W I T A M I N Y
advertisement
WITAMINY Związki organiczne, które w małych ilościach muszą być przyjmowane wraz z pokarmem. Pomagają w utrzymaniu prawidłowego przebiegu procesów życiowych. Po raz pierwszy nazwy witaminy użył polski biochemik Kazimierz Funk w 1912 roku. Znanych jest 13 witamin: Witaminy rozpuszczalne w wodzie Grupa Rok odkrycia Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach Grupa Rok odkrycia B1 1897 A 1909 C 1912 D 1918 B2 1920 E 1922 B12 1926 K 1929 B5 1930 H 1931 B6 1934 PP 1936 Kwas foliowy 1939-1941 WITAMINA A Występowanie: produkty mleczarskie, jaja, wątroba, ryby. Działanie: • Bierze udział we wzroście kości, włosów, zębów, dziąseł • Pomaga w leczeniu trądziku, zmarszczek, plam starczych na skórze • Zapobiega „kurzej ślepocie” • Poprawia stan nabłonka skóry Niedobór powoduje: • suchą swędzącą skórę • ślepotę zmierzchową • zahamowanie wzrostu • kruche wolno rosnące paznokcie • • • • Nadmiar powoduje: osłabienie mięśni zahamowanie wzrostu utrata apetytu zmiany zabarwienia skóry WITAMINA B1 Występowanie: otręby, drożdże, nasiona roślin strączkowych Działanie: •uczestniczy w procesie wzrostu organizmu • bierze udział w trawieniu węglowodanów • poprawia sprawność umysłową • pomaga zwalczać chorobę lokomocyjną Niedobór powoduje: Nadmiar powoduje: • prowadzi do choroby „beri-beri”, zmiany w układzie nerwowym i sercowo-naczyniowym • osłabienie, zmęczenie, zawroty głowy • zawroty głowy i oczopląs • zaburzenia pamięci i koncentracji • zaburzenia rytmu serca • reakcje alergiczne WITAMINA B2 WYSTĘPOWANIE: ser, mleko, przetwory zbożowe z pełnego ziarna, wątroba Działanie: • poprawia wzrok; • współuczestniczy z witaminą A w prawidłowym funkcjonowaniu błon śluzowych Niedobór powoduje: • osłabienie wzroku, wrażliwość gałek ocznych (łzawienie), • popękane usta, • zawroty głowy i brak koncentracji, • zaburzenia oddychania, • anemia WITAMINA B6 Występowanie: mięso, wątroba, ryby, rośliny strączkowe, pełne ziarna zbóż Działanie: bierze udział w wchłanianiu białek i tłuszczów • przeciwdziała zaburzeniom nerwowym; • bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, przez co zapobiega starzeniu; • ma działanie moczopędne; Niedobór powoduje: • Przedwczesne starzenie się neuronów • Drżenie mięśni, mrowienie • Niedokrwistość • Depresję Nadmiar jest toksyczny!!!! • Zaburzenia w procesie tworzenia aminokwasów WITAMINA B 12 Występowanie: wątroba, nerki, ryby, jaja, mleko Działanie: • bierze udział w przemianach węglowodanów i tłuszczy • jest niezbędna w tworzeniu krwinek czerwonych • powłok nerwowych • powstawania białek Niedobór powoduje: • Zaburzenia w układzie krwionośnym • Anemia • Problemy z żołądkiem WITAMINA C Występowanie: owoce dzikiej róży, truskawki, kapusta, ziemniaki Działanie: wzmacnia odporność organizmu; • hamuje powstawanie w żołądku rakotwórczych nitrozoamin ; •uczestniczy w biosyntezie kolagenu, przyspiesza proces gojenia się ran i zrastania kości; •bierze udział w biosyntezie hormonów kory nadnerczy; •uczestniczy w regeneracji witaminy E Niedobór powoduje: • Szkorbut (krwawe wylewy, rogowacenie naskórka) • zmniejszenie odporności na infekcje, bóle mięśniowe, zmęczenie, apatia i brak apetytu WITAMINA D Występowanie: tran, jaja, produkty mleczne Działanie: pobudza wchłanianie wapnia i fosforu •wpływa korzystnie na system nerwowy i na skurcze mięśni serca •reguluje wydzielanie insuliny •zapobiega i łagodzi stany zapalne skóry Niedobór powoduje: • występowanie krzywicy u dzieci i młodzieży • stany zapalne skóry • osłabienie i wypadanie zębów; spadek masy ciała • zmniejszona odporności na zaziębienia. Nadmiar powoduje: • biegunka • szybkie męczenie się • wzmożone oddawanie moczu • ból oczu • świąd skóry • bóle głowy, nudności, brak apetytu, Dlaczego warto znać pozostałe witaminy? Kwas foliowy •bierze udział w tworzeniu DNA i RNA (podział komórkowy), •współuczestniczy z witaminą B12 w regulacji tworzenia i dojrzewania czerwonych krwinek (erytrocytów) •zapobiega uszkodzeniom tzw. cewy nerwowej u płodu (tzn. kanał kręgowy kręgosłupa nie zamyka się w sposób prawidłowy • u kobiet w ciąży może powodować występowanie wad wrodzonych u ich dzieci • anemie • u wszystkich może powodować zaburzenia żołądkowe; z • zahamowanie wzrostu tkanek i organizmu • powoduje również wypadanie włosów i powstawanie ognisk martwicy w mięśniach; Witamina K zapewnia prawidłową krzepliwość krwi,prawdopodobnie hamuje rozwój nowotworów ; Witamina E: • łagodzi zmęczenie; • przyśpiesza leczenie oparzeń; • zabezpiecza przed poronieniem; • łagodzi kurcze łydek; • przeciwdziała miażdżycy • hamuje proces starzenia
