Prawo autorskie w działalności naukowo-dydaktycznej dr

advertisement
PRAWO AUTORSKIE W DZIAŁALNOŚCI
NAUKOWO-DYDAKTYCZNEJ
DR JUSTYNA OŻEGALSKA-TRYBALSKA
Konferencja szkoleniowa
„Ochrona prawna i ocena publikacji”
24 września, 2013 r., Kraków
Prawo autorskie

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 r.
– podstawowa regulacja określająca:






Wytwory intelektualne, które mogą być chronione jako utwory
Wytwory włączone spod ochrony prawnoautorskiej
Sposób powstawania praw autorskich
Podmiot praw
Rodzaje praw
Ograniczenia praw autorskich (korzystanie z utworów w ramach
dozwolonego użytku)
Podstawowe pytania w kontekście prawa
autorskiego z działalności naukowo-dydaktycznej


kto nabywa prawa autorskie do utworów tworzonych w
ramach działalności badawczej, naukowej,
dydaktycznej?
jak w ramach prowadzenia własnej aktywności
naukowej, publikacyjnej, dydaktycznej korzystać z
cudzych utworów w sposób nie naruszający praw
autorskich innych osób?
PODMIOT PRAW DO UTWORÓW
TWORZONYCH W RAMACH
DZIAŁALNOŚCI BADAWCZEJ,
NAUKOWEJ, DYDAKTYCZNEJ
Jakie kryteria mają wpływ na ustalenie
podmiotu praw autorskich?




rodzaj praw
 osobiste
 majątkowe
status twórcy
 pracownik,
 osoba wykonująca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej
 doktorant (zatrudniony na uczelni, czy nie)
 student
status utworu
 naukowy (np. publikacja naukowa, wykład)
 inny (np. sylabus przedmiotu, konspekt, opracowanie projektowe itp.)
związanie twórcy w odniesieniu do twórczości naukowo-dydaktycznej
postanowieniami:
 wewnętrznego regulaminu uczelni
 innymi szczegółowymi zobowiązaniami umownymi (np. umowa grantowa)
Jakie są prawne podstawy ustalenia podmiotu
praw autorskich?

Prawo autorskie:





Regulamin - Zasady dotyczące własności intelektualnej i ochrony prawnej dóbr
intelektualnych w Uniwersytecie Jagiellońskim (Uchwała nr 5/II/2007)Senatu UJ z
28 lutego 2007 roku)




art. 8 - utwory stworzone poza obowiązkami pracowniczymi, utwory stworzone
przez doktorantów, studentów
art. 12 - nienaukowe utwory pracownicze
art. 14 - naukowe utwory pracownicze
art. 15 a - prace dyplomowe studentów
§ 2 - dobra stworzone w ramach stosunku pracy
§ 3- dobra stworzone poza stosunkiem pracy
§ 8-13 (prawa autorskie i pokrewne oraz prawa sui generis do baz danych)
Przepisy znowelizowanej ustawy o szkolnictwie wyższym
(„uwłaszczenie” pracowników naukowych)?
Jakie zasady w zakresie nabycia praw wynikają
z pr.aut.?

zasada - nabycie przez twórcę autorskich praw osobistych i majątkowych do
utworu


nabycie przez pracodawcę autorskich praw majątkowych do utworów
pracowniczych (innych niż pracownicze utwory naukowe) w momencie przyjęcia
utworu


„utrata” praw w przypadku przeniesienia praw do utworu (np. na mocy umowy wydawniczej)
nabycie przez pracownika praw autorskich do utworu naukowego - ograniczone
czasowo prawo uczelni (6 miesięcy) do pierwszej publikacji takiego utworu
nabycie przez studenta praw autorskich do utworów tworzonych w trakcie
studiów

ograniczone czasowo prawo uczelni (6 miesięcy od obrony) do pierwszej publikacji
pracy dyplomowej studenta
Jakie skutki prawne pociąga za sobą
regulaminu UJ ds. własności intelektualnej?

modyfikuje ustawowy reżim nabycia praw w odniesieniu do kategorii
utworów wskazanych w pr.aut

ma pierwszeństwo przed zasadami ustawowymi, jeżeli wiążą twórcę
(stanowią integralny element umowy o pracę)

prawa UJ do utworów stworzonych w ramach obowiązków pracowniczych (w
tym programów komputerowych, baz danych, materiałów e-learningowych,
dzienników badawczych)

prawo pracownika do publikacji utworu naukowego

pierwszeństwo UJ publikacji (w ciągu 6 miesięcy od dostarczeniu utworu) w
odnisieniu do wskazanych w Regulaminie kategorii utworów
ZASADY KORZYSTANIA Z CUDZYCH
UTWORÓW
W DZIAŁALNOŚCI NAUKOWEJ,
PUBLIKACYJNEJ, DYDAKTYCZNEJ
(DOZWOLONY UŻYTEK CUDZYCH
UTWORÓW)
Jak legalnie korzystać z cudzych utworów?



w oparciu o zgodę podmiotu uprawnionego (licencja, licencja
Creative Commons)
na podstawie przepisów o dozwolonym użytku
 art. 23 (dozwolony użytek osobisty)
 art. 29 („prawo cytatu”)
 art. 33¹ (licencja dla niepełnosprawnych)
na podstawie przepisów regulujących kwestie dokonywania
opracowania, tłumaczenia utworu
 art.2 i art. 46 pr.aut.
Jak legalnie korzystać z cudzych utworów w
ramach dozwolonego użytku osobistego?

korzystanie z cudzych utworów odbywa się dla własnych celów
osobistych niezwiązanych z celem zarobkowym



korzystanie nie obejmuje publicznego udostępniania utworu (np.
poprzez umieszczenie materiałów dydaktycznych w Internecie)
korzystanie obejmuje krąg osób pozostających w związku osobistym
(pokrewieństwa, powinowactwa, stosunku towarzyskim)
korzystanie nie obejmuje programów komputerowych oraz
elektronicznych baz danych z wyjątkiem własnego użytku
naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym
Jak właściwie korzystać z „prawa cytatu”?
1)
cytat jest dosłowny
2)
cytat pochodzi z rozpowszechnionego utworu, tj.
utworu, który za zgodą twórcy został udostępniony
publicznie
3)
cytat obejmuje fragment cudzego utworu lub cudzy drobny
utwór
4)
5)
utwór, w którym umieszcza się cytat jest samodzielnym
utworem
posługiwanie się cytatem ma określony cel (nauczanie,
wyjaśnianie, analiza krytyczna lub prawa gatunku
twórczości)
Jak właściwie korzystać z „prawa cytatu”?

Możliwość korzystania w celach
dydaktycznych i naukowych:
z
drobnych utworów lub fragmentów większych
utworów
w
celu umieszczenia ich w podręcznikach i
wypisach
z
oznaczeniem autorstwa utwor
Download