Choroby Nowotworowe Prezentacja wykonana przez: Adriana Jaworskiego i Tomasza Koniecznego Co to jest nowotwór? Jest to grupa, w których komórki organizmu dzielą się w sposób niekontrolowany przez organizm, a nowo powstałe komórki nowotworowe nie różnicują się w typowe komórki tkanki. Typy nowotworów Nowotwór niezłośliwy Nowotwór złośliwy Rośnie powoli Rośnie szybko Zbita struktura Nacieka i przerasta tkanki Tworzy przerzuty Nie tworzy przerzutów Rodzaje chorób nowotworowych Mięsak Mięsaki – wywodzą się z tkanek miękkich (miąższowej, łącznej, tłuszczowej, chrzęstnej, kostnej). Stanowią różnorodną grupę nowotworów złośliwych, ale występują znacznie rzadziej niż raki. Ponieważ rozwijają się w głębokich tkankach i narządach ich rozwój jest często utajony i rozpoznawane są najczęściej w stadium zaawansowanym w postaci dużego guza. Rokowanie jest poważne, ale istnieje szansa trwałego wyleczenia po terapii skojarzonej (chirurgia i radiochemioterapia). Niektóre z tych nowotworów rosną szybko, mają skłonność do wznowy i jak wszystkie nowotwory złośliwe wykazują zdolność do tworzenia przerzutów, nierzadko mnogich. Rak Raki – wywodzą się z tkanek nabłonkowych, wyścielających układ oddechowy, pokarmowy, moczowo-płciowy. Na ten typ nowotworu najczęściej chorują dorośli, wśród dzieci jest on rozpoznawany bardzo rzadko. U mężczyzn najczęściej rozpoznawany jest rak płuca, prostaty, głowy i szyi, a u kobiet rak piersi, szyjki macicy. Rak nie występuje w jednej postaci i rozwija się w różnej formie. Najczęściej w początkowym okresie występuje w postaci ograniczonego guza i w miarę postępu choroby może przyjąć postać naciekającą otaczające tkanki zdrowe i z czasem pojawiają się wrzodziejące, nierzadko krwawiące ogniska rozsiewu. Tempo wzrostu i zróżnicowania histopatologicznego mają istotne znaczenie rokownicze. Im wcześniej zostaje rozpoznany i włączone zostanie skojarzone leczenie przeprowadzone w możliwie krótkim czasie, tym wyższa szansa trwałego wyleczenia. Z reguły takie leczenie musi być agresywne, co może wiązać się z silnymi ostrymi odczynami obniżającymi komfort pacjenta. Ale są one przejściowe i szybko ulegają gojeniu po zakończeniu terapii. Chłoniak Chłoniaki – są to nowotwory rozwijające się w układzie chłonnym (węzły chłonne). Jest to grupa histopatologicznie różnorodna. Często pierwszym objawem są powiększone węzły chłonne, pojedyncze lub połączone w pakiety. Mogą rozwijać się w różnym, ale najczęściej młodym wieku. U ludzi starszych przebieg jest wolniejszy i rokowanie korzystniejsze. Jednym z typów chłoniaka jest ziarnica złośliwa. Wszystkie zaliczane są do grupy systemowych chorób nowotworowych, wymagają nierzadko długiej chemioterapii wielolekowej. Rokowanie jest wysoce korzystne w przypadkach chłoniaków miejscowo ograniczonych.Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego – zasadniczą grupę stanowią guzy mózgu wywodzące się z różnych komórek układu nerwowego. Do niekorzystnych rokowniczo należą glejaki wielopostaciowe. Leczeniem z wyboru jest chirurgia z uzupełniającą radioterapią. Do rzadko występujących należą nowotwory rdzenia kręgowego. Niektóre nowotwory z tej grupy są całkowicie wyleczalne. Czerniak Czerniak – jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z komórek barwnikowych (melanocyty), najczęściej skóry. Pierwszym sygnałem zezłośliwienia zmiany barwnikowej jest ujawnienie obwódki zapalnej (zaczerwienienie) wokół znamienia, jego wzrost, któremu może towarzyszyć powierzchniowe owrzodzenie. Czerniak należy do nowotworów o dużej dynamice wzrostu i powstawania mnogich przerzutów w różnych narządach. Profilaktyka polega na usuwaniu zmian barwnikowych skóry w miejscach narażonych na codzienne otarcia. Objawianie się chorób nowotworowych Objawy nowotworu: ciągły ból głowy napady padaczki powiększone węzły chłonne na szyi i pod pachami chrypa lub zaburzenia przełykania trwające dłużej niż 3 tygodnie ciągły kaszel, duszności zaburzenia krzepnięcia krwi powiększenie obwodu brzucha zmiana wyglądu znamion barwnikowych zmiana rytmu wypróżnień utrata apetytu, nieuzasadniony spadek masy ciała, anemia, osłabienie mdłości, wymioty, ogólne przygnębienie, senność Dodatkowo u mężczyzn: obrzęk jąder Dodatkowo u kobiet: guzek piersi, zmiana wyglądu skóry upławy krwawienie Powstawanie chorób nowotworowych Nowotwory powstają z naszych własnych komórek. Wydaje się, że nowotwór może powstać z komórek, które są najmniej zróżnicowane, czyli z komórek mających cechy tak zwanych macierzystych. Znajdują się one we wszystkich tkankach naszego ciała. Powstają z nich komórki potomne, różnicujące się w dojrzałe komórki, pełniące określone funkcje w organizmie. Nowotwór powstaje w wyniku poważnych, nieodwracalnych zmian w funkcjonowaniu genów. Przyczyną tych zmian są uszkodzenia DNA i zmiany epigenetyczne. Jak zapobiegać chorobom nowotworowym 1. Nie pal i nie używaj tytoniu w żadnej postaci. 2. Utrzymuj prawidłową masę ciała. 3. Bądź aktywny fizycznie w codziennym życiu. 4. Przestrzegaj zaleceń prawidłowego sposobu żywienia: jedz dużo produktów pełnoziarnistych, roślin strączkowych, warzyw i owoców; ogranicz spożycie wysokokalorycznych produktów spożywczych (o wysokiej zawartości cukru lub tłuszczu) i unikaj napojów słodzonych; unikaj przetworzonego mięsa; ogranicz spożycie mięsa czerwonego i żywności z dużą ilością soli. 5. Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne (dotyczy to szczególnie dzieci). Chroń się przed słońcem, używaj produktów przeznaczonych do ochrony przeciwsłonecznej i nie korzystaj z solarium. 6. Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy. Postępuj zgodnie z zaleceniami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy. 7. Kobiety powinny pamiętać o tym, że: karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na nowotwory. Jeśli możesz, karm swoje dziecko piersią; hormonalna terapia zastępcza zwiększa ryzyko rozwoju niektórych nowotworów. Ogranicz jej stosowanie. 8. Zadbaj o to, aby twoje dzieci poddano szczepieniom ochronnym.