Edyta Renk Wroclaw University of Economics Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw związanych z działalnością firm centralnych (head offices) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych working paper JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: planowanie finansowe, prognoza, planowanie przychodów ze sprzedaży. Streszczenie: Poniższy raport przedstawia sposób planowania przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw związanych z działalnością firm centralnych (head offices) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych z wykorzystaniem metody procentu od sprzedaży. Wstęp Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie jest koniecznością, gdyż decyzje dotyczące działalności bieżącej i jego przyszłości powinny być ze sobą powiązane. Proces ten polega na poszukiwaniu możliwości inwestycyjnych oraz źródeł finansowania działalności firmy, przewidywaniu przyszłych konsekwencji finansowych tychże możliwości, wyborze konkretnego wariantu inwestycyjnego i polityki finansowania działalności, a wreszcie na wykorzystaniu planu dla porównywaniu rzeczywistej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa z sytuacją planowaną. Podstawowym dokumentem wykorzystywanym przy prognozowaniu przyszłych działań przedsiębiorstwa jest plan finansowy. Wykonywany jest w pięciu etapach, a jednym z nich jest prognoza poziomu przychodów ze sprzedaży. Ustalenia oczekiwanych przychodów ze sprzedaży dokonuje się w oparciu o analizę przychodów ze sprzedaży w poprzednich okresach. Uzyskane prognozowane przychody stanowią podstawę odniesienia do wszystkich pozostałych składników modelu planowania finansowego. Do przedmiotu działalności analizowanych w pracy przedsiębiorstw należy m.in. działalność firm centralnych (head offices) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych. METODA „PROCENTU OD SPRZEDAŻY” Dla celów prognozy przychodów ze sprzedaży na rok 2013 wykorzystano metodę „procentu od sprzedaży”, która opiera się na założeniu, że wskaźniki finansowe opisujące przedsiębiorstwa będą w następnym okresie, na tym samym poziomie co w okresie poprzedzającym prognozę. Jest to następstwo bezpośrednich powiązań przychodów ze sprzedaży z innymi składnikami sprawozdań finansowych. 1. Prognozowanie przychodów w pierwszym badanym przedsiębiorstwie Przy procesie prognozowania przychodów ze sprzedaży w pierwszym analizowanym przedsiębiorstwie posłużono się metodą „procentu od sprzedaży”. Przyjęto założenie, że współczynnik wzrostu CAGR wynosi 17,93%. Wykorzystany wskaźnik odzwierciedla średni roczny wzrost, przy założeniu, że roczne wzrosty są dodawane do wartości bazy następnego okresu.1 Poniżej zaprezentowano dane rzeczywiste dotyczące pierwszego analizowanego przedsiębiorstwa z 2011 i 2012 roku - rachunek zysków i strat oraz bilans. Tabela 1. Skrócony rachunek zysków i strat oraz bilans przedsiębiorstwa. 2012 Rok 2011 Rachunek zysków i strat w tys. Rachunek zysków i strat w tys. 1. Przychody ze sprzedaży netto 2. Koszty działalności operacyjnej w tym: amortyzacja 1 022 663 675 766 79 595 3. Pozostałe przychody operacyjne 4. Pozostałe koszty operacyjne 7 341 299 839 5. Przychody finansow e 3 888 6. Koszty finansow e 22 774 1. Przychody ze sprzedaży netto 2. Koszty działalności operacyjnej w tym: 4. Pozostałe koszty operacyjne 5. Przychody finansow e 7 827 312 769 6 988 6. Koszty finansow e 24 252 2011 Bilans w tys. Bilans w tys. AKTYWA TRWAŁE 780 727 AKTYWA TRWAŁE 893 869 1. WNIP 294 394 1. WNIP 337 842 2. Rzeczow e aktyw a trw ałe 477 322 2. Rzeczow e aktyw a trw ałe 541 122 3. Należności długoterminow e 0 3. Należności długoterminow e 0 4. Inw estycje długoterminow e 68 4. Inw estycje długoterminow e 3 554 5. Długoterminow e RMK 8 943 5. Długoterminow e RMK 11 351 AKTYWA OBROTOWE 477 367 AKTYWA OBROTOWE 441 161 1. Zapasy 130 523 2. Należności krótkoterminow e 249 802 1. Zapasy 99 535 2. Należności krótkoterminow e 151 724 3. Inw estycje krótkoterminow e 15 706 w tym: środki pieniężne i inne aktyw a pieniężne 15 706 3. Krótkoterminow e RMK 1 78 361 amortyzacja 3. Pozostałe przychody operacyjne 2012 984 105 630 547 3. Inw estycje krótkoterminow e środki pieniężne i inne aktyw a w tym: pieniężne 50 836 50 836 3. Krótkoterminow e RMK 4. aktyw a do w ycofania z konsolidacji 200 402 4. aktyw a do w ycofania z konsolidacji 5. aktyw a przeznaczone do sprzedaży 10 000 5. aktyw a przeznaczone do sprzedaży 0 10 000 KAPITAŁ WŁASNY 537 029 KAPITAŁ WŁASNY 1. Kapitał statutow y 26173 1. Kapitał statutow y 26 173 2. Kapitał zapasow y 534 518 2. Kapitał zapasow y 527 424 3. Różnice kursow e 26 459 3. Różnice kursow e 44 193 4. Pozostałe kapitały 177 4. Pozostałe kapitały 177 5. Akcje w łasne -69 5. Akcje w łasne 6. Udziały niedające kontroli 498 6. Udziały niedające kontroli 549 574 0 0 7. Straty zatrzymane -50 727 7. Straty zatrzymane -48 393 ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA 721 065 ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA 785 456 1. Zobow iązania długoterminow e 128 433 1. Zobow iązania długoterminow e 165 029 2. Zobow iązania krótkoterminow e 592 632 2. Zobow iązania krótkoterminow e 620 427 http://www.inwestowanie.org.pl/html/cagr2.html W latach 2011 - 2012 nastąpił wzrost przychodów ze sprzedaży z 984 105 000 zł do 1 022 663 000 zł, przyrost wartości wyniósł 3,92%. Prognozę na rok 2012 przedstawia Tabela 2. Tabela 2. Metoda procentu od sprzedaży – pierwsze analizowane przedsiębiorstwo. Strumień środków pieniężnych Składniki przepływ ów pieniężnych 2012 2013 Wpływ y zw iązane z przychodami ze sprzedaży (CR) 1 022 663 1206026 Wydatki = koszty stałe + zmienne (CE) 896010 1056665 Amortyzacja i inne koszty bezw ydatkow e (NCE) 79 595 93866 Zysk przed odsetkami i opodatkow aniem (EBIT) 47058 55495 Zysk operacyjny netto po opodatkow aniu (NOPAT) 38117 44951 Amortyzacja i inne koszty bezw ydatkow e (NCE) 79595 93866 Przyrost kapitału pracującego netto (∆NWC) Wydatki kapitałow e (CAPEX) -199 340 52194 79595 237457 825536 Wolne przepływ y pieniężne (FCF) -738912 Źródło: na podstawie: http://michalskig.files.wordpress.com/2012/03/planowaniefinansowe_wyklad2012.ppt Na podstawie powyższych obliczeń można stwierdzić, iż przychody ze sprzedaży wzrosną z 1 022 663 000 zł w 2012 do 1 206 026 000 zł w 2013 roku, co da przyrost o 183 363 000 zł. Jednakże przewiduje się znaczący spadek wolnych przepływów pieniężnych z 237 457 000 do wartości -738 912 000 czyli dokładnie o 976 369 000 zł. 2. Prognozowanie przychodów w drugim przedsiębiorstwie Dla zaproponowania wielkości sprzedaży w roku 2013 w drugim analizowanym przedsiębiorstwie, identycznie jak i w pierwszym przykładzie, zastosowano metodę procentu od sprzedaży. Stopę wzrostu przyjęto na poziomie 6,37 %. Poniżej zaprezentowano dane rzeczywiste na temat drugiego analizowanego przedsiębiorstwa z 2011 i 2012 roku - rachunek zysków i strat oraz bilans. Tabela 3. Skrócony rachunek zysków i strat oraz bilans drugiego analizowanego przedsiębiorstwa. 2012 Rok 2011 Rachunek zysków i strat Rachunek zysków i strat 1. Przychody ze sprzedaży netto 3 632 123 1. Przychody ze sprzedaży netto 2. Koszty działalności operacyjnej 3 462 779 2. Koszty działalności operacyjnej w tym: amortyzacja 3. Pozostałe przychody operacyjne 4. Pozostałe koszty operacyjne 5. Przychody finansowe 6. Koszty finansowe 3 145 4 890 134 709 8 399 11 539 Bilans w tys. w tym: amortyzacja 3. Pozostałe przychody operacyjne 4. Pozostałe koszty operacyjne 5. Przychody finansowe 6. Koszty finansowe 2 958 640 2 791 242 3 566 4 141 118 700 9 473 39 233 Bilans w tys. AKTYWA TRWAŁE 49 686 AKTYWA TRWAŁE 49 410 1. WNIP 25 346 1. WNIP 26 301 2. Rzeczowe aktywa trwałe 4 539 3. Należności długoterminowe 4. Inwestycje długoterminowe 5. Długoterminowe RMK 2. Rzeczowe aktywa trwałe 4 899 3. Należności długoterminowe 15 677 4 124 4. Inwestycje długoterminowe 5. Długoterminowe RMK 15 151 3 059 AKTYWA OBROTOWE 800 040 AKTYWA OBROTOWE 758 108 1. Zapasy 305 340 1. Zapasy 248 930 2. Należności krótkoterminowe 490 545 2. Należności krótkoterminowe 503 636 3. Inwestycje krótkoterminowe 4 155 3. Inwestycje krótkoterminowe 5 542 środki pieniężne i inne aktywa pieniężne w tym: środki pieniężne i inne aktywa pieniężne 3 612 w tym: 2 082 KAPITAŁ WŁASNY 242 640 KAPITAŁ WŁASNY 232 937 1. Kapitał statutowy 125222 1. Kapitał statutowy 121 849 2. Nadwyżka ze sprzdaży akcji pow. Wartości 37 551 2. Nadwyżka ze sprzdaży akcji pow. Wartości 3. Akcje własne -3 190 3. Akcje własne 4. Pozostałe kapitały rezerwowe 5. Zyski zatrzymane ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA 1 670 81 387 607 086 4. Pozostałe kapitały rezerwowe 32 833 -103 70 562 5. Zyski zatrzymane ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA 574 581 1. Zobowiązania długoterminowe 20 626 1. Zobowiązania długoterminowe 20 706 2. Zobowiązania krótkoterminowe 586 460 2. Zobowiązania krótkoterminowe 553 875 Jak wynika z przedstawionych danych, w latach 2011 - 2012 nastąpił wzrost przychodów ze sprzedaży z 2 958 640 000 zł do 3 632 123 000 zł. W związku z powyższym, przyrost wartości wyniósł prawie 22,76 %. Prognozę na rok 2013 przedstawia poniższa tabela. Tabela 4. Metoda procentu od sprzedaży – drugie analizowane przedsiębiorstwo. Składniki przepływów pieniężnych Wpływy związane z przychodami ze sprzedaży (CR) Wydatki = koszty stałe + zmienne (CE) Amortyzacja i inne koszty bezwydatkowe (NCE) Zysk przed odsetkami i opodatkowaniem (EBIT) Zysk operacyjny netto po opodatkowaniu (NOPAT) Amortyzacja i inne koszty bezwydatkowe (NCE) Przyrost kapitału pracującego netto (∆NWC) Wydatki kapitałowe (CAPEX) Wolne przepływy pieniężne (FCF) Strumień środków pieniężnych 2012 3 632 123 3594343 3 145 34635 28054 3145 9 427 589 605 -567833 2013 3863489 3823303 3345 36841 29841 3345 12291 592502 -571607 Na podstawie powyższych obliczeń można stwierdzić, iż przychody ze sprzedaży wzrosły z 3 632 123 000 w 2012 do 3 863 489 000w 2013 roku, co daje przyrost o 231 366 000 zł. Z kolei przewiduje się spadek wolnych przepływów pieniężnych z -567 833 000 do wartości -571 607 000 czyli dokładnie o 3774 zł. WNIOSKI Z przedstawionych symulacji prognostycznych wynika, iż przedsiębiorstwa związane z działalnością firm centralnych (head offices) i holdingów z wyłączeniem holdingów gwarantują wzrost przychodów ze sprzedaży. Prognozowane przychody nie jednak oznaczac zwiększonych przepływów pieniężnych, ponieważ wpływy i wydatki nie zawsze wiążą się z momentem ponoszenia kosztów, a inwestycje mogą nie zwrócić się w przewidzianym przez zarządzających stopniu. Bibliografia: 1. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw, ODDK, Gdańsk 2009. 2. Michalski Grzegorz, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa 2005. 3. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008. 4. Michalski Grzegorz, Wprowadzenie (Introduction to Entrepreneurial do zarządzania Financial finansami Management), przedsiębiorstw, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 5. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp. 4253, 2007. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081269 6. Michalski decisions: Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics–Zemedelska Ekonomika, 54, 1, 12–19 7. Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, 187-192. 8. Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, 213-222. 9. Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Frame-work. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1839367, 177-262. 10. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, 42-53. 11. Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, 82-90. 12. Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, 141-160. 13. Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, 130-137. 14. Michalski Grzegorz (2010), Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment, Romanian Journal of Economic Forecasting, vol: 13 iss: 1 pp.198-214. 15. Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1971158 16. Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century - Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp. 428-429. 17. Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. 18. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, 352-358. 19. Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, 319-339 20. Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVERCZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, 141-161. 21. Kopa Milos, D'Ecclesia RL, Tichy Tomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, 104-105. 22. Michalski Grzegorz, Inventory Management, Available at Value-Based Journal of SSRN: Inventory Economic Management, Forecasting, 9/1, Value-Based 82-90, 2008. http://ssrn.com/abstract=1081276 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1081276 23. Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague. 24. Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp. 108-114. 25. Michalski Grzegorz, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp. 3138, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1844306 26. Michalski Grzegorz , Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in NonProfit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume http://ssrn.com/abstract=2189488 27. 7, Issue 2. Available at SSRN: or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2189488 Michalski Grzegorz, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, 2013. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715 28. Michalski Grzegorz, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)):83-96. ICID: 1031935, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2193352 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2193352 29. http://www.inwestowanie.org.pl 30. Pluta Wiesław, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, wyd. 2 zm., PWE, Warszawa 2003 31. Gryko Jozefa, Monika, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań 2008