Odżywiamy się zdrowo Piramida Żywieniowa ROSLINY Rośliny dostarczają nam: tlenu, pożywienia, włókien, drewna, papieru, paliw, leków, barwników, żywic, olejków eterycznych, kauczuku. Dla ok. 40% ludności świata drewno jest podstawowym źródłem energii. Kształtują nasze środowisko życia (ekosystem) oddziałując na warunki klimatyczne, zmniejszając zanieczyszczenia powietrza i hałas. Rośliny wiążą dwutlenek węgla (ważny gaz cieplarniany). Wpływają także na nasze środowisko kulturowe ze względu na walory estetyczne, krajobrazowe, znaczenie religijne. Do roślin należą: Warzywa Owoce Zboża Grzyby Zioła W A R Z Y W A Warzywa • Warzywa –to rośliny zielne, których różne organy (łodygi, • • • • korzenie, liście, kwiatostany, a nawet owoce) używane są jako pokarm. Warzywa można zjadać na surowo, ugotowane, usmażone lub upieczone. Używane są również w przetworach. Uprawą i produkcją warzyw zajmuje się warzywnictwo. Warzywa są bardzo ważnym składnikiem pokarmu człowieka – stanowią źródło witaminy C i prowitaminy A, a także błonnika i składników mineralnych. Mają wysoką wartość biologiczną i dietetyczną. OWOCE Owoce • Owoc − to organ powstający z zalążni słupka, zawierający w swym wnętrzu nasiona, osłaniający je i ułatwiający rozsiewanie. • Gdy w jednym kwiecie występuje większa liczba słupków wolnych, wtedy powstające z nich owoce tworzą owoc zbiorowy na wspólnym dnie kwiatowym (malina, truskawka). Natomiast z kilku kwiatów zebranych w skupiony kwiatostan powstają owocostany (morwa, kłębek buraka, figowiec, ananas). • Typowo wykształcony owoc składa się z owocni i z nasion. Budowa owoców służy usprawnieniu różnych metod rozsiewania. Owoce mięsiste mogą być roznoszone przez zwierzęta, dla których stanowią pokarm , owoce suche rozprzestrzeniane są m.in. przez wiatr wodę lub zwierzęta. ZBOŻA Zboża lub rośliny zbożowe – rośliny uprawne z rodziny traw. Ich owoce o wysokiej zawartości skrobi są wykorzystywane do celów konsumpcyjnych np.: mąki, kasze, oleje, syropy, pastewnych i przemysłowych piwowarstwo, młynarstwo, gorzelnictwo, farmaceutyka. Rodzaje zbóż Pszenica Żyto Owies Jęczmień Kukurydza Proso Gryka Pszenżyto G R Z Y B Y GRZYBY Istnienie grzybów zaobserwowano we wszystkich strefach klimatycznych, przede wszystkim na lądach, rzadziej w wodach. Do tej pory opisano ok. 120 tysięcy gatunków grzybów. Szacuje się, że co roku charakteryzuje się średnio 1700 nowych gatunków grzybów. Przypuszcza się, że istnieje ok. 1,5 miliona gatunków grzybów. Grzybów używa się do różnych potraw Produkty pochodzenia zwierzęcego Produkty pochodzenia zwierzęcego, jak sama nazwa wskazuje, to produkty uzyskiwane od zwierząt. Pokarmy zwierzęce są bogate w białko i tłuszcze oraz inne wysokoenergetyczne składniki Jajka są przede wszystkim źródłem pełnowartościowego białka, łatwo przyswajalnego przez organizm. To białko wzorcowe, zawierające wszystkie aminokwasy, w tym niezbędne, których organizm nie potrafi sam wyprodukować. Jajko ważące ok. 50 g dostarcza 75 kcal i aż 6,2 g białka. Więcej białka i łatwiej przyswajalnego zawiera żółtko. Jajka to również bogate źródło witaminy A, E, D i K oraz B2 i B12, kwasu pantotenowego i składników mineralnych: fosforu, potasu, wapnia, żelaza, magnezu. W żółtku jest luteina, która chroni oczy przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB, zapobiega zwyrodnieniu plamki żółtej i poprawia widzenie. Mięso Mięso zawiera dużo pełnowartościowego białka Dla większości ludzi w Europie jest jednym z ważnych składników pożywienia, dostarczającym znaczącej części białka. Było ono składnikiem ludzkiej diety od czasów prehistorycznych, a dokładniej od momentu, gdy jego spożywanie stało się opłacalne (dostarczając dużej ilości energii w stosunkowo krótkim czasie oraz białka) lub łatwiej dostępne, niż pokarm roślinny. NABIAŁ Produkty mleczne są źródłem wysokowartościowego białka, wapnia, łatwo przyswajalnego tłuszczu, cukru mlekowego – laktozy oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – A, D oraz witamin rozpuszczalnych w wodzie z grupy B, zwłaszcza ryboflawiny – witaminy B2. Nie zawierają praktycznie witaminy C i błonnika pokarmowego. Żelazo występuje jedynie w niewielkiej ilości. RYBY Ryby i przetwory rybne zawierają białko bogate w niezbędne aminokwasy (lizyna, metionina, cystyna, treonina i tryptofan), mikro i makroelementy (wapń, fosfor, fluor, jod), tłuszcze będące cennym źródłem energii, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, a przede wszystkim nienasycone kwasy tłuszczowe Podstawowa różnica między tłuszczem rybnym a innymi tłuszczami zwierzęcymi lub roślinnymi polega głównie na wyjątkowo korzystnym składzie kwasów tłuszczowych,. Tłuszcze rybne są praktycznie jedynym źródłem tych kwasów. PREZENTACJĘ WYKONALI: Julia Brewka Patrycja Morella Andrzej Pilguj Mateusz Iwan Adam Banasik Szkoła Podstawowa w Bukwałdzie maj 2013