ARENA TRANSPORTU W XIX w. I CZASY DYLIZANSU
advertisement
ARENA TRANSPORTU W XIX w. I CZASY DYLIZANSU Wykonała: Barbara Artysiewicz Przedmiot: Procesy Osadnicze seminarium Prowadzący: Dr Wawrzyniec Zipser Wydział: Architektury Kierunek: Planowanie Przestrzenne Rok Studiów: 2006/2007 Semestr: III zimowy Utrwalenie szlaków transportowych w XIX w. • Anglia jako kraj rewolucjonizujący dotychczasowe morskie szlaki transportowe • Rozbudowa przybrzeżnych węzłów komunikacyjnych i strategicznych lądowych powiązań przez Francję • Paryż – węzeł głównych szlaków do Włoch, Hiszpanii, Niderlandów i krajów niemieckich Rozwinięcie szlaków transportowych w XIX w. • Powołanie scentralizowanej administracji drogowej • Podzielenie dróg na 119 traktów cesarskich i 1165 dróg departamentalnych • Rozstawienie w polach widzenia wzdłóż traktów przyrządy umożliwiające szybki przekaz informacji Rozwinięcie szlaków transportowych w XIX w. • Stworzenie przez Anglię bazy strategicznopolicyjnej na Malcie • Transport zboża rosyjskiego do Hiszpanii i Portugalii • Transport angielskich towarów do Salonik i Wiednia • Wzrost zysków kupców wiedeńskich o ponad połowę Rozwinięcie szlaków transportowych w XIX w. • Zniszczenie stosunków transportowych między morzem Bałtyckim i Północnym • Słupsk, Kołobrzeg, Darłowo- miasta portowe biorące udział w przeładunku angielskich towarów • Wpływ Francji na przesunięcie głównych szlaków transportu zamorskiego w kierunku wschodnim Rozwinięcie szlaków transportowych w XIX w. • 1810 rok – utrwalenie dwóch kierunków zakazanego transportu od wschodu. 1. Z Rosji do Wiednia 2. Z krajów będących pod panowaniem tureckim do krajów Europy Środkowej • Brody jako ważny punkt węzłowy (skrzyżowanie dróg lądowych) Rozwinięcie szlaków transportowych w XIX w. • 1815 rok – zamknięcie transportu międzynarodowego przez Kongres Wiedeński • Dorzecze Wisły pod panowaniem Rosji, Austrii i Prus • Konsekwencjami tych zmian były powstania koncentrycznych sieci transportowych Rozwinięcie szlaków transportowych w XIX w. • Wzrost gospodarczy Ameryki Łacińskiej otwiera potrzeby transportowe na południowym Atlantyku • XIX w. – Ameryka jako aktywny partner transportowy • Zanikanie roli szlaków bałtyckich Rozwinięcie szlaków transportowych w XIX w. • Rozwój transportu dalekiego wschodu • Eksport ze wschodu - bawełny, - ryżu, - jedwabiu, - herbaty, - kauczuku itp.. Nowy okres rozwoju • Rewolucja techniczna – wprowadzenie trakcji mechanicznej • Na lądzie – epoka dyliżansu • Na morzach – epoka kliprów KLIPER Klipry z 1850 roku DYLIZANS Dyliżans pocztowy z XIX w. Dyliżans pocztowy z połowy XIX w. Dyliżans pocztowy z XIX w. Dyliżans pocztowy z końca XIX w. Nowy okres rozwoju System John’a Macadam’a zatriumfował i został przyjęty jako wzorcowy w budownictwie szos na kontynencie Europy, polegał on na ugniataniu nawierzchni z tłucznia na elastycznym podkładzie. W 1830 r. zastosowano walec o napędzie parowym do ugniatania powierzchni. Nowy okres rozwoju • Szerokość dróg do 15 metrów • Drogi obsadzane alejami drzew • Wzrost szybkości transportu pasażerskiego - wiek XVII – 2,2 km/h - wiek XVIII – 9,5 km/h (rok 1848) Transport pasażerski i pocztowy w Polsce Podróż z Warszawy do Krakowa (304 km) tzw. „steinkellerkami” trwała 22 ¼ godziny. Piotr Antoni Steinkeller Szlaki lądowe • Wybicie się szlaków lądowych ponad szlaki morskie • Pojawienie się wozów mogących zabrać ciężar o masie 2 ton • W budownictwie szos przodowały Anglia z Francją • Prusy w 1826 r. miały sieć szos długości 3340 mil z czego 2230 mil przypadało na ich prowincje zachodnie – Nadrenię i Westfalię. Słabe postępy wykazywało budownictwo szos w obszarze imperium rosyjskiego. Szlaki lądowe • Polska rok 1816 – długość szos wynosi 678 km • W latach dwudziestych położono twardą nawierzchnię na trakcie z Wrocławia do Poznania oraz z Poznania do Torunia, Szczecina i Kalisza • Próby stosowania trakcji mechanicznej na szosach zapoczątkowano w końcu XVII wieku. Odniosły one brak zainteresowania Szlaki lądowe • Anglia – kodeks drogowy ograniczał prędkość do 4 mil/h • W 1896 ustanowiono 12 mil/h dla lekkich lokomotyw na szosach • 1903 – ustanowiono pułap prędkości 20 mil/h Szlaki lądowe • 1830 – trakcja parowa przeniosła się na szyny • Francja – 5 tonowa maszyna osiągająca prędkość 42 km/h • Początki powstania silnika gaźnikowego • Motory z cylindrami rzędowymi chłodzonymi wodą – wejście na rynek takich konstruktorów jak Austin, Ford, Renault Szlaki lądowe Wynalazcą opon samochodowych był Anglik Robert Thomson, który w 1845 opatentował rurę kauczukową wypełnioną powietrzem jako poduszkę między podłożem a samochodem. Wydarzenie to przeszło bez echa, a zasługa przypadła weterynarzowi Dunlopowi, który zaopatrzył rowerek synka w dętki. Robert Thomson Rozwój techniczny roweru na przestrzeni lat Rower barona Karla Draisa – rekonstrukcja z 1817 roku Rower z bambusową ramą koniec XIX w. Pierwsze rowery stworzone w Ameryce Rower Challand’a 1895 rok Rower Wales’a 1897 rok Rower z 1888 roku
