP, to Naprzód sprzeda 21000 – 2PN + PP, a Pogoń sprzeda 21000 – 2PP +PN biletów. Zakładając, że koszt krańcowy dodatkowego widza jest zerowy, to jaką cenę ustalą obie drużyny, jeśli ich celem jest maksymalizacja wpływów z biletów? • Czy to, że na stadionie mieści się tylko konkretna liczba kibiców może mieć jakieś znaczenie? 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 9 Zadanie • Przypuśćmy, że krzywe popytu na towary dwóch producentów opisywane są wzorami p1=a-q1-bq2, p2=a-q2-bq1. Gdy b>0 dobra produkowane są substytutami, a gdy b<0 dobra są komplementarne. a) Znajdź równowagę Cournot dla tego modelu b) Porównaj wynik z równowagą w modelu Bertranda. c) Jaki rodzaj konkurencji jest korzystniejszy dla firm, gdy produkują substytuty, a jaki, gdy produkują dobra komplementarne? • Jak wyjaśnić otrzymane rezultaty? 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 10 Model Stackelberga • Produkty homogeniczne, lecz firmy nieidentyczne – W grze ktoś ma pierwszeństwo decyzji, więc dysponuje przewagą – Ktoś musi dostosowywać swoje decyzje, do wyborów lidera • W podstawowym modelu: – Przywództwo ilościowe (lider ustala jako pierwszy swoją optymalną ilość) – Różnica w czasie nie dotyczy tak naprawdę czasu – OCZEKIWANIA – Źródeł przywództwa może być naprawdę wiele ☺ • Sposób określenia równowagi: – Gra jak w drzewko (sekwencyjna) – Rozwiązujemy od końca ☺ 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 11 Model Stackelberga • Załóżmy prosty model – Zerowe koszty – Popyt dany P=a-bQ – Lider i naśladowca obaj dostarczają na ten sam rynek: QL+QN=Q • Zyski lidera: π(QL, QN) = QL (a-bQ) = QL (a-b(QL+QN)) • Zyski naśladowcy: π(QL, QN) = QN (a-bQ) = QN (a-b(QL+QN)) • Podstawowa różnica wobec modelu Cournot: – Znajdujemy najpierw odpowiedź naśladowcy na decyzję lidera (czyli f. reakcji) – Dopiero na tej podstawie (czyli biorąc pod uwagę odpowiedź naśladowcy) ustalamy optymalne dla lidera QL – Wreszcie na samym końcu wyliczamy, jakie QN naśladowcy to da. 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 12 Zadanie • W branży są dwie firmy produkujące przy stałym koszcie przeciętnym równym $10. Krzywa popytu w tej branży jest postaci p=110-1/2q. Przypuśćmy, że firma 1 jest liderem Stackelberga. Ile wyprodukuje firma 2? 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 13 Zadanie (moje ulubione) • Na pewnym rynku popyt dany jest wzorem P=100-Q. Funkcjonuje na nim Monopolista, którego koszty wynoszą TCM=4QM. Jaka będzie równowaga na tym rynku? • Rząd postanowił zderegulować ten rynek i rozważa dwie możliwości. Opcja 1: zakazać w ogóle funkcjonowania monopolu i dopuścić na ten rynek dwie nowe firmy. Konkurowałyby wówczas ze sobą ilościowo, a każda z nich ma koszty na poziomie TCA=TCB=10Qi. Opcja 2: pozwolić monopoliście pozostać na tym rynku, dopuszczając do obrotu również firmy A i B – konkurencja miałaby wówczas charakter Stackleberga, z Monopolistą w roli lidera. a) Policz te trzy równowagi. b) Które rozwiązanie deregulacyjne jest lepsze z punktu widzenia monopolisty, a które z punktu widzenia rządu? 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 14 Do zobaczenia w Nowym Roku! E-mail: [email protected] http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 15.12.2007r. Mikroekonomia WNE UW 15