Warszawa, 8 grudnia 2009 r

Raport „Polacy na szlaku
– czy wiedzą, jak być po stronie natury?”
Organizator VI edycji programu „Po stronie natury”: firma Żywiec Zdrój S.A. wraz z partnerami: Fundacją
Nasza Ziemia, Lasami Państwowymi oraz partnerem wspierającym: Polskim Towarzystwem TurystycznoKrajoznawczym.
Dom badawczy: GFK Polonia
Termin badania: 23-29 maja 2014 r.
Metoda: CAWI (wywiady online)
Grupa wiekowa: 25-55 lat
Cel badania: analiza zachowań, postaw i wiedzy ekologicznej Polaków związanej z pieszymi wędrówkami po
szlakach turystycznych, a także zbadanie poziomu wiedzy nt. roli jaką odgrywają szlaki turystyczne: czym różnią
się od innych ścieżek, jakie pełnią funkcje, jakie są obowiązujące na nich zasady itp
Agenda:
1.
2.
3.
4.
5.
Jak często Polacy korzystają ze szlaków turystycznych w górach i lasach?
Czy Polacy znają funkcje szlaków turystycznych?
Czy potrafimy odpowiednio przygotować się do pieszej wędrówki?
Czy zawsze jesteśmy po stronie natury?
Wspólnymi siłami zdziałamy więcej
Ad.1.
Jak często Polacy korzystają ze szlaków
turystycznych w górach i lasach?
4%
100%
90%
25%
21%
60%
50%
20%
10%
Rzadziej
Raz na 4-6 miesięcy
Raz na 1-3 miesięcy
18%
40%
30%
Nigdy
Raz na 7-12 miesięcy
80%
70%
KOMENTARZ DO WYKRESU:
19%
13%
Prawie wszyscy Polacy w badanej grupie
wiekowej
korzystają
ze
szlaków
turystycznych
w
górach
i
lasach
przynajmniej od czasu do czasu – tylko 4%
respondentów przyznało, że nie robi tego
nigdy.
Co trzeci badany deklaruje odbywanie
takich wycieczek co najmniej raz na trzy
miesiące. Co piąty bywa w lesie lub
w górach 2-3 razy w roku. Połowie (46%)
zdarza się to rzadziej niż raz na pół roku.
0%
PARTNERZY PROGRAMU:
PARTNER WSPIERAJĄCY:
A) Korzystanie ze szlaków turystycznych w górach i lasach – ostatnia wyprawa
120%
100%
2%
4%
15%
80%
60%
15%
41%
14%
15%
Trudno powiedzieć
Nigdy
Dawniej
7-12 miesięcy temu
22%
22%
42%
KOMENTARZ DO WYKRESU:
44% badanych było w lesie lub
w górach w ciągu ostatniego
miesiąca. Dwie trzecie (66%)
odbyło taką wycieczkę w ciągu
ostatnich trzech miesięcy.
4-6 miesięcy temu
21%
40%
20%
3%
7%
1%
5%
11%
1-3 miesięcy temu
44%
8%
8%
Mniej niż miesiąc temu
0%
Las
Góry
Las lub
góry
B) Korzystanie ze szlaków turystycznych w górach i lasach – plany na wakacje
100%
16%
90%
11%
80%
Tak, tej jesieni lub
zimy
70%
60%
50%
Brak planów w
najbliższej przyszłości
52%
KOMENTARZ DO WYKRESU:
Aż 84% uczestników badania
planuje
stanąć
na
szlaku
turystycznym w ciągu najbliższych
miesięcy. Połowa planuje spędzić
wakacje w górach lub wybrać się
na wycieczkę do lasu
Tak, w te wakacje
40%
30%
20%
21%
Tak, w ciągu
najbliższego miesiąca
10%
0%
PARTNERZY PROGRAMU:
PARTNER WSPIERAJĄCY:
Ad.2 Wiedza o szlakach turystycznych – funkcje pełnione przez
szlaki
Szlaki turystyczne udostępniają walory krajoznawcze w celach
turystyczno-rekreacyjnych
76%
Szlaki turystyczne pozwalają na odpowiedzialne i bezpieczne
obcowanie z naturą
75%
Szlaki turystyczne ułatwiają świadome poznanie i uczenie się
przyrody
66%
Szlaki turystyczne kierują ruch turystyczny na określone trasy
66%
61%
Szlaki turystyczne pomagają chronić środowisko naturalne
Szlaki turystyczne pozwalają na styczność ze zwierzętami karmienie, robienie sobie z nimi zdjęć itp.
Szlaki turystyczne umożliwiają zbieranie grzybów i owoców
6%
4%
0%
20%
40%
60%
80%
KOMENTARZ DO WYKRESU:
Badane osoby bardzo dobrze poradziły sobie z pytaniami dotyczącymi funkcji jakie pełnia szlaki turystyczne. Trzy
czwarte (odpowiednio 76% i 75%) dostrzega funkcję turystyczną szlaków i fakt, że umożliwiają bezpieczne
i odpowiedzialne obcowanie z naturą. Dwie trzecie (po 66%) poprawnie przypisuje szlakom funkcję katalizującą
ruch turystyczny i ułatwianie świadomego poznania przyrody. 61% respondentów zauważa, że szlaki pomagają
chronić środowisko naturalne. Funkcje turystyczne nieco przeważają w powszechnym postrzeganiu nad funkcjami
ekologicznymi szlaków.
PARTNERZY PROGRAMU:
PARTNER WSPIERAJĄCY:
100%
Ad.3 Czy potrafimy odpowiednio przygotować się do pieszej
wędrówki?
A) Przekonania i zasady postępowania na szlakach turystycznych
Podczas wędrówki szlakiem górskim należy być przygotowanym na nagłe
zmiany pogody.
82%
Wędrówki szlakami turystycznymi gwarantują zobaczenie ciekawych,
atrakcyjnych przyrodniczo miejsc.
73%
Przed wyjściem na szlak należy przygotować dokładny plan wycieczki i
zaopatrzyć się w mapę.
73%
70%
Kolory szlaków górskich oznaczają ich trudność.
Wolę wędrować szlakami turystycznymi niż zwykłymi ścieżkami, ponieważ
czuję się wtedy bezpieczniej.
66%
Szlaki turystyczne są wyznaczane tylko dla turystów poruszających się
pieszo.
26%
Tempo poruszania się wycieczki po szlaku powinien nadawać lider,
najsprawniejszy uczestnik, do którego pozostali muszą się dostosować.
14%
0%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
KOMENTARZ DO WYKRESU:
Blisko trzy czwarte Polaków w wieku 25-55 lat (73%) uważa, że wędrówki szlakami turystycznymi gwarantują
zobaczenie ciekawych, atrakcyjnych przyrodniczo miejsc. Dwie trzecie (66%) wolą wędrować szlakami niż innymi
ścieżkami, bo daje im to poczucie bezpieczeństwa. Badani dobrze orientują się w zasadach bezpieczeństwa przy
korzystaniu ze szlaków – w większości wiedzą, że należy być przygotowanym na nagłe zmiany pogody, przed
wyjściem zaopatrzyć się w mapę, a tempa poruszania się grupy nie powinien nadawać najsprawniejszy uczestnik.
Zdają też sobie sprawę, że są szlaki inne niż piesze. Jednocześnie 70% żywi błędne przekonanie, że kolory szlaków
górskich oznaczają ich trudność.
PARTNERZY PROGRAMU:
PARTNER WSPIERAJĄCY:
Ad.4 Czy zawsze jesteśmy po stronie natury?
A) Ocena zachowań na szlakach turystycznych i w lesie (1/3)
38%
Szlakiem górskim podąża rodzina z dziećmi – dzieci
biegają, wspinają się na skałki wokół szlaku.
Na szlaku turystycznym młoda kobieta wyrzuca w krzaki
resztki jedzenia dla zwierząt – ogryzek jabłka, kromkę
chleba.
48%
Starsi państwo podczas grzybobrania wyrywają i wyrzucają
grzyby niejadalne, by nie zebrali ich inni, mniej
doświadczeni grzybiarze.
23%
53%
18%
49%
Mężczyzna spuszcza w lesie psa ze smyczy – pozwala mu
się wybiegać swobodnie.
Kilkanaście osób w okolicy schroniska górskiego
spostrzegło małego niedźwiadka. Turyści karmią go swoim
prowiantem i robią mu zdjęcia.
Raczej źle
20%
Ani źle ani dobrze
40%
Raczej dobrze
6%
21%
17%
5%
2%
12%
80%
Zdecydowanie dobrze
KOMENTARZ DO WYKRESU:
Badani w zdecydowanej większości (85%) uważają karmienie i zaczepianie dzikich zwierząt za naganne. Z ostrą
krytyką spotyka się też puszczanie w lesie psa bez smyczy (74% ocen negatywnych), wyrywanie i wyrzucanie
niejadalnych grzybów, wyrzucanie na szlaku resztek jedzenia i wykraczanie poza wyznaczony szlak (po 71%).
Jednocześnie kilka procent respondentów uważa każde z tych zachowań za prawidłowe. Najmniej wątpliwości
wzbudza karmienie i fotografowanie np. małego niedźwiedzia, które pozytywnie postrzega tylko 4% ankietowanych,
a aż 72% badanych uważa takie zachowanie za zdecydowanie złe.
PARTNERZY PROGRAMU:
2%
6% 6%
19%
13%
60%
6% 2%
20%
25%
72%
0%
Zdecydowanie źle
33%
PARTNER WSPIERAJĄCY:
2%
2%
100%
B) Ocena zachowań na szlakach turystycznych i w lesie (2/3)
19%
Rodzina wchodzi z dziećmi na teren szkółki leśnej żeby pokazać
im jak sadzone są młode drzewka.
22%
Grupa osób na terenie parku narodowego rozłożyła przy ścieżce
koce, je kanapki, opala się.
16%
Kilkunastoosobowa grupa wędrowców w parku narodowym
umila sobie marsz wspólną piosenką.
25%
Grupa osób, chcąc zachować ostrożność, rozpala ognisko 50
metrów od lasu.
0%
Zdecydowanie źle
Raczej źle
21%
23%
23%
19%
37%
30%
24%
18%
14% 4%
31%
15% 8%
24%
21%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Ani źle ani dobrze
Raczej dobrze
Zdecydowanie dobrze
KOMENTARZ DO BADANIA:
Osoby biorące udział w badaniu dwojako odnoszą się do kwestii prawidłowych zachowań na szlakach turystycznych
i w lesie. Około połowa uczestników badania nie pochwala rozpalania ogniska 50 m od lasu (49%), śpiewania w
parku narodowym (46%) i piknikowania jego terenie (45%), a także wchodzenia na teren szkółki leśnej (40%).
Jednakże istotne odsetki dają się zwieść usprawiedliwieniom – co trzeci badany (37%) pozwala rodzinie z dziećmi
wejść na teren szkółki leśnej, 28% uważa rozpalenie ogniska 50 m od lasu za dobry pomysł, co czwarty (23%)
pozytywnie ocenia wędrowców hałasujących w parku narodowym, a co piąty (18%) – grupę osób, które
zorganizowały sobie piknik rozłożoną przy ścieżce tegoż parku.
PARTNERZY PROGRAMU:
7%
PARTNER WSPIERAJĄCY:
C) Ocena zachowań na szlakach turystycznych i w lesie (3/3)
3%
Dwoje młodych ludzi podczas zdobywania szczytu górskiego zbiera śmieci
pozostawione przez innych turystów.
Osoba niewidoma wchodzi z psem-przewodnikiem na obszar parku
narodowego objęty ścisłą ochroną.
Kilkoro uczniów należących do kółka geologicznego wybiera się do
rezerwatu przyrody w poszukiwaniu ciekawych skał i skamieniałości do
swojej kolekcji.
Grupa mieszkańców pobliskiego osiedla za zgodą regionalnego dyrektora
ochrony środowiska organizuje imprezę rekreacyjną dla sąsiadów na
terenie rezerwatu przyrody.
3% 13%
14%
18%
21%
16%
65%
22%
33%
22%
26%
21%
30%
20%
21%
12%
13%
21%
8%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Zdecydowanie źle
Raczej źle
Ani źle ani dobrze
Raczej dobrze
Zdecydowanie dobrze
KOMENTARZ DO BADANIA:
Ankietowani mieli duże trudności z prawidłową oceną zachowań, takich jak: zbieranie skał i skamieniałości przez
grupę uczniów w rezerwacie oraz wchodzenie na teren objęty ścisłą ochroną przez niewidomego w towarzystwie
psa-przewodnika. Aż 34% respondentów przyklaskuje zapędom kółka geologicznego, zaś 32% negatywnie ocenia
obecność psa asystującego w parku narodowym. Podczas, gdy zgodnie z Ustawą o ochronie przyrody w parkach
narodowych i rezerwatach przyrody zabrania się pozyskiwania skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym
kopalnych szczątków roślin i zwierząt, minerałów i bursztynu. Dodatkowo zgodnie z Ustawą nie wolno wprowadzać
psów na obszary objęte ochroną ścisłą i czynną, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony, psów
pasterskich wprowadzanych na obszary objęte ochroną czynną, na których plan ochrony albo zadania ochronne
dopuszczają wypas oraz psów asystujących w rozumieniu art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. 42% badanych z rezerwą
podchodzi do organizacji imprezy rekreacyjnej na terenie rezerwatu – nawet mimo uzyskania zgody stosownych
władz. 81% nie ma natomiast wątpliwości, że zbieranie śmieci pozostawionych przez innych turystów zasługuje na
pochwałę.
PARTNERZY PROGRAMU:
PARTNER WSPIERAJĄCY:
Ad.5 Wspólnymi siłami zdziałamy więcej
A) Zainteresowanie i zaangażowanie w akcje proekologiczne
100%
7%
Trudno powiedzieć
90%
80%
41%
70%
Interesuję się nimi i uważam,
że są potrzebne, ale się w nie
nie angażuję
60%
50%
40%
Interesuję się nimi i uważam,
że są potrzebne oraz chętnie się
w nie angażuję
34%
Nie interesuję się nimi, choć
uważam, że są potrzebne
Nie interesuję się nimi,
uważam, że nie są potrzebne
30%
20%
17%
10%
1%
0%
KOMENTARZ DO BADANIA:
Przeważająca większość badanych (92%) podziela opinię o zasadności organizowania akcji proekologicznych.
Aktywne angażowanie w takie akcje deklaruje 41% respondentów. Połowa (51%) unika osobistego zaangażowania,
ale uważa akcje proekologiczne za potrzebne.
PARTNERZY PROGRAMU:
PARTNER WSPIERAJĄCY: