wczesne objawy choroby nowotworowej u dzieci
advertisement
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych w prawidłowych komórkach pod wpływem różnych czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych Zmiany genetyczne powstają najczęściej w okresie płodowym lub wcześniej w komórkach rozrodczych rodziców Nowotwory dziecięce Są rozpoznawane dorosłych 100 x rzadziej niż u Są drugą co do częstości przyczyną śmiertelności dzieci w Polsce (po wypadkach i urazach) Wyleczalność > 70% pacjentów 70% pacjentów wyleczonych 30 % pacjentów Wczesne rozpoznanie zwiększa szansę na wyleczenie !!! Podział nowotworów Hematologiczne choroby nowotworowe Białaczki Chłoniaki Guzy lite Łagodne Złośliwe Hematologiczne choroby nowotworowe Białaczki Chłoniaki Rozwijają się w szpiku lub układzie limfatycznym Złośliwe guzy lite Nowotwory, początkowo rozwijają się w jednym określonym ognisku – tzw. ognisku pierwotnym, a dopiero wtórnie następuje rozsiew: tworzenie przerzutów odległych i uogólnianie się choroby nowotworowej Częstość występowania nowotworów dziecięcych BIAŁACZKI 35,1 % NOWOTWORY OUN 29,4 % CHŁONIAKI 9,8 % NOWOTWORY NEREK 6,9 % 81,2% Mięsaki tk. miękkich 5,9 Mięsaki kości 4,2 Siatkówczak 3,3 Nowotw. gonad 2,3 Raki 2,8 Inne rzadkie 18,8% 0,3 Różnice w nowotworach w zależności od wieku DZIECI Początek Rozrost Wrażliwość na leczenie cytostatykami Typ nowotworu Wyleczalność DOROŚLI Dolegliwości minimalne Często pogorszenie samopoczucia Bardzo szybki Wolniejszy Duża Mała Głównie nowotwory embrionalne Często raki >70% < 50% 5 letnich przeżyć Objawy choroby nowotworowej u dzieci • Są często niespecyficzne i naśladują inne stany chorobowe • Każdy objaw powtarzający się lub utrzymujący w czasie o niewyjaśnionej przyczynie wymaga diagnozy Objawy które mogą sugerować nowotwór Bladość skóry, osłabienie Bóle głowy Bóle brzucha, powiększenie obwodu brzucha Bóle kostne, bóle kończyn Przewlekły kaszel, duszność Powiększenie węzłów chłonnych Niebolesne zgrubienie w tkankach miękkich Bóle pleców, bóle kręgosłupa Utykanie, zaburzenia czucia, zaburzenia mikcji, defekacji Inne Zapalenie opon mózgowo – rdz. Inne infekcje Bóle głowy Migrena Guzy mózgu Zapalenie zatok Bóle głowy Wymagają diagnostyki onkologicznej jeśli: Nasilają się w czasie Pojawiają się dodatkowe objawy jak: wymioty, zmiana zachowania dziecka, apatia, pobudliwość Pojawiają się objawy neurologiczne np. zaburzenia równowagi, zaburzenia czucia, widzenia, nadmierny apetyt, nadmierne pragnienie Wady nerek Inne Powiększenie obwodu brzucha, Bóle brzucha Wypełniony pęcherz moczowy Guz nerki Neuroblastoma Guz wątroby Białaczka, Chłoniak Zaparcia, wzdęcia Powiększenie obwodu brzucha, bóle brzucha Wymaga diagnostyki – zawsze !!! Choć nie w każdym przypadku przyczyną jest nowotwór Każda stwierdzona przez lekarza nieprawidłowa masa w jamie brzusznej wymaga pilnej diagnostyki w ośrodku onkologicznym Uraz Inne Bóle kości Gorączka reumatyczna Nowotwory kości Białaczka Neuroblastoma Reumatoidalne zapalenie stawów Bóle kości Objawy które budzą niepokój: Widoczny guz w łączności z kością Bóle i ograniczenie ruchomości kończyn Utykanie Niechęć do chodzenia Dodatkowo stany podgorączkowe, gorączka Guz łagodny Inne Niebolesne zgrubienie w tkankach miękkich Krwiak po urazie Mięsaki Zmiana wrodzona Niebolesne zgrubienie w tkankach miękkich Zawsze wymaga konsultacji lekarskiej!!! Wstępna diagnostyka obejmuje wykonanie USG Dalsza diagnostyka zależy od wyniku USG Guz łagodny Inne Przewlekły kaszel, duszność Przewlekle Infekcje płucne Guz złośliwy w śródpiersiu Astma Przewlekły kaszel, duszność • Zawsze wymaga konsultacji lekarskiej i wykonania rtg klatki piersiowej • Dalsze badania zależą od wyniku rtg. Przewlekła infekcja Inne Osłabienie i bladość skóry Kolagenoza Białaczka Chłoniak Zaawansowane nowotwory Anemia Osłabienie, bladość skóry Zawsze wymaga diagnostyki i wstępnie wykonania morfologii Dalsze badania zależą od wyników morfologii Infekcja w pobliżu węzła chłonnego Inne Powiększenie węzłów chłonnych Reakcja alergiczna Chłoniak Białaczka Zapalenie węzłów chłonnych Powiększenie węzłów chłonnych Częsty objaw u dzieci, obecny w większości stanów zapalnych bakteryjnych i wirusowych Wymaga diagnostyki onkologicznej gdy: Zlokalizowane są nad- lub podobojczykowo Powiększają się stopniowo Nie ustępują po leczeniu antybiotykami Powiększenie jest uogólnione i węzły niebolesne Guz łagodny Inne Bóle pleców „kręgosłupa” Krwiak po urazie Nowotwór W obrębie kręgosłupa/ rdzenia kręgowego Deformacja wrodzona Bóle pleców, „kręgosłupa” Zawsze wymagają diagnostyki lekarskiej i wykonania badań obrazowych Dalsza diagnostyka zależy od wyników badania Choroba pochodzenia neurogennego Uraz Objawy neurologiczne (utykanie , zaburzenia czucia, mikcji, defekacji) Wady wrodzone dróg moczowych Nowotwór kręgosłupa/ rdzenia kręgowego, miednicy Deformacja wrodzona Objawy neurologiczne Zawsze konieczna konsultacja specjalistyczna Jakimi metodami leczy się nowotwory dziecięce? KOMPLEKSOWO • Chemioterapia: zastosowanie schematów złożonych z kilku swoiście działających cytostatyków • Radioterapia: Naświetlanie promieniowaniem jonizującym części organizmu zajętej przez nowotwór • Leczenie chirurgiczne; usuniecie guza nowotworowego • Megaterapia z przeszczepem szpiku • Leczenie celowane np. przeciwciała Jak się leczy nowotwory dziecięce? Każdy nowotwór ma odrębny schemat leczenia !!! Istnieje konieczność ustalenia typu choroby nowotworowej. PODSUMOWANIE Apel Rodziców Nie lekceważcie żadnych objawów u dzieci, które nas – rodziców niepokoją
